BIO

Urodzona 21 kwietnia 1917 w Sartanie (Ukraina), w rodzinie inteligenckiej; córka Konstantego Sidorowicza i Heleny z Dobrzańskich. Uczęszczała do Gimnazjum im. A. Wereckiej w Warszawie, w 1935 uzyskała maturę. Od 1937 studiowała fizykę na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutowała w 1939 opowiadaniem przyrodniczym Jak żywa zabawka, drukowanym w „Płomyku” (1938/39 nr 21); w tym samym roku nawiązała współpracę z pismami „Słonko” i „Poranek”. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie. Po upadku powstania warszawskiego zamieszkała w Krakowie, gdzie po wyzwoleniu kontynuowała pracę literacką. Współpracowała z Polskim Radiem jako autorka słuchowisk dla dzieci oraz z czasopismami: „Płomyk” (1946-47, 1960-69), „Iskierki” (1946-51), „Płomyczek” (1946-84), „Świerszczyk” (1947-84; tu m.in. cykle felietonów dla dzieci, także pt. Świerszczykowe nowinki w 1952-61) i „Świerszczyk-Iskierki” (1951-56). W 1946-72 była redaktorem w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych. W 1948 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich), w późniejszych latach aktywnie uczestniczyła w pracach Związku, pełniąc funkcje członka zarządu Oddziału Krakowskiego (1964-78) i członka Komisji Socjalnej przy Zarządzie Głównym w Warszawie (1969-78). W 1949 wyszła za mąż za Aleksandra Jaworczaka, polonistę. Otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1974) oraz nagrodę m. Krakowa za osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury (1983). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1970), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), odznakami: „Przyjaciel Dzieci” (1960), „Zasłużony Działacz Kultury” (1973). Mieszkała w Krakowie i tam też zmarła 5 października 2009; pochowana na Cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

1. Marmotek z gór. [Opowieść dla dzieci]. [B.m.]: Czytelnik 1946, 70 s.

Autorka podpisana: Mira Wiśniewska.

Przekłady

słowacki

Hvizdáčik. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Trnava 1947.

2. Hasło: „Szkoła!” [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 29 s.

3. Jacek, Wacek i Pankracek. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 85 s. Wyd. nast. tamże 2-16 w 1957-1994, 1996, 1997, 1998, 2000, 2002, 2005.

Przekłady

ukraiński

Jacek, Vacek i Pankracek. [Przeł.:] S. Hvozdećka, J. Kobov. Kiïv 1958.

4. Zielone pióro. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 230 s. Wyd. 2 tamże 1960.

5. Oto jest Kasia. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 189 s. Wyd. nast. 2-9 w 1968-1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2003, 2004, 2005.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: A. Lisowska-Niepokólczycka. Polskie Radio 1977.

6. Przyjaciel na zawsze. [Opowiadania dla starszych dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 249 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1965, wyd. 4 1974, wyd. 5 1985.

Zawartość

Sprawy długich wieków; Szopa za miastem; Typograf Jego Królewskiej Mości; „Wszytkim swoje księgi daję”; Na Floriańskiej „Pod wiewiórką”; U Pana Grölla w Marywilu; Tysiąc sto na godzinę; Uwaga! Jedziemy; Objaśnienia.

7. Coś ci powiem, Stokrotko... [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 125 s. Wyd. nast. tamże: 1996, 2000.

Przekłady

słoweński

Veš kaj, Marjetica. [Przeł.] Z. Škerlj-Jermanova. Ljubljana 1978.

8. Po słonecznej stronie. [Powieść dla starszych dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1964, 236 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1976, wyd. 4 1996, 1999.

Przekłady

słowacki

Som zal'úbená! [Przeł.] B. Sedláková. Bratislava 1967.

słoweński

Po sončni strani. [Przeł.] Z. Škerlj-Jermanova. Ljubljana 1983.

9. Majka z Siwego Brzegu. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, 170 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1983.

Przekłady

węgierski

Majka. [Przeł.] J. Cserventis. Budapest 1980.

Adaptacje

radiowe

Radio 1976.

10. Gdy odbijamy od portu. [Powieść dla młodzieży o M. Koperniku]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 217 s. Wyd. 2 tamże 1980.

Przekłady

czeski

Slunce jsem zadržel. Životopis Mikuláše Koperníka. [Przeł.] J. Simonides. Praha 1979.

11. Wszytkim swoje księgi daję. [Opowieść biograficzna o J. Januszowskim i J. Kochanowskim]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1980, 66 s.

Ponadto drobne książeczki dla dzieci w serii Poczytaj mi mamo w 1951-1961.

Słuchowiska radiowe dla dzieci, m.in.

Darwin. Polskie Radio 1949.
Sprawy długich wieków. Polskie Radio 1955.
O Janie snycerzu i dziewczynie w wianku. Polskie Radio 1956.
Akademia króla Kazimierza. Polskie Radio 1963.
Tajemnicza mama. Polskie Radio 1967.
Jak się Strach przestraszył. Polskie Radio 1968.
Zepsuła się miotła. Polskie Radio 1968.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967, 1989.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (M. Brykalska).
Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wyd. 2. Warszawa 1984 (S. Frycie).

Ogólne

Artykuły

J. Ondrusz. „Jutrzenka”, Czeski Cieszyn 1981/1982 nr 10 [dot. twórczości dla dzieci].

Marmotek z gór

[A. Gołubiew] A.G.: Dla dzieci i młodzieży. Tygodnik Powszechny 1946 nr 30.

Przyjaciel na zawsze

H. Skrobiszewska: Kto miłuje księgi, nie miewa tęskności ...” „Nowa Kultura 1961 nr 23.
K. Świerkowski: Jak niegdyś księgi drukowano. Nowe Książki 1961 nr 6.

Po słonecznej stronie

S. Zieliński: Bardzo sympatyczna książka. Nowe Książki 1965 nr 1.

Majka z Siwego Brzegu

J. Ziółkowska: Mira Jaworczakowa. „Majka z Siwego Brzegu”. (Próba oceny). Życie Szkoły 1982 nr 1.