Grzeniewski Ludwik Bohdan

BIO

Urodzony 9 maja 1930 w Warszawie; syn Ludwika Bolesława Grzeniewskiego, ekonomisty, urzędnika Banku Polskiego, i Karoliny z Pietrzaków. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie. Po wojnie uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego. W 1948 opublikował na łamach „Kuźnicy” (nr 3) artykuł W sprawie Alkhadaru (E. Chojeckiego). Po zdaniu matury w 1949, studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1950 ogłaszał recenzje literackie w „Nowej Kulturze” (tu też debiutował jako krytyk recenzją powieści B. Marshalla Chwała córy królewskiej" pt. Ku czyjej chwale, nr 3), od 1951 w „Twórczości”, w 1952-56 w „Życiu Literackim”, następnie też w innych czasopismach. W 1952 został członkiem Związku Literatów Polskich. Po uzyskaniu magisterium w 1954 zajął się wyłącznie pracą literacką. W 1957-62 współpracował ze „Sztandarem Młodych”, publikując felietony i noty (m.in. cotygodniowy felieton recenzyjny Co czytać, podpisany Lektor, noty podpisane Vex). Artykuły, eseje i recenzje ogłaszał też w innych pismach, m.in. w „Nowych Książkach” (od 1957), „Stolicy” (od 1958), „Świecie” (od 1958), „Współczesności” (od 1960), „Kulturze” (od 1963). W 1964-67 był kierownikiem redakcji literatury pięknej w Spółdzielni Wydawniczej Książka i Wiedza. W 1970 nawiązał stałą współpracę z tygodnikiem „Argumenty”, w którym do 1989 publikował szkice literackie, wiersze i prozę. W 1981 został laureatem nagrody miasta stołecznego Warszawy. Otrzymał Nagrodę Artystyczną im. Bohaterów Warszawy przyznaną przez Grupę Poetów i Malarzy Łazienki oraz Klub Twórców i Działaczy Kultury Współczesność w Warszawie (1989). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1987). Zmarł 6 października 2008.

Twórczość

1. Śladami Wokulskiego. Przewodnik literacki po warszawskich realiach „Lalki”. [Autorzy:] S. Godlewski, L. Grzeniewski, H. Markiewicz. Książkę skomponował, opatrzył wstępem i posłowiem L. Grzeniewski. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1957, 217 s.

Tu L. B. Grzeniewskiego: Wstęp, s. 5-8; Warszawskie realia „Lalki”, s. 87-180; Posłowie, s. 181-205.

See Studies

2. Warszawa zapamiętana. Ostatnie lata XIX stulecia. [Współautor:] J. Galewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 213 s.

3. Warszawa w „Lalce” Prusa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 348 s.

Zawartość

Przedmowa. — Cz. 1. Warszawskie realia „Lalki” [fragment wersji wcześniejszej, por. poz. ↑]. — Cz. 2. Warszawa w „Lalce” a rzeczywistość historyczna. — Cz. 3: „Lalka” i rzeczy zabawne: Ręce Wokulskiego; Stawski krewnym Rodiona Romanycza?; Kiedy umiera Rzecki..., — Aneks: Warszawskie sprawy „Lalki” Prusa; Propozycje na rocznicę Prusa.

See Studies

4. Weryfikacje. Szkice krytyczne. Warszawa: Czytelnik 1966, 191 s.

Zawartość

Cz. I: „Pałace Boga” — nie wydana powieść L. Chwistka [por. poz. ↑]; O wyborze nowel K. Irzykowskiego [Spod ciemnej gwiazdy]; „Wertepy” L. Buczkowskiego po dwudziestu latach; Berent: poza biografią; Historiozofia i rozdroże [o J. Wołoszynowskim]; Na pewno książka kobiety [A. Gruszecka: Przygoda w nieznanym kraju]; Polski Butor? [M. Promiński]; Beletryzacja czy montaż? [D. Bieńkowska: Lekarz starej Warszawy]; O drobnych realiach; Beletrystyczna praktyka informacji; Atrapy wiejskie [E. Bryll: Studium]; W sprawie krajobrazu [J. Putrament: Arkadia]; Kilometr zero [J. Putrament: Czarne sosny]; „Cicha leśniczówka” [S. Otwinowskiego]; W polskim krajobrazie [J. Iwaszkiewicz: Opowiadania wybrane]. — Cz. II: Świat I. Bunina; Wieś [I. Bunina]; „Życie Arsieniewa” [I. Bunina]; Opowiadania Siergiejewa-Ceńskiego; Nad opowiadaniami syberyjskimi Fadiejewa; Notatnik frontowy Kapijewa; I. Shaw — pisarz rzeczywistości amerykańskiej; Uroki „Portretu Doriana Graya” [O. Wilde'a]; W parafii Mr Greene'a [G. Greene: Trzeci człowiek]; Mysz na wrzosowisku [E. Brontë: Wichrowe wzgórza]; Uśmiech A. France'a [A. France: Zbrodnia Sylwestra Bonnard]; T. Mann i niedzielni pisarze; „Droga człowieka” i drogi literatury [P. Basson: Droga człowieka]; Kapryśność jako założenie [V. Vančura: Kapryśne lato]; Federika — znaczy nadzieja [E. Roblés: Federika]; „Literatura niemiecka w XX wieku” [W. Szewczyka].

