BIO
Urodzony 7 listopada 1919 w miejscowości Ponikiew Duża (woj. warszawskie); syn Zygmunta Jesionowskiego, pracownika administracji rolnej, i Heleny z Karpińskich. Ukończył Gimnazjum Ogólnokształcące im. Władysława IV w Warszawie. Debiutował w 1934 wierszami Do Boga i Piłsudski, opublikowanymi w „Kuźni Młodych” (nr 6). Podczas okupacji niemieckiej pracował i uczył się w szkole technicznej w Warszawie. W 1945 wstąpił do 2. Armii Wojska Polskiego. Po demobilizacji zamieszkał we Wrocławiu, gdzie pracował w łączności i studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Równocześnie od 1946 publikował wiersze, fraszki, limeryki m.in. na łamach czasopism „Zdrój” (1946; tu w nr 5 Brzask jesienią, Prośba żołnierza), „Ekran Tygodnia” (1947-49), „Zwierciadło” (1948-49), „Szpilki” (1949-65). W 1950 powrócił do Warszawy. Pracował nadal w łączności i kontynuował studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej oraz na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po uzyskaniu w 1955 dyplomu inżyniera mechanika, pracował do 1959 jako inżynier łączności. W 1958 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Kontynuował twórczość literacką, ogłaszając wiersze, fraszki, utwory dla dzieci, prozę i artykuły na łamach „Życia Literackiego” (od 1953), „Zielonego Sztandaru” (1954-63), „Kroniki” (1955-57), „Trybuny Ludu” (1956-59), „Kaktusa” (1957-60; tu m.in. pod pseudonimami: Alojzy Ćwiergołek, Lech Symforion Onuca, Jerzy Sej) oraz pism dla dzieci „Świerszczyk” (1956-64), „Płomyczek” (1957-69, 1972-75, 1979-81). W 1958 debiutował jako dramatopisarz sztuką Milion. W 1961 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). Od 1965 pracował w Polskim Radiu, pełniąc początkowo funkcję naczelnego redaktora Programu III, a od 1966 dyrektora programowego. W 1969-71 był kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Wektor”. W tym czasie publikował wiersze i prozę m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1973 i od 1980), „Barwach” (1976, 1979, 1983-84), „Argumentach” (1976-85), „Faktach” (1982-85), „Nike” (1982-85). W 1983 otrzymał nagrodę „Trybuny Ludu”. W tymże roku został przewodniczącym Rady Funduszu Literatury przy Ministerstwie Kultury i Sztuki oraz członkiem prezydium Zarządu Głównego nowego ZLP (1985-90 wiceprezes). W 1986 wchodził w skład Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej IX kadencji. Otrzymał nagrodę Ministra Obrony Narodowej II stopnia (1985). W 1984 otrzymał nagrodę Funduszu Literatury. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1967) i Krzyżem Komandorskim (1979) Orderu Odrodzenia Polski. Był dwukrotnie żonaty, najpierw z Haliną Schultz, następnie około 1977 poślubił Izabellę Chuchla. Zmarł 28 października 1992 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Bródnowskim.
Twórczość
1. Milion. Sztuka w 2 aktach, 3 odsłonach. Prapremiera: Koszalin-Słupsk, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. J. Słowackiego 1959. Druk „Teatr Ludowy” 1959 nr 1/2 s. 13-45. Wyd. osobne Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 109 s.
Nagrody
2. Paragonia. Wodewil. Powst. przed 1959. Telewizja Polska 1961.
Nagrody
3. Wuj z Ameryki. Wodewil [w 2 aktach]. Powst. ok. 1959. Wyd. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 118 s. Prapremiera: Wilno, Kowno, Teatr Amatorzy Sceny Polskiej 1968.
4. Filip z Konopi. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 44 s.
5. Patrz Kościuszko. [Utwory satyryczne wierszem i prozą]. Warszawa: Czytelnik 1961, 84 s.
6. Kot z fajką. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1962, [8] k.
7. Obraza majestatu. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1962.
Nagrody
8. Pierwsza klasa. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1962, [8] k.
9. Satyra prawdę ci powie. 1. Galeria figur wioskowych. Jednoaktowe widowisko estradowe. „Zarzewie” 1962 nr 3 s. 1-16, wkładka; 2. Składanka rozrywkowa. Teksty estradowe. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 64 s.
