BIO
Urodzony 4 października 1922 we Lwowie; syn Stanisława Hollanka, doktora praw, i Janiny z Tapkowskich. Uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego we Lwowie; był członkiem szkolnego koła literackiego i współwydawcą gazetki „Nurtem Skamandra”. W sierpniu 1939 wyjechał wraz z rodziną do Warszawy (dokąd służbowo przeniesiono jego ojca). Z chwilą wybuchu II wojny światowej powrócił do Lwowa, gdzie po wkroczeniu armii radzieckiej kontynuował naukę w szkole średniej, którą ukończył w 1941. Podczas okupacji niemieckiej nadal mieszkał we Lwowie i pracował m.in. w Instytucie Behringa produkującym szczepionki przeciwtyfusowe. Należał do Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Uczestniczył w tajnych spotkaniach literackich. W styczniu 1943 ożenił się z Heleną Nagażyną. Po włączeniu Lwowa do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej kształcił się w 1944-45 w Studium Aktorskim przy Teatrze Polskim we Lwowie. Równocześnie współpracował z tamtejszym radiem jako aktor i organizator polskich audycji literackich. W 1945 przybył w ramach tzw. akcji repatriacyjnej do Krakowa i podjął pracę w Polskim Radiu na stanowisku wicedyrektora programowego (1945-46). Debiutował w 1946 opowiadaniem pt. Noc nad Odrą, opublikowanym w „Żołnierzu Polskim” (nr 16-17); w piśmie tym pełnił obowiązki sekretarza redakcji, a później brał udział w przeniesieniu tygodnika do Warszawy (1947). W 1946 został członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej, przekształconego w 1951 w Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich (SDP). W 1948 powrócił do Krakowa i rozpoczął na Uniwersytecie Jagiellońskim studia w zakresie anglistyki. Równocześnie pracował jako dziennikarz, m.in. w „Głosie Anglii” (1948-49). Odsunięty przez rok od dziennikarstwa, publikował w pismach krakowskich anonimowo lub pod pseudonimami: Alk, Janina Martyn i Józef Kalina. W 1949 współpracował stale z dodatkiem kulturalnym „Gazety Krakowskiej”, „Echo Tygodnia”, wydawanym później pod jego redakcją pt. „Zdarzenia” (1957-60; w 1960 dodatek ten został przekształcony w samodzielny tygodnik społeczno-kulturalny). Zajmował się również popularyzacją nauki i techniki, rozwijał twórczość w zakresie literatury science fiction, nowelistyki o tematyce współczesnej oraz poezji. Pracował w „Dzienniku Polskim” (od 1961; członek kolegium; tu m.in. cykl felietonów pt. Życie i nauka), drukował artykuły m.in. w „Życiu Literackim”, „Polityce”, „Przekroju”, „Problemach” i „Wieściach”. Był dwukrotnie laureatem nagrody im. B. Winawera (1964, 1968). Współpracował z Polskim Radiem i Telewizją, także jako twórca audycji literackich (m.in. cykliczne felietony telewizyjne pt. Jak żyć, Szkiełko i oko oraz udział w programach Wszechnicy Telewizyjnej). W 1964 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1968 był słuchaczem Studium Scenarzystów Filmowych w Warszawie. W 1970 ożenił się z Anną Ewą Owsianką, chemiczką, i zamieszkał w Warszawie na stałe. Pracował jako dziennikarz w „Trybunie Ludu” (1972-81; starszy publicysta w dziale nauki i techniki) oraz w tygodniku „Motor”. Współpracował z czasopismami: Perspektywy” (tu m.in. kontynuacja cyklu felietonów pt. Życie i nauka oraz stała rubryka pt. Medycyna), „Panorama Polska” oraz „Panorama Śląska”. W 1976 otrzymał nagrodę Polskiej Akademii Nauk za książki popularyzujące naukę. W 1982 założył miesięcznik „Fantastyka” i jako redaktor naczelny prowadził to pismo do 1990 (tu m.in. cykl felietonów pt. (3... 2... 1...)). Od 1982 należał do World Science Fiction Professionals Organisation (w 1983-85 przewodniczący sekcji polskiej; od 1990 członek zarządu – rady powierniczej) i od 1982 do Société Européenne de Science Fiction (1987-91 sekretarz generalny, później wiceprezydent). W 1984 został członkiem Związku Literatów Polskich oraz przewodniczącym Klubu Fantastyki przy Oddziale Warszawskim Związku. Za redagowanie miesięcznika „Fantastyka” otrzymał w 1986 Prix Europeenne de Science-Fiction, w 1987 nagrodę Prezydenta World Science-Fiction Professionals Organisation, a w 1989 nagrodę Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa – Książka – Ruch”. W 1989-91 pełnił funkcję wiceprezesa Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Miłośników Lwowa, został również członkiem Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Od 1990 przewodniczył kolegium redakcyjnemu „Nowej Fantastyki”, stanowiącej kontynuację „Fantastyki”. W 1990 założył również miesięcznik „Nie z tej ziemi” i (do 1991) był redaktorem naczelnym tego periodyku. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1979), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986). Zmarł 28 lipca 1998 w Zakopanem; pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Niewidzialne armie kapitulują. Objaśnienia oprac. L. Świerz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1954, 320 s.
