BIO

Urodzony 27 grudnia 1894 w Warszawie; syn Jakuba Grützhändlera i Cecylii z Beudelschów. Do szkół uczęszczał w Warszawie (Prywatne Gimnazjum i Liceum Zgromadzenia Kupców m. st. Warszawy). W czasie I wojny światowej rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Moskwie, kontynuowane od 1916 w zakresie historii na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie studiów był członkiem Koła im. H. Kołłątaja. Debiutował w 1916 szkicem zatytułowanym Konstytucja 3 maja a Deklaracja praw człowieka i obywatela, ogłoszonym w czasopiśmie akademickim „Pro arte et studio” (z. 2; podpisany M.J.G.). W listopadzie 1917 został członkiem komitetu redakcyjnego tego czasopisma; tu też zamieszczał liczne artykuły i polemiki literackie w stałych rubrykach: Kronika, Książki o Polsce, Varia. W 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w biurze propagandy. W tymże roku należał do założycieli, a następnie do zespołu redakcyjnego miesięcznika poetyckiego „Skamander”; od 1921 (z. 14/15) był jego redaktorem i wydawcą. W 1922 doktoryzował się na podstawie rozprawy na temat stosunków polsko-francuskich za czasów panowania Stanisława Augusta, napisanej pod kierunkiem prof. Marcelego Handelsmana. W styczniu 1924 rozