Print

BIO

Urodzony 6 kwietnia 1901 we Lwowie; syn Ignacego Heschelesa i Berty z Lemów. Ukończył VII Gimnazjum we Lwowie, po czym studiował medycynę i filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Debiutował w 1919 wierszem Więzień, ogłoszonym w „Gazecie Porannej i Wieczornej” (nr 4771). W 1919 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Od 1921 pisał teksty kabaretowe dla lwowskich teatrzyków literacko-artystycznych Ul i Bagatela. Po powrocie do Lwowa rozwinął twórczość literacką jako autor tekstów rewiowych, wierszy, fraszek i parodii ogłaszanych w prasie lwowskiej, m.in. w „Szczutku” (1921-25), w „Gazecie Porannej i Wieczornej” (1923-25) i „Gazecie Lwowskiej” (1923-25). W 1925 przeniósł się do Warszawy, gdzie razem z Julianem Tuwimem był do 1931 kierownikiem literackim teatrzyku Qui pro Quo, a w następnych latach kierownikiem literackim kabaretów: Banda (1931-33), Cyganeria Warszawska (1933-34), Wielka Rewia (1934-35), Cyrulik Warszawski (1935-39). Nadto w 1933-34 kierował, założonym przez siebie (razem ze Stefanem Jaraczem i Marią Modzelewską) teatrem Nowa Komedia. Kontynuując twórczość literacką, publikował m.in. w „Cyruliku Warszawskim” (1926-30) i „Wiadomościach Literackich” (1934-39). Był, wraz z Janem Lechoniem, Antonim Słonimskim i Julianem Tuwimem, współautorem corocznych szopek politycznych. Zyskał popularność także jako autor tekstów piosenek (napisał ich łącznie blisko trzy tysiące). Był członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1935 przeszedł na katolicyzm. W 1936 ożenił się z Marią Modzelewską, aktorką (rozwód w 1939). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się pod koniec września do Rumunii, a następnie na przełomie 1940/41 do Palestyny i Egiptu. Był żołnierzem Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w stopniu starszego strzelca. Przydzielony do Wydziału Prac Kulturalno-Oświatowych Biura Opieki nad Żołnierzem, prowadził program radiowy oraz Karpacką Czołówkę Teatralną, dla której także pisał teksty propagandowe i rozrywkowe, marsze i piosenki żołnierskie. Publikował utwory w czasopismach Brygady: „Nasze Drogi”, „Gazetka Obozowa”, „Ku wolnej Polsce”. W 1942 został odkomenderowany do Londynu do pracy w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji. Współpracował z „Wiadomościami Polskimi” (1941-44), „Dziennikiem Polskim” (1942-43), „Dziennikiem Żołnierza” (1942-43), „Polską Walczącą” (1942-44), a od 1944 z „Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza”. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. W 1946 założył w Londynie kabaret Biały Orzeł (White Eagle). Rozpoczął stałą współpracę z tygodnikiem „Wiadomości”; był też członkiem jury nagrody tego pisma. W 1946 ożenił się z Cają Anną Caroll Eric, z pochodzenia Dunką, aktorką. W 1946-53 wspólnie z Tymonem Terleckim był kierownikiem wydawnictw Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Londynie. W 1952-68 współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa jako autor cotygodniowego autorskiego programu kabaretowego. Od 1955 prowadził Teatr Literacko-Satyryczny Hemara w Londynie, dla którego pisał rewie i kompozycje muzyczne. Zajmował się też twórczością przekładową z języka angielskiego i z łaciny. Współpracował nadal z „Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza” (tu m.in. w 1956 cykl reportaży pt. Kablem z Ameryki) i jego dodatkiem pt. „Tydzień Polski” (od 1959), a także z dodatkiem do „Wiadomości” pt. „Na antenie” (od 1962). Za twórczość literacką otrzymał liczne nagrody: w 1959 Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, w 1962 nagrodę „Wiadomości”, w 1967 „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”, w 1969 Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku oraz nagrodę im. A. Godlewskiej. Odznaczony przez władze emigracyjne Krzyżem Oficerskim (1966) i Krzyżem Komandorskim (1971) Orderu Polonia Restituta. Zmarł 11 lutego 1972 w Dorking pod Londynem; pochowany na pobliskim cmentarzu w Coldharbour.

Twórczość

1. Dzik i świnia. [Wiersze]. Lwów: Praca 1922, 62 s.

2. Ballada o białym byku. [Wiersze]. Lwów: Nowości 1923, 31 s.

3. Łątki lwowskie. Trzy akty – ludziom na złość. Napisało Pięciu. [Współautorzy:] W. Laudyn, T. Nittman, W. Skalski, J. Zahradnik. Lwów: Nakład „Łątek” 1924, 76 s.

4. A tymczasem pod łóżkiem. Rewia. [Współautor:] J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1926.

5. Kiedy panienki idą spać. Rewia. [Współautorzy:] J. Tuwim, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1926.

6. Moryc. Sztuka sceniczna. [Współautor: J. Brzechwa] Inspicjent Brzeszczot, [J. Tuwim] dr Pietraszek. Prapremiera: Warszawa, Qui pro Quo 1927.