2. Spotkania sobotnie. [Współautorzy:] R. Brzezowska, A. Sadowski. Przedmowa: F. Michalik. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1954, 267 s.
3. Węgiel nasze czarne złoto. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 94 s.
4. Woda, wielki budowniczy. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 125 s.
5. Skarby z połyskiem. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 157 s.
6. Sprzedam śmierć. Kraków: WAG [1957], 61 s.
7. Katastrofa na „Słońcu Antarktydy”. Powieść fantastyczno-naukowa. Warszawa: Wiedza Powszechna 1958, 381 s. Wyd. nast. z posłowiem A. Niewiadowskiego Katowice: Śląsk [1985].
Przekłady
czeski
8. Zbrodnia wielkiego człowieka. Opowieść kryminalno-fantastyczna. „Panorama” 1959 nr 18-31. Wyd. osobne skrócone: Katowice: Śląsk 1960, 91 s. Wyd. 2 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1988 [właśc. 1989].
9. Skóra jaszczurcza. Warszawa: Iskry 1965, 258 s.
10. Lewooki cyklop. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 197 s.
11. Plaża w Europie. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 163 s.
Zawartość
12. Nieśmiertelność na zamówienie? Warszawa: Książka i Wiedza 1973, 333 s.
13. Błysk milionów świec. Warszawa: Książka i Wiedza 1975, 249 s.
14. Muzyka dla was, chłopcy. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1975, 201 s.
Zawartość
Adaptacje
radiowe
15. Rozłączył nas na zawsze. [Powieść kryminalno-fantastyczna]. Warszawa: Iskry 1977, 39 s.
Przekłady
rosyjski
16. Sposób na niewiadome. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978, 203 s.
17. Ukochany z księżyca. [Opowiadania]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1979, 135 s.
Zawartość
Przekłady
białoruski
18. Jeszcze trochę pożyć. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1980, 186 s.
Przekłady
niemiecki
węgierski
19. Bandyci i policjanci. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1982, 201 s.
Zawartość
20. Olśnienie. [Minipowieści]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982, 52 s.
Zawartość
21. Kochać bez skóry. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 154 s.
Przekłady
bułgarski
22. Pokuty. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 79 s.
Zawartość
23. Portret z cieniem. [Scenariusz filmowy; współautorka:] Ewa Hollanek. „Pismo Literacko-Artystyczne” 1987 nr 1 s. 4-46.
24. Księżna z Florencji. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 189 s.
25. Noc lwowskich profesorów. [Współautor:] J. Janicki. „Express Reporterów” 1988 nr [10] s. 3-57.
26. Skasować drugie ja. Opowiadania wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 285 s.
Zawartość
27. I zobaczyć miasto Lwów... [Przewodnik; współautorka:] E. Hollanek. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1990, 164 s.
28. Topless. [Powieść]. Warszawa: Fundacja „Kultura '90” 1990, 144 s.
29. Ja z Łyczakowa. [Zbeletryzowane fragmenty dziennika]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991, 151 s.
30. Deska ratunku. Sceny wiedeńskie z Reginą i Mongołką. [Powieść]. Warszawa: C&S 1994, 112 s.
31. Ja koń – ja Żyd. [Wiersze]. Kraków: Miniatura 1995, 63 s.
32. Pocałycha. Zakopiańskie wspomnienia. Warszawa: Spółka Wydawniczo-Księgarska 1996, 152 s.
33. Landszafty. [Wiersze]. Kraków: Miniatura 1997, 64 s.
34. Mudrahela. Dramatyczna opowieść lwowska. Posłowie: J. Pieszczachowicz. Wrocław: Sudety 1997, 113 s. Por. poz. ↑.
35. Mudrahela. Scenariusz filmowy. „Dialog” 1998 nr 7 s. 5-43. Por. poz. ↑.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1992.
