Print

BIO

Urodzony 2 września 1911 w Hruszwicy na Wołyniu; syn Ludwika Janczarskiego, lekarza, i Wandy z Kadłubiskich; ojciec Jacka Janczarskiego, satyryka. Uczęszczał do gimnazjum matematyczno-przyrodniczego w Równem, w 1931 zdał maturę. W 1928-31 redagował międzyszkolne pisemko „Echa Szkolne”, tam też drukował swoje pierwsze wiersze. Od 1932 studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1934 przeniósł się na filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W tymże roku rozpoczął stałą współpracę z czasopismem „Kamena”. W 1935-39 należał do grupy poetów autentystów skupionych wokół pisma „Okolica Poetów”, w którym ogłaszał swoje wiersze, oraz do kręgu poetów związanych z Józefem Czechowiczem. Był też współzałożycielem regionalnej grupy poetyckiej Wołyń. W 1935 debiutował jako pisarz dla dzieci na łamach pisma „Słonko”, z którym współpracował także w latach następnych. Utwory dla dzieci i młodzieży drukował również w innych czasopismach, m.in. po 1937 w „Małym Płomyczku”, „Płomyczku” i „Poranku”. W styczniu 1939 zaczął pracować jako reporter w Polskiej Agencji Telegraficznej. W tymże roku uzyskał magisterium na UW. Po wybuchu II wojny światowej przebywał we Lwowie. Po zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich pracował w stacji ochrony roślin. W czasie okupacji niemieckiej wyjechał jesienią 1941 do Puław, gdzie brał udział w działalności społecznej Rady Głównej Opiekuńczej. W 1944 ożenił się z Krystyną Zawadzką. Po wyzwoleniu pracował jako nauczyciel we wsi Wolica pod Puławami. Kontynuował twórczość poetycką, wznowił współpracę z „Kameną” (1945-64). W 1945 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich). Od 1946 mieszkał w Warszawie. Organizował zespoły „Żywego Słowa” przy Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Rozwijał głównie twórczość dla dzieci, publikując swoje utwory m.in. w „Iskierkach” (1946-51) i „Świerszczyku” (1946-71), których od 1950 był także etatowym pracownikiem, oraz w „Płomyczku” (1945-69), „Płomyku” (1946-70), „Przyjacielu Dzieci” (1946-49). Drukował również w „Rzeczypospolitej” (1946-49) recenzje z literatury dziecięcej. W 1955-57 prowadził w Polskim Radiu audycje poetyckie. Od 1957 był redaktorem naczelnym czasopisma dla dzieci „Miś”. W 1958 otrzymał Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy, a w 1960 nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1959). Zmarł 19 maja 1971 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

Nadto liczne drobne książeczki dla dzieci, głównie wydawane przez Naszą Księgarnię w seriach Poczytaj mi mamo i Książeczki z Misiowej Półeczki..

1. Akwarelą. Poezje. Równe: J. Michałowicz, S. Zieliński 1933, 21 s.

2. Imię na korze. [Wiersze]. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej 1934, 18 s.

3. Błękitna chustka. [Wiersze]. Równe: Księgarnia S. Zielińskiego 1936, 26 s. Biblioteka Grupy Literackiej „Wołyń”.

Zawiera m.in. cykl: Lato.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Świty. [Poemat]. Powst. przed 1938. [Informacja autora]. Druk fragmentów pt.: I. Natalia; II. Świty; III. Balet. „Okolica Poetów” 1938 nr 1, 2, 7.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick [1938], 7 s. Arkusz Poetycki 12.

Notowane też w bibliografiach pt. pierwszego wiersza: Modlitwa.

6. Dzięciołowe mieszkanie. [Opowieść wierszem dla dzieci]. [Warszawa:] Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1948, 24 s.

7. O świerszczu, co przepiłował skrzypce. I inne wierszyki. [Warszawa:] Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych [1948], 23 s.

8. Kuba czy Grześ. [Opowieść wierszem i prozą dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 23 s.

9. Jak Wojtek został strażakiem. [Opowieść wierszem dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 19 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1951, wyd. 3 1952, wyd. 4 1953, wyd. 5 1954, wyd. 6 1956, wyd. 7 1959, wyd. 8 rozszerzone i poprawione 1965, wyd. 9 1967, wyd. 10 1971, wyd. 11 1972, wyd. 12 1976, wyd. 13 1979, wyd. 13 [!] 1980; wyd. 14 [!] Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986; Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1988; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1992; Warszawa: Nasza Księgarnia 1993, tamże: 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2003.

10. Wspólna sprawa. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 34 s. Wyd. 2 tamże 1952.

11. Przedszkole na Kole. [Opowieść dla dzieci wierszem i prozą]. [Muzyka:] J. Rosa. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 46 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1954.

12. Ślady. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 24 s. Wyd. 2 tamże 1956.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Dom pod borem. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 37 s.

14. Woreczek z Wisienką. Inscenizacja: J. Dorman. Prapremiera: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1955.

15. Wesoły Florek. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1956, 87 s. Wyd. 2 tamże 1968.

Zawartość

Cykle: Jesień; Zima; Wiosna; Lato.

16. Zaczarowana fajeczka. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 26 s.

17. Świerszczykowe nutki. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 26 s.

18. Wykrój liścia. [Wybór wierszy]. Przedmowa: J. Śpiewak. Warszawa: Czytelnik 1957, 103 s.

Zawartość

Działy: 1935-1938; 1940-1945; 1946-1956; oraz cykl Okolica poety.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Gdzie mieszka bajeczka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 73 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 rozszerzone 1962, wyd. 4 rozszerzone 1966, wyd. 5 1976, wyd. 6 1988, wyd. [7] 1993, [wyd. 8] 2000; Kraków: Zielona Sowa 2003.

Wybór wierszy dla dzieci z lat 1936-1957, m.in. poz. ↑.

Przekłady

rumuński

Unde locuişte basmul. [Przeł.] E. Dragoş. Bucureşti 1965.

20. Dzbanek i źródło. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 49 s.

21. Przygody i wędrówki Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 65 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] 1976, wyd. 4 1984, wyd. 5 1989, wyd. 6 1992, [wyd. 7] 1994. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

Przekłady

bułgarski

Patilata na mečo Klepouško. [Przeł.:] K. Georgieva, R. Cvetkova. Sofija 1961, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1962, wyd. 2 [!] 1977.

chorwacki

Doživljaji Medvjedicá Klempe. [Przeł.] B. Cirlić. Warszawa, Zagreb 1964.

czeski

Wyd. łącznie z przekł. cz. 2 cyklu [poz. ↑] pt. Pribehy a potulky Macka Uška. [Przeł.] M. Prídávková-Minárikova. [Praha] 1989.
Vesele přihody medvidka Ouška. [Przeł.] J. Vlášek. Praha 1979.

francuski

Les aventures de Peluchon [Przekł. i adaptacja] C. Mondral. Paris 1970.
Peluchon a des idées. [Przekł. i adaptacja:] C. Mondral. Paris 1970.

gruziński

[Przeł.] N. Gavašeli. Tbilisi 1979.

japoński

Misha-no boken. [Przeł.] Ch. Sakakura. Tōkyō 1985, 1987.

łotewski

Láciša Latausiša dèkas [Przeł.] F. Marcinkevičs. Rígá 1964.

niderlandzki

De avonturen ban Teddy Hangoor. [Przeł.] C.M.F. Shelfhout. Amsterdam, Warszawa 1965.

niemiecki

Teddy Puschelohrs Abenteuer. [Przekł.] H. Rymarowicz. Warszawa 1961 [właśc. 1962], wyd. nast. tamże 1963, 1964, 1968.

ormiański

[Przeł. z języka rosyjskiego] L. Chudojan. Erevan 1962.

rosyjski

Priključenija Miški Ušastika. [Przeł.] M. Bruchnov. Warszawa 1959, wyd. nast. tamże 1982.
Priključenija Miśki Uśastika. [Przeł.] V. Prichod'ko. Moskva 1973.
Priključenija Miški Ušastika. [Przeł.] S. Svjackij. Sankt-Peterburg 1994.

słowacki

Príbehy a potulky Macka Uška. [Przeł.] M. Prídavkowá-Mináriková. Bratislava 1963, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1989.

węgierski

Fülesmackó kalandjai és vándorlásai. [Przeł.] E. Sebök. Warszawa, Budapest 1962, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 2 [!] 1968, wyd. 4 1973, wyd. 5 1984, wyd. [6] 1991.

22. Wędrowały dwa Michały. [Wiersz]. Warszawa: Czytelnik 1960, [24] s.

23. W dawnych czasach, w dawnych wiekach. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, [18] s.

Zawartość

O Lechu, Czechu i Rusie; O smoku wawelskim; Hejnał mariacki; Śpiący rycerze w Tatrach.

Wyd. osobne wiersza: O Lechu, Czechu i Rusie. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1983, [32] s.

24. Nowi przyjaciele Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, 75 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1976, wyd. 4 1984, wyd. 5 1990, wyd. 6 1992. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑,42.

Przekłady

bułgarski

Novite prijateli na Mečo Klepauško. [Przeł.] S. Radeva. Sofija 1966, wyd. 2 tamże 1977.

chorwacki

Nowi prijatelji Medvjedića Klempe. [Przeł.] T. Prpić. Zagreb, Warszawa 1965.

czeski

łącznie z przekł. cz. 1 cyklu [poz. ↑] pt. Pribehy a potulky Macka Uška. [Przeł.] M. Prídávková-Minárikova. [Praha] 1989.

litewski

Nauji Meškiuko Nelépausio draugai. [Przeł.] J.A. Žinevičius. Vilnius 1968.

łotewski

Riga [1981].

niderlandzki

Teddy Hangoor en zijn nieuwe urienden. [Przeł.] C.M.F. Schelfhout. Amsterdam, Warszawa 1965.

niemiecki

Teddy Puschelohrs neue Freunde. [Przeł.] H. Rymarowicz. Warszawa 1964, wyd. 2 tamże 1968.

rosyjski

Novje druz'ja Miški-Ušastika. [Przeł.] M. Bruchnov. Warszawa 1965, wyd. nast. tamże: 1975, 1982.

słowacki

Novi priatelia Macka Uška. [Przeł.] M. Prídavkowá-Minárikova. [Wiersze przeł.] J. Minárik. Bratislava 1968.

słoweński

Novi prijatelji medvedka Uhačka. [Przekł.] S. Kraigher. Ljubljana, Zagreb, Warszawa 1965.

węgierski

Fülesmackó új barátai. [Przeł.] E. Sebök. Warszawa, Budapest 1965, wyd. nast. tamże 1967, 1968, 1973.

25. Tygrys o Złotym Sercu. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, [14] s. Wyd. 2 tamże 1988.

Przekłady

niemiecki

Der Tiger mit dem goldenem Herzen. Leipzig 1965, wyd. nast. tamże 1967.

Adaptacje

radiowe

Radio 1970.

26. Gromadka Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1964, 72 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1984, wyd. 3 1990. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

Przekłady

bułgarski

Kompanijata na mečo Klepouško. [Przeł.] S. Radeva. Sofija 1966.

chorwacki

Družina Medvedića Klempe. [Przekł.] T. Prpić. Zagreb, Warszawa 1966.

litewski

Meškiukas Nulépausis darželyje. [Przeł.] A. Žinevičius. Vilnius 1969.

niemiecki

Teddy Puschelohr im Kindergarten. [Przeł.] H. Rymarowicz. Warszawa 1966, wyd. 2 tamże 1968.

rosyjski

Miška Ušastik v detskom sadu. [Przeł.] S. Svjackij. Warszawa 1966.

słowacki

Verná hřbka Macka Uška. [Przeł.] M. Prídavková-Minárikova. Bratislava 1968.

węgierski

Fülesmackó az óvodában. [Przeł.] E. Sebök. Warszawa, Budapest 1967, wyd. nast. tamże 1968, 1973.

27. Kaczy domek. Prapremiera: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1966.

28. Wiersze z natury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 51 s.

Zawartość

Cykle: Wiersze z natury; Kolekcja motyli; Drzewo.

29. Bajki Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 104 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, wyd. 3 1988. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

Przekłady

litewski

Meškiuko Nulépausio pasakos. [Przeł.] A. Žinevičius. Vilnius 1970.

rosyjski

Skazki Miški Ušastika. [Przekł.] S. Svjackij. Warszawa 1969. Wyd nast.: wyd. 2 tamże 1983; [wyd. 3] Sankt-Peterburg 1991, [wyd. 4] tamże 1994.

słowacki

Rozprávky Macka Uška. [Przeł.] M. Prídavková-Mináriková. [Wiersze przeł.] J. Minárik. Bratislava 1975.

węgierski

Fülesmackó meséi. [Przeł.] E. Sebök. Warszawa, Budapest 1973.

30. Wesoły króliczek. Prapremiera: Łódź, Teatr Lalek „Pinokio” 1968.

Wystawienie łącznie z N. Nowosielski: Lis i zając.

31. O czym szumiały czereśnie. [Bajki wierszem]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 74 s.

Zawartość

Kopciuszek; O królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach; O czym szumiały czereśnie; Srebrnogrzywek; Wędrowały dwa Michały [por. poz. ↑].

32. Portret z gałązek i ziół. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 71 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

33. Zaczarowane kółko Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970 [właśc. 1971], 74 s. Wyd. 2 tamże 1990. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

Przekłady

łotewski

Láciša Lekausiša burvju ripa. [Przeł.] R. Lugjnskaja. [Wiersze przeł.] Ju. Vanag. Riga 1980.

słowacki

Ćarovné koliesko Macka Uška. [Przeł.] M. Prídavková-Mináriková. [Wiersze przeł.] J. Minárik. Bratislava 1972.

Adaptacje

filmowe

w 9 odcinkach: Autorzy scenariuszy: E. Ignaciuk, J. Galewicz, J. Hartowicz, J. Kudrzycka, M. Kiełbaszczak. Telewizja Polska 1978.

34. Ptaki mówią po polsku. [Wiersze]. [Autorzy:] C. Janczarski, T. Kubiak. Warszawa: Ruch 1971, 57 s. Wyd. 2 tamże 1974.

35. Nasza ziemia i słońce. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, 76 s. Wyd. 2 tamże 1980.

Zawartość

Cykle: Płynie Wisła; Idą dzieci; Motyle i kwiaty; Magiczne lusterko.

36. Wiersze wybrane. Wybrał i wstępem opatrzył B. Ostromęcki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 179 s.

Zawiera też z ineditów cykl: Prowincja zieleni.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

37. Niezwykła przygoda kapitana Łukasza w państwie motyli. [Opowieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 62 s. Wyd. 2 tamże 1983.

38. Miała babuleńka kozła rogatego. [Wybór wierszy]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, [32] s. Wyd. nast. tamże: 1993, 2003.

39. Wiersze dla wnuków. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 82 s.

40. Miś Uszatek. Warszawa: Nasza Księgarnia 1998, 92 s. Wyd. nast. tamże: 1999, 2001. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

41. Wędrówki Misia Uszatka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1998, 61 s. Wyd. nast. tamże: 2000, 2004. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

42. Miś Uszatek i przyjaciele. Kraków: Zielona Sowa 2005, 63 s. Wyd. nast. tamże 2005. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

Przekłady i adaptacje

1. Z. Aleksandrowa: Mój miś. [Przekł. i adaptacja:] C. Janczarski. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 15 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1957.

Prace redakcyjne

1. J. Czechowicz: Wiersze. [Oprac.:] S. Piętak, S. Pollak, J. Śpiewak. Wiersze dla dzieci oprac.: C. Janczarski. Przekł. [z różnych języków oprac.:] K.A. Jaworski. Wstęp: R. Rosiak. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1963, 511 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 1963, 1966.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
• „Rocznik Literacki 1971” wyd. 1973 (J. Chudek).
• Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wyd. 2. Warszawa 1984.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

• B. Ostromęcki: Liryka i wychowanie. „Przegląd Kulturalny” 1962 nr 4 [dot. książek dla dzieci].
• H. Skrobiszewska: „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 3.
• W. Natanson: Czesław Janczarski. „Poezja” 1972 nr 1.
• J.B. Ożóg: Wspomnienie o Czesławie Janczarskim. „Życie Literackie” 1973 nr 40.
• E. Doncbach: Czesława Janczarskiego uczucia rozszyfrowane. „Poezja” 1975 nr 10.
• S. Frycie: Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970. T. 2 cz. 1 Warszawa 1982, passim.

Błękitna chustka

• W. Iwaniuk: Najmłodsza liryka. „Kultura” 1936 nr 37.
• J. Czechowicz: Dwaj poeci. „Pion” 1938 nr 3 [dot. też: M. Jastrun: Strumień i milczenie].
Go back to position Wróć do pozycji

Wykrój liścia

• B. Biernacka: Rzeczy piękne, ulotne i kruche. „Nowe Książki” 1957 nr 10.
• S. Czernik: Nad Janczarskim. „Orka” 1957 nr 12.
• J. Sławiński. „Twórczość” 1958 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Portret z gałązek i ziół

• A. Kamieńska: Ostatnia książka poetycka Czesława Janczarskiego. „Twórczość” 1971 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Wiersze wybrane [1997]

• I. Smolka: „Wartość złudzenia, miłości i tęsknoty”. „Twórczość” 1975 nr 11.
• L. Żuliński. „Poezja” 1975 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO