Jastrun Mieczysław

BIO

Urodzony 29 października 1903 w Korolówce (w Tarnopolskiem); syn Józefa Agatsteina, lekarza, i Justyny z Wiensohnów; ojciec Tomasza Jastruna, poety. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Ryglicach pod Tarnowem. W 1915-18 uczył się w IV Państwowym Gimnazjum w Krakowie, w 1918-19 tamże w V Gimnazjum. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej 1920 zgłosił się jako ochotnik do wojska; nie uczestniczył czynnie w walkach, gdyż zachorował na tyfus. W 1923 zdał egzamin maturalny w Gimnazjum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. Następnie studiował polonistykę, germanistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Debiutował w 1924 wierszami pt. Modlitwa i Zbawienie, ogłoszonymi na łamach krakowskiego czasopisma „Helion” (nr 1; podpisane nazwiskiem Agatstein); za właściwy debiut uważał wiersz pt. Wielki wóz, opublikowany w 1925 w miesięczniku „Skamander” (nr 41; podpisany: Mieczysław Jastrun). Od 1928 pracował jako nauczyciel języka polskiego oraz propedeutyki filozofii (logiki i psychologii) w prywatnym gimnazjum w Kolbuszowej. W 1929 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. W tymże roku doktoryzował się na UJ na podstawie pracy pt. Stosunek Wyspiańskiego do Słowackiego, przygotowanej pod kierunkiem prof. Stanisława Windakiewicza. Od 1930 był członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1930 złożył egzamin nauczycielski, po czym w 1930/31 kontynuował pracę nauczyciela w gimnazjum państwowym w Brześciu nad Bugiem, w 1931-39 w prywatnym Gimnazjum Społecznym w Łodzi. Był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Rozwijając twórczość literacką, ogłaszał wiersze, artykuły literackie i przekłady poetyckie z języków obcych w wielu czasopismach, m.in. w „Wiadomościach Literackich” (1925-30), „Skamandrze” (1925-28, 1935-37), „Gazecie Literackiej” (1926-27), „Kamenie” (1934-39), „Okolicy Poetów” (1935-36) i „Ateneum” (1938-39). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się w grudniu 1939 do Lwowa, zajętego już przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). We wrześniu 1940 został członkiem Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy. Zajmował się pracą przekładową z klasyki rosyjskiej i ukraińskiej oraz uczestniczył w redagowaniu polskich podręczników szkolnych. Publikował utwory w „Nowych Widnokręgach” (1940-41), w 1941 należał do kolegium redakcyjnego „Almanachu Literackiego.” Po zajęciu Lwowa przez Niemców wyjechał w grudniu 1941 do Warszawy. Uczestniczył w tajnym nauczaniu oraz współpracował z prasą konspiracyjną (m.in. pod pseudonimem Jan Klonowicz publikował w czasopiśmie „Przełom”, wydawanym przez Komitet Warszawski Polskiej Partii Robotniczej; PPR). Zagrożony aresztowaniem przez gestapo, w lipcu 1944 przeniósł się do Międzylesia. Po wycofaniu się Niemców nawiązał we wrześniu 1944 współpracę z wydawanym w Lublinie tygodnikiem „Odrodzenie” (do 1949). Wczesną wiosną 1945 wyjechał do Lublina, gdzie pracował w redakcji tygodnika „Wieś” i dziennika „Rzeczpospolita”. Jesienią 1945 przeniósł się do Łodzi. W tymże roku został członkiem PPR. W 1945-49 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „Kuźnica”, gdzie też kierował działem poetyckim; tu także ogłaszał własne utwory. Publikował też w „Nowinach Literackich” (1947-48). W 1947-50 był członkiem Zarządu Głównego Polskiego PEN Clubu. W 1949 zamieszkał w Warszawie. W 1950 pracował w Spółdzielni Wydawniczej „Książka i Wiedza” jako recenzent referatu poetyckiego. W 1950 ożenił się z Mieczysławą Buczkówną, poetką. Kontynuując twórczość literacką publikował m.in. w „Życiu Literackim” (1947, 1952-66), „Po prostu” (1948-49, 1951-52, 1956), „Nowej Kulturze” (1950-57), „Twórczości” (1950-79), „Przeglądzie Kulturalnym” (1953, 1955-61). W 1950 (i ponownie w 1955) otrzymał Państwową Nagrodę Artystyczną I stopnia. W 1955 uczestniczył wraz z prof. Wacławem Kubackim w uroczystościach Mickiewiczowskich na uniwersytetach Republiki Federalnej Niemiec (RFN). W 1956 został członkiem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich (ZLP). Należał do zespołu, który podjął w 1957 wydawanie miesięcznika „Europa”; po zawieszeniu pisma przez władze przed ukazaniem się pierwszego numeru wystąpił z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1960 otrzymał nagrodę „Życia Literackiego”. W 1964 należał do sygnatariuszy Listu 34 pisarzy i uczonych w obronie wolności słowa. W 1969 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za twórczość przekładową z języka niemieckiego, a w 1972 – nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W 1971/72 prowadził na Uniwersytecie Warszawskim wykłady o poezji współczesnej. W 1972 odbył podróż do ZSRR jako członek delegacji polskiej na Dni Puszkinowskie oraz do Frankfurtu nad Menem na zaproszenie stowarzyszenia tłumaczy RFN. W 1972-75 był wiceprezesem Zarządu Głównego ZLP. W 1975 podróżował po Grecji. W 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 101, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. W 1977 otrzymał nagrodę miesięcznika „Odra”. Powstałe w tym okresie utwory własne oraz przekłady z literatur obcych ogłaszał m.in. w „Poezji” (od 1965, z przerwami), „Odrze” (1970-81, z przerwami), „Literaturze” (1972-80), „Miesięczniku Literackim” (1972-81), „Więzi” (1972-81, z przerwami), „W drodze” (1976, 1978, 1983). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1946), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1949), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1954), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1971). Zmarł 22 lutego 1983 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Spotkanie w czasie. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1929, 53 s.

BIO

Twórczość

Nagrody

Adaptacje

teatralne

Zawartość

Nagrody

Przekłady

bułgarski

chiński

czeski

hebrajski

litewski

niemiecki

norweski

rosyjski

rumuński

serbsko-chorwacki

słowacki

słoweński

Przekłady

bułgarski

Przekłady

niemiecki

Zawartość

Zawartość

Przekłady

duński

fiński

portugalski

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

bułgarski

Przekłady

serbski

Zawartość

Przekłady

włoski

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.

Wybory utworów literackich w przekładach

niemiecki

słowacki

Przekłady

Prace redakcyjne

Omówienia i recenzje

Wywiady

Słowniki i bibliografie

Ogólne

Książki

Artykuły

Spotkanie w czasie

Dzieje nieostygłe

Godzina strzeżona

Rzecz ludzka

Mickiewicz. Poeta alternatyw

Rok urodzaju

Poemat o mowie polskiej

Poeta i dworzanin

Genezy

Między słowem a milczeniem

Większe od życia

Piękna choroba

Intonacje

Mit śródziemnomorski

Poezja i rzeczywistość

Poezje [1966]