BIO

Born on 21 January 1944 in Warsaw; daughter of the pharmacist Jerzy Smolka and the civil servant Maria, née Artwich. She attended Grammar School No. 32 in Włochy, a suburb of Warsaw, completing her advanced secondary education in 1961. She then studied Polish philology at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1967. From 1966, she worked as an administrator at the Publication Office of the Book Trade Repository (Biuro Wydawnictw Składnicy Księgarskiej). She made her debut in 1968 with a review of Z. Jerzyna's volume Realność (Reality), published as Poezja poszukująca (Exploratory Poetry) in "Twórczość" (no. 7). She continued to collaborate with this periodical as a literary critic. During this period, she also published numerous essays, primarily on contemporary poetry, in other periodicals including "Poezja" (1969-72), "Współczesność" (1969-71), "Literatura" (1972-80), and "Nowe Książki" (from 1977). In 1975, she took up a post with the cultural journalism section of the Chief Literary Editorial Office at Polish Radio (PR). She joined the Polish Writers' Union (ZLP) in 1979. From 1981 to 1989, she was founding co-editor of the independent literary periodical "Wezwanie". She also published in "Obecność" and "Wybór", periodicals that were likewise produced outside the reach of state censorship. From 1981, she wrote reviews for "Przegląd Powszechny" and "Więź". She also collaborated with Radio Free Europe and BBC radio. In 1982, she was transferred to the literary editorial office of Polish Radio 1. She joined the Polish Writers' Association (SPP) in 1989, serving as its deputy president from 1996 to 1999. In 1991, she became a member of the Association of Polish Journalists (SDP). She became editor-in-chief of the Cultural Journalism section of Polish Radio 2 in 1990, when she also started presenting the programme Tygodnik Literacki (Literary Weekly) at the same station. She also created documentary programmes on Polish literature, as well as presenting the shows: Książki, które na was czekają (Books Awaiting You), Ojcowie duchowi XX wieku (Spiritual Fathers of the Twentieth Century), Dziedzictwo Biblii (Legacies of the Bible), Północ Poetów (Poets of the North), Poetyckie Prezentacje (Poetic Presentations), and Spotkania Poetów (Poets' Encounters). She received the Golden Microphone prize in 1991, which was awarded by Polish Radio, and the Australian Polcul Foundation Prize the same year. She joined the Polish PEN Club in 1994, serving as treasurer from 2001 to 2007 and as vice-president from 2012. Between 1999 and 2004, she was acting deputy director of Polish Radio 2. After retiring in 2004, she continued to collaborate with Polish Radio. In 2005, she started publishing reviews in "Dekada Literacka", "Tekstualia" and "Nowa Polsza". She joined the editorial board of the quarterly "Wyspa". She received the Polish Radio Honorary Prize in 2001 and the Honorary Award of the Chapter of the Władysław S. Reymont Prize in 2007. She served on the jury of the Cogito Public Media Prize in 2008 and of the Nike Literary Prize from 2010 to 2012. She was also on the jury of the Ryszard Kapuściński Prize in 2010, and again from 2012 to 2013, and the chapter of the Polish Radio Golden Microphone Prize in 2010. She was made Meritorious Activist of Culture in 2001. She received the Silver Cross of Merit in 2002 and the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta in 2014. In 2016, she refused to accept the Silver Medal for Merit to Culture – Gloria Artis. She married the poet Emanuel Łastik (who used the pen name Emil Laine) in 1966; he died in 1978. She is mother to Wiktor (b. 1974). She lives in Warsaw.

Twórczość

1. Kamieńska. [Szkic]. Powst. 1983.

Przekłady

francuski

[Przeł.] B. Grzegorzewska. Varsovie: Agence des Auteurs 1983, 54 s. Les Écrivains Contemporains Polonais..

2. Rozpad. [Powieść]. [Warszawa:] Oficyna Wydawnicza „Numer Drugi* [1983], 92 s. Wyd. nast. Gdańsk: Marabut 1996, 172 s. Piórko..

Wyd. 1. podpisane Maria Jarota. Powieść była czytana na antenie radia Wolna Europa ok. !984.