M. Hemar podpisany: dyr. Hemar.

7. Polityczna szopka „Cyrulika Warszawskiego”. [Współautorzy:] J. Lechoń, A. Słonimski. J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Duża Ziemiańska (Kawiarnia) 1927. Druk „Cyrulik Warszawski” 1927 nr 9-14. Wyd. osobne Warszawa: Nakład „Cyrulika Warszawski” 1927, 63 s.

8. Pstryk. Wielka rewia aktualna. [Współautor: J. Tuwim] Twardzioch. Prapremiera: Warszawa, Qui pro Quo 1927.

M. Hemar podpisany: Mięciuś.

9. Czy Anna jest panna. [Scenopis rewii; współautor:] J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1928. Druk w: J. Tuwim: Kabaretiana. Warszawa 2002 s. 381-416.

Współautorstwo M. Hemara M. Stępień określa jako prawdopodobne. Zob. Kabaretiana, s. 503.

10. Druga szopka polityczna „Cyrulika Warszawskiego”. [Współautorzy:] J. Lechoń, J. Tuwim, A. Słonimski. „Cyrulik Warszawski” 1929 nr 20-21, 24, 30, 37, 39, 46.

11. Dwaj panowie B. (Komedia w 3 aktach). Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1929. Druk „Dialog” 1982 nr 7 s. 5-45.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. MSZ, czyli pamiętaj o mnie. [Współautor:] J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1929.

13. Dokoła Bartel. Rewia. [Współautor:] J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1930.

Autorzy podpisani: Dr Pietraszek i prof. Ptaszek.

14. Parada gwiazd. Rewia w 2 aktach 20 obrazach. [Współautorzy: A. Słonimski] Prorok, [Lec Stanisław Jerzy] Stach, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Morskie Oko 1930.

M. Hemar podpisany: emar.

15. Szopka polityczna 1930. [Współautorzy:] J. Lechoń, A. Słonimski, J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Colosseum 1930. Druk „Cyrulik Warszawski” 1930 nr 10-16. Wyd. osobne Warszawa: Nakład „Cyrulika Warszawskiego” 1930, 63 s.

16. [Piosenki do:] Piękna Galatea. Opera komiczna w 3 aktach. Libretto i numery satyryczne: J. Tuwim. [Muzyka:] E. von Suppé. Prapremiera: Warszawa, Teatr Banda 1931.

17. Szopka polityczna 1931. [Współautorzy:] J. Lechoń i J. Tuwim przy współudziale K. [I.] Gałczyńskiego, J. Paczkowskiego i Ś. Karpińskiego. Prapremiera: Warszawa, Teatr Colosseum 1931. Wyd. osobne Warszawa: J. Dąb 1931, 70 s.

18. Firma. (Komedia w 3 aktach). Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowa Komedia 1933.

Oryginał zaginął; wersja angielska nieco zmieniona: M. Hemar. [po 1945]. Przekł. polski A. Bardiniego: „Dialog” 1986 nr 5/6 s. 43-82. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1987.

Przekłady

słowacki

[przed 1939].

węgierski

1937.

Adaptacje

radiowe

Radio (Warszawa) 1933.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Zjazd gwiazd. Wielka rewia w 25 obrazach. [Współautorzy: A. Słonimski] Prorok, J. Tuwim, [G.Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rex 1933.

20. Szukamy gwiazdy. Wielka rewia w 20 obrazach. [Współautor: G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rewia 1934.

21. To warto zobaczyć. [Rewia]. [Współautorzy:] J. Tuwim, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wielka Rewia (Operetka Warszawska) 1934.

22. W starej Bandzie diabeł pali. Rewia w 18 obrazach z prologiem. [Współautorzy:] B. Horowitz, A. Słonimski, [J. Tuwim] dr Pietraszek. Prapremiera: Warszawa, Zespół Bandy w kinie Hollywood 1934.

23. ABC miłości. Scenariusz filmowy wg pomysłu I. Plater-Zyberka. Ekranizacja 1935.

24. Pod włos. [Rewia]. [Współautorzy:] J. Tuwim, E. Szlechter. Prapremiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1935.

25. Warszawa w kwiatach. Wielka rewia majowa w 14 obrazach. [Współautorzy:] F. Járosy, J. Jurandot, E. Schlechter, K. Tom, J. Tuwim, K. Wiehler. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1935.

26. Kariera Alfa Omegi. (Wodewil satyryczno-polityczny w 3 aktach). [Współautor:] J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1936; inne wystawienie: Teatr Mały 1936. Wyd. z rękopisu i wstęp: J. Sieradzki. „Dialog” 1978 nr 11 s. 44-83.

Przekłady

rosyjski

Kar'era Al'fa Omegi. [Przeł.:] S. Aksenova, V. Klimovskij. Moskva 1980.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

27. Koń trojański. [Wiersze]. [Warszawa:] J. Przeworski 1936 [właśc.1935], 191 s.

Wiersze z lat 1920-1935 oraz przekłady wierszy E. Kästnera i Ch. Morgensterna.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

28. Ogród rozkoszy, 6. program. [Rewia; współautor:] A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1936.

29. Cabaretissimo. Karnawał literacki w 14 obrazach. [Rewia; współautorzy:] A. Słonimski, J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1937.

