• Funkcja tytułu w dziele literackim; Krytyka o pierwszych utworach Stanisława Lema („Astronauci”, „Sezam”, „Obłok Magellana”). „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1975 z. 11 s. 3–17; 125–146.
• Metody i wzorce obrazowania w science fiction; Opowiadania fantastyczne Sygurda Wiśniowskiego. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1977 z. 13 s. 57–72; 137–162.
• Stanisława Lema dialog z czytelnikiem. „Przegląd Humanistyczny” 1977 nr 6 s. 69–84, przedruk w: Dialog w literaturze. Warszawa 1978 s. 163–190.
• Aluzja literacka jako podstawa nowego utworu. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1979 z. 17 s. 100–121.
• Nad poezją Leopolda Staffa. W 101 rocznicę urodzin. „W Drodze” 1979 nr 5 s. 68–80.
• Science fiction wobec pytań o wartość literatury. „Kalendarz Wrococławski” 1980 nr 4 s. 56–74.
• Archetyp poety jako zagadnienie nauki o literaturze. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1981 z. 19 s. 141–168.
• Dramat ludzkiej kondycji. (O „Ślepcach” Maurycego Maeterlincka). „W Drodze” 1982 nr 1/4 s. 90–97.
• Uwagi o poetyce i estetyce filmu „science fiction”. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1982 z. 21 s. 95–124.
• Stanisław Lem jako czytelnik własnych utworów. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1986 z. 28 s. 71–96.
• Inquit w „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1987 z. 30 s. 68–96.
• „Sześć spojrzeń” S. Grabińskiego. W: Od Kochanowskiego do Różewicza. Warszawa, Poznań, Toruń 1988 s. 163–173.
• Czy science fiction jest gatunkiem ideologicznie zdeterminowanym? „Roczniki Humanistyczne” 1986 wyd. 1991 z. 1 s. 5–31.
• Formy wypowiedzi dramatycznej. Przegląd problematyki badań (Część I–II). „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1991 z. 35 s. 111–137, 1992 z. 37 s. 95–126.
• „Mówić” i „być”. Z problemów języka w dramacie współczesnym. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1991 z. 33 s. 93–124.
• Sienkiewicz czytany przez Parnickiego. W: Henryk Sienkiewicz. Lublin 1991 s. 345–367.
• Czy science fiction może pomóc w rozumieniu rzeczywistości? W: „Metafizyczne” w literaturze współczesnej. Lublin 1992 s. 57–77.
• O pojęciu interpretacji. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1993 z. 41 s. 87–108.
• Początki autobiografii na tle problematyki „miejsc wyróżnionych” narracji. W: Formy i strategie wypowiedzi narracyjnej. Toruń 1993 s. 49–66.
• Światopogląd polskiej science fiction. W: Proza polska w kręgu religijnych inspiracji. Lublin 1993 s. 267–291.
• List w dramacie. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1994 z. 43 s. 105–126.
• Sposoby stanowienia rzeczywistości niewerystycznej w początkowych partiach utworów science fiction. W: Fantastyka, fantastyczność, fantazmaty. Gdańsk 1994 s. 37–55.
• Archetyp bez sygnatury. O świadomości poetyckiej Czesława Miłosza. W: „Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny…”. Łódź 1995 s. 209–226.
• Arcydzieło w systemie wartości i koniunktur kultury. W: Sztuka wobec prawdy. Nałęczów 1995 s. 55–76.
• Dramat i czas (w perspektywie interpretacji). „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1995 z. 45 s. 111–131.
• „Fiasko” Stanisława Lema. Miejsce utworu w dorobku pisarza jako zagadnienie teoretyczno- i historycznoliterackie. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1996 z. 47 s. 79–103.
• Ja, autor. O funkcjach sygnatur w literaturze współczesnej. W: Ja, autor. Warszawa 1996 s. 64–78.
• „Kompozycja otwarta”, czyli o pewnym nieporozumieniu teoretycznoliterackim. W: Mimesis w dyskursie literackim. Toruń 1996 s. 57–74.
