BIO
Urodzony 22 grudnia 1881 w Warszawie; syn Jana Jeleńskiego, dziennikarza i publicysty, i Ludwiki z Czajewskich. Szkołę średnią ukończył w Warszawie, a następnie podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Debiutował w 1901 cyklem felietonów pt. W zwierciadełku, opublikowanych w redagowanej przez ojca „Roli” (nr 37-52; autor podpisany Sz.J.); z pismem tym współpracował do 1912 ogłaszając artykuły i recenzje literackie (także pod pseudonimami; m.in. stała rubryka Kronika bieżąca). W 1904 ukończył studia i uzyskał dyplom inżyniera architekta. W 1907-08 pracował w Stowarzyszeniu Robotników Chrześcijańskich; redagował także organ prasowy Stowarzyszenia pt. „Pracownik Polski” (1906-08). Równocześnie był sekretarzem redakcji tygodnika „Wiara” (ok. 1906-08) oraz współpracownikiem „Dziennika Powszechnego” (1906-08). Należał do organizatorów pierwszego w Polsce Zjazdu Pisarzy Katolickich. W 1907 wszedł w skład zarządu Towarzystwa Bibliotek i Czytelni Parafialnych w Warszawie. W 1908 wyjechał do Szwajcarii, gdzie przez dwa lata studiował filozofię na uniwersytecie we Fryburgu. Po powrocie do Polski rozwijał twórczość literacką i publicystyczną; ogłaszał m.in. broszury o treści filozoficzno-religijnej. Od 1913 kontynuował studia filozoficzne w Collegium Angelicum w Rzymie, otrzymał stopień licencjata. Z chwilą wybuchu I wojny światowej był internowany w miejscowości Graz w Austrii (do 1916). W 1918 powrócił do Warszawy; był działaczem Chrześcijańskiej Demokracji, należał do władz Koła Międzypartyjnego. W tym czasie zaczął pisać utwory dramatyczne, które ogłaszał pod pseudonimem Bogdan Katerwa. W 1919 zamieszkał w Poznaniu i został dyrektorem działu wydawniczego oraz kierownikiem literackim Księgarni św. Wojciecha. W 1920 ożenił się z Anną Sedlaczek. Brał udział w pracach organizacji księgarsko-wydawniczych, był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (PTWK). W 1927-28 redagował tygodnik „Tęcza”, od 1930 pełnił funkcję redaktora odpowiedzialnego „Biuletynu Wydawniczego Księgarni św. Wojciecha” (1930-37). Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu przejściowego pod Poznaniem. Stamtąd wraz z rodziną udał się do Warszawy, gdzie w czasie okupacji niemieckiej prowadził z Antonim Rucieckim antykwariat. Brał udział w organizacji tajnego ruchu księgarskiego; od jesieni 1939 wchodził w skład tymczasowego kierownictwa (PTWK), był członkiem Tymczasowej Komisji Porozumiewawczej Organizacji Księgarskich, przekształconej w 1943 w Tymczasową Radę Księgarstwa Polskiego (przewodniczący komisji czasopism księgarskich), w 1941-43 pracował w Izbie Kultury powołanej przez Delegaturę Rządu Rzeczpospolitej na kraj (m.in. opracował dział: Państwo a książka). Po wojnie wrócił do Poznania i objął stanowisko dyrektora wydawniczego Drukarni i Księgarni św. Wojciecha (od 1946 Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza), a po przejęciu w 1947 wydawnictwa przez Państwowy Instytut Wydawniczy, został kierownikiem biura poznańskiego. Był także doradcą literackim wydawnictwa Albertinum. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 27 maja 1949 w Poznaniu; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Twórczość
1. Piękno w budowli. Zarys dziejów architektury. Cz. I-II. Warszawa: „Ziarno” 1903, 150 + 175 s.
2. Młody do młodych. „Rola” 1904 nr 3, 5, 7, 10, 14, 17, 20, 23, 26, 28, 30, 32. Wyd. osobne Warszawa: M. Szczepkowski; Kraków: Spółka Wydawnictwo Polskie 1905, 67 s.