30. Kochajmy zwierzęta. Rewia świąteczna. [Współautorzy:] J. Jurandot, A. Minkiewicz, J. Wittlin. Prapremiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1938.

31. Przy zamkniętych drzwiach. Rewia satyryczna w 21 obrazach. [Współautorzy:] J. Jurandot, Ś. Karpiński, A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Cyrulik Warszawski 1938.

32. Orzeł czy reszka. Wielka rewia w 20 obrazach. [Współautorzy:] J. Jurandot, W. Szlengel, T. Wittlin, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ali-Baba 1939.

Wykonywana w rewii przez L. Sempolińskiego piosenka M. Hemara: Ten wąsik, ach ten wąsik, parodiująca Hitlera wywołała protest ambasady niemieckiej w Warszawie.

33. Pakty i fakty. Rewia polityczna. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, J. Jurandot, J. Tuwim. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ali Baba 1939.

Prapremiera odbyła się 1 IX 1939.

34. Sezonie, otwórz się. Rewia w 20 obrazach. [Współautorzy: J. Brzechwa] Szerszeń, J. Jurandot, W. Szlengel, [J. Tuwim] dr Pietraszek, T. Wittlin, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ali-Baba 1939.

35. Strachy na Lachy. Rewia. [Współautorzy:] W. Szlengel, E. Szlechter, T. Wittlin. Prapremiera: Warszawa, Małe Qui pro Quo 1939.

36. Cztery wiersze. Bukareszt: Polska Young Men's Christian Association 1940, powielone.

Autor podpisany: Jan Mariański.

37. Kukułczy portret Rydza. Tragiczne oskarżenie poety pod adresem „drugiego marszałka”. [Bukareszt: Polska Young Men's Christian Association 1940], [2] k.

Zawartość

Zawiera wiersz pt. Do generała.

38. Hallo, tu radio Warszawa. [Rewia]. Prapremiera: Bliski Wschód, Czołówka Karpacka 1941.

39. Ich pięciu, Prokopieni i pies. [Rewia]. Prapremiera: Bliski Wschód, Czołówka Karpacka 1941.

40. Cud biednych ludzi. (Sztuka w 5 obrazach). „Nowa Polska”, Londyn 1942 t. 1 z. 2 s. 217-224, z. 3 s. 289-302, z. 4/5 s. 399-417. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

angielski

Poor man's miracle. [Przeł.] F. Bauer-Czarnomski. Wystawienie: Dublin, Abbey Theatre 1942, Radio BBC 1943; wyd. London 1943, wyd. nast. tamże 1945.

francuski

[ok. 1950].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

41. Dwie Ziemie Święte. [Wiersze]. London: King and Staples 1942, 46 s. Wyd. 2 powiększone London: Rolls 1945.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

42. Adolf Wielki. Pamflet i dygresje. London: M. I. Kolin 1943, 50 s.

Puszka Pandory; Freblówka demokracji; Targ o Sodomę i Gomorę; Dwie wojny.

Zawartość

Przedmowa; Adolf Wielki; Nowy król Herod; Pomyłka Charlie Chaplina; Agar-Agar; Swastyka na Akropolu; Mały Moryc; Miotła czarnoksięska; „Ich”; Rozbicie atomu; Blup of Bulpington; Wiek męski, wiek klęski; Księgosusz ambicji; Mechanizm kłamstwa; Kicz; Gimnastyka entuzjazmu; Uczniowie czarnoksięscy; Die neue Sachlichkeit; „Raz, dwa, trzy”;.

Przekłady

angielski

Adolf the Great. [London] 1943.

43. Marchewka. Pamiętnik satyryczny. [Wiersze]. London: M. I. Kolin 1943, 132 s. Wyd. 2 London: Orbis 1947.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

44. Dług honorowy. Sztuka popularna w 3 aktach. [Londyn]: Wydział Prac Kulturowo–Oświatowych Biura Opieki nad Żołnierzem Ministerstwa Obrony Narodowej 1944, 48 s. Prapremiera: Edynburg, Teatr Amatorski 1951.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

45. Polish-English literary bonds. Jerusalem: Polish Club of Friends of Britain [ok. 1944], 5 s., powielone.

46. Lata londyńskie. [Wiersze]. Londyn: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich 1946, 43 s.

47. Pisanki. [Poemat oraz wzory pisanek polskich]. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1946, 30 s. Wyd. nast. [B. m.:] Polska Young Men's Christian Association w Niemczech 1955, powielone.

48. Satyry patetyczne. [Wiersze]. Londyn: Klub Orła Białego 1947, 51 s. Wyd. nast. Warszawa: Recto 1990.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

49. Bywalec. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1950.

50. Kroki na schodach. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1950. Przedruk zob. poz. ↑.

51. Paweł i Gaweł. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1950.

52. Róg obfitości. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1950.

53. Gołąbek niepokoju. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1951.

54. Na miękko. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1951.

55. Strach na wróble. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1951.

56. Trzynastka. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1951.

57. „Lost prosperity”. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1952.

58. Sen nocy letniej. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1952.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

59. Nasz Everest. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1953.

60. Ostatni bal. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1953.

61. Fraszkopis. [Utwór dramatyczny o I. Krasickim]. [Tunbridge Wells:] Oficyna Poetów i Malarzy 1954, 20 k.

62. Grosz nic nie wskóra. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1954.

63. Intermezzo noworoczne. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1955.

64. Ośmiu z Puszczyka. [Rewia]. Prapremiera: Londyn, Teatr Hemara 1955.

65. Siedem lat chudych. [Wiersze]. New York: Roy 1955, 399 s.

Wybór wierszy z lat 1948-1955.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

66. Dom otwarty. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Ognisko 1957.

67. Goście mile widziani. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Ognisko 1957.

68. Skandal w Hollywood. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Szczecin, Teatr Polski 1957.

69. Księżyc do wynajęcia. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Ref-Rena 1959.

70. Dzwony z Czeremoszy. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1962. Przedruk zob. poz. ↑.

71. Im dalej w las. Wiersze. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1963, 155 s. Wyd. 2 tamże 1968.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

72. Wieczór autorski. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1965.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

73. Pierwiastek z minus jeden czyli Najpiękniejszy dzień w życiu. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1966. Druk w: Polski dramat emigracyjny 1939-1969. Poznań 1993 s. 719-769. Przedruk zob. poz. ↑.

74. Awantury w rodzinie. Książki, książki, książki. Autorzy. Aktorzy. Przedstawienia w teatrze. Przemówienia. Zagajenia. Pożegnania z przyjaciółmi. Wspomnienia. Notatki. Kable z Ameryki. Świstki z podróży. Kłótnie. Dąsy. Spory. Pretensje. Przeprosiny. Przez 25 lat. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1967, 400 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1994; wyd. 2 [!] pt. Awantury rodzinne. Londyn: Caldra House 1994.

Wybór artykułów, felietonów, recenzji i wspomnień publikowanych w latach 1942-1967.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

75. Piękna Lucynda. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1967. Przedruk zob. poz. ↑.

Pełny tytuł: Piękna Lucynda. Komedia z muzyką według wystawionej w Warszawie w roku 1765 sztuki Józefa Bielawskiego „Natręci”. Teksty piosenek: M. Hemar. Muzyka: M. Hemar. Druk w: M. Hemar: Pięć sztuk scenicznych [poz. ↑] s. 185-257 + nuty.

76. Rzeź Pragi. Wiersze mówione do kraju przez Radio Wolnej Europy, lipiec, sierpień, wrzesień 1968. Londyn: B. K. Press 1968, 62 s.

77. Ściana płaczu. [Wiersze]. Londyn: B. K. Press 1968, 39 s.

78. Ściana uśmiechu. [Wiersze]. Londyn: B. K. Press 1968, 51 s.

79. Chlib kulikowski. Wiersze, satyry, piosenki. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1971, 192 s. Wyd. nast. z podtytułem: Wiersze, satyry, piosenki. Tylko dla Lwowian. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Maj 1990; wyd. 2 [właśc. 3] Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 2000.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

80. Wiersze staroświeckie. Elegie, wiersze wznowione, przygodne przekłady, zodiak wróżebny, 24 fraszki na serio, wiersze ostatnie. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1971, 124 s.

81. Perły kabaretu Hemara. Strofy łączące teksty Hemara: E. Chudzyński. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski Związku Artystów Scen Polskich 1980.

82. Liryki, satyry, fraszki. Zebrała W. Majewska. Przedmowa: A. Czułowski. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna Aneks 1988, X, 366 s. Wyd. nast. tamże 1990.

83. Ryszard Marek Groński przedstawia – Kabaret Hemara. Warszawa: Polskie Towarzystwo Wydawców Książek 1989, 213 s.

Zawartość

Zawiera wybór utworów M. Hemara z objaśnieniami R. M. Grońskiego.

84. Kalendarz Mariana Hemara. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna [1990?], 14 s.

85. „Kiedy znów zakwitną białe bzy”. Utwory wybrane. Wybór i posłowie: T. Szymański. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991, 399 s.

Zawartość

Wiersze przedwojenne: Epitafia, Przypowiastki, Z „Ogrodu fraszek”, Kanegiryki i elegie o prawdziwych pieskach; Wiersze z okresu wojny; Wiersze powojenne: Trzy sonety, Temat i wariacje; Wiersze ostatnie; Dwie jednoaktówki: Ostatni tren, Umowa; Fraszki; Piosenki.

86. Pięć sztuk scenicznych. Przedmowa: A. Wołek. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1994, XVI, 301 s.

Zawartość

Zawiera utwory: poz. 28, 38, 58, 61, 63.

87. Za dawno, za dobrze się znamy... Piosenki i skecze. Do druku przygotowała W. Majewska, A. Mieszkowska. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1997, 327 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

88. Dom jest daleko, Polska wciąż jest blisko. Wybór wierszy i piosenek. Wybór i układ: A.K. Kunert. Warszawa: Świat Książki 2000, 269 s.

89. Moja przekora. Satyry polityczne z lat 1943-1971. Wybór i oprac.: A.K. Kunert. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 243 s.

90. Poezje zebrane. Wrzesień 1939 – maj 1945. Oprac. [i wstęp:] A.K. Kunert. Łomianki: LTW 2006, 543 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.