See Studies

5. Leona Chwistka „Pałace Boga”. Próba rekonstrukcji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1968, 205 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1979, 232 s.

Zawartość

Rekonstrukcja zawiera fragmenty powieści L. Chwistka opublikowane w prasie w 1933-34, 11 kart zachowanych w rękopisie oraz uzupełnienia L. Grzeniewskiego.

See Studies

6. Szkice warszawskie. Warszawa: Czytelnik 1970, 155 s. Wyd. 2 pt. Miejsce na ziemi. Szkice warszawskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 140 s.

Szkice z lat 1957-1968 opracowane dla książki na nowo.

Zawartość

Cz. I: Powroty; Dwie jesienie; Riwiera i Bellona; Wewnętrzny krąg; Dzieci ziemi [o J. Czechowiczu]; Helgoland i Syrena; Kwiat heliotropu; Kiedy umiera Rzecki... [poz. ↑]. — Cz. II: „Szkice warszawskie” [S. Łozy, zob. Prace edytorskie poz. ↑]; „Gawędy o Warszawie” [F. Galińskiego, zob. Prace edytorskie poz. ↑]; „ Na taśmie 70 lecia” [B. Hertza, zob. Prace edytorskie poz. ↑]; W 15-lecie zgonu Benedykta Hertza; Zapomniany wiersz Stefana Godlewskiego o Łazienkach; Podróż do kępy floksów. — W wyd. 2 nadto: Kwiat heliotropu; Miejsce na ziemi.

See Studies

7. Warszawa Aleksandra Gierymskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 68 s.

8. „Drobiazgów duch, wspaniały i powietrzny”. Szkice o realiach literatury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 205 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1981.

Zawartość

I: Archipelag gaf [omyłki pisarzy w zakresie realiów utworu]; Wyspa ornitologiczna z „Archipelagu gaf”; Poezja i prawda [o „Panu Tadeuszu” A. Mickiewicza]; Nieznany list J. Słowackiego [dzieje mistyfikacji]; „Takie były zabawy, spory w one lata ...” [polemika I. Fika z W. Gombrowiczem]; Chłopiec z Biblią [o noweli T. Borowskiego]; Jak utrwalają się błędy [sprostowanie do książki I. Newerlego: Żywe wiązanie]; Druga czy trzecia figa w „Oziminie” Berenta; Droga do Konstancina. — II: Zielone oczy; Tygrys; Sny panny Izabeli; Lektury; Co wynika z piosenki Bartelsa?; O machinach latających; Listy Chałubińskiego; „Taki dzień się zdarza raz...”; „W Wielką Środę, punkt o jedynastej rano...” [cykl szkiców o „Lalce” B. Prusa]. — III: Maryna z Hrubego [o K. Tetmajerze]; Wenus Warszawy; Bramy; Inicjacja — i dalsze ciągi; Prowincja K. Filipowicza; W Arsenale [o A. Mickiewiczu]; Formuła Mazowsza; Równina; Pamięć podwarszawska. — IV: „Drobiazgów duch wspaniały i powietrzny ...”; Alchemia szczegółu; Słoneczniki; Mewy; Kaplica [I. Bunina]; Świat znaków [o „Opowiadaniach filatelistycznych” F. Langera]; Zagadki Prusa; „Lalka” i rzeczy zabawne... [seks w „Lalce” B. Prusa]; Ze snu sen [motyw snu i apatii w literaturze]. — Od autora. — W wyd. 2 pominięte: Jak utrwalają się błędy; O machinach latających; Lalka i rzeczy zabawne, — dodane: „Ja jestem bogiem hałasu ...”; Portret wynalazcy; Rachunek wyobraźni.

See Studies

9. Zimowy pejzaż. [Wiersze z lat 1959-1979]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1980, 71 s.

10. Iwan Bunin. Warszawa: Czytelnik 1982, 95 s.

Zawartość

Od autora; Czytanie Bunina; Iwan Bunin w oczach pisarzy i krytyków; Kalendarium; Dzieła Iwana Bunina wydane w Polsce.

11. Daty. [Wiersze]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1986, 54 s.

Zawartość

Cykle: Tryptyk mazowiecki; Tryptyk współczesny; Tryptyk osobny.

See Studies

12. Pod sosen rzeką. [Szkice literackie]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, 116 s.

Zawartość

Cz. 1: Dwie jesienie; Herbata; Łubin; Autobus do Pułtuska; Dzwony. – Cz. 2: Nad Wisłą; W kwileniu czajek ...; [z poz. ↑:] Formuła Mazowsza; Równina; Pamięć podwarszawska; Droga do Konstancina, — oraz: Elegia oborska; Tędy jutro odejdę; Kilometr zero; Krople z drzew Mazowsza; Od autora.

13. Księga wyjścia. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1988, 129 s.

Zawartość

Z księgi dnia: Księga wyjścia; Dzwony; Papierowe monety; Herbata [poz. ↑]; Bezimienny. — Z księgi nocy: Wierna pamięć; Zdarzenie; Łubin [poz. ↑]; Imieniny Wawrzyńca; Trzy kobiety; Ćmy; — Klucze do sinusoidy; Obiad w Santa Monica; W stronę Idylli i trochę dalej; Notatki z Moskwy.

See Studies

14. Kręgi. [Wiersze]. Warszawa: Nakład autora 1992, 32 s.

See Studies

15. Zamknięty krąg. [Wiersze]. Warszawa: Nakład autora 1995, [8] s.

16. Igła w stogu siana. Szkice literackie. Warszawa: Pod Wiatr 1996, 162 s.

17. Taniec z mufką. Szkice literackie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1997, 182 s.

18. Wybór wierszy. (1948-1998). Warszawa: Pod Wiatr 2000, 70 s.

See Studies

Prace edytorskie i redakcyjne

1. S. Łoza: Szkice warszawskie. Zebrał, oprac. i wstępem opatrzył L. Grzeniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 320 s.

2. F. Galiński: Gawędy o Warszawie. Przedmową i przypisami opatrzył L. Grzeniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 438 s.

3. S. Napierski: Wybór wierszy. Wybrał i posłowiem opatrzył L. Grzeniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 127 s.

4. B. Hertz: Na taśmie 70-lecia. Zebrał i oprac. L. Grzeniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 172 s.

5. K. Irzykowski: Myśli. Wybór i przedmowa: L. Grzeniewski. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1974, 142 s.

6. Aforystyka dwudziestolecia 1918-1939. Wybór, wstęp i posłowie: L. Grzeniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 103 s. Wyd. 2 zmienione tamże 1984.

Zawartość

Zawiera aforyzmy A. Świętochowskiego, K. Tetmajera, K. Irzykowskiego, H. Elzenberga, S. Czosnowskiego, S. Napierskiego.

7. L. Pasternak: Gorące życie. Wybór opowiadań. Wyboru dokonał L. Grzeniewski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1976, 201 s.

8. S. Napierski: Poezje wybrane. Wyboru dokonał, wstępem i posłowiem opatrzył L. Grzeniewski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985, 139 s.

See Studies

9. I.A. Bunin: Poezje wybrane. Wybrał, wstępem i notą opatrzył L. Grzeniewski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 125 s.

See Studies

10. J. Iwaszkiewicz: Marginalia. Koncepcję wydania oprac.: M. Iwaszkiewicz, P. Kądziela, L. Grzeniewski. Warszawa: Interim 1993, 135 s.

11. S. Kisielewski: Sprzysiężenie. [Powieść]. Wstęp: L. Grzeniewski. Wyd. 3. (Pisma wybrane). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1995, 486 s.

See Studies

12. S. Kisielewski: Zanim nadejdzie śmierć. [Wybór opowiadań oraz powieść]. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył L. Grzeniewski. (Pisma wybrane). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1995, 310 s. Wyd. 2 tamże 1997.