BIO
Urodzona 20 kwietnia 1905 w Warszawie; córka Wiesława Januszewskiego, inżyniera, i Henryki z domu Huss. Uczęszczała do Gimnazjum im. C. Plater-Zyberk w Warszawie. Debiutowała w 1920 wierszem pt. Kawiarnia, opublikowanym w „Robotniku” (nr 1). Po zdaniu matury studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, którą ukończyła w 1930. Ogłaszała utwory poetyckie m.in. w „Tygodniku Ilustrowanym” (1928-1938) i „Bluszczu” (1930-35). Od 1931 zajmowała się przede wszystkim twórczością dla dzieci; publikowała m.in. w „Płomyku” (1931-1934, 1937-1939) i „Płomyczku” (1932-1939), była członkiem redakcji „Świata Dziewcząt” (1933). W 1934 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Po wyjściu za mąż za Józefa Moszyńskiego, pracownika dyplomacji, mieszkała przez pewien czas w Holandii. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie, brała udział w tajnym nauczaniu i współpracowała z konspiracyjnymi wydawnictwami. W okresie powstania warszawskiego i przez kilka następnych miesięcy przebywała we wsi Drzewicz pod Żyrardowem. Po zakończeniu wojny zamieszkała w Łodzi. Kontynuowała twórczość literacką dla dzieci, nawiązała stałą współpracę z „Płomyczkiem”, „Płomykiem” i „Świerszczykiem”. Od 1946 pracowała w Polskim Radiu jako kierowniczka Redakcji dla Dzieci i Młodzieży. W 1948 wróciła do Warszawy. Współpracowała nadal z radiem jako doradca redakcji dziecięco-młodzieżowej (do 1967), a także autorka słuchowisk i adaptacji. Otrzymała wiele nagród za twórczość dla dzieci i młodzieży, m.in. nagrodę literacką Prezesa Rady Ministrów (1954), nagrodę m. st. Warszawy (1956), nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1960), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1969), Nagrodę Państwową I stopnia za całokształt twórczości (1980) oraz Order Uśmiechu przyznawany przez dzieci (1980). Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955). Zmarła 18 lipca 1980 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Poezje. Warszawa: Skład główny Gebethner i Wolff 1924, 33 s.
2. Dom na wyspie. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1930, 75 s.
3. Ele-mele-dudki. 5 bajek. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz 1932, 78 s.
Zawartość
4. Jawor, jawor. (6 bajek). Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz [1932], 60 s. Wyd. nast.: tamże [1938]; [Warszawa:] Czytelnik 1947.
Zawartość
5. Z góry na Mazury. Bajki mazowieckie. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz [1932], 53 s. Wyd. nast.: tamże [1938]; Warszawa: Czytelnik 1955, 106 s, tamże: wyd. 2 1960; wyd. 3 1965, wyd. 4 1968, wyd. 5 1974.
Zawartość
6. Exodus. (Księga wyjścia). [Wiersze]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz 1933 [antydatowane 1932], 49 s.
7. O kocie co faję kurzył i o innych dziwach. [Bajki]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz [1933], 52 s. Wyd. nast: tamże [1938]; Warszawa: Książka i Wiedza 1949.
Zawartość
8. Broszka van der Manów. [Opowieść dla młodzieży]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1936, 64 s. Wyd. 2 tamże 1947.
9. [Baśń o wędrującej Pyzie]. [Cykl książeczek]. 1938-1948. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
[1]. Jak polska Pyza wędrowała. Warszawa: M. Arct 1938 [właść. 1937], 253 s. Wyd. nast.: wyd. 2 pt. Baśń o wędrującej Pyzie. Cz. 1. Jak polska Pyza wędrowała. Kraków: T. Zapiór i Ska 1951, 130 s. wyd. inne według wyd. z 1938: Warszawa: Nasza Księgarnia 1993, 70 s.
[2]. Wędrówki Pyzy. Cz. 2. Idzie Pyza borem, lasem.... Warszawa: M. Arct 1939 [właśc. 1938], 173 s.
[3]. Pyza na Starym Mieście. Kraków: T. Zapiór i Ska 1948, 125 s.
10. O chłopcu drewnianym. [Opowieści wierszem]. Warszawa: J. Przeworski 1938 [właśc. 1937], 75 s. Wyd. nast. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1947.
Zawartość
11. O polskim Chrobotku. [Opowieść wierszem]. Warszawa: M. Arct 1939 [właśc. 1938], 78 s.
12. Siwa gąska, siwa. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1939, 70 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1946, wyd. 3 1948, wyd. 5 [!] 1949, wyd. 4 [!] 1956, wyd. 7 [!] 1957, wyd. 8 1959, wyd. 9 1962, wyd. 10 1964, wyd. 11 1967, wyd. 12 1970.
13. O dobrym Stachu. [Opowieść]. Łódź: Czytelnik 1945, 15 s.
14. Kowal z pod Racławic. [Łódź]: Łódzki Instytut Wydawniczy [1946], 23 s.
15. Jak Pyza koguta sprzedawała. Prapremiera: Łódź, Teatr Lalek „Faramuszka” 1947. Por. poz. ↑.
16. Ni-to ni-sio. [Wiersze]. Warszawa: Spółdzielnia Światowid 1947, 57 s.
17. Ród Waligóry. Warszawa: E. Kuthan 1948 [antydatowane 1947], 23 s.
18. Opowieść o Chopinie. Sztuka w 2 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Dzieci Warszawy 1949.
19. To Trasa śpiewa. [Poemat]. Warszawa: Książka i Wiedza 1949 [właśc. 1950], 29 s.
20. Majowe święto. [Wiersze]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 12 s.
21. O flisaku i Przydróżce. Bajka wiślana. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 31 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerzone 1956, wyd. 3 1957, wyd. 4 1959, wyd. 5 rozszerzone pt. Flisak i Przydróżka 1962, toż wyd. nast.: wyd. 6 1966, wyd. 7 1969, wyd. 8 1972, wyd. 9 1976. Por. poz. ↑.
22. Złota legenda warszawska. [Opowieść wierszem]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 62 s.
23. Zwycięskie kielnie. [Poemat]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 30 s.
24. Nawojka. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Kraków, Teatr Młodego Widza 1951. Druk z podtytułem Opowieść sceniczna w 4 aktach z epilogiem. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 98 s.
Nagrody
25. Baśnie polskie. Warszawa: Czytelnik 1952, 121 s.
Zawartość
26. Magazyn Małgorzaty Charette. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowej Warszawy 1953. Wyd.: Uwagi inscenizacyjne oprac.: K. Berwińska. Muzyka: A. Gradstein. Warszawa: Czytelnik 1955, 126 s.
27. Żart Olszowiecki. Baśń sceniczna. Prapremiera: Opole, Opolski Teatr Lalek 1953. Wyd.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 138 s.
28. O smoku wawelskim. [Opowieść wierszem]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, [36] s.
Adaptacje
radiowe
29. O Bartku doktorze i inne baśnie. Posłowie: M. Olszańska. Warszawa: Czytelnik 1955, 222 s.
Zawartość
30. Złota jabłoń. [Baśnie]. Warszawa: Czytelnik 1955, 221 s. Wyd. 2 tamże 1955.
Zawartość
31. Chochoły. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1956.
Wystawienia następne
32. Pyza na polskich dróżkach. Cz. 1-2. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 260 + 301 s. Wyd. nast. w 1 tomie: wyd. 2 tamże 1959; [wyd. 3] Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982; wyd. 4 Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, wyd. cz. 1 tamże 2006, 276 s. Por. poz. ↑, ↑.
Adaptacje
teatralne
33. Flisak i Przydróżka. Prapremiera: Gdański, Teatr Lalek „Miniatura” 1957. Wyd. pt.: O flisaku i Przydróżce. Bajka w 2 częściach. Inscenizacja: N. Gołębska. Muzyka: J. Dobrzański. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 70 s. Por. poz. ↑.
Adaptacje
telewizyjne
34. Wróżka. Warszawa: Czytelnik 1957, 87 s.
Zawartość
35. Biwak z przyśpiewkami. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Lalki i Aktora „Miniatura” 1958. Druk „Scena” 1973 nr 7 s. 40-43.
36. Młyn w Jałbrzykowie. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1958.
37. Rękopis pani Fabulickiej. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 175 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1961; wyd. 2 [!] Warszawa: Alfa 1984.
38. O krakowskim kocie. [Opowieść wierszem]. Warszawa: Ruch 1959, [12] s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 4 [!] 1962, wyd. 2 [!] 1970. Zob. poz. ↑.
Przekłady
niderlandzki
39. Smocza awantura. Inscenizacja: J. Wilkowski. Muzyka: J. Dobrzański. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 155 s. Prapremiera: Wałbrzych, Teatr Lalek 1975.
40. Srebrna kózka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 78 s. Wyd. 2 tamże 1963.
41. Frankfurtowa bajka. Warszawa: Ruch 1961, 31 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1965, wyd. 3 Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa Książka Ruch” 1973.