• Sam mi mówiłeś. Tango. Muzyka: J. Petersburski. Warszawa: I. Rzepecki [1929], [4] s. Wyd. 2 Warszawa: Gebethner i Wolff [1930].
• Ja chciałabym – a boję się. Piosenka z teatru Qui pro Quo. W wykonaniu M. Modzelewskiej. Muzyka: M. Ager. Warszawa: J. Altschuler [1930], [1] s.
• Kto inny nie umiałby M. Hemar. Finał teatru Qui pro Quo z Marią Modzelewską. Muzyka: M. Wayne. Warszawa: J. Altschuler [1930], [1] s.
• No to nóżki na stół. Melodyjny walczyk śpiewany przez Stefcię Górską w teatrze Qui pro Quo. Warszawa: J. Altschuler [1930], [1] s.
• Rumba (Fiesta). Słowa polskie M. Hemar. Warszawa: J. Altschuler [1930], [1] s.
• Taka słodka dziewczyna, jak ty! Warszawa: J. Altschuler [1930], [1] s.
• I nic więcej. Główny przebój z filmu dźwiękowego „Niebieski motyl”. Muzyka: F. Hollaender. Warszawa: J. Altschuler [1931], [1] s.
• Mnie się żadna tak nie podoba, jak ty... (Walc). Finał pierwszego programu teatru Banda w wykonaniu A. Boguckiego. Muzyka: M. Hemar. Warszawa: Gebethner i Wolff [1931], [1] s.
• Awans dla panny. Walc (Z filmu „Śluby ułańskie”). Słowa i muzyka: M. Hemar. Warszawa: J. Altschuler. [1932], [3] s.
• Bądź zdrów, mój mały gigolo. Tango. Warszawa: J. Altschuler 1932.
• Jak całować to ułana. Marsz-foxtrot. (Z filmu „Śluby ułańskie”). Warszawa: J. Altschuler [1932], [1] s.
• Kogo nasza miłość obchodzi. Tango. Słowa i muzyka: M. Hemar. Wyd. A. Włast. Warszawa: F. Grąbczewski [1932], [4] s.
• Nie będziesz ty, to będzie inna... Walc. Przebojowy walc teatru Banda. Muzyka i słowa: M. Hemar. Warszawa: J. Altschuler [1932], [4] s.
• [Teksty piosenek i muzyka do piosenki w III akcie w:] K. Bachman: Niepoprawny Bobuś. Krotochwila wiedeńska w 3 aktach. Przeł. Cz. Strzelecki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1934.
• Gdyby szczęście przyszło dziś... Walc. Muzyka: H. Wars. Warszawa: I. Rzepecki 1935, [4] s.
• Piosenka o dwóch miastach. W: W. Budzyński: Kochajmy się. Rewia w 2 częściach w 15 obrazach. [B.m.w. ok. 1940], [12] s.
• Karpacka Brygada. Słowa i muzyka: M. Hemar. Powst. Latrum 1941. Wyd. osobne Londyn: M. I. Kolin 1943, 6 s.
• The song of the „V”. [Muzyka:] M. Hemar. [Słowa:] E. Howitt, M. Hemar. [Aranżacja na orkiestrę:] J. Huttel. Cairo: Egyptian State Broadcasting Cairo 1941, [4] s.
• „V – jak Victory”. Marsz. Słowa i muzyka: M. Hemar. Aranżacja: S. Urstein. Kair: Sekcja Propagandy, Oświaty i Kultury Dowództwa Wojsk na Środkowym Wschodzie 1941, 4 s. (dod. do „Naszych Dróg” 1941 nr 16);.
Wydane też przez Egyptian State Broadcasting Cairo w przekładach na języki: arabski, chorwacki, czeski, francuski, serbsko-chorwacki.
• Magduś moja, Magduś. Muzyka: J. Feuerstein. Tel-Awiw: Referat Propagandy i Oświaty Dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie 1942, 4 s.
• Marsz Brygady Karpackiej. Florencja: Referat Kultury i Prasy 3 Dywizji Strzelców Karpackich 1945, 4 s.

Podpisane pseudonimem Harryman

• Wekselek. [Muzyka:] K. Teski. Warszawa: Lira Polska [ok. 1925], 3 s.
Podpisana pseudonimem Harryman (wcześniej przypisywana J. Tuwimowi).
• Ja chciałabym właśnie! [Muzyka:] J. Boczkowski. Warszawa: Qui pro Quo 1926, 4 s. Wyd. nast. Warszawa: I. Rzepecki [ok. 1930].
• Aj – Aj – Aj! Ballada rycerska. [Muzyka:] O. Perez Freire. Warszawa: J. Altschuler 1927, 4 s.
• Król Kawy. Operetka w 3 aktach (tu piosenki: Kocham cię; Dla nas jest ta noc; To jest nasz kochanek. [Muzyka:] A.T. Müller). Lwów: G. Seyfarth [1927], 5 + 3 + 5 s.
• Czy Anna jest panna? [Muzyka:] F. Raymond. Warszawa: J. Altschuler 1928, [3] s.
• Czarne oczy. Tango. [Muzyka:] A. Gold. Warszawa: Gebethner i Wolff 1929, 3 s. Wyd. nast.: wyd. 2-10 tamże 1929; Warszawa: F. Grąbczewski 1930; Warszawa: I. Rzepecki [1930].
• Ja i żonka ma. [Muzyka:] J. Petersburski. Warszawa: Gebethner i Wolff 1929, 3 s. Wyd. nast.: Warszawa: F. Grąbczewski [1929]; Warszawa: I Rzepecki [1930].
• Mały gigolo. Czarujące tango z teatru „Qui pro Quo” [znane też pt. Bądź zdrów, mały mój gigolo. Muzyka:] L. Casuci. Warszawa: L. Altschuler 1929, 3 s. Wyd. nast. tamże 1930, 1931.
• Ostatni liść. [Muzyka:] W. Schmidt-Gentner. Warszawa: J. Altschuler 1929, 3 s.
• Dlaczego pani taka jest niegrzeczna? [Muzyka:] T. Kwieciński. Warszawa: Qui pro Quo [ok. 1930], 3 s.
• Ewentualnie może pani ze mną. [Muzyka:] J. Boczkowski. Warszawa: Qui pro Quo [ok. 1930], 3 s.
• Zanim zdradzisz mnie. [Muzyka:] W. Rosen. Warszawa: J. Altschuler 1930, 3 s.
• Żebyś ty wiedziała. [Muzyka:] F. Melodyst. Warszawa: Nowa Scena 1933, [3] s.
• To samo niebo. [Muzyka:] J. Rixner. Warszawa: J. Altschuler 1937, [3] s.

Przekłady i adaptacje

1. Dane o maszynopisach poz. 2, 7, 17, 20, 26 wg: P. Mitzner: Biblioteka Teatru Powszechnego w Warszawie. „Pamiętnik Teatralny” 1981 nr 1/2 s. 169-176.
2. J. Mayen: Król kawy. Operetka w 3 aktach. Teksty śpiewane: M. Hemar. Muzyka: T. Müler. Wystawienie: Lwów, Teatr Nowy 1927.
3. A. Hopkins, G.M. Watters: Artyści. Sztuka w 3 aktach. Przeł. S. Kuszelewska. Przeróbka scen: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1929.
Maszynopis w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
4. F. Járosy: Mumie. Przeł. z niemieckiego [i przedmową opatrzył] M. Hemar. Warszawa: Alfa 1930, 167 s.
5. Przygody dzielnego wojaka Szwejka. Sztuka w 3 częściach (16 obrazach) wg powieści J. Haška. Oprac. sceniczne: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1930.
6. Rozmowa Skida z Ackermanem. [Słuchowisko; fragmenty sztuki: A. Hopkins, G.M. Watters: Artyści [poz. ↑]]. Oprac. M. Hemar. Polskie Radio (Wilno) 1930.
7. S. Guîtry: Marieta, czyli jak się pisze historię. Komedia muzyczna w 4 aktach. Muzyka: O. Strauss. Przeł. i oprac. M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1931.
8. Niewidzialna szata. Bajka dla dorosłych w 7 obrazach wg Andersena. Na komedię muzyczną przerobił M. Hemar. Powst. po 1931.
Rękopis w Bibliotece Teatru Polskiego w Warszawie.
9. C. Grey, G. Newman: Wesołe przedstawienie ze smutnym prologiem. Wystawienie pt. Jim i Jill. Komedia muzyczna w 6 obrazach. Muzyka: K. Ellis, R. Meyers. Przeł. M. Hemar: Warszawa, Teatr Polski 1932.
Maszynopis w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
10. G. Berr, L. Verneuil: Moja siostra i ja. Komedia muzyczna w 3 aktach. Przekł. i adaptacja: M. Hemar, J. Tuwim. Wystawienie: Warszawa, Teatr Banda 1933.
11. J. Létraz: Piosenka o Nadinie. Komedia muzyczna w 3 aktach z muzyką J. Straussa. Adaptacja: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr „Na Kredytowej” 1934.
12. Śluby ułańskie. Scenariusz filmowy wg noweli K. A. Czyżowskiego. Ekranizacja 1934.
13. J. Berstl: Szczęśliwy pech. Komedia muzyczna w 3 aktach (7 obrazach). W oprac. M. Hemara. Muzyka: R. Katscher. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1935.
14. J. Offenbach: Piękna Helena. Adaptacja wg libretta H. Meilhaca i L. Halevy'ego: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1935.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
15. Panienka z poste restante. Scenariusz filmowy wg powieści O. Hekera. [Współautor:] M. Król. Ekranizacja 1935.
16. P. Schurk: Muzyka na ulicy. Komedia w 3 aktach. Przeróbka i układ muzyczny: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1935.
17. Trójka hultajska. Groteska w 3 aktach z epilogiem. Według J. Nestroy'a napisał M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1935.
18. R. Benatzky: Król z parasolem. Komedia polityczna z muzyką. Przekł. i przeróbka: M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1936.
19. E. Golz, A. Golz: Podwójna buchalteria. Komedia muzyczna w 3 aktach w przeróbce i z piosenkami M. Hemara. Muzyka: B. Gruen. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1936.
Maszynopis w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
20. W. O. Somin: Zamach na ministra. Sztuka w 3 aktach. Przeł. M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1936.
21. Trzy małe świnki. Według tekstu Walta Disneya. [Bajka]. Warszawa: J. Przeworski. 1936, 62 s. Wyd. nast. Warszawa: Wiedza 1948.
22. R. Benatzky, P. Morgan: Jaś u raju bram. Komedia muzyczna w 5 obrazach. Przeł. i przerobił M. Hemar. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1937.
Maszynopis w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
23. Duży zły wilk i Czerwony Kapturek. Według tekstu Walta Disneya. Warszawa: J. Przeworski 1937 [właśc. 1936], 62 s.
24. K. Farkas: Król na jedną noc. [Komedia muzyczna; wersja polska: M. Hemar i J. Walden]. Wystawienie: Warszawa Teatr Letni 1937.
25. Cyganeria paryska. Według H. Murgera i T. Barrière. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1938.
26. P. Schurek: Muzyka na ulicy. Komedia muzyczna w 3 aktach. Przekł. i przeróbka polska: M. Hemar. Oprac.: J. Sassman. Muzyka: W. Meisel i in. Inscenizacja: J. Warnecki. Powst. przed 1939.
Maszynopis w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
27. W. Shakespeare: Sonety Szekspira. Przeł. M. Hemar. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1968, 198 s. Wyd. nast. pt.: Sonety. Warszawa: Burchard Edition [1993], 167 s.