3. Lęki, ucieczki, akceptacje. [Szkice]. Warszawa: Czytelnik 1984, 183 s.

Zawartość

Wstęp. – „Niech grozy doznam słów”. (Jerzy Liebert – odczytanie postaci); „Wciąż wieczność była z nami”. (Jan Twardowski); Być – to bardzo wiele. (Anna Kamieńska); Pochwała istnienia. (Halina Poświatowska); Stanisław Grochowiak – czyli zgoda na pół; Poezja obsesji. (Jan Bolesław Ożóg); Życia nie jest za dużo. (Marian Grześczak); „Pójdziesz w poprzek jasności”. (Marian Grześczak); Niewiarygodne ciało. (Teresa Ferenc); Pamięć ocalająca. (Jan Śpiewak); Kraina północ. (Edwin Kruk); Prywatna historia ludzkości Krzysztofa Karaska; Organizm zbiorowy. (Ryszard Krynicki); „Z opornej materii co da się zebrać?”. (Czesław Miłosz).

4. Musisz siebie zjeść. [Powieść]. Warszawa: Trio 1996, 144 s.

Wyróżnienie Fundacji Kultury w 1996.

5. Dziewięć światów. Współczesne poetki polskie. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1997, 109 s. Instytut Badań Literackich PAN.

Zawartość

Słowo wstępne. – Śmiertelne ciało. (Maria Bigoszewska); Prawo do sprzeczności. (Julia Hartwig); Jasność świata. (Anna Kamieńska); „Światło nad wodami”. (Ludmiła Marjańska); „Słowa chcą żyć, nie mówić”. (Krystyna Miłobędzka); Małomówność. (Joanna Pollakówna); „Na dole płomień. W górze płomień”. (Krystyna Rodowska); Wielka Imaginacja. (Adriana Szymańska); Byt ma swoją rację. (Wisława Szymborska).

6. Dom żywiołów. [Powieść]. Warszawa: Sic! 2000, 248 s.

7. Mój PEN Club. [Współautor:] W. Bartoszewski, A. Pomorski. Warszawa: Dom Wydawniczy PWN 2013, 288 s. Literatura Faktu PWN, Na Dwa Głosy..

Rozmowa I. Smolki i A. Pomorskiego z W. Bartoszewskim o jego działalności w Polskim PEN Clubie.

8. Rytm twórczego życia. Jubileuszowe rozmowy o literaturze. [Współautorka:] Ż. Nalewajk-Turecka. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki 2013, 285 s. + 1 płyta CD.

Zawartość

Temat: Rytm twórczego życia; Zawierzmy kalendarzowi. Wieczór wspomnieniowy poświęcony Zbigniewowi Bieńkowskiemu. – Ekspozycja i kontrapunkt: Świat, język , księga. Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej Leszka Szarugi; Ja – pyłek w oku wszechświata. Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej Adriany Szymańskiej; Bić się czy nie bić? Jubileusz literacki Tomasza Łubieńskiego; Krytyka literacka wielkiego formatu. Jubileusz Tomasza Burka; Wielogatunkowość, polifoniczność, wielopodmiotowość. Jubileusz literacki Mariana Pilota; Beckettowska negacja niczego nie przesądza. Jubileusz literacki Antoniego Libery; Sztuka jest zaklinaniem istnienia. Jubileusz literacki Julii Hartwig; Co przetrwa ustanawiają poeci. Jubileusz literacki Bohdana Zadury; Osobista przygoda duchowa. Jubileusz literacki Hanny Kirchner; Staroświecki meloman. Jubileusz literacki Piotra Wierzbickiego; Wolę czytanie od pisania. Jubileusz literacki Jerzego Pomianowskiego; O potrzebie odnowienia komunikacji. Jubileusz literacki Małgorzaty Baranowskiej. – Koda: Muza na Sadybie. Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej I. Smolki; Ż. Nalewajk: Pochwała wielogłosowości. Posłowie do jubileuszu I. Smolki oraz prowadzonych przez nia rozmów jubileuszowych.

9. Skarpa. [Powieść]. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen 2015, 317 s.

10. Jawne i zakryte. Szkice o poezji. Mikołów: Instytut Mikołowski im. R. Wojaczka 2018, 271 s. Biblioteka Arkadii – Pisma Katastroficznego, 151.

Zawartość

Zamiast wstępu, – Cz. I. Szkice: Wewnętrzne oko w ciemności. (Wirpsza); Domy Julii Hartwig; W czasie kołującym zawrotnie, w podziemiach inni. (Artur Międzyrzecki); Spójność kadencji. (Kazimierz Hoffman); Tajemny kod ludzkości. (Andrzej Mandalian); Gonitwy i ucieczki. (Urszula Kozioł); Don Kichot z Pcimia. (Andrzej Szmidt): „Na uwięzi rzeczy niewidzialnych”. (Krystyna Rodowska); Most snu, most pojednania, czyli Jerzy Górzański; Z ciemnego kata świata. (Barbara Sadowska); Przygoda świadomości. (Jarosław Markiewicz); Zamawianie przeciw pustce. (Piotr Matywiecki); Czytanie z Księgi. (Leszek szaruga); Czujna obecność słowa. (Piotr Mitzner); Podróż przez wiele światów. (Krystyna Dąbrowska); Tropiciel Braku. (Krzysztof Siwczyk), – Cz. II: Kilka wierszy osobno: W sercu poematu. (Adam Mickiewicz) [dot.: „Pan Tadeusz”, Księga IV]; Świat za przepaścią. (Juliusz Słowacki) [dot. wiersza „Do pastereczki siedzącej na druidów kamieniach w Pornic nad oceanem”; „Córka bednarza” Ludmiły Marjańskiej; Powietrze w materacu. (Jarosław Mikołajewski, Piotr Sommer, Piotr Matywiecki) [dot. wierszy: „Materac” (J. Mikołajewskiego), „W piwnicy” (P. Sommera), nadto o motywie powietrza w wierszach P. Matywieckiego i J. Hartwig], – Cz. III: Odczytania: Zbigniewa Bieńkowskiego wizje sztuki; Dwa sposoby odczytania. Ryszard Przybylski – twórca polskiej ulicy Mandelsztama [dot. R. Przybylski: „Wdzięczny gość Boga”].

11. Droga do Obór. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, 294 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy 2022.
Wspomnienia o Annie Kamieńskiej, Ludmile Marjańskiej, Julii Hartwig, Tomaszu Burku, Januszu Krasińskim, Małgorzacie Baranowskiej, Jarosławie Markiewiczu, Jerzym Górzańskim oraz Joannie Pollakównie i innych pisarzach. Tu także fragmenty poezji, wywiadów, kartki, listy i dedykacje.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Wybieraj pan – sztylet czy trucizna – czyli młodość Aleksandra Dumasa. Cz. 1-2 (cz. 2 pt. Licytacja Monte Christo). Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 1989.
Przed drzwiami salonu. Cz. 1-2 (cz. 2 pt. Salon zdobyty). Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 1991.
Pejzaż z sosną. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1994.

Prace redakcyjne

1. Metodyka. Katalog. Red.: I. Smolka-Łastik. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Składnica Księgarska 1971, 79 s.
2. Antologia wierszy wojennych. Oprac.: [I. Smolka] Inga, [J. Markiewicz] Jot Em, [L. Szaruga] Spectator. Grafika [J. Bokiewicz] Be. Wstęp: [L. Szaruga] K. Zawrat. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1982, 92 s.
3. Poezja stanu wojennego. Antologia. [Przygotowanie:] [I. Smolka] Inga, [J. Markiewicz] Jot Em, [L. Szaruga] Spectator]. London: Puls 1982, 100 s. Puls Publications, 3.
4. Czarno-białe rysunki. Wybór wierszy. Wyboru wierszy dokonali: I. Smolka, P. Matywiecki. Słowo wstępne: I. Smolka. Posłowie: T. Gierymski. Ilustracje: M. Ogłaza. Częstochowa: Ośrodek Promocji Kultury „Gaude Mater 1995, 94 s.
5. Woroszylski. Wieczór wspomnień. Pod red. I. Smolki. Kraków: Baran i Suszczyński 1997, 56 s.
6. J.A. Kobierski: Na ziemi i w niebie. [Wiersze]. Wybór i posłowie: I. Smolka. Warszawa: PAX 1999, 133 s.
7. J. Słowacki: Zachwycenie i inne utwory. Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła I. Smolka. Warszawa: Anagram 1999, 233 s. Klasyka Poezji Polskiej.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN: 2011, 2013 , 2024.

Wywiady

Czy możliwe jest czytanie bez emocji? Rozm. P. Małochleb. „Nowe Książki2016 nr 4.
Nie porównujmy tego do powieści…” Rozm.: M. Buława, M. Czardybon. „Tekstualia2016 nr 4.

