BIO

Born on 17 December 1912 [according to an obituary in "Tygodnik Powszechny" no. 4, 2001] in Chojno Stare, near Chełm; son of Szczepan Iwaniuk and Józefa, née Dyszewska. After completing his primary education in Chojno Stare, he attended secondary school in Siedliszcze between 1926 and 1929. He attended the State Men's Teacher Training School in Chełm between 1929 and 1934. He met the poet Józef Czechowicz there in 1931. Iwaniuk made his debut in 1933 with the poem Śmierć (Death), which appeared in the youth magazine "Spójnia". He considered the poem Pieśń o chlebie (Song of bread) to be his debut proper. It was published in 1933 in "Kuźnia Młodych" (no. 11). That year he received first prize the periodical's poetry competition. After qualifying as a teacher, he was called up to the officer cadet school in Równe (now Rivne, Ukraine), where from 19 September 1934 he spent one year doing military service in the Divisional Course of Reserve Officer Cadets of the 44th Regiment of the Eastern Borderland Riflemen's Infantry. He was associated with the group of writers around Józef Czechowicz. He published literary works and reviews in periodicals including "Kuźnia Młodych" (1933-34), "Miesięcznik Literatury i Sztuki" (1934-36), "Kultura" (1936-37), "Kamena" (1934 and 1936-39), "Okolica Poetów" (1935-36 and 1938-39), "Zet" (1935-37), "Kurier Poranny" (1937-38), "Pion" (1937), and "Zwierciadło" (1937-38). Around 1936, he joined the Wołyń (Volhynia) literary group. Between 1936 and 1939, he continued his studies in the Migrational-Colonial Programme of the Free Polish University in Warsaw and also completed an internship at the Polish consulate in Ostrava, Czechoslovakia. In June 1939, he was awarded a grant from the National Cultural Foundation and was assigned to the Ministry of Foreign Affairs for a year-long consular internship in Campana Colonizadora del Norte and at the Polish Embassy in Buenos Aires. Following the outbreak of World War II, he reached France in December 1939 where he volunteered for the Polish army that was being established there. As a soldier of the Polish Independent Highland Brigade, he was involved in combat including the Battle of Narvik, later receiving both British and French honours. Following the capitulation of France, he attempted to reach the UK via Spain. He was arrested by Spanish military police in August 1940 and imprisoned in Figueras, followed by the concentration camp in Miranda de Ebro, where he spent three years. Following his release in 1943, he reached the UK via Gibraltar. He was assigned to the 1st Anti-Aircraft Artillery Regiment of the 1st Armoured Division under the command of General Stanisław Maczek, which was involved in combat in France, Belgium, the Netherlands and Germany. For his contribution at the Battle of the Falaise, he received the Polish Cross of Valour as well as Dutch, French and British honours. He published his wartime poems in the military press publications "Polska Walcząca" (1943-44), "Dziennik Żołnierza 1. Dywizji Pancernej" (1944) and "Defilada" ("Tygodnik Żołnierza 1. Dywizji Pancernej", 1945). Following the end of the war, he remained in Germany until 1946 before travelling to the United Kingdom. As a lieutenant of the Polish Armed Forces until October 1947, he spent two years taking language courses in preparation for a degree at the University of Cambridge. He was demobilized in November 1948 and subsequently left for Canada to join his family. Initially, he lived near Edmonton, before moving to Ottawa and Toronto. First he worked as a carpet salesman and as a labourer in a slaughterhouse before becoming a road accident official with the Ministry of Justice of the Government of Ontario. He was subsequently employed as a sworn translator at the same ministry. In 1951, he co-founded the artistic and literary club Konfraternia Artystyczna "Smocza Jama" (Dragon's Den Artistic Fraternity) in Toronto. He received Canadian citizenship in 1959. He published poetry in Polish and English, as well as articles, literary reviews and translations of English-language poetry in numerous émigré publications, including "Kultura" (Paris, intermittently 1950-1984, and in 1986 and 1988), "Wiadomości" (London, 1950-81), "Związkowiec" (Toronto, 1956, 1968-70, 1982-86, and 1988), "Kontynenty-Nowy Merkuriusz" (London, 1961-66), "Tematy" (New York, 1962-69), "Oficyna Poetów" (London, intermittently 1966-80), "Gwiazda Polarna" (Stevens Point, 1976-86), "Pamiętnik Literacki" (London, 1982-83), "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" (London, 1984-88), "Archipelag" (West Berlin, 1985-86), "Głos Polski" (Toronto, 1986 and 1988), "Przegląd Polski" (New York, 1986 and 1988), and in "Tydzień Polski" – a supplement of "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" (London, 1988). He translated contemporary US-American poets, including C. Aiken, W.H. Auden, E.E. Cummings, E. Dickinson, R. Lowell, T. Merton, S. Plath, T. Roethke, G. Stein, K. Shapiro, and R. Warren. He was the recipient of numerous literary prizes, including the T. Sułkowski prize (1963), the prize of the Paris-based "Kultura" (1964), the "Rój" (Swarm) prize of Roy Publishers for his translations into Polish of the poems of Emily Dickinson (1965), the prize of the Adam Mickiewicz Foundation in Canada (1968), the prize of the New York-based A. Jurzykowski Foundation (1968), the Geneva-based Kościelski Foundation (1971), the 1975 M. Grydzewski "Wiadomości" award in recognition of the best works published in 1974 in the periodical, the prize of the Union of Polish Writers Abroad (1979), and the 1988 Władysław Turzański and Nelli Turzańska prize. He was a member of the Club of Poland, the Society of Friends of the Paris-based "Kultura", the Polish Publishing Fund – which he chaired for many years, the board of the Polish Combatants' Association in Toronto, the Union of Polish Writers Abroad (until 1986), the advisory committee of the prize of the New York-based A. Jurzykowski Foundation, the jury of the prize of the London-based periodical "Wiadomości" (known as the Grydzewski Academy), and of the Canadian PEN Club. From 1983, his writings appeared in the Polish Catholic press, namely in the periodicals "Więź" (1983-85) and "Tygodnik Powszechny" (1984), as well as in underground periodicals, including "Zapis" (1980-81 and 1985) and "Arka" (1987), which were published outside the reach of state censorship. In 1990, he co-founded the Lublin Branch of the Polish Writers' Association (SPP), where he was also a member. Having been refused a visa, he could only visit Poland once, on a trip to Warsaw in 1967, before travelling to the country again in 1991 as part of the Congress of the Union of Polish Writers Abroad. After 1989, he published poems and prose pieces in literary periodicals including "Twórczość" (1989, 1991, 1995, and 1997), "Akcent" (1990), "Dekada Literacka" (1990-91), "Fraza" (intermittently 1990-2001), "Kresy" (1990, 1993, and 1995), "Kresy Literackie" (1990-91), "Odra" (1992), "Więź" (1994), "Kwartalnik Artystyczny" (1995 and 1998), and "Zeszyty Literackie" (1998). He died on 4 January 2001 in Toronto. On 2 December 2006, he ashes were laid to rest at his family grave at Siedliszcze cemetery.