42. Kogut. Wyd. pt. Teatr malowany przedstawia żart sceniczny pod tytułem „Kogut”. Warszawa: Ruch [1961], [16] s. Prapremiera: Londyn, Teatr Malowany 1965. Por. poz. ↑.
43. Trik – trak. Opowiadania historyczne z XVII wieku. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 194 s.
Zawartość
44. Światła. [Opowiadanie]. Warszawa: Ruch 1962, 24 s. Wyd. 2 pt. Pirlim-pem tamże 1965.
Przekłady
niemiecki
45. Wilanowska bajka. Warszawa: Czytelnik 1964, 45 s.
46. Jaworowe mosty. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1965.
47. Smocza legenda. Prapremiera: Szczecin, Teatr Lalek „Pleciuga” 1966.
48. Sześć grubych ryb. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966 [właśc. 1967], 85 s. Wyd. 2 tamże 1973.
49. Ambaje. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 68 s.
Adaptacje
radiowe
50. Zaczarowany krawiec. [Opowieść wierszem]. Ilustrował J. Stanny. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 91 s.
Nagrody
51. Klucz. [Widowisko dla młodzieży]. Telewizja Polska 1968.
52. Mania Lazurek. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1968, 133 s. Wyd. 2 tamże 1970. Por. poz. ↑.
53. Przez pawie oczko. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 98 s. Wyd. nast. tamże 1984.
Zawartość
54. Czerwona czapeczka. Powst. przed 1970. Prapremiera: Wrocław, Wrocławski Teatr Lalek „Chochlik” 1972. Druk „Scena” 1973 nr 2 s. 45-48. Wyd. osobne z podtytułem: Bajka dla teatru lalek oparta na ludowym wątku szwedzkim. Muzyka: F. Leszczyńska. Gdańsk: Wojewódzki Ośrodek Kultury 1979, 16 s.
Adaptacje
radiowe
55. Grajmy. Muzyka: F. Leszczyńska. Melodyka: B. Nowosielska. Warszawa: Ruch 1970, 94 s.
56. Proszę wycieczki. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 112 s.
Zawartość
57. Magnolia. Scenariusz filmu któtkometrażowego. Ekranizacja 1972.
58. Pierścionek pani Izabeli. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, 125 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1978; wyd. 3 Warszawa: Alfa 1982 [właśc. 1983].
Nagrody
59. Bryg „Zuzanna”. [Powieść]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa Książka Ruch” 1973, 83 s.
Nagrody
60. Złoty koszyczek. Polskie Radio 1973. Druk z podtytułem: Bajka wiosenna. Warszawa: Nasza Księgarnia 1974, [16] s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] 1979, wyd. 4 1987.
Przekłady
czeski
rosyjski
węgierski
61. Królewskie dyrdymałki. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1974.
62. Lwy. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa Książka Ruch” 1974, [11] s.
Nagrody
Przekłady
angielski
francuski
63. Zaczarowane podwórko. Scenariusz filmowy. Współautor: M. Kaniewska. Ekranizacja 1974.
64. Bajki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 128 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1979, wyd. 3 1987.
Nagrody
Zawartość
65. Andersen i krasnoludki. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1976.
66. Andersen i latający kufer. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1977.
67. Andersen i słowik. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1977.
68. Tut-tut. [Powieść]. Powst. ok. 1977. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1981, 90 s.
Nagrody
69. Bajki o czterech wiatrach. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978, 78 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1982, wyd. 3 tamże 1994.
Zawartość
70. Wędrówki Pyzy. Scenariusz serii filmów rysunkowych. Ekranizacja 1978. Por. poz. ↑.
71. Walc panny Ludwiki. [Wybór wierszy]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1981, 143 s. Wyd. 2 tamże 1988.
72. Słońce wschodzi. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, 106 s. Wyd. 2 tamże 1986.
73. Smok i królewna. Prapremiera: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin” 1984. Por. poz. ↑.
74. Ballady chłopackie. [Wiersze]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, [24] s.
Nadto liczne drobne książeczki dla dzieci wydawane w 1953-1972 przez Naszą Księgarnię, głównie w serii Poczytaj mi mamo.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Przekłady i adaptacje
Przekłady
czeski
rosyjski
słowacki
ukraiński
Adaptacje
radiowe
Przekłady
czeski
niderlandzki
niemiecki
ormiański
węgierski
Adaptacje
radiowe
Przekłady
czeski
niderlandzki
niemiecki
rosyjski
węgierski
Nagrody
Nadto liczne adaptacje radiowe, głównie utworów H.Ch. Andersena, M. Konopnickiej, L. Krzemienieckiej, Ch. Perraulta, H. Sienkiewicza i in.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1951, 1976.