Słowniki i bibliografie

Literatura Polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (M. Jentys).

Ogólne

Artykuły

Muza na Sadybie. Jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej Iwony Smolki. Dyskusja [z udziałem następujących osób:] K. Choiński, A. Janko, P. Matywiecki, I. Smolka, J. Górzański, J. Hartwig. „Tekstualia2009 nr 1.

Rozpad

• [A. SZYMAŃSKA] asza: Dwa oblicza grozy. „Wezwanie”* 1984 nr 7.
• [R. ZIMAND] R.W.: Całe życie Wilonki. „Kultura Niezależna”* 1984 nr 1.
I. IWASIÓW: Scalanie. Nowe Książki 1996 nr 11.
M. BIGOSZEWSKA: Portret podwójny. Arkusz 1997 nr 4 [dot. też: Musisz siebie zjeść].

Lęki, ucieczki, akceptacje

J. DRZEWUCKI: Poezja metafizyczna?Życie Literackie1985 nr 36.
M. LALAK: Pragnienie dopełnienia. Nowe Książki 1985 nr 4, przedruk w tegoż: Niepokojąca reszta. Szczecin 2004.
P. SZEWC: Być prawdziwie. Twórczość 1987 nr 6.
Z. BIEŃKOWSKI: Inteligencja. Myślenie poezji. W tegoż: Ćwierć wieku intymności. Warszawa 1993.

Musisz siebie zjeść

M. BARANOWSKA: Dziwny czas lat osiemdziesiątych. Res Publica Nowa 1996 nr 7/8.
A. NASIŁOWSKA: Bez patosu. Nowe Książki 1996 nr 8.
L. SZARUGA: „I co z tego, że to prawda?”. „Kultura”, Paryż 1996 nr 9.
M. BIGOSZEWSKA: Portret podwójny. Arkusz 1997 nr 4 [dot. też: Rozpad].

Dziewięć światów

P. SZEWC: Tajemnica poetek. Nowe Książki 1997 nr 7.
A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA: Kobiecy zmysł metafizyczny. Res Publica Nowa 1998 nr 4.
B. UMIŃSKA. „Magazyn Literacki1998 nr 1.

Dom żywiołów

D. NOWACKI: Reszta jest dopowiedzeniem. Nowe Książki 2000 nr 12.
A. CZACHOWSKA: O książce „Dom żywiołów” I. Smolki. Res Publica Nowa 2001 nr 2.
I. HRYŃ: Ja mówiąca... prawie bez zacytowań. Na marginesie „Domu żywiołów” Iwony Smolki. Pracownia 2001 nr 2.
M. KAMIEŃCZYK: Dom pięciu żywiołów. Opcje 2001 nr 2.
A. SZYMAŃSKA: Żywioł nieobecności. Arkusz 2001 nr 2.

Mój PEN Club

[T. FIAŁKOWSKI] Lektor: Ostatni salon. Tygodnik Powszechny 2013 nr 16.
P. MAŁOCHLEB: Towarzyszyć następnym pokoleniom. Nowe Książki 2014 nr 8.
A. PAPIESKA: Wigwam ostatnich Mohikanów?Nowe Książki2014 nr 1.

Rytm twórczego życia

P. MAŁOCHLEB: Towarzyszyć kolejnym pokoleniom. Nowe Książki 2014 nr 8.

Skarpa

M. ORSKI: Familijne i lustracyjne turbulencje. Nowe Książki 2016 nr 4.
L. SZARUGA: Zaułek Leszka Szarugi. Borussia 2016 nr 57 [dot. także: M. Parys: Biała Rika; G. Filip: Miłość pod koniec świata].

Jawne i zakryte

J. BECZEK: Krytyk w szczelinie. Nowe Książki 2019 nr 1.

Droga do Obór

A. NASIŁOWSKA: Literackie miejsca. „Nowe Książki2022 nr 12.
M. PIWOWAR: Portrety bywalców Obór. „Rzeczpospolita” z 5 listopada 2022, dodatek „Plus Minus”.
Z. CHOJNOWSKI: Obrzęd wspominania. „Akcent2023 nr 1.
J.C. MORENO-SZYPOWSKA: Poetyckie dedykacje. „Topos2023 nr 6.