3. Prąd nowy. Przyczynek do najnowszych kierunków myśli katolickiej w Polsce. Warszawa: Gebethner i Wolff 1907, 32 s.
4. Zarys nowego programu. „Rola” 1910 nr 38-43; odbitka [Warszawa 1910], 31 s. Wyd. 2 Włocławek: Druk. Diecezjalna 1911.
5. Nasz dyletantyzm religijny. [Opowiadania]. Warszawa: Księgarnia Nakład M. Szczepkowskiego 1911, 40 s.
Zawartość
6. Cień. [Utwór dramatyczny]. Wg baśni H. Ch. Andersena. Prapremiera: Warszawa, Teatr Reduta 1918.
7. Urwis. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1918.
8. Przechodzień. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1921 lub Warszawa, Teatr Reduta 1921.
9. Igranie z ogniem. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1922.
10. Lilavati. Rozrywki matematyczne. Zebrał i oprac. S. Jeleński. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1925], XI, 300 s. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 [1931], wyd. 3 [1945]; wyd. nowe w oprac. E. Jeleńskiej Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1951, 311 s., tamże łącznie z Śladami Pitagorasa [poz. ↑] pt. Rozrywki matematyczne. [Cz.] 1-2. Red. A. M. Rusiecki wyd. 5 zmienione [cz.] 1 1964, [cz.] 2 1961, wyd. 6 [cz.] 1-2 1968, wyd. 7 [cz.] 1 1971, [cz.] 2 1974, wyd. 8 [cz.] 1 1982, [cz.] 2 1988, [cz.] 1 1992.
Zawartość
Przekłady
bułgarski
11. Legenda o św. Franciszku. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1926.
12. Mała Miriam. Opowieść ewangeliczna. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1926], 66 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
ukraiński
13. Między nocą a brzaskiem. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Nowy 1926.
14. Woda żywa. Opowieść ewangeliczna. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1926, 104 s. Wyd. 2 tamże [1937]. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
ukraiński
15. Śladami Pitagorasa. Rozrywki matematyczne. Zebrał i oprac. S. Jeleński. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1928, 5, VII-XII, 424 s. Wyd. nast.: wyd. nowe w oprac. E. Jeleńskiej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1951, 295 s., tamże łącznie z Lilâvati [poz. ↑] pt. Rozrywki matematyczne. [Cz.] 1-2. Red. A.M. Rusiecki wyd. 5 zmienione [cz.] 1 1964, [cz.] 2 1961, wyd. 6 [cz.] 1-2 1968, wyd. 7 [cz.] 1 1971, [cz.] 2 1974, wyd. 8 [cz.] 1 1982, [cz.] 2 1988, [cz.] 1 1992; wyd. 9 [właśc. 8] Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1995.
Zawartość
Przekłady
bułgarski
rosyjski
węgierski
16. Hallelu Jah! (Alleluja). Opowieść ewangeliczna. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1930], VII, 183 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
ukraiński
17. O siódmej godzinie. Opowieść ewangeliczna. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1930], 159 s. Przedruk zob. poz. ↑.
18. [Biografie w serii:] „Postacie świętych”. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1934-1935.
Św. Jan Chrzciciel. [1934], 31 s.
Św. Jan Kanty. 1390-1473. [1934], 30 s.
Św. Józef Oblubieniec. [1934], 29 s.
Św. Karol Boromeusz. 1538-1584. [1934], 31 s.
Św. Teresa od Jezusa. 1515-1582. [1934], 29 s.
Św. Anna. [1935], 31 s.
19. Światła tajemnic. Rozmowy dogmatyczne. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1937], 292 s. Wyd. 2 Poznań: Albertinum 1945.
20. Płomienne serca; O siódmej godzinie; Mała Miriam; Woda żywa. [Opowieści ewangeliczne]. Wyd. nowe. Poznań: Albertinum Księgarnia św. Wojciecha [1946], 236 s. Wyd. nast. tamże: wyd. nowe 1947, wyd. 3 1949; wyd. z podtytułem: Opowieści ewangeliczne. Warszawa: Dom Wydawniczy Pelikan 1988.
Zawartość
21. Valde ama. Cztery rozpowieści. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1947-1948.
Cz. 1. Pod błękitami. Rozpowieść. [1947], 331 s.
Cz. 2. Miód z opoki. Rozpowieść. [1947], 302 s.
Cz. 3. Skrzydła ogniste. „Słowo Powszechne” 1948 nr 225-308.
