BIO
Urodzony 29 stycznia 1876 w Wierzbnie pod Miechowem, w rodzinie zubożałej szlachty; syn Leona Siedleckiego, pisarza gminnego, i Julii z Pieprzak-Czajkowskich. Po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie, rozpoczął studia w Szkole Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda (1894-96). Utrzymywał się, udzielając korepetycji z matematyki. Brał udział w działalności nielegalnych kółek samokształceniowych, za co został aresztowany i osadzony w 1896 w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Po zwolnieniu wyjechał do Krakowa, gdzie studiował matematykę, a także polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów przebywał przez pół roku we Włoszech. Debiutował w 1897 recenzją sztuki I. Maciejowskiego (Sewera) i T. Micińskiego pt. Marcin Łuba opublikowaną w „Dzienniku dla Wszystkich” (nr 136-137). W 1897-1900 współpracował ze studenckim miesięcznikiem „Młodość” (należąc w 1898-99 do zespołu redakcyjnego); w piśmie tym w 1899 zamieścił pierwszy dramat pt. Niewolnicy krwi (nr 4-8). W 1898 pracował też w redakcji krakowskiego „Życia”, był w 1902-05 współredaktorem „Głosu Narodu” (tu też cykl Wędrówki Japończyka po Krakowie; podpisany Jan z Marnowa). Publikował w „Głosie” (1900-01; tu m.in. w 1900 cykl O idealnym i nieidealnym teatrze) i w „Tygodniku Ilustrowanym” (1900-09). W tym czasie, dla odróżnienia się od Adama Kowalczewskiego (używającego pseudonimu Siedlecki), zaczął używać przydomka herbowego Grzymała. W 1901-03 wykładał na Uniwersytecie Ludowym w Krakowie, następnie do 1905 uczył historii polskiej na tajnych kompletach w Warszawie. W 1905 założył z Franciszkiem Frączkowskim Teatr Ludowy w Krakowie i został jego dyrektorem (w 1906 teatr zbankrutował). Równocześnie współpracował z prasą krakowską, warszawską i poznańską, m.in. z pismami: „Czas” (1905-16; rubryki: Z teatru, Nowe książki), „Nasz Kraj” (1906-07), „Przegląd Poranny” (1906-08), „Świat” (1906-08, 1910-12), „Sfinks” (1908, 1912-16), „Słowo Polskie” (1908; cykl Listy z Warszawy pod pseudonimem Quis), „Gazeta Warszawska” (1910-13), „Głos Warszawski” (1911-12), „Museion” (1911-13). W 1906-11 był kierownikiem literackim Teatru Miejskiego (później Teatru im. J. Słowackiego) w Krakowie. W 1911-12 podróżował m.in. do Szwajcarii, Francji, Anglii, Czech i Rosji; korespondencje z podróży zamieszczał w „Tygodniku Polskim” (1912), publikował też w paryskim piśmie „La vie”. W 1913-15 był kierownikiem literackim, a w 1914-15 również wicedyrektorem Teatru Rozmaitości w Warszawie. W 1916 przeniósł się ponownie do Krakowa i do 1918 pełnił funkcję dyrektora Teatrów Miejskich. W 1918 powrócił do Warszawy. Brał czynny udział w życiu politycznym i społecznym jako członek Narodowej Demokracji. Od 1918 był współredaktorem, a od 1919 redaktorem naczelnym „Tygodnika Ilustrowanego” (tu m.in. cykl artykułów pt. Sine ira i dział recenzji Listy literackie). W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 był korespondentem wojennym i został odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1920-25 należał do zespołu redakcyjnego „Rzeczpospolitej” (tu m.in. cykl felietonów Pod ostrym kątem). W 1922-39 mieszkał w Bydgoszczy. Kontynuował współpracę z prasą warszawską, m.in. z „Kurierem Warszawskim” (od 1925 też pod pseudonimem Franciszek Wierzbicki; tu m.in. cykl felietonów Pod światło oraz stałe recenzje w rubrykach Z teatru i Z recenzyjnego stołu), „Gazetą Warszawską” (1930-32), „Myślą Narodową” (1930-37), „Tęczą” (1930; felietony w cyklu Post scriptum podpisany Quis), „Kroniką Polski i Świata” (1938-39; tu m.in. dział Książka i scena). Za całokształt twórczości literackiej otrzymał w 1937 Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Warszawy, gdzie przebywał w czasie okupacji niemieckiej. W 1940-41 działał w Radzie Głównej Opiekuńczej. W listopadzie 1942 został aresztowany i uwięziony na Pawiaku; zwolniony w marcu 1943 schronił się w Bielanach w Grójeckiem, gdzie kontynuował pracę literacką. Po wojnie powrócił do Bydgoszczy. W 1945-47 wykładał w Bydgoskiej Szkole Dramatycznej (w 1947-48 był jej dyrektorem), a w 1949-52 historię teatru w szkole instruktorów teatrów ochotniczych w Bydgoszczy. Od 1945 należał do Stronnictwa Pracy. Uczestniczył w pracach Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju. Publikował w „Ilustrowanym Kurierze Polskim” (1947-48; pod pseudonimem Pszonka), w dwutygodniku „Teatr” (od 1952; był też członkiem kolegium redakcyjnego pisma). W 1965-67 współpracował z tygodnikiem „Za i przeciw”. Brał aktywny udział w bydgoskim życiu literackim i teatralnym. Otrzymał nagrody literackie: miasta Bydgoszczy (1956), województwa bydgoskiego (1957) oraz nagrodę im. W. Pietrzaka (1964). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1947), Krzyżem Komandorskim (1956) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1959) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 29 stycznia 1967 w Bydgoszczy; pochowany tamże na Cmentarzu Nowofarnym.