Zawartość

Zawiera 154 sonety w języku angielskim i polskim.
28. Horatius Flaccus Quintus: Ody Horacjusza. Przeł. M. Hemar. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1971, 148 s.

Prace redakcyjne

1. Generał Anders. Życie i chwała. W oprac. i pod red. M. Hemara. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1970, 205 s.
Tu także wiersze M. Hemara.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1972” wyd. 1974 (J. Chudek).
• Literatura Polska po 1939. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa* 1989 ([A. Romanowski] ar).
• Z. R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945-1980. Köln, Wien 1991.

Ogólne

Książki

• D. Lazer: Lechesed we-leszewet. Tel-Aviv 1973.
• J. Bil: Poetycki świat Hemara. (Wybrane zagadnienia z twórczości Mariana Hemara). Wrocław: Sudety 1998, 150 s.
• A. Mieszkowska: Marian Hemar od Lwowa do Londynu. Szkic do biografii artysty. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 2001, 254 s.
• S. Wujastyk: Jak Hemar zniszczył Związek Sowiecki. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika; Archiwum Emigracji 2004, 26 s.
• A. Mieszkowska: Ja, kabareciarz. Marian Hemar – od Lwowa do Londynu. Warszawa: Muza 2006, 389 s.

Artykuły

• M. Promiński: Gorzkie migdały poezji. „Kurier Literacko-Naukowy” 1936 nr 28.
• K. Wierzyński: Poezja polska na emigracji. „Wiadomości Polskie” Londyn 1943 nr 41.
• J. Sakowski: Pamiętnik satyryczny. W tegoż: Asy i damy. Paryż 1962.
• J. Kowalewski: Anatomia poezji Mariana Hemara. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. „Tydzień Polski” 1963 nr 44.
• J. Sakowski: Dwa oblicza Hemara. „Na Antenie”, Monachium 1969 nr 71.
• S. Kossowska: Marian Hemar. „Na Antenie,” Londyn 1972 nr 108.
• [S. Baliński] stan. bal.: Marian Hemar – poeta. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1972 nr 50.
• „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 22 [numer poświęcony M. Hemarowi; tu m.in.: J. Fryling: Wieczorna pieśń wędrowca; A. Janta-Połczyński: „Przecież wam nie umieram ...”, przedruk w tegoż: Lustra i reflektory. Warszawa 1982; J. Mackiewicz: Poeta ostatniej linii obrony; J. Sakowski: Opowieść pożegnalna; K. Zbyszewski: Marian na zwyczajnie].
• S. Sas-Gwozdecki: „Od śniegów Narwiku ...” „Goniec Karpacki”, Londyn 1973 nr 294.
• A. M. Porembski: Felieton z łezką. „Listy do Polaków”, New Britain (USA) 1976 nr 11.
• J. Sakowski: Lutnista wielostrunny. W tegoż: Wety i odwety. Paryż 1976.
• T. Szymański: Polak z wyboru. „Tygodnik Powszechny” 1982 nr 25.
• M. Stępień: Poeta walki i kłótni. „Polityka” 1984 nr 46, polemika i uzupełnienie: R. M. Groński, tamże nr 48, K. Reiss, tamże nr 52.
• J. Sieradzki: „Spóźniony scribe, ale przedniej klasy”. „Dialog” 1986 nr 5/6.
• R. Dzieszyński: Hemar. Cz. 1-2. „Profile” 1988 nr 7, 8.
• A. Lam: Poezja Mariana Hemara. „Kultura i Życie” 1989 nr 21.
• Z. Lichniak: Hemar – nie tylko satyryk; Próba obrony liryki Hemara. W tegoż: Mój skorowidz poezji polskiej na emigracji. Warszawa 1989.
• T. Olszewski: Hemar „wielkim poetą był”? „Nowe Książki” 1991 nr 8.
• S. S. Nicieja: Hemarowska podróż po ojczyźnie polszczyźnie. „Opole” 1992 nr 4/6.
• S. Kossowska: Teatr Hemara. W tejże: Mieszkam w Londynie. Lonndyn 1994.
• E. Stepan: Polskie teatry dramatyczne w Wielkiej Brytanii w latach 1947-1960. W: Teatr i dramat polskiej emigracji 1939-1989. Poznań 1994.
• B. Hadaczek: Lwów w poetyce Mariana Hemara. W tegoż: Kresy w literaturze polskiej. Gorzów Wielkopolski 1999.
• I. Kiec: Jestem z zawodu hodowcą piosenek. W tejże: Wyprzedaż teatru w ręce błazna i arlekina..., czyli o kabarecie. Poznań 2001.
• A. Lam: Poezja Mariana Hemara. W tegoż: Inne widzenie. Warszawa 2001.
• R. Nowotarska: Arcymistrz fraszki i kabaretu. „Nowy Dziennik” dod. „Przegląd Polski”, Nowy Jork 2001 nr z 19 X.
• I. Seiffert: Piosenki lwowskie w „Za dawno, za dobrze się znamy...”. W: Od romantyzmu do współczesności. Wrocław 2002.
• E. Kotarska: Włada Hemarem włada. „Gazeta Wyborcza” dod. „Wysokie Obcasy” 2003 nr z 15 V.
• M. Szydłowska: Dzieje pewnej przyjaźni. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork dod. „Przegląd Polski” 2003 nr z 15 VIII [dot. przyjaźni z B. Jasieńskim].
• Poezja polska na obczyźnie. Rzeszów 2005, passim.
• A. Wieczorek: Śmiech, śmierć, granica. O poezji emigracyjnej Mariana Hemara. W: Pisarz na emigracji. Warszawa [2005].
• M. Szydłowska: Hemar we Lwowie. „Odra” 2006 nr 5.
• F. Śmieja: Hemarowe odyseje. W tegoż: Zbliżenia i kontakty raz jeszcze. Katowice 2007.

Dwaj panowie B. (Komedia w 3 aktach)

• A. Dunin Michałowska: Marian Hemar „Dwaj panowie B.”. W: Dramat polski. Cz. 2. Gdańsk 2001.
Go back to position Wróć do pozycji

Kariera Alfa Omegi

• J. Sieradzki: Burza wokół Alfa Omegi. „Dialog” 1978 nr 11.
• M. Szpakowska: Alf Omega i Arturo Ui: trzeba mieć głos. „Dialog” 1978 nr 11.
Go back to position Wróć do pozycji

Koń trojański

• S. Napierski. „Droga” 1936 nr 11.
• K. W. Zawodziński. „Wiadomości Literackie” 1937 nr 24.
Go back to position Wróć do pozycji

Cud biednych ludzi

• I. Sławińska: „Cud Biedaka” Mariana Hemara („Poor man's miracle”). W: Teatr i dramat polskiej emigracji 1939-1989. Poznań 1994.
Go back to position Wróć do pozycji

Dwie Ziemie Święte

• A. Bogusławski: Wiersze Hemara. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1942 nr 33.
Go back to position Wróć do pozycji

Marchewka

• Z. Nowakowski: Rożek Amaltei. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1944 nr 7.
Go back to position Wróć do pozycji

Siedem lat chudych

• [A. Pragier, S. Zahorska] Pandora. „Wiadomości” , Londyn 1956 nr 19.
Go back to position Wróć do pozycji

Im dalej w las

• J. Bielatowicz: Liryka Mariana Hemara. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. „Tydzień Polski”, 1963 nr 49, przedruk w tegoż: Literatura na emigracji. Londyn 1970.
• J. Łobodowski: Liryczny satyryk. „Wiadomości,” Londyn 1964 nr 19.
Go back to position Wróć do pozycji

Awantury w rodzinie

• Cz. Jeśman: Hemar. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, Londyn dod.„Tydzień Polski”, Londyn 1967 nr 52.
• T. Karren. „Wiadomości”, Londyn 1968 nr 4.
• J. Mackiewicz: Marian Hemar. „Wiadomości”, Londyn 1968 nr 9.
Go back to position Wróć do pozycji

Chlib kulikowski

• W. Czerwiński: Saga o wiernym mieście. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. „Tydzień Polski” 1971 nr 41.
• A. Chciuk: Iskra w popiele czyli Hemar Semper Fidelis. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 4.
• I. Seiffert: Elementy polszczyzny kresowej w zbiorze „Chleb kulikowski” Mariana Hemara. „Rozprawy Komisji Językoznawczej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” t. 30: 2004.
Go back to position Wróć do pozycji

Za dawno, za dobrze się znamy...

• J. Godlewska: Gałkiewicz, co wiemy o Hemarze? „Nowe Książki” 1997 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Poezje zebrane. Wrzesień 1939 – maj 1945

• B. Dorosz: Inny Hemar – oczami historyka; J. Zieliński: Homer. Humor. Her Armeńczyk. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork dod. „Przegląd Polski” 2006 nr z 14 VII [dwugłos o książce].
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO