BIO

Urodzony 23 marca 1911 w Ostrowcu Świętokrzyskim; syn Jana Hamery, robotnika, i Antoniny z domu Łasic. W 1928 ukończył gimnazjum w Ostrowcu; w następnych latach był bezrobotny. Debiutował w 1931 wierszem Dymy kominów ogłoszonym w piśmie „Polska Wolność” (nr 51); w piśmie tym publikował w następnych latach wiersze i korespondencje (też pod pseudonimami: B.H., Beha). W 1931 ożenił się z Marią Bednarz. W 1932-34 odbywał służbę wojskową w Przemyślu. W 1934 został członkiem Komunistycznej Partii Polski, a w 1936 wstąpił do Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. Po ukończeniu kursów elektrycznych pracował w 1935-38 jako spawacz w Zakładach Ostrowieckich, następnie przy budowie fabryki w Kraśniku. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się w listopadzie 1939 do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Aresztowany, po trzech miesiącach śledztwa został osiedlony na Syberii, gdzie pracował jako drwal, a następnie jako rachmistrz. W 1943 wstąpił do 1. Armii Wojska Polskiego i został skierowany do 3. Dywizji Piechoty im. R. Traugutta, w której walczył do końca wojny. Po zakończeniu wojny pozostał w czynnej służbie wojskowej. W 1951-53 prowadził tzw. Gabinet Młodego Autora w Głównym Zarządzie Politycznym Wojska Polskiego. Kontynuując twórczość literacką, publikował od 1946 opowiadania, reportaże i artykuły w wielu czasopismach, m.in. w „Żołnierzu Polskim” (1950-53), „Nowej Kulturze” (1950, 1952-53), „Trybunie Ludu” (1951-53). Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do 1968). W 1953 przeszedł do rezerwy w randze majora. W 1954-55 był ambasadorem w Budapeszcie. Od 1960 pracował w redakcji tygodnika społecznego i literackiego „Orka”, przemianowanego w 1962 na „Tygodnik Kulturalny”, jako kierownik działu społeczno-politycznego, a następnie krytycznoliterackiego; tu również zamieszczał reportaże, artykuły, recenzje, felietony (też pod pseudonimami: Adeodatus, Hmbog, Zanus; m.in. w 1966-69 stały felieton Mój światopodgląd). Współpracował nadto m.in. z „Dziennikiem Ludowym” (1962-63). Za działalność publicystyczną otrzymał w 1960 nagrodę Prasy Ludowej, w 1967 nagrodę im. T. Nocznickiego. W 1973 przeszedł na emeryturę. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1954). Zmarł 17 stycznia 1974 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

1. Na przykład Plewa. [Powieść]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza 1950, 269 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1951; wyd. 2 [!] poprawione 1951, wyd. 3 1953.

Nagrody

Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia w 1950.

Przekłady

bułgarski

Majstor Pleva. [Przeł.] D. Ikonomov. Sofiâ 1951.

czeski

Jeden z nás. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1951.

jidysz

Cum bajszpil Plewe. [Przeł.] I. Guterman. Warszawa 1952.

niemiecki

Die ersten Tage. Berlin 1953.

rosyjski

Master. [Przeł.] D. Avrov. Leningrad 1964.

rumuński

Pilda lui Plewa. [Przeł.:] J. Kalinowski, A. Boldur. Bucureşti 1952.

węgierski

Az elsö csapolás. [Przeł.] I. Mészáros. Budapest 1951.

Adaptacje

filmowe

Adaptacja pt. Pierwsze dni. Ekranizacja 1951.

2. Doznania ludzkie. [Opowiadania]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza 1951, 202 s.

Zawartość

Syzyfiada; Zagadnienie chleba; Na styku; Spojrzenie na siebie; Ponadludzkie brzemię; Czysta chirurgia; Drogi różnie się krzyżują.

Adaptacje

filmowe

opowiadania Czysta chirurgia: Adaptacja: K. Eberhardt. Ekranizacja 1977.

3. Śladami czołgów. [Powieść]. T. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 1953, 251 + 250 s. Wyd. nast. tamże 1954.

4. Na styku. Opowiadanie. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 62 s. Wyd. 2 tamże 1954. Por. poz. .

5. Chodzenie ze strzelbą. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1959, 157 s.

Zawartość

Gęsia przygoda; Na dzikiego łabędzia; Kaczka-cudaczka; Nie o samego dzika chodziło; Diabeł; Co ma wisieć...; Nieszczęście; Dwa strzały; Topiel; Nie ma teraz, panie, myśliwych; Paf! leży!...; Dama, nie dama...; Wilcza niespodzianka; Niepowszednie spotkanie; Czarodziej; Huragan; Niedźwiedzi kąt. — Ze wspomnień Bronisława Żebrowskiego: [Wstęp]; Wan; Akim, łowca tygrysów.

6. Czas wyrzeczeń. [Powieść]. Słowo Ludu 1960 nr 207-343. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 297 s. Wyd. 2 tamże 1964.

7. Dobra woda. [Opowiadania]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 149 s.

Zawartość

Pomorskie spotkania; Węgorz; Reminiscencje; Dobra woda; Szczypta apokalipsy; Lekcja meteorologii.

8. Szczypta apokalipsy. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974, 240 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z tomów: poz. : Syzyfiada; Czysta chirurgia, — poz. : Pomorskie spotkania; Dobra woda; Szczypta apokalipsy; Reminiscencje, — oraz nowe: Wycieczka do Szwecji; Repatriant; Politechnika; Urocza straszna ścieżka.

9. Karmieni burzą. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975, 137 s.

Zawartość

Polski tygrys; Bilans; Kto wie lepiej; Sroczy dublet; Błękitne oficerki; Wycieczka do Szwecji [poz. ].

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1964.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1974” wyd. 1977 (J. Chudek).

Ogólne

Artykuły

A. Hamerliński: Bogdan Hamera. Tygodnik Kulturalny 1963 nr 19.
T. Goździkiewicz: Bogdan Hamera (1911-1974). Tygodnik Kulturalny 1974 nr 5.

Na przykład Plewa

W. Leopold: Na dobrej drodze. Nowa Kultura 1950 nr 16.
A. Wroński. Twórczość 1950 z. 10.

Doznania ludzkie

A. Kijowski: Opowiadania Bogdana Hamery. Życie Literackie 1951 nr 12.
E. Niziurski. Twórczość 1952 nr 1.

Śladami czołgów

H. Bereza: Nowa książka Hamery. Życie Literackie 1953 nr 4.
P. Bystrzycki: Śladami czołgów i śladem człowieka. Nowa Kultura 1954 nr 32.

Czas wyrzeczeń

Z. Macużanka: Nowa powieść Hamery. Polonistyka 1961 nr 3.

Szczypta apokalipsy

A. Baranowska: Powroty, reminiscencje. Nowe Książki 1975 nr 20 [dot. też: Karmieni burzą].
J. Marx: Opowiadania Bogdana Hamery. Tygodnik Kulturalny 1975 nr 9.

Karmieni burzą

A. Baranowska: Powroty, reminiscencje. Nowe Książki 1975 nr 20 [dot. też: Szczypta apokalipsy].
A. Hamerliński: Z kombatanckich zamyśleń. Tygodnik Kulturalny 1975 nr 41.
R. Chodźko: Tropy w pamięci. Miesięcznik Literacki 1976 nr 3.