Twórczość
1. Niewolnicy krwi. Opowieść sceniczna w 3 odsłonach. „Młodość” 1899 nr 4-8 s. 100-107, 131-136, 169-171, 195-200, 217-223.
2. Jan Stanisławski. Wystawa pośmiertna. [Katalog wystawy]. Kraków, listopad 1907. Tekst literacki: A. Grzymała-Siedlecki, W. Mitarski. Kraków: S. Filipkiewicz, H. Szczygliński 1907, [148] s.
3. Teatr Norwida. [Szkic]. „Czas” 1908 nr 127-128, odbitka. Przedruk w: Krakus, książę nieznany. Baśń w 6 odsłonach. Uroczyste przedstawienie ku uczczeniu 25 rocznicy śmierci Cypriana Norwida. 6 czerwca 1908 r. Kraków: Teatr Miejski w Kraków 1908, 8 s. Zob. też poz. ↑.
Zawartość
4. Wyspiański. Cechy i elementy jego twórczości. Kraków: D.E. Friedlein 1909, 255 s. Wyd. 2 Warszawa: Gebethner i Wolff [1918].
Nagrody
5. Galeria moich bliźnich. Nowele i fraszki. Kraków: S.A. Krzyżanowski 1911, 237 s. Wyd. 2 [zmienione] Warszawa: Gebethner i Wolff [1922].
Zawartość
6. Metody i etyka P. Andrzeja Niemojewskiego, redaktora „Myśli Niepodległej”. Kraków: [Nakład autora 1919], 22 s.
7. Cud Wisły. Warszawa: Biuro Propagandy Wewnętrznej 1920, 31 s. Wyd. nast.: Lublin: Młoda Polska* 1981; wyd. wspólne z: S. Żeromski: Na probostwie w Wyszkowie. Wrocław: Akademia Sztuk Wszelakich [właśc. Rada Oświaty Niezależnej Region Dolny Śląsk]* 1985, wyd. 2 tamże 1986; wyd. fragment w: S. Żeromski, K. Irzykowski, A. Grzymała-Siedlecki: Śladami bitwy warszawskiej. Oprac. M. Puchalska, Z. Stefanowska. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1990 s. 45-50. Przedruk zob. poz. ↑.
Streszczenie z upoważnienia autora: Warszawa: Biblioteka Propagandowa 1925, 16 s.
8. Król Władysław Łokietek. Warszawa: Redakcja „Żołnierza Polski” 1920, 16 s.
9. Cud Wisły. Wspomnienia korespondenta wojennego. Wyd. 2 [!] Warszawa: Perzyński, Niklewicz 1921, 277 s. Wyd. nast.: wyd. 3 ze słowem wstępnym gen. J. Hallera. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1926], VIII, 231 s.; Warszawa: Wiedza Powszechna 1990. Por. poz. ↑.
Zawartość
10. Popas Króla Jegomości. Krotochwila szlachecka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1922. Wyd. Lwów: Odrodzenie [1930], 93 s.
11. Sublokatorka. Krotochwila w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1922. Wyd. Lwów: Odrodzenie 1925, 90 s. Wyd. 2 tamże [1937].
Adaptacje
radiowe
12. Samosęki. Powieść. „Głos Narodu” 1923 nr 149-238; „Dziennik Poznański” 1923 nr 164-258. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1924, 367 s. Wyd. 2 tamże 1925. Por. poz. ↑.