Twórczość

1. Pełnia czerwca. (Poemat). Chełm: Grupa Literacka „Wołyń 1936, 30 s. Biblioteka Grupy Literackiej „Wołyń, t. 1. Wyd. nast.: [Red. tomu: B. Nowak. Posłowie: J. Kryszak]. Toronto: Polish Canadian Publishing Fund; Lublin: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział 2006.

Zawiera również: Wiersze drobne.

2. Dzień apokaliptyczny. [Wiersz]. [Warszawa:] F. Hoesick [1938], 7 s. Arkusz Poetycki, 5. Wyd. nast. jako reprint: [Wybrał i przygotował do druku J. Zięba]. Lublin: Lubelski Oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich 1991.

3. Czas Don Kichota. Poezje. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1946, 31 s.

4. Dni białe i dni czerwone. Dziennik poetycki. [Poemat]. Bruksela: Wydawnictwo Klon 1947, 44 s.

5. Dziennik z podróży tropikalnej i wiersze o wojnie. Poemat z lat 1939-1945. „Kultura”, Paryż 1950 nr 11 s. 45-58; odbitka: Toronto: Konfraternia Artystyczna „Smocza Jama” 1951.

6. Pieśń nad pieśniami. Poemat. Rysunki: J. Czapski. Tunbridge Wells: Oficyna Poetów i Malarzy na Emigracji w Anglii 1955, 43 s.

Zawartość

Przedsłowie do poematu. – [Wiersze:] Ballada o królu; Pieśń nad pieśniami.

7. Milczenia. Wiersze 1949-1959. Paryż: Instytut Literacki 1959, 41 s.

Zawartość

Cykle: Ah, wilderness; Milczenia; Dedykacje; Gnębi mnie jeszcze...

8. Wybór wierszy. Paryż: Instytut Literacki 1965, 106 s.

Nagrody

Nagroda literacka paryskiej „Kultury” za rok 1964.

9. Ciemny czas. Poezje. Paryż: Instytut Literacki 1968, 77 s. Biblioteka „Kultury, 156.

Nagrody

Nagroda Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku w 1968.

10. Lustro. [Wiersze]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1971, 58 s. Wyd. 2 New York: Poray Book Publishing 1986 .

11. Czekam. Kanada: [b.m. 1975], [1] s.

Odbitka kserograficzna.

12. Nemezis idzie pustymi drogami. [Wiersze]. [Linoryty S. Gliwa]. Londyn: Oficyna S. Gliwy 1978, 93 s.

13. Evenings on Lake Ontario. From my Canadian diary. [Wiersze]. Toronto: Hounslow Press 1981, 60 s.

14. Podróż do Europy. Opowiadania i szkice. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1982, 118 s. Wyd. nast.: Wrocław: Oficyna Wydawnicza Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego* 1987.

Zawartość

Historia która mi leży na sercu; Podróż do Europy; Ciotka Gienia z Zamościa; Ciocia Gienia wśród swoich; Ciocia Gienia w sądzie; Diariusz sądowy czyli jak nas widzą tak nas piszą. – Notatnik poetycki i zapiski: Notatnik poetycki; U poetów [dot. J. Leszczy, B. Miązka, J. B. Ożoga]; Poezja i polityka; Niedoszły polski Bard [dot. S. Piętaka]; Mój pierwszy dzień; Zapiski Bywalca. – W wyd. z 1987 pominięto: Historia która mi leży na sercu; Podróż do Europy.

15. Kartagina i inne wiersze. Wybór autora. Gdzieś w Polsce [Lublin]: Wolna Spółka Wydawnicza Komitywa* 1987, 35 s.

Nakład 500 egzemplarzy numerowanych.

16. Nocne rozmowy. Wiersze. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1987, 106 s.

17. Trzy spotkania. „Więź” – „Arka” – „Tygodnik Powszechny”. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 1988, 48 s. Biblioteka Polska w Kanadzie, nr 13.

18. Powrót. Wybór wierszy. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył M. Zieliński. Warszawa: Biblioteka „Więzi”, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak1989, 187 s. Biblioteka „Więzi”, t. 59.

Zawartość

Wiersze z poz. , , , , , , oraz „Zamiast życiorysu”.

19. Moje obłąkanie. [Wiersze]. Teksty wybrał i zestawił Autor. Lublin: Stowarzyszenie Literackie „Kresy 1991, 53 s.

Nakład 500 egzemplarzy w tym 30 numerowanych z dwoma oryginalnymi i sygnowanymi linorytami Z. Lubicz-Miszewskiego.

20. Zanim znikniemy w opactwie kolorów. Wybór wierszy. Wyboru dokonał K. Lisowski. Wstęp: J. Kryszak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991, 169 s.

Nakład wyd. 1 – 5 egzemplarzy imiennych, wyd. 2 – 12 egzemplarzy.

21. Kilka wierszy. Oprac. graficznie i typograficznie P. Mordel. Berlin: Mordellus Press 1993, 12 s. Wyd. 2 zmienione tamże 1994.

Nakład wyd. 1 – 5 egzemplarzy imiennych, wyd. 2 – 12 egzemplarzy.

22. Moje strony świata. [Wiersze]. Paryż: Instytut Literacki 1994, 75 s. Biblioteka „Kultury, t. 485. Wyd. nast. Warszawa: Pomost 1994.

23. Wiersze wybrane. [Wyboru wierszy dokonał E. Zyman. Oprac. graficzne: K. Głaz]. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie, Torontoński [!] Ośrodek Sztuki Współczesnej 1995, [71] k. Biblioteka Polska w Kanadzie, 23.

Specjalne wydanie z okazji 80. urodzin autora.
Wstęp autora grafik i rysunków na język angielski przetłumaczyła D. Kuprel.

24. Sceny sądowe, czyli nasi w Kanadzie. [Poemat]. Wstęp: J. Wolski. Fotografie: D. Kuprel i H. Wójcik. Toronto, Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 1997, 15 s. Biblioteka Polska w Kanadzie = Polish Library in Canada, nr 27.

Nakład 50 egzemplarzy numerowanych.

25. Ostatni romantyk. Wspomnienie o Józefie Łobodowskim. Oprac., wstępem, notą i przypisami opatrzył J. Kryszak. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 1998, 77 s.

26. Sąd. [Poemat]. Nota: J. Wolski. Oprac. graficznie P. Mordel. Toronto, Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy & Mordellus Press 1998, 60 s. Biblioteka Polska w Kanadzie = Polish Library in Canada, nr 29.

Nakład 60 egzemplarzy numerowanych.

27. W ogrodzie mego ojca. Wiersze z lat 1993-1996. Wstęp: J. Kryszak. Wybór i układ wierszy: E. Zyman. Toronto, Toruń: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 1998, 58 s. Biblioteka Polska w Kanadzie = Polish Library in Canada, nr 26.

28. Miranda. [Wspomnienia]. Oprac. tekstu i nota o autorze: [J. Wolski] J.W. Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie & Mordellus Press 2001, 52 s. Biblioteka Polska w Kanadzie, nr 30.

Nakład 50 egzemplarzy numerowanych.

29. Dom. Przygotowanie do druku, posłowie i noty: J. Wolski. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie; Rzeszów: Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne „Fraza 2014, 159 s.

30. Moja Matka. Józefina Dyszewska. Od wielu lat. Z rękopisu odtworzył, opracował i komentarzem opatrzył H. Wójcik. Toronto-Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2021, 11 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

angielski

Dark times. Selected poems. [Przeł.] J. Boraks [i in.]. [Wstęp:] Z. Folejewski. [Red.] J.R. Colombo. Toronto1979.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

albański

Vetëm Itaka mbetet = Tylko Itaka pozostanie. Antologji e poezisė shqipe dhe polake sh.XX = Antologia poezji albańskiej i polskiej XX w. [Wybór, przekład z albańskiego na polski oraz z polskiego na albański i słowo wstępne:] M. Saneja. Warszawa 1993.

angielski

Volvox. Poetry from the unofficial languages of Canada, in English translation. [Red.] J.M. Yates [et al.]. Port Clements B.C. 1971.
Polonia in Alberta. 1895-1995. The Polish Centennial in Alberta. [Red.:] A.M. Kobos, J.T. Pękacz. Edmonton, Kanada 1995.
Introduction to modern Polish literaturę. An anthology of fiction and poetry. [B.m.] 2013.

francuski

Temoins. 44 poètes polonais contemporains (1975-1990). [Wybór i przekł.:] L. Rey i G. Gaillaguet. St. Jean du Bruel [ok. 1990].
Chant de la Pologne. Anthologie de la poésie polonaise du vingtième siècle. [Przeł. i wybór: B. Burocher]. Paris 1972.

niemiecki

Polnische Lyrik der Gegenwart. [Wybór i przekł.] K. Dedecius. Stuttgart 1973.

Przekłady

1. K. Shapiro: Esej o rymie. Tłumaczył W. Iwaniuk. Tematy”, Nowy Jork 1964 nr 9 s. 37-106.
Zawiera także notę tłumacza.
2. E.L. Dusza: Przez ciemność do światła. [Poems]. Rysunki: L. Baran. Przeł.: I. Prażmowska-Coulter, W. Iwaniuk, L. Regan. New York: Poray 1977, 57 s. Biblioteka „Contry, t. 13.
Częściowo tekst polski i angielski.
3. E. Lipska: Such times. Selected poems. [Przeł.:] J.R. Colombo, W. Iwaniuk. Toronto: Hounslow Press 1981, XII, 67 s.

Prace redakcyjne

1. Polacy w Toronto. W stulecie śmierci Adama Mickiewicza. 1855-1955. [Program pamiątkowy]. [Toronto:] Drukarnia Tygodnika „Związkowiec” [1955], [10] s.
2. Seven Polish Canadian poets. An anthology. [Przedmowa:] Z. Folejewski. [Red.:] W. Iwaniuk, F. Śmieja. Toronto: Polish Canadian Publishing Fundation 1984, 223 s. Biblioteka Polska w Kanadzie = Polish Library in Canada, nr 5.
Tekst w języku polskim i angielskim. Przeł. z języka polskiego na język angielski: J. Boraks i in.
Wiersze autorów: Z. Bohdanowiczowa, W. Iwaniuk, F. Śmieja, D. Bieńkowska, J. Ihnatowicz, B. Czaykowski, A. Busza.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1957, 1967, 1976.

Wywiady

Samotność poety. [Rozm.] M. Zieliński. Więź 1985 nr 4/6.
Gdzie Iwaniuk w Polsce mieszka?. [Rozm.] K. Lisowski. Kresy 1990 nr 2/3, przedruk w: Londyn – Toronto – Vancouver. Lublin 1993.
F. Śmieja: Rozmowa siódma: z Wacławem Iwaniukiem. W tegoż: Siedem rozmów o poezji. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 1990.
Czas po potopie. [Rozm.] W. Ligęza. Skrypt 1991 nr 4, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
Mogłem napisać o wiele więcej. [Rozm.] P. Szewc. „Życie Warszawy1991 nr 89.
O poezji, malarstwie, emigracji czyli druga rozmowa z Wacławem Iwaniukiem. [Rozm.] K. Lisowski. Dekada Literacka 1991 nr 27, przedruk w: Londyn – Toronto – Vancouver. Rozmowy z pisarzami emigracyjnymi. Lublin 1993.
Pamięć żywa jak rtęć. [Rozm.] Z.W. Fronczek. Wokanda 1991 nr 21.
Wróciłem. [Rozm.] H. Radej. „Kresy Literackie1991 nr 1/2, przedruk: „Lublin. Kultura i Społeczeństwo”” 2012 nr 4, nawiązanie: W. Iwaniuk. „Kresy Literackie” 1991 nr 4; A. Wierciński: Miłosz ci wszystko wybaczy. „Kresy Literackie” 1991 nr 4.
Moje strony świata. (Spotkanie z Wacławem Iwaniukiem). [Rozm.] J. Wolski. Fraza 1994 nr 5/6.
Nie jestem pisarzem na pokaz. [Rozm.] K. Lisowski. High Park 1996 nr 1.
…twórczość w wieży z kości słoniowej. Rozm. A. Frajlich. Powst. 1981. Druk „Archiwum Emigracji2001 z. 4 [rozmowa przeprowadzona dla Radia Wolna Europa].
J. Wolski: Kim Pan jest, Panie Iwaniuk? W: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T.1. Warszawa 1963.
Literatura Polska po 1939. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa* 1989 ([W. Ligęza] wl).
[J. Zieliński] J. Kowalski: Leksykon polskiej literatury emigracyjnej. Lublin* 1989, wyd. 2. 1990.
Bibliografia podmiotowa Wacława Iwaniuka. Kresy Literackie 1991 nr 1/2.
Z. R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945-1980. Köln, Wien 1991.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (K. Lisowski).

Ogólne

Książki

M. E. Cybulska: Wacław Iwaniuk poeta. Z wyborem poezji Wacława Iwaniuka. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1984, 125 s. Wyd. nast. tamże 1988.
Szkice o twórczości Wacława Iwaniuka. Pod red. I. Opackiego przy współudziale Z. Mokranowskiej. Katowice: Uniwersytet Śląski 1992, 137 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1285 [zawartość: A. Szawerna-Dyrszka: O odbiorze powojennej twórczości Wacława Iwaniuka (z badań nad krytyką emigracyjną); S. Szymutko: Symbolizm, egocentryzm, historia. („Lustro” Wacława Iwaniuka); B. Zeler: „Nad annałami naszych czasów odprawiam gramatyczne stypy...” (wokół „Ciemnego czasu” Wacława Iwaniuka); R. Cudak: Oczy, twarze, lustra. O obsesji wzroku w powojennej twórczości Wacława Iwaniuka; Z. Mokranowska: „... Żyję jak lustro, z twarzą ku przeszłości”. „Podróż do Europy. Opowiadania i szkice” Wacława Iwaniuka – próba lektury; M. Pytasz: Wacław Iwaniuk – Ethnic Canadian Writer?; K. Kłosiński: Dziennik kanadyjski Wacława Iwaniuka. („Evenings on Lake Ontario”); R. Bucka: Wokół biografii Wacława Iwaniuka. (1933-1939)].
Cztery wiersze dla Wacława Iwaniuka. Berlin: Mordellus Press 1995, 6 s. [druk bibliofilski; zawiera wiersze S. Dłuskiego, K. Lisowskiego, M. Kusiby].
Samotność słowa. Z listów do Wacława Iwaniuka. Józef Wittlin, Kazimierz Wierzyński, Aleksander Janta-Połczyński. Oprac. i wstępem opatrzył L.M. Koźmiński. Lublin: Kresy 1995, 190 s.
A. Szawerna-Dyrszka: Doświadczenie czasu. O poezji Wacława Iwaniuka. Katowice: Para [2000], 185 s.
J. Wolski: Wacław Iwaniuk. Szkice do portretu emigracyjnego poety. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie; Rzeszów: Fraza 2002, 309 s.
J. Wolski: Im dalej w czas, tym jaśniej będzie świecił. (Czechowicz – Iwaniuk). Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie, 18 s. Biblioteka Polska w Kanadzie, 32; Lublin: Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki 2003. Biblioteka Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki, 94.
Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Szkice, wspomnienia, wiersze. Pod red.: J. Wolskiego, H. Wójcika, E. Zymana. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2005, 454 s. Biblioteka Polska w Kanadzie = Polish Library of Canada, nr 36 [zawartość: Eseje, szkice, rozbiory: B. Czaykowski: Noty do eseju „Miejsce Wacława Iwaniuka w powojennej poezji polskiej”; J. Święch: Głos Iwaniuka; J. Kryszak: Wacław Iwaniuk: samotność poety; Z. Andres: Lubelskie Jeruzalem. Wokół Iwaniukowego miejsca na ziemi; M.M. Rudiuk: Poetyckie kodowanie nieufności. Wacław Iwaniuk; R. Moczkodan: Wacława Iwaniuka myślenie o literaturze. Uwagi wstępne; P. Tański: „Cmentarzami obłąkani”. O „Pełni czerwca” Wacława Iwaniuka; A. Jakubowska-Ożóg: Wacława Iwaniuka „Pieśń nad pieśniami”; A. Frajlich: Wacława Iwaniuka powrót na mityczną Lubelszczyznę; P. Sobolczyk: Z nieodbytego spotkania z Białoszewskim. O jednym wierszu Wacława Iwaniuka; Z. Ożóg: Wyznanie niewiary. „Hymn” Wacława Iwaniuka; M. Woźniak-Łabieniec: Prywatna historia poezji. O poemacie „Polska jesień” Wacława Iwaniuka. – Wspomnienia: E. Zyman: „Puste kartki jak wyrzut wieczności”. Kilka glos do portretu Wacława Iwaniuka; M.E. Cybulska: Liczy się tylko twórczość; J. Wolski: Przyczynki do biografii poety Wacława Iwaniuka ze wspomnieniami autora w tle; T. Kłak: Iwaniuk w świetle swoich listów; J. Sawicka: Z rozmów i korespondencji z Wacławem Iwaniukiem; A. Szawerna-Dyrszka: Nad listami od Wacława Iwaniuka; K. Głaz: Ruch wykreślający przestrzeń w poezji Wacława Iwaniuka; A. Lubicz-Łuba: „Istnienie wymaga wielu par oczu”; N. Gross: Czego szukałem u Iwaniuka?; J. Sikora: Mistrz słowa pełen serdeczności i dobroci; W. Okoń: Spotkania z Wacławem Iwaniukiem; S. Wcisło: Wacek; E. Dusza: O Wacławie Iwaniuku najprościej; I. Habrowska-Jellczyc: „Aktorzy, którzy tu byli opuścili scenę”; B. Wróblewski: O rysunkach Wacława Iwaniuka i o paru kartkach z kalendarza; J. Hartwig: Krótkie spotkania; P. Mordel: Wspomnienie; L.J. Okoń: Poeta sercu bliski; M.J. Okoń: Mistrz poetyckiego kunsztu; H. Radej: „Jakbym Chełma nigdy nie opuścił”; A. Tomaszewski: Primus Inter Pares. Wacław Iwaniuk (1912-2001); H. Wójcik: Ostatni wiersz Wacława; Śmierć poety. Głosy z gazet i czasopism. – Rozmowy: J. Wolski: Kim Pan jest, Panie Iwaniuk? Rozmowa z poetą emigracyjnym; W. Ligęza: Czas po potopie. Rozmowa z Wacławem Iwaniukiem; J. Wolski: Lubił stare filmy i sport. Wacław Iwaniuk we wspomnieniach Henryka Wójcika; H. Wójcik: „Co robisz, gdzie jesteś teraz, gdy odszedłeś”. Rozmowa z Johnem Hallem o Wacławie Iwaniuku. – Wiersze [autorów:] K. Lisowski, E. Dusza, P. Tański, A. Lizakowski, A. Rybczyński, E. Lipska, J. Kryszak, M. Kusiba, E. Zyman, R. Chojnacki, F. Śmieja, ks. J. Sikora, J. Szuber, S. Dłuski, W. Michalski, Cz. Bednarczyk, R. Sarnicki, J. Rostworowski, A. Iwańska, N. Gross, J.R. Colombo, K. Kołtun, H. Radej, K. Kasprzyk].
J. Wolski: Co nowego u Wacława Iwaniuka? Toronto-Berlin: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2012, 15 [1] s. Kolofon.

Artykuły

A. Czerniawski: Owijając słowo w bawełnę dźwięku?. Oficyna Poetów”, Londyn 1966 nr 2.
J. Jarmott: Poeta zaangażowany w obecną epokę. Oficyna Poetów”, Londyn 1968 nr 4.
Cz. Janczarski: Powiśle poetów. Tygodnik Kulturalny 1970 nr 4 [wspomnienie o J. Czechowiczu, H. Domińskim, W. Iwaniuku i S. Piętaku].
Z. Folejewski: The poetry of Waclaw Iwaniuk. Association for the Advancement of Polish Studies”, Cambridge Springs, PA 1978 t. 3 nr 1.
K. S. Zimmer: Czego o Iwaniuku się nie mówi (nawet w Londynie i Paryżu). Gwiazda Polarna”, Stevens Point, WI 1980 nr 18.
N. Gross: Ocalić pamięć. (Iwaniuk i epoka pieców). Wiadomości”, Londyn 1981 nr 1.
M. Pytasz: Iwaniuk. Literatura na świecie 1981 nr 9.
J. Kryszak: Zdyszana mowa codzienności. (Konkret zwykłego dnia w poezji emigracyjnej). Znak 1984 nr 354/355 [dot. W. Iwaniuka i Cz. Miłosza].
J. Jurkszus-Tomaszewska: Refleksje nad poezją Wacława Iwaniuka. W tejże: Wczoraj i dzisiaj. Toronto 1985.
J. Kryszak: Wyobraźnia traumatyczna. (Próba przybliżenia poezji Wacława Iwaniuka). W: Pisarz na obczyźnie. Wrocław 1985.
J. Zięba: Wacław Iwaniuk. Tygodnik Powszechny 1985 nr 49.
J. Kryszak: Wacław Iwaniuk – poeta ciemnego czasu. Przegląd Powszechny 1988 nr 1.
Z. Lichniak: Ważne zjawisko i nazwisko – Wacław Iwaniuk; Doceniony na emigracji; Warto Polsce przywrócić poezję Iwaniuka. W tegoż: Mój skorowidz poezji polskiej na emigracji. Warszawa 1989.
G. Schetyna: Na zawsze zamknięty w sobie. „Czas Kultury”* 1989 nr 9/10 [sprawozdanie z rozmowy z poetą w 1987 w Kanadzie].
M. Zieliński: Iluminacja życia. Literatura 1989 nr 9.
J. Kryszak: Portret emigranta. Akcent 1990 nr 3, przedruk w tegoż: Rzeczywistość trzecia. Bydgoszcz 1997.
J. Święch: Iwaniuk. Akcent 1990 nr 3.
W. Michalski: Wiersze ważniejsze od życiorysu. O poezji Wacława Iwaniuka. Kresy Literackie 1991 nr 1/2.
H. Radej: Prawda życia i poezji. Przegląd Kresowy 1991 nr 1.
K. Steszuk: Pamiętaliśmy. Kresy Literackie 1991 nr 1/2.
A.K. Waśkiewicz: Pytania wokół Wacława Iwaniuka. Kresy Literackie 1992 nr 3.
A. Szawerna-Dyrszka: Czas i przemijanie w dojrzałych wierszach Wacława Iwaniuka. W: Znajomym gościńcem. Katowice 1993.
J. Wolski: Pieśń obłąkana huraganem. O przedwojennych wierszach Wacława Iwaniuka. W: W stronę dwudziestolecia 1918-1939. Rzeszów 1993.
J. Wolski: „Słowo moje mnie wydźwignie”. Fraza 1993 nr 3/4.
D. Kawalec: Miej Boże litość dla naszych czasów. Wacława Iwaniuka rozrachunek z powojennym światem. Fraza 1994 nr 7.
A. Szawerna-Dyrszka: Koncepcja słowa poetyckiego Wacława Iwaniuka, Jerzego Pietrkiewicza, Jerzego Niemojowskiego. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. T. 1. Katowice 1994.
J. Kryszak: Poeta ciemnego czasu. W tegoż: Literatura złej chwili dziejowej. Warszawa 1995.
J. Drzewucki: Osiemdziesięciolecie Wacława Iwaniuka. Twórczość 1996 nr 4.
A. Salska: Emily Dickinson po polsku. Odra 1996 nr 7/8.
J. Wolski: Ojczyzna, obczyzna i trzecia wartość emigracyjnego świata. W: Myśl, słowo i milczenie. Rzeszów 1997.
B. Zeler: Poezja i historiozofia. W tegoż: Poezja i... Katowice 1998.
J. Wolski: Motyw samotności w wierszach Wacława Iwaniuka. Rekonesans. W: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Rzeszów 1999.
J. Wolski: W śnie człowiek odwiedza samego siebie. Źródła poznania w liryce Wacława Iwaniuka. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej w XX w. Toruń 1999.
M. Pytasz: Wacław Iwaniuk – Ethnic Canadian Writer? W tegoż: Kilka opowieści o niektórych dolegliwościach bycia poetą emigracyjnym i inne historie. Katowice 2000, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
J. Wolski: Egzystencjalny wymiar poezji Wacława Iwaniuka. Kresy 2000 nr 4.
Z. Andres: Meandry egzystencji. O późnej liryce Wacława Iwaniuka. W: Powroty w zapomnienie. Kraków 2001, przedruk w tegoż: Przestrzeń egzystencji. Rzeszów 2003.
K. Lisowski: Wacław Iwaniuk. Odra 2001 nr 4.
J. Wolski: Jakoś nie mogłem pisać sielanek. O Wacławie Iwaniuku. Rzeczpospolita 2001 nr 47.
J. Wolski: Nieznany poemat Wacława Iwaniuka. Fraza 2001 nr 1/2 [dot. poematu „Polska jesień”].
J. Wolski: Wacław Iwaniuk. Twórczość 2001 nr 3.
E. Zyman: Wacław Iwaniuk. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2001 nr z 12 I dod. „Przegląd Polski”.
J. Wolski: Niedokończony poemat. Akcent 2002 nr 3 [dot. poematu „Polska jesień”].
J. Wolski: Patriotyzm Wacława Iwaniuka. Akcent 2002 nr 3.
B. Wróblewski: Rysunki Wacława Iwaniuka. Akcent 2002 nr 3, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
E. Zyman: Gdy żarzą się słowa. Fraza 2002 nr 1/2.
E. Zyman: Szukałem szczęścia po świecie, które było we mnie. Wacław Iwaniuk. Akcent 2002 nr 3.
Z. Andres: Dom nad Uherką. Strony rodzinne w liryce Wacława Iwaniuka. W tegoż: Przestrzeń egzystencji. Rzeszów 2003.
K. Głaz: Ruch wykreślający przestrzeń w poezji Wacława Iwaniuka. Twórczość 2003 nr 7/8, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
W. Michalski: Czytając wiersze Wacława Iwaniuka. W tegoż: Słowa i twarze. Lublin 2003.
B. Miązek: Dramat pamięci. „Ciemny czas i lustro” Wacława Iwaniuka. W tegoż: Przygoda z książką. Wrocław 2004.
J. Święch: Głos Iwaniuka. Kresy 2004 nr 4, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
Poezja polska na obczyźnie. T. 1-2. Rzeszów 2005, passim.
M. Kusiba: Wacław Iwaniuk w opactwie kolorów. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2006 nr z 6 I dod. „Przegląd Polski”.
W. Michalski: Odkryć Wołyń na nowo (Czechowicz, Iwaniuk, Łobodowski, Czaykowski). Akcent 2007 nr 1.
F. Śmieja: Retusze wizerunku. Wacław Iwaniuk. W tegoż: Zbliżenia i kontakty raz jeszcze. Katowice 2007.
J. Wolski: Wacław Iwaniuk. Garść biograficznych szczegółów. Lublin, Kultura i Społeczeństwo 2007 nr 1.
A. Rydz: Traumatyczna pamięć Wacława Iwaniuka. Przestrzenie Teorii 2016 t. 16.
W. Taurogiński: Dziesięć lat konkursu poetyckiego im. Wacława Iwaniuka. Ekspresje 2016 t. 7.
A. Luboń: Z PRL do Kanady. Poezja Ewy Lipskiej w translatorskiej recepcji Wacława Iwaniuka na przykładzie anglojęzycznego tomu wierszy wybranych „Such Times”. W: Stoję i patrzę na czym ten świat stoi”. O twórczości Ewy Lipskiej. Kraków 2018.
A. Salska: Emily Dickinson po polsku. Poznańskie Studia Polonistyczne 2018 [t.] 33 [dot. mi.in. przekładów W. Iwaniuka].
Ł. Marcińczak: Transatlantyk podstawiony, a pan nie wsiadasz?Akcent2020 nr 3.

Pełnia czerwca (Poemat)

K. Czachowski: Najnowsza polska twórczość literacka 1935-1937 oraz inne szkice krytyczne. Lwów 1938 [m.in. o W. Iwaniuku].
A. Szawerna-Dyrszka: Zostanie krew na ustach, a na stopach znaki. Katastrofizm w „Pełni czerwca” i „Dniu Apokaliptycznym” Wacława Iwaniuka. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje” Seria 2: 2000 nr 1836.
P. Tański: Cmentarzami obłąkani. O „Pełni czerwca” Wacława Iwaniuka. PAL Przegląd Artystyczno-Literacki 2002 nr 9, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.

Dzień apokaliptyczny

A. Szawerna-Dyrszka: Zostanie krew na ustach, a na stopach znaki. Katastrofizm w „Pełni czerwca” i „Dniu Apokaliptycznym” Wacława Iwaniuka. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje” Seria 2: 2000 nr 1836.

Pieśń nad pieśniami

M. Pankowski: Mowa bez ziemi. Kultura”, Paryż 1954 nr 10, passim.
J. Winczakiewicz: Dodatek tygodniowy „Ostatnich Wiadomości, Mancheim 1954 nr 11, polemika: Cz. Bednarczyk. Tamże 1954 nr 12.

Wybór wierszy [2000]

Cz. Bednarczyk: Mądre skąpstwo słów. Kontynenty-Nowy Merkuriusz”, Londyn 1965 nr 81.
M. Czuchnowski: Szelest srebra. (O rzetelności „Wyboru wierszy” Wacława Iwaniuka). Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1965 nr 226.
J.P. Jaksiński: Nowy tom Iwaniuka. Kultura”, Paryż 1965 nr 7/8.

Ciemny czas

A. Czerniawski: Nowe wiersze Iwaniuka. Kultura”, Paryż 1968 nr 6/7.
B. Miązek: O wierszach Iwaniuka; Dramat pamięci. W tegoż: Teksty i komentarze. Londyn 1983, przedruk w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985. Lublin 1992 [dot. też: Lustro].

Lustro

B. Miązek: O wierszach Iwaniuka; Dramat pamięci. W tegoż: Teksty i komentarze. Londyn 1983, przedruk w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985. Lublin 1992 [dot. też: Ciemny czas].
M.E. Cybulska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1986 nr 51 dod.Tydzień Polski”.
K.A. Waśkiewicz: Trzy strony maszynopisu. Kresy 1992 nr 3.

Nemezis idzie pustymi drogami

S. Baliński: Światowiec i samotnik. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1979 nr 44.
M.E. Cybulska: Rozmowa Mistrza Iwaniuka ze śmiercią. Wiadomości”, Londyn 1979 nr 32, przedruk w tejże: Tematy i pisarze. Londyn 1982.

Evenings on Lake Ontario

M.E. Cybulska: .Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1982 nr 20 dod.Tydzień Polski”.
A.C. Lupack. „The Polish Review”, Nowy Jork 1983 nr 2.
I. McDonough: Poeta pogranicza polsko-kanadyjskiego. Uwagi nad obrazem Kanady z „Evenings on lake Ontario” Wacława Iwaniuka. Roczniki Humanistyczne 2016 t. 63.

Podróż do Europy

M.E. Cybulska: Iwaniuk. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1983 nr 7 dod. „Tydzień Polski”.
J. Katz Hewetson: Wacław Iwaniuk. Kultura”, Paryż 1983 nr 5.

Nocne rozmowy

A. Kalinowska: Na antypodach. Kresy 1990 nr 1.
S. Kossowska: Nocne rozmowy” Wacława Iwaniuka. Kresy 1992 nr 9/10.

Powrót

M.E. Cybulska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1990 nr 14 dod.Tydzień Polski”.
K. Pieńkosz: Pamięć ran. Literatura 1990 nr 7.
P. Szewc: Powrót Iwaniuka. Gazeta Wyborcza 1990 nr 105.
S. Jurkowski: Droga do światła. Twórczość 1991 nr 4.
J. Sikora: Pechowy powrót. Nowe Książki 1991 nr 7.
A. Szymańska: Dwa oblicza wyboru. Przegląd Powszechny 1991 nr 2.

Moje obłąkanie

M.E. Cybulska: Kresy. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1991 nr 48 dod.Tydzień”.
A. Frajlich: Wacława Iwaniuka powrót na mistyczną Lubelszczyznę. Nowy Dziennik”, Nowy Jork 1991 nr z 26 IX dod. „Przegląd Polski”, przedruk w: Podróż w głąb pamięci. O Wacławie Iwaniuku. Toronto 2005.
W. Ligęza: Życie bez życia. Twórczość 1991 nr 9.
F. Śmieja: Nowe wiersze przyjaciół. Związkowiec”, Toronto 1991 nr 48.
S. Dłuski: Obłąkanie Iwaniuka. Dekada Literacka 1992 nr 18.
J. Sikora: Trumienna samotność. „Pracownia1992 nr 9.
J. Wolski: Wacława Iwaniuka obłąkanie ostatecznością. Kresy 1992 nr 9/10.
S. Dłuski: Kilka myśli o nowych wierszach Wacława Iwaniuka. Kultura”, Paryż, 1993 nr 1/2.

Zanim znikniemy w opactwie kolorów

J. Ramotowski: Iwaniuk – dramat obcości i wrastania. Twórczość 1992 nr 10.

Moje strony świata

K. Masłoń: Powrót do Wąwolnicy. Nowy tom wierszy Wacława Iwaniuka. Rzeczpospolita 1994 nr 37 dod.Plus Minus”.
S. Dłuski: Na kilku strunach ciszy. Tygodnik Powszechny 1995 nr 22.
K. Lisowski: Strony świata, strony pamięci. Nowe Książki 1995 nr 2.

Sceny sądowe, czyli nasi w Kanadzie

J. Wolski. „Więź2000 nr 6.

Ostatni romantyk

P. Tański: Pamięci nie zniszczył czas... PAL Przegląd Artystyczno–Literacki 1998 nr 7/8.
K. Ćwikliński: Poeta – przyjaciel. Nowe Książki 1999 nr 1.
A. Jakubowska-Ożóg: Iwaniuk o Łobodowskim. Fraza 1999 nr 2/3.
J. Wolski: Wspomnienia emigracyjnego poety. Tygiel Kultury 2000 nr 4/6.

W ogrodzie mego ojca

J. Styczeń: Co przyrządza Lucyna Skompska w „Chińskiej restauracji”? Gazeta”, Toronto 1998 nr 56 dod. „List Oceaniczny”.
Z. Andrej: Powrót do siebie. Literatura 1998 nr 4.
K. Ćwikliński: Przed Nieznanym Trybunałem. Nowe Książki 1998 nr 6.
J. Lisowski: Mistrz z Toronto. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza 1998 nr 168.
J. Lisowski: Poeta zranionej pamięci. Życie 1998 nr 88.
H. Radej: Lubelskie Jeruzalem Wacława Iwaniuka. Rocznik Chełmski 1998 t. 4.
J. Suska: Wiersze Wacława Iwaniuka „o tym co było i o samym sobie. Akcent 1998 nr 3.
P. Szewc: Miejsce na ziemi. Rzeczpospolita 1998 nr 88.
J. Wolski: Dziś jestem sam. Odra 1998 nr 5.

Dark times

A. Moritz: Lessons of catastrophe (Waclaw Iwaniuk, Dark Times, Hounslow Press). „Books in Canada1979 vol.8 nr 10.
B. Dempster. „Quill & Quire”, Kanada 1980 vol. 46 no. 1.
A.C. Lupack. „The Polish Review”, Nowy Jork 1980 no. 3/4.

E. Lipska: Such times

L.E.Pismo1983 nr 1/2.

Seven Polish Canadian poets

M.E. Cybulska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1985 nr 1 dod.Tydzień Polski”.
M.E. Cybulska. „Pamiętnik Literacki”, Londyn 1985.
M. Danilewicz-Zielińska. Czytam (4). Kultura”, Paryż 1985 nr 4.
B. Sharrat. „Canadian Slavonic Papers”, Montreal 1985 z. 4.
S. Barańczak. „The Slavic Review”, Pittsburgh, PA 1986 volume 45 nr 1.
G.T. Kapolka. „The Polish Review”, Nowy Jork 1986 nr 2/3.
M.E. Cybulska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1987 nr 40 dod.Tydzień Polski”.
B. Zadura. „Poland1987 nr 1 [tekst po polsku oraz w wersjach językowych: niemieckiej, francuskiej i hiszpańskiej].