BIO
Urodzony 28 listopada 1897 w Siedliszczu pod Chełmem; syn Edwarda Jaworskiego, lekarza, i Marii ze Smoleńskich. Uczęszczał do gimnazjum w Chełmie (1909-15). Po wybuchu I wojny światowej został wraz z rodziną ewakuowany do Rosji. Ukończył gimnazjum w Sumach na Ukrainie, po czym przez dwa lata studiował medycynę na uniwersytecie w Charkowie, gdzie należał do polskiego tajnego Związku Studentów. W 1918 wrócił do kraju i w 1919-23 studiował polonistykę na Wydziale Humanistycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1920 służył w Wojsku Polskim. W tymże roku debiutował wierszem ogłoszonym w lubelskim czasopiśmie „Dzień Polski”. Od 1921 był nauczycielem języka polskiego w Seminarium Nauczycielskim (później Liceum Pedagogicznym) w Chełmie; w 1928 uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim dyplom nauczyciela szkół średnich. W 1924-25 współpracował z grupą literacką i czasopismem „Reflektor”. W 1925 był redaktorem odpowiedzialnym chełmskiego czasopisma „Pióro”. W tym czasie rozpoczął twórczość przekładową z języka rosyjskiego, czeskiego i słowackiego. Uczestniczył w 1932 w tworzeniu Związku Literatów w Lublinie i był członkiem pierwszego zarządu. W 1933 był współzałożycielem i do 1939 redaktorem miesięcznika literackiego „Kamena”. Jednocześnie stale współpracował z licznymi czasopismami, m.in. z „Robotnikiem” (Warszawa, 1923-34), „Naprzodem” (1932-39) i „Okolicą Poetów” (1933-39). W 1936 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury oraz za całokształt twórczości literackiej nagrodę im. B. Prusa, ufundowaną przez Lubelski Związek Pracy Kulturalnej. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Chełmie. W czerwcu 1941 został aresztowany i osadzony na zamku w Lublinie, a następnie wywieziony do obozu w Sachsenhausen, w którym był więziony do lutego 1942. Po powrocie ukrywał się na wsi i brał udział w tajnym nauczaniu w Sawinie i w Chełmie. Po wyzwoleniu w lipcu 1944, pracował do 1949 jako nauczyciel w Liceum Pedagogicznym w Chełmie. W sierpniu 1944 uczestniczył w organizowaniu Związku Zawodowego Literatów Polskich w Lublinie i wszedł w skład zarządu. W 1945-52 był kierownikiem dodatku literackiego „Tydzień Literacki”do lubelskiego dziennika „Sztandar Ludu”. Od 1945 należał do redakcji „Kameny” (Chełm, następnie Lublin), początkowo jako redaktor naczelny, a w 1952-62 jako członek kolegium redakcyjnego. Jednocześnie publikował w „Odrodzeniu” (1945-48), „Warszawie” (1946-48). W 1949 otrzymał nagrodę czechosłowacką i polską za przekłady z poezji czeskiej i słowackiej. W tymże roku został sekretarzem, następnie wiceprezesem, a w 1957 prezesem Oddziału Lubelskiego Związku Literatów Polskich (ZLP); w kolejnych kadencjach był ponownie wiceprezesem. W 1950-52 należał do grupy literackiej Załoga Nr 1, działającej przy ZLP, zajmującej się przekładami z literatury rosyjskiej. W 1953-64 był kierownikiem artystycznym lubelskiego oddziału Artosu (później Estrady). W tym czasie kontynuował współpracę z „Kameną”, ogłaszając wiersze, artykuły i liczne przekłady (m.in. w 1962 stały felieton pt. Widzi mi się i ceterum censeo); publikował też w „Kurierze Lubelskim” (stale w 1957-64) i wydawanym w Czeskim Cieszynie „Zwrocie” (stale w 1961-68). Za działalność literacką, pedagogiczną i społeczną otrzymał m.in. nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1967), Lubelską Nagrodę Literacką (1972). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1954) i Krzyżem Oficerskim (1959) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 6 września 1973 w Lublinie; pochowany tamże na cmentarzu przy ul. Lipowej. .
Twórczość
1. Czerwonej i białej kochance. [Wiersze]. Chełm: [drukarnia] Polskich Zakładów Graficznych 1924, 77 s. Przedruk zob. poz. ↑.
2. Księżycowy mustang. Poezje. Lublin: F. Głowiński 1925, 51 s. Przedruk zob. poz. ↑.
3. Na granitowym maszcie. Cykl wierszy tatrzańskich. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1928, 36 s. Przedruk zob. poz. ↑.
4. Więcierze. (Wieniec sonetów). Chełm: [b.w.] 1932, [20] s. Przedruk zob. poz. ↑.
5. W połowie drogi. [Wiersze]. Chełm 1937 [właśc. 1936], 78 s. Biblioteka „Kameny”. Przedruk zob. poz. ↑.
6. Wiersze wybrane 1939-1954. Warszawa: Czytelnik 1955, 98 s. Przedruk zob. poz. ↑.
7. Serca za drutem. Wspomnienia z Sachsenhausen. Lublin: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, 162 s. Przedruk zob. poz. ↑.
8. Stopy czasu. [Wiersze]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1961, 280 s.
9. W kręgu „Kameny”. [Wspomnienia i artykuły]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1965, 378 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
10. Wywoływanie cieni. [Wspomnienia]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1968, 302 s. Przedruk zob. poz. ↑.
11. Koniec seansu. [Wspomnienia]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1970, 410 s. Przedruk zob. poz. ↑.
12. Pisma. Wydanie jubileuszowe. Przewodniczący komitetu red.: P. Dąbek. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1971-1974.
T. 1. Wiersze. Przedmowa: J. Iwaszkiewicz. 1971, 521 s.
T. 2 – 5 zob. Przekłady poz. 28-31.
T. 6. Serca za drutem. Wspomnienia z Sachsenhausen. Red. Z. Wójcikowska. 1972, 185 s. Por. poz. ↑.
T. 7. W kręgu „Kameny”. Red. Z. Wójcikowska. 1973, 429 s. Zob. poz. ↑.
T. 8. Wywoływanie cieni. Red. Z. Wójcikowska. 1972, 309 s. Zob. poz. ↑.
T. 9. Koniec seansu. Red. Z. Wójcikowska. 1972, 407 s. Zob. poz. ↑.
T. 10. Reportaże, artykuły, felietony, opowiadania. Red. J. Zięba. 1974, 455 s.
Zawartość
T. 11 zob. Przekłady poz. 32.
T. 12. Rzeczy różne wierszem i prozą. Red. J. Kaliszuk. 1974, 410 s.
Przekłady
Wyd. osobne poszczególnych opowiadań: Pierwsza miłość. Warszawa: Książka i Wiedza 1968, 98 s.; Wiosenne wody. Warszawa: Książka i Wiedza 1974, 209 s. [Wyd. 2] Warszawa: Dom Wydawniczy Szczepan Szymański 1992, 137 s.
Zawartość
Zob. też Twórczość poz. ↑, Prace redakcyjne poz. ↑.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951, 1964, 1966.