13. Żołnierz. Opowiadanie. „Rzeczpospolita” 1923 nr 78-81, 85-88. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1924, 40 s.
14. Podatek majątkowy. Krotochwila w 3 aktach. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Polski 1924. Wyd. Lwów: Odrodzenie [1931], 111 s.
15. Spadkobierca. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1924. Wyd. Lwów: Odrodzenie 1925, 204 s.
Przekłady
czeski
ukraiński
16. Siostry. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Wilno, Teatr Reduta 1926.
17. Maman do wzięcia. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1929. Wyd. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, 166 s.
18. Włamanie. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1929.
19. Pani Ministrowa. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Letni 1930.
20. Ich synowa. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1931.
21. Czwarty do brydża. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowy 1934.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
22. Miechowiec & Syn. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff 1934 [właśc. 1933], 438 s.
Adaptacje
radiowe
23. Ludwik Solski 1875-1935. Warszawa: Towarzystwo Krzewienia Kultury Teatralnej w Polsce 1935, 80 s.
24. Pałac w Czajczycach. Powieść. „Kurier Poznański” 1935 nr 490-599, 1936 nr 1-48.
25. Ormianin z Bejrutu, czyli Same zmartwienia. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Letni 1937.
26. Pan redaktor szaleje. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1937.
27. Geniusz sceny. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1939.
28. Święty Andrzej Bobola. Scenariusz filmowy. Powst. przed 1939.
29. Ostatni list Murawiewa. Sztuka w 4 aktach. Powst. 1940-41.
30. Pod berłem Monomacha. Powieść. Powst. 1940-42.
31. Nie pożegnani. Powst. 1944-1948. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 373 s.
Zawartość
32. [Sto jedenaście] 111 dni letargu. Wspomnienia z Pawiaka z lat 1942-1943. Powst. 1944. [Inf. autora]. Druk z podtytułem (Wspomnienie z Pawiaka). „Ziemia Pomorska” 1946 nr 351-354, 1947 nr 1-88. Wyd. osobne Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 218 s. Wyd. 2 tamże 1966.
Adaptacje
telewizyjne
33. Ludzie są ludźmi. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Polski 1946. Wyd. pt.: Juliusz Szylong czyli Ludzie są ludźmi. Przedmowa: K. Górski. Bydgoszcz: Nauka 1946, 126 s.
34. Rozmowy z samym sobą. [Wspomnienia]. Powst. ok. 1946-1949. Druk fragmentów: „Zwierciadło” 1961 nr 51/52, 1966 nr 26; „Za i Przeciw” 1964 nr 37/42, 1966 nr 15, 1967 nr 13, 16, 1968 nr 51/52. Wyd. osobne: Przygot. do druku J. Woycicka. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1972, 326 s.
35. Matka i kurtyzana. W 3 aktach dla teatru rzecz z happy-end'em, ale nie dla wszystkich. Powst. 1948. [Inf. autora]. Prapremiera: Wrocław, Teatr Powszechny 1958.
36. Wesele pani du Barry. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1948. Druk fragmentów „Współczesność” 1959 nr 24.
37. Rekin i syrena. Komedia na motywach sztuki J. Blizińskiego „Chwast”. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Ziemi Pomorskiej 1956.
Adaptacje
radiowe
38. Świat aktorski moich czasów. Przedmowa: H. Szletyński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 687 s. Wyd. 2 tamże 1973.
39. Niepospolici ludzie w dniu swoim powszednim. [Wspomnienia]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 354 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1962, wyd. 3 1965, wyd. 4 1974.
40. Pawlikowski jako reżyser. Kraków: Wydawnictwo Państwowe Teatru im. J. Słowackiego 1965, 22 s.
41. Na orbicie Melpomeny. [Eseje i szkice]. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1966, 347 s.
Zawartość
42. Ludzie i dzieła. [Szkice literackie]. Wybór: A. Okońska. Wstęp: J. Krzyżanowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 423 s.
Zawartość
43. Tadeusz Pawlikowski i jego krakowscy aktorzy. Powst. przed 1967. Z upoważnienia autora i wg jego wskazówek do druku przygotował A. Woycicki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 427 s.
44. O twórczości Wyspiańskiego. 1. Wyspiański. (Cechy i elementy jego twórczości). 2. Szkice, felietony, recenzje. Wybór i posłowie: A. Łempicka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1970, 420 s.
45. Z teatrów warszawskich 1926-1939. Wybór: M. Kakiet i A. Okońska. Wstęp: B. Frankowska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1972 [właśc. 1971], 326 s.
Zawartość
Przekłady i adaptacje
Adaptacje
telewizyjne
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1957.