10. Jasio Świszczypała. [Baśń dla dzieci]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1963, 28 s.
11. Wyprawa po zielony metal. Sztuka dla dzieci. Prapremiera pt. Prawdziwy czarnoksiężnik czyli siódma wyprawa kosmonautów: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin” 1963. Druk pt. Wyprawa po zielony metal. (Sztuka dla dzieci na żywy lub lalkowy plan). „Teatr Ludowy” 1969 nr 4, wkładka s. 3-22. Przedruk zob. poz. ↑.
Wystawienia następne
Nagrody
Przekłady
niemiecki
12. Miejsce dla jednego. Scenariusz filmowy na podstawie powieści „Niewygodny człowiek”. Ekranizacja 1965. Por. poz. ↑.
13. Niewygodny człowiek. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1965, 113 s. Por. poz. ↑.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
telewizyjne
14. Dwadzieścia batów. [Powieść]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1966, 223 s.
Nagrody
15. Za tych, co w górze. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1966. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1968 nr 1 s. 5-46. Przedruk w: Teatr szklanego ekranu. Warszawa 1970 s. 105-142.
16. Nieosądzony. [Dramat w 2 aktach]. „Dialog” 1967 nr 2 s. 32-56. Prapremiera: Katowice Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego 1971. Por. poz. ↑.
Adaptacje
radiowe
17. Nieosądzony. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1968, 178 s. Wyd. 2 tamże 1979. Por. poz. ↑.
18. Intruz. Sztuka w 1 akcie. Powst. przed 1969. Druk „Scena” 1970 nr 9 s. 30-35.
19. Przygoda w czasie. [Sztuka dla dzieci]. Polskie Radio 1969. Por. poz. ↑.
20. Z drugiej strony nieba. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1969, 224 s.
21. Powrót pożegnanych. [Powieść]. „Gazeta Robotnicza” 1970 nr 136-185. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1971, 180 s.
22. Przygoda w czasie. Powieść dla młodzieży. Warszawa: Czytelnik 1970, 143 s.
Przekłady
czeski
23. Zielony metal i zielona głowa. Dwa utwory sceniczne dla starszych dzieci. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 120 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
24. Odnowiciel. (Fantazja sceniczna w 2 aktach). „Dialog” 1974 nr 12 s. 5-28. Prapremiera: Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1975.
25. Przed drugim brzegiem. [Powieść]. T. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, 473 + 527 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1975, wyd. 3 1979, wyd. 4 1983.
Nagrody
26. Dyrektorzy. Scenariusz serialu opartego na materiałach literackich J. Jesionowskiego: A. Minkowski, A. Szypulski. Cz. 1-6. Ekranizacja 1975.
Nagrody
27. Zwariowana książeczka. [Dla dzieci]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 70 s.
28. Drugi brzeg. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1977, 548 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1979, wyd. 3 1983.
Przekłady
rosyjski
29. Nowe, piękne czasy. (Komedia z przyszłości). „Dialog” 1977 nr 3 s. 14-37. Prapremiera: Koszalin, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. J. Słowackiego 1977.
30. Surmak. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 192 s. Wyd. 2 tamże 1981.
31. Przystanek w biegu. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1981, 341 s.
32. Dobrze urodzony. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1982, 321 s.
33. Egzylia. (Dramat w 2 aktach). „Dialog” 1982 nr 8 s. 26-61. Telewizja Polska 1987. Por. poz. ↑.
34. Nad urwiskiem. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1982, 370 s.
35. Poszukiwany Albert Peryt. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1983, 340 s.
Przekłady
słowacki
Adaptacje
telewizyjne
36. Opowieść kosmopilota Patryka. Powieść dla młodzieży. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1984, 143 s.
37. Rzeka czasu. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1984, 420 s.
38. Egzylia. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985, 165 s. Por. poz. ↑.
39. Raport z planety Sol-3. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986, 156 s.
40. Okiem Piłata. [Powieść]. „Argumenty” 1988 nr 34-49.
41. Rzeczy nie do rzeczy. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1988, 44 s.
42. Prokurator Pana Boga. [Powieść]. Warszawa: Nowe Wydawnictwo Polskie 1992, 151 s.
43. Superagent Tambor. [Powieść]. Olsztyn: Pojezierze 1992, 142 s.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1976, 1988.