• Literatura i czas. W: Literaturoznawstwo. Toruń 1996 s. 33–41.
• Problematyka teoretyczna funkcjonowania motywów roślinnych w utworach literackich. W: Literacka symbolika roślin. Gdańsk 1997 s. 9–22.
• Szczegół w poetyce „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. [Cz. 1]–2. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1997 z. 49 s. 69–94, 1999 z. 53 s. 61–100.
• Okoliczności miejsca i czasu w interpretacji utworów literackich i dzieł sztuki. „Roczniki Humanistyczne” 1998 z. 1 specjalny s. 93–107.
• Między złudzeniem wolności (artystycznej) a pułapką ideologii (realnej). „Ruch Literacki” 1999 z. 5 s. 501–515.
• Telefon i rozmowa telefoniczna w dramacie (na tle rozwiązań powieściowych i filmowych). W: W przestrzeni komunikacyjnej. Toruń 1999 s. 187–239.
• Wartości sytuacyjne momentu genezy dzieła. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 1999 z. 52 s. 103–135.
• Dlaczego karnawalizacja?; W poszukiwaniu aksjologicznego modelu karnawału i karnawalizacji; Farsa wobec karnawalizacji — aspekt aksjologiczny. O „Grzegorzu Dyndale” Moliera; Świat po karnawale. „Tango” Mrożka jako model rzeczywistości skarnawalizowanej. W: Teoria karnawalizacji. Toruń 2000 s. 5–10; 69–100; 121– 136; 199–216. Wyd. 2. poprawione i uzupełnione 2011.
• Fantastyka naukowa jako literatura współczesna. W: Edukacja polonistyczna i literatura. Toruń 2000 s. 5–22.
• O funkcjach literatury. Rozważania na przełomie wieków utrzymane w metaforyce drogi. W: Człowiek w drodze. T. 2. Bydgoszcz 2000 s. 9–20.
• Dzieje w literaturze — literatura w dziejach. „Ethos” 2001 nr 4 s. 63–74.
• Faust zagubiony. Nauka w literackiej wizji świata Stanisława Lema. W: Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej. Białystok 2001 s. 347–361.
• Konkretyzacja estetyczna w procesie stanowienia arcydzieł; Spór o adresatkę „Rozłączenia” Juliusza Słowackiego oraz zagadnienie wielowykładalności utworu w świetle Ingardenowskiej koncepcji miejsc niedookreślenia. W: Z inspiracji Ingardenowskiej w teorii literatury. Toruń 2001 s. 43–65; 89–116.
• „Opowieści o pilocie Pirxie” Stanisława Lema wobec problematyki cyklu literackiego. W: Cykl literacki w Polsce. Białystok 2001 s. 445–458.
• Przemiany funkcji literatury w świecie współczesnym a jej zobowiązania wobec człowieka. W: U progu trzeciego tysiąclecia. Warszawa 2001 s. 413–431.
• „Rozłączenie” Juliusza Słowackiego. Problematyka komunikacji literackiej a interpretacja wiersza. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska” 2001 z. 54 s. 77–110.
• Źródłowe podstawy refleksji nad funkcjami literatury. Poezja autotematyczna. W: Gra z czytelnikiem. Toruń 2001 s. 23–50.
• „Dyktando” Ewy Lipskiej, czyli semantyczne (nie)konsekwencje językowego konceptu. W: Opis wiersza. Toruń 2002 s. 233–253.
• Aksjologiczne aspekty interpretacji. W: Wartość i sens. Lublin 2003 s. 31–60.
• Kwestia miejsca warstwy wyglądów w dziele literackim w teorii Romana Ingardena; Temat utworu literackiego; Dzieło literackie jako zapis doświadczenia czasu. W: Z teorii dzieła literackiego. Toruń 2003 s. 11–56; 121–144; 145–166.
• Pokusa błędu antropologicznego w literaturze. W: Błąd antropologiczny. Lublin 2003 s. 323–341.
• Struktura myśli — ekspresja obrazu. O warunkach ekspozycji idei w twórczości Stanisława Lema. „Acta Lemiana Monashiensis”. Specjal Lem Edition of „Acta Polonica Monashiensis”, Melbourne 2002 [wyd.] 2003 vol. 2 [nr] 2 [s.] 20–33, przedruk w: Stanisław Lem – pisarz, myśliciel, człowiek. Kraków 2003 s. 22–32.
• Zagadnienie zwielokrotnienia warstwowego wymiaru budowy dzieła literackiego w ujęciu Romana Ingardena; O „quasi-sądach” z punktu widzenia badacza literatury. W: Od teorii literatury do ontologii świata. Toruń 2003 s. 9–24; 45–56.
• Kiedy literatura zdradza człowieka? „Ethos” 2004 nr 1/2 s. 293–313.
• O pojęciu kompozycji dzieła literackiego; „Kompozycja otwarta”? W: Kompozycja dzieła literackiego. Toruń 2004 s. 15–31; 131–160.
• Pismo czy głos? W związku z Ingardenowską teorią dzieła literackiego. W: Problematyka tekstu głosowo interpretowanego. Toruń 2004 s. 19–44.
• Czy i jak interpretować utwory fantastyczne; O interpretowaniu utworów fantastycznonaukowych; Wątek Geista w „Lalce” Bolesława Prusa, czyli między przeczuciem możliwości a poczuciem rzeczywistości; „Eden” Stanisława Lema, czyli semantyka powieści jako przedmiot aluzji i sugestii; „Altruizyna” Stanisława Lema, czyli o potrzebie miłości bliźniego. W: Polska literatura fantastyczna. Toruń 2005 s. 7–11; 55–73; 133–158; 257–280; 297–313.
• „Ogniem i mieczem”. Prus o Sienkiewiczu — „wtedy” i „dzisiaj”. W: Polska krytyka literacka w XIX wieku. Toruń 2005 s. 262–277.
• Dialog interpretacyjny na temat „Powrotu z gwiazd” [S. Lema]. „Postscriptum” 2006 nr 1 s. 67–101.
• „Literacka astronomia”. Wiedza? przeżycie? metafora? W: Poezja i astronomia. Toruń 2006 s. 25–36.
• Semantyzacja przestrzeni w powieści Stanisława Lema „Solaris”. „Inozemna Filolohija. Ukrajinśkyj Naukovyj Zbirnyk”, Lwów 2003 [nr] 114 s. 185–194; przedruk „Postscriptum” 2006 nr 1 s. 102–115.
• Zakończenie „Trylogii”. Poetyka, semantyka, funkcja. W: Przez dwa stulecia. Toruń 2006 s. 87–105.
• Bohaterowie „Trylogii”. Historia i sytuacje ludzkie. W: Po co Sienkiewicz? Warszawa 2007 s. 39–47.
• Jaką koncepcję prawdy implikuje interpretowalność/interpretacja dzieła literackiego. W: Filozofia i etyka interpretacji. Kraków 2007 s. 47–58.
• Przypomnieć aluzję literacką; Tezy o aluzji literackiej; Aluzja literacka. Kształtowanie się pojęcia; Aksjologia aluzji literackiej; „Latarnik” jako arcydzieło aluzji literackiej; Aluzja literacka jako reinterpretacja tradycji; Dokąd płynie „czarna piana gazet” czyli Wencel i Herbert; Dwa Sztandary: Czerwiński — Gomulicki. Aluzja literacka na służbie idei; Aluzja literacka jako argument kulturowy (i kulturalny) w debacie politycznej. W: Aluzja literacka. Toruń 2007, s. 7–15; 19–21; 23–51; 129–142; 145–163; 181–194; 253–260; 261–273; 275–284.
• Teatr — sztuka dla sztuki czy sztuka w służbie osoby? „Ethos” 2007 nr 1/2 s. 215–224.
• Technika jako „lustro” dla człowieka w twórczości Stanisława Lema. W: Slovenska naučna fantastika. Beograd 2007 s. 131–154.
• Wielojęzyczność powieściowego świata „Trylogii”. W: Henryk Sienkiewicz w kulturze polskiej. Lublin 2007 s. 167–176.
• „Appendix” Tadeusza Różewicza wobec poetyki cyklu. W: Polski cykl liryczny. Białystok 2008 s. 379–397.
• Aspekt językowy funkcji integracyjnej dzieła literackiego. W: Polonistyczne drogi. Toruń 2008 s. 23–51.
• Huxley i Orwell jako konkurenci w ostrzeganiu przed niebezpieczeństwami ideologii. (Szkic o funkcjonowaniu antyutopii w kulturze). W: Kultura, Język, Edukacja. Poznań 2008 s. 67–96.
• Analogiczna teoria dzieła literackiego. W poszukiwaniu prawdy literatury. W: Prawda w literaturze. Lublin 2009 s. 45–67.
• „Ars poetica” i „ars vivendi”. O „Ars poetica” Stanisława Grochowiaka; Samookreślenie przez negację. W: Poezja świadoma siebie. Toruń 2009 s. 191–206.
• Mądry humor Zagłoby. „Cywilizacja” 2009 nr 29 s. 63–69.
• Pokusy i pułapki postawy awangardowej. „Tekstualia” 2009 nr 3 s. 39–46.
• Sienkiewiczowskie „długie trwanie”. Historia i stosunek do niej w „Trylogii”. W: Narracja, Historia, Fikcja. Warszawa 2009 s. 187–199.
• Z badań nad funkcjami dzieła literackiego. Funkcja afirmowania istnienia w świetle Genesis 1–3. W: Genesis 1–3. Toruń 2009 s. 37–49.
• Historia literatury stale potrzebna. „Tekstualia” 2010 nr 3 s. 51–58.
• O personalistycznym paradoksie dialogu. W: Dramatyczność i dialogowość w literaturze. Poznań 2010 s. 305–315.
• Sienkiewicz — pisarz sprawiedliwy. Rzecz o „Trylogii”; Gospodarowanie postaciami jako problem kompozycji „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. W: Sienkiewicz dzisiaj. Toruń 2010 s. 9–39; 41–101.
• „Ten człowiek” Tymoteusza Karpowicza, czyli o pewnym przypadku Ingardenowskich miejsc niedookreślenia. W: Przedziwne światy. Toruń 2010 s. 161–171.
• „Trylogia” Henryka Sienkiewicza: literatura wysoka czy popularna? „Cywilizacja” 2010 nr 33 s. 67–74.
• „Trylogia księżycowa” Jerzego Żuławskiego. Semantyczne konsekwencje cykliczności. W: Cykle i cykliczność. Prace dedykowane pani profesor Krystynie Jakowskiej. Białystok 2010 s. 45–56.
• Warstwa brzmieniowa powieści jako przedmiot percepcji czytelniczej. W: Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (III). Toruń 2010 s. 35–80.
• Czy istnieje dziś polska twórczość narodowa? „Cywilizacja” 2011 nr 37 s. 8–17.
• Język dla literatury — literatura dla języka. W: Teoria literatury w świetle językoznawstwa. Toruń 2011 s. 11–23.
• Język jako dobro wspólne — rola literatury w jego pielęgnowaniu. „Cywilizacja” 2011 nr 38 s. 86–93.
• Karnawalizacja kultury. Walka śmiechu z radością. „Ethos” 2011 nr 1/2 s. 166–178.
• Korišćenje motiva telesnosti čoveka u poljskoj naučnoj fantastici (Višnjovski, Hulevič, Lem). Przeł. D. Ajdacić. W: Telo u slovenskoj futurofantastici. Beograd 2011 s. 35–60, wersja polska pt. Wykorzystanie motywu cielesności człowieka w polskiej fantastyce naukowej (Wiśniowski, Hulewicz, Lem) . W: Ciało w futurofantastyce słowiańskiej . Kraków 2013 s. 35–60.
• O krytyce literackiej — kilka myśli co nienowe. W: Na recenzowanym. Toruń 2011 s. 27–34.
• „Balsam na światowe nędze”. Wiktora Gomulickiego koncepcja poety i poezji; Literacki obraz miasta jako fakt świadomości kulturowej i historycznej. „Pieśń o Gdańsku” Wiktora Gomulickiego; Wiersz — ostrzeżenie interpretacyjne. „Zapach ziemi” Wiktora Gomulickiego. W: Wiktor Gomulicki znany i nieznany. Toruń 2012 s. 11–39; 61–128; 207–216.
• Czy estetyka jest w stanie uzasadnić etykę? O „Potędze smaku” Zbigniewa Herberta. W: Między nami a światem. Toruń, Kraków 2012 s. 347–360.
• Liryczność w życiu i w literaturze. W poszukiwaniu źródłowego sensu pojęcia. W: Liryczność — w kręgu problemów estetyki, teorii i historii literatury. Warszawa 2013 s. 267–276.
• Skąd piękno? Wstęp do studium obecności piękna w literaturze polskiej. W: Spór o piękno. Lublin 2013 s. 263–295.
• Topograficzna zagadka dla czytelników „Potopu”. W: Ulica. Zaułek. Bruk. Łódź 2013 s. 11–18.
• „Październik skończył się w listopadzie”. Janusza Krasińskiego gra z cenzurą. W: Kariera pisarza w PRL-u. Warszawa 2014.
• Czym jest „literatura źle widziana”?; Czego obawiają się krytycy Sienkiewicza? „Cywilizacja” 2015 nr 53 s. 9–20; 59–69.
• Fabularny potencjał „Trylogii”. „Ciągi dalsze” i „wątki równoległe” w strukturze powieści Henryka Sienkiewicza; Sienkiewiczowski bigos. Przyczynek do psychologii twórczości literackiej. W: Sienkiewicz z innej strony. Warszawa 2015 s. 155–168; 255–269.
• „Osoba i czyn” Karola Wojtyły jako inspiracja do refleksji teoretycznoliterackiej. W: Karol Wojtyła / Jan Paweł II wobec tradycji kultury polskiej. Toruń 2015 s. 63–79.
• „Rok 1984” — „Nowy wspaniały świat”. Pułapki czytelnicze (i nie tylko). W: 1984. Literatura i kultura schyłku PRL-u. Warszawa 2015, s. 15–29.
• Wartości doznawane i wartości uznawane. Aksjologiczny wymiar odbioru dzieła literackiego. W: Literatura. Kultura religijna. Polskość. Warszawa 2015, s. 621–644.
• Dwujęzyczność utworu literackiego. Problem teoretyczny i wykonawczy. O „Carycy i zwierciadle” Janusza Szpotańskiego. „Litteraria Copernicana” 2016 nr 1.
• Idole w literaturze, idole literatury, literatura jako idol (próba rozróżnienia sytuacji). W: Idol w kulturze. Lublin 2017 s. 169-183.
• Aksjologiczny sens konkretyzacji estetycznej w teoriii poznania dzieła literackiego Romana Ingardena. W: Estetyka Romana Ingardena a praktyka interpretacyjna. Warszawa 2018 s. 69-88.
• Co i dlaczego każe nam czytać antyutopie jako antyutopie? W: Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje. Toruń 2019 s. 64-85.
• Lem niedoceniony. Powieściowe konteksty „Edenu”. W: Stanisław Lem. Fantastyka naukowa i fikcje nauki. Warszawa 2021 s. 87-104.
• Pokusa błędu antropologicznego w literaturze. W: Błąd antropologiczny i jego konsekwencje w kulturze. Lublin 2021 s. 307-325.
• Dyskretne związki literatury z astronomią. Literatura realistyczna a science fiction. W: Światy (nie)równoległe. Literatura wobec astronomii. Poznań 2022 s. 357-383.
• „Życie dzieła w jego konkretyzacjach” jako przesłanka i podstawa badań nad korespondencją sztuk. W: Estetyka Romana Ingardena jako podstawa badań nad korespondencją sztuk. Warszawa 2022 s. 23-39.
