BIO

Urodzona 9 grudnia 1915 w Sumach pod Charkowem w rodzinie inteligenckiej wywodzącej się z ziemiaństwa; córka Jana Chmielowskiego, urzędnika państwowego, i Janiny z domu Jaszczanin. Dzieciństwo spędziła w Kamieniu Podolskim, a od 1920 w Krakowie. Następnie przebywała kolejno w Kaliszu, Wilnie, Nowogródku, Łucku, Tarnopolu, Brześciu nad Bugiem, gdzie w 1934 ukończyła Gimnazjum Macierzy Szkolnej. W okresie nauki szkolnej należała do Związku Harcerstwa Polskiego. Debiutowała w 1935 felietonem pt. Precz z hipokryzją, ogłoszonym w miesięczniku „Kuźnia Młodych” (nr 6; podpisana Halszka Chmielowska). W tymże roku wraz z rodziną zamieszkała we Lwowie. W 1936 wyszła za mąż za Leszka Czarnika, lekarza. W 1936/37 studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jana Kazimierza, a następnie pracowała w Zakładzie Fotografii Artystycznej Huberta we Lwowie. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, zagrożona aresztowaniem (po uwięzieniu przez NKWD w lutym 1940 męża, członka kierownictwa Szarych Szeregów na obszar wschodni, zamordowanego następnie w Brygidkach w 1941) przedostała się do Warszawy i włączyła się do pracy podziemnej organizacji Wolność. W jesieni 1941, po zajęciu terenów wschodnich przez Niemców powróciła do Lwowa i kontynuowała działalność konspiracyjną jako członek Związku Walki Zbrojnej, później Armii Krajowej. Aresztowana przez gestapo w 1942 została osadzona w niemieckim obozie pracy w Arnstadt i przez prawie trzy lata pracowała w fabryce amunicji (Polte Werk). Po wojnie, późną wiosną 1945, dotarła do Francji. Krótki czas przebywała w Paryżu, a następnie osiadła w Argelés-Gazost w Pirenejach, w pobliżu granicy hiszpańskiej. W 1945 wyszła za mąż za francuskiego robotnika, Roberta Guilleya. Za właściwy debiut uważa opowiadanie pt. Latarnicy w nowym wydaniu, opublikowane w 1960 w tygodniku „Kronika” (Londyn, nr 17), z którym później nawiązała ściślejszą współpracę. Reportaże publikowała też m.in. w londyńskim „Przeglądzie Powszechnym” i wydawanym we Francji „Narodowcu”. Zajmowała się także fotografią artystyczną, czego wynikiem było 15 indywidualnych wystaw jej prac fotograficznych, organizowanych w wielu pirenejskich miejscowościach uzdrowiskowych, uwieńczonych nagrodami i dyplomami. Pracowała społecznie w Association Catholique des Ouvriers, w Amnesty International (od 1979) oraz w Comité d'Aide pour la Pologne (od 1981). Zmarła 27 sierpnia 1999 w Argelés-Gazost we Francji.

Twórczość

1. Spotkania na galerii. [Powieść]. Paryż: Instytut Literacki 1960, 199 s.

Nagrody

Nagroda literacka „Kultury” za rok 1959.

2. Bóg się zadumał. [Powieść]. Powst. ok. 1961. [Inf. autorki].

3. Anielka i jej Jean. [Powieść]. „Kronika”, Londyn 1962 nr 1-7.

4. Isabelle. [Powieść]. „Kronika”, Londyn 1963 nr 3-20.

5. A co widziałam — opowiem. [Cykl reportaży z Polski]. „Kronika”, Londyn 1966 nr 42-43, 45, 47, 50, 1967 nr 6, 7, 9, 23-26. Przedruk w: Polska przemienionych kołodziejów. Londyn 1968 s. 299-527.

6. Intruz wkradł się przed świtem. [Powieść]. Powst. przed 1968. Druk fragmentów „Kronika”, Londyn 1968 nr 37.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989, 1990.

Słowniki i bibliografie

[J. Zieliński:] J. Kowalski: Leksykon polskiej literatury emigracyjnej. Lublin* 1989, wyd. 2 1990.

Ogólne

Artykuły

M. Danilewicz-Zielińska: Szkice o literaturze emigracyjnej. Paryż 1978, passim.
[Nota biograficzna]. „Kultura”, Paryż 2000 nr 1/2.

Spotkania na galerii

A. Chciuk. „Wiadomości Polskie”, Sydney 1960 z 29 V.
Z. Kozarynowa: Na cudzym podwórku. „Wiadomości”, Londyn 1960 nr 20.
J. Katz: Jak być emigrantem? (W czterech próbach). „Kultura”, Paryż 1972 nr 3.