BIO
Urodzony 19 sierpnia 1915 w Symferopolu na Krymie; syn Apolinarego Jackiewicza, notariusza, i Leokadii z Bogackich. Do gimnazjum uczęszczał we Włodzimierzu Wołyńskim. Od 1933 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1938 uzyskał magisterium. Studiował też w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. W tym czasie rozpoczął twórczość literacką, debiutując w 1939 humoreską pt. Miasto przedziwne, ogłoszoną w „Prosto z mostu” (nr 4). Brał udział w kampanii wrześniowej 1939. W czasie okupacji niemieckiej pracował w 1941-42 jako górnik w kopalni węgla w Grodźcu w Zagłębiu Dąbrowskim. Aresztowany w 1942, przebywał początkowo w obozie, a od 1943 na przymusowych robotach w Berlinie. W maju 1944 zbiegł do Wiednia, gdzie pracował jako grafik i dekorator. Po zakończeniu wojny został lektorem języka polskiego i literatury polskiej na uniwersytecie w Wiedniu oraz referentem kulturalnym w Polskiej Misji Politycznej. W 1947 powrócił do kraju. Początkowo pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a następnie w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Od 1949 wykładał na Wydziale Dziennikarskim Akademii Nauk Politycznych, na UW oraz w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej. Od 1947 publikował liczne recenzje literackie, m.in. w „Dzienniku Literackim”, „Kurierze Codziennym” (do 1948), „Nowinach Literackich” (do 1948). W 1948-50 był stałym współpracownikiem tygodnika „Kuźnica”. W 1953 został pracownikiem Państwowego Instytutu Sztuki i objął kierownictwo Pracowni Teorii Filmu. W marcu 1957 otrzymał stopień kandydata nauk w zakresie historii sztuki na podstawie rozprawy Gorki i film, a w listopadzie tegoż roku stopień docenta na podstawie monografii René Clair. W tym czasie rozpoczął, m.in. jako krytyk filmowy, bliską współpracę z czasopismami: „Życie Literackie” (od 1957; tu m.in. od 1964 stały felieton pt. Kino i życie, a od 1982 Dziennik krytyka) oraz „Film” (od 1958; w 1964-72 cykl pt. Zapiski krytyczne). W 1960 został redaktorem naczelnym „Filmu”. W 1965 podjął wykłady z estetyki i socjologii filmu na Wydziale Filozoficznym, a następnie na Wydziale Psychologii i Pedagogiki UW. Równocześnie rozwijał działalność krytyczną, publikując m.in. od 1965 w „Kierunkach” cykl pt. Notatnik, od 1967 w „Życiu Warszawy” stały felieton pt. Ludzie kina, a w 1976-80 cykl recenzji pt. Życie kina. Od 1971 pełnił funkcję kierownika Pracowni Badań Sztuki w Środkach Masowego Przekazu, od 1974 kierownika Zakładu Historii i Teorii Filmu i Telewizji (później Zakład Filmu, Telewizji i Kultury Masowej) Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W 1976-81 współpracował z Telewizją Polską i Polskim Radiem, publikując m.in. cykl pt. Latarnia czarnoksięska. Po przejściu na emeryturę kontynuował pracę naukową i krytyczną. Za osiągnięcia w dziedzinie krytyki filmowej otrzymał wiele nagród, m.in. nagrodę im. K. Irzykowskiego (1960, 1966), nagrodę im. W. Pietrzaka (1974), nagrodę miesięcznika „Kino” (1978) oraz nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1979). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976). Zmarł 7 czerwca 1988 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Człowiek i jego cień. [Powieść]. Warszawa: F. Hoesick 1939, 133 s.
2. Rzeka. Opowiadanie. Powst. przed 1945. Rękopis.
Przekłady
niemiecki
3. Górnicy. [Powieść]. Pierwodruk pt. Czarodziej. „Kurier Codzienny” 1947 nr 349-355, 1948 nr 1-82. Wyd. osobne pt. Górnicy. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1949, 188 s.
4. Wieża Babel. [Powieść]. „Kurier Codzienny” 1948 nr 226-304. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1953, 167 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1954 [właśc. 1953], wyd. 4 [!] z przedmową M. Podkowińskiego 1954.
5. Jan bez ziemi. Powieść. „Dziennik Zachodni” 1950 nr 98-199. Wyd. osobne [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1950, 395 s.
6. Penicylina. Powieść. „Życie Warszawy” 1950 nr 354-358, 1951 nr 1-76. Wyd. osobne [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 293 s. Wyd. 2 tamże 1952.
Przekłady
bułgarski
7. Wiedeńska wiosna. [Powieść]. „Życie Warszawy” 1952 nr 186-287. Wyd. osobne Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 265 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1955.
8. Carski oficer. [Powieść o J. Dąbrowskim]. Warszawa: Czytelnik 1955, 306 s. Wyd. 2 tamże 1967.
9. Gorki i film. [Monografia]. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1955, 191 s.
10. Latarnia czarnoksięska. [Felietony i recenzje filmowe]. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1956, 195 s. Por. poz. ↑.
11. René Clair. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1957, 211 s. Z Prac Zakładu Historii i Teorii Filmu Państwowego Instytutu Sztuki.
12. Śmierć donżuana. Powieść. Warszawa: Czytelnik 1959, 230 s. Wyd. 2 tamże 1971 [właśc. 1970].
13. Romans w Cannes. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1961, 166 s. Wyd. 2 tamże 1976.
14. Madame. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 321 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1980.
15. Spotkanie w Santa Margherita. Powieść. Warszawa: Czytelnik 1967, 462 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, wyd. 3 1985.
16. Film jako powieść XX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1968, 435 s.
17. Niebezpieczne związki literatury i filmu. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1971, 426 s.
18. Klaudia. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1973, 473 s. Wyd. 2 tamże 1978.
19. Historia literatury w moim kinie. [Szkice]. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1974, 372 s.
Zawartość
20. Antropologia filmu. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 351 s.
Zawartość
21. Ucieczka Maury. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1976, 266 s. Wyd. 2 tamże 1983.
22. Mistrzowie kina współczesnego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1977, 214 s.
23. Fenomenologia kina. T. 1. Narodziny dzieła filmowego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 231 s.
Zawartość
24. Latarnia czarnoksięska. [T.] 2. [Szkice o filmie]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1981, 339 s. Por. poz. ↑.
Zawartość
25. Gwiazdozbiór. [Felietony]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1983, 248 s.
26. Moja filmoteka. Cz. 1-2. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1983, 587 + 547 s. Por. poz. ↑.
Cz. 1. Kino na świecie.
Cz. 2. Kino polskie.
27. Moja historia kina. T. 1. Kino prymitywne. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1988, 236 s.
28. Moja filmoteka. [Cz. 3-4]. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1989, 428 + 443 s. Por. poz. ↑.
[Cz. 3] Literatura i teatr w filmie.
[Cz. 4] Film w kulturze.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Prace redakcyjne
Przekłady
węgierski
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1976.