BIO

Urodzony 4 września 1925 w Tarnopolu; syn Edmunda Horaka, zawodowego oficera, i Marii z Domaradzkich. Do szkół uczęszczał w Nowym Sączu i od 1935 we Lwowie, gdzie od 1937 uczył się w Gimnazjum im. M. Kopernika. Należał do Związku Harcerzy Polskich. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich kontynuował naukę w szkole średniej. W czasie okupacji niemieckiej uczył się na tajnych kompletach. Od 1943 brał udział w działalności konspiracyjnej jako członek Armii Krajowej. Po zajęciu Lwowa przez armię radziecką w lipcu 1944 wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, w którym służył do 1950 i uzyskał stopień oficerski (ukończył podoficerską szkołę saperów). Brał udział w rozminowywaniu Białostocczyzny i w walkach na Rzeszowszczyźnie; został odznaczony Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zwycięstwa i Wolności oraz Odznaką Grunwaldzką. W 1949 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od 1950 mieszkał w Bytomiu i do 1956 pracował jako księgowy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego. Debiutował w 1955 wierszem Warkocz Bereniki, opublikowanym w dodatku do „Dziennika Zachodniego” pt. „Świat i Życie” (nr 16). W tym też czasie rozpoczął pracę publicystyczną. W 1956-57 należał do zespołu redakcyjnego tygodnika „Przemiany”, a następnie pracował w redakcji „Trybuny Robotniczej” (do 1959), gdzie publikował również liczne artykuły (m.in. w 1958-59 także pod pseudonimem Stanisław Zborowicz). Kontynuując twórczość literacką, ogłaszał wiersze m.in. w „Życiu Literackim” (od 1955). Był współorganizatorem grupy literackiej Domino przy Oddziale Stowarzyszenia „Pax”, do której należał w 1957-58. W 1959-60 pełnił funkcję instruktora Wydziału Kultury Miejskiej Rady Narodowej, a następnie do 1964 kierownika Miejskiego Domu Kultury w Bytomiu. W 1960 otrzymał Nagrodę Młodych Śląskiego Funduszu Literackiego. W 1961 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1964-75 był kierownikiem literackim Operetki Śląskiej w Gliwicach. W tym czasie rozpoczął twórczość prozatorską powieścią Pustelnia (wyd. 1968). W 1978 otrzymał nagrodę Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach za całokształt twórczości literackiej. Od 1981 pełnił funkcję członka Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego (KW) PZPR w Katowicach (do 1983) i przewodniczącego Komisji Kultury KW PZPR. W 1982 otrzymał nagrodę Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach za twórcze osiągnięcia na polu literatury oraz działalność na rzecz upowszechniania kultury. W 1983 został członkiem komitetu założycielskiego nowo powstającego ZLP. W 1985 otrzymał Nagrodę Radiową im. St. Ligonia. Odznaczony m.in. srebrną (1964), a następnie złotą (1965) odznaką „Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego” oraz odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1966). Zmarł 10 września 1990 w Bytomiu.
Od 1997 organizowany jest w Bytomiu Turniej Jednego Wiersza im. S. Horaka.

Twórczość

1. Czerwona latarnia. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1957, 60 s.

2. Jesień zaczyna się w nocy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 59 s.

Zawartość

Cykle: Noc; Jesień; Muzyka żałobna; Pod słońcem.

3. Państwo róży. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1964, 29 s.

4. Listopadowe sady. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1965, 28 s.

5. Okolica wiecznych burz. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1968, 33 s.

6. Pustelnia. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1968, 170 s.

Przekłady

czeski

Poustevna. [Przeł.] M. Ditmarová. Praha 1971.

Adaptacje

teatralne

Pustelnia. Adaptacja: A. Jarecki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Satyryków STS 1970.

radiowe

pt. Porucznik August. Adaptacja: K. Broll-Jarecka. Polskie Radio 1972.

telewizyjne

Pustelnia. Adaptacja: A. Grabania. Telewizja Polska 1981.

7. Pole chwały. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1971, 106 s. Wyd. 2 łącznie z poz. pt. Pole chwały; Koronacja. Katowice: Śląsk 1980, 286 s.

Adaptacje

teatralne

pt. Skrzydła Nike. [Monodram]. Wystawienie: Katowice,Teatr Małych Form Teatralnych „Format1973.

8. Liryki. Poezje wybrane. Katowice: Śląsk 1972, 79 s.

9. Ostatni las. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1975, 82 s.

10. Koronacja. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1976, 194 s. Wyd. 2 łącznie z poz. pt. Pole chwały; Koronacja. Katowice: Śląsk 1980, 286 s.

11. Twierdza. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1977, 140 s.

12. Cena ciszy. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1980, 90 s.

13. Muzeum. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1980, 156 s.

14. Lipiec przed sierpniem. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1982, 86 s.

Nagrody

Nagroda im. A. Kowalskiego „Olka” przyznana przez Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej w 1983.

15. Osiemdziesiąty rok. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1985, 141 s.

16. Samorzeźby. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1987, 54 s.

17. Złoty ul – Arrasy. [Wiersze]. Bytom: Oficyna Kryzysowa 1990, 47 s.

18. Studium ciszy. Wybór wierszy. Wybór i redakcja: M. Hałaś. Katowice: Górnośląskie Towarzystwo Literackie 2000, 86 s.

Przekłady

1. V. Brazda, J. Seifert: Zalotnicy. Wystawienie: Gliwice, Operetka Śląska 1974.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1973.

Autor o sobie

S. Horak: Literatura obowiązku. Współczesność 1964 nr 12.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
H. Pośpiech: Stanisław Horak. Bibliografia twórczości literackiej (1955-1985). Bytom 1985, 15 s.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

H. Markiewiczowa: Horak, poeta współczesny. Dziennik Zachodni 1965 nr 78.
A. Niedoba: Poetycki styl prozy. Trybuna Robotnicza 1974 nr 286.
E. Zyman: Stanisław Horak – z poezji jednostki. Nowy Wyraz 1975 nr 5.
J. Górdziałek: Dialog niepokoju. Poglądy 1981 nr 2.
M. Hałaś: Ze słów zwyczajnych. Tak i Nie Śląsk 1988 nr 11.
J. Górdziałek: Pisarz niepokoju moralnego. Miesięcznik Literacki 1989 nr 8.
J. Górdziałek: Tryptyk Stanisława Horaka. Dziennik Zachodni 1998 nr 262.

Jesień zaczyna się w nocy

J. Kwiatkowski. „Życie Literackie1961 nr 18.
A. Słucki: Przekora i niepokój. Twórczość 1961 nr 12.

Pustelnia

K. Mętrak: Rekonstrukcja duszy zniewolonej. Twórczość 1969 nr 12.
J. Pieszczachowicz: Temat niemiecki. Miesięcznik Literacki 1969 nr 4.
J. Pieszczachowicz: Echa wojny. W tegoż: Na widnokręgu historii. Kraków 1988.

Liryki

A. K. Waśkiewicz: Summa Horaka. Nowe Książki 1972 nr 13.
E. Zyman: Ale co zrobić z tymi, którzy szumią lasem. Poglądy 1972 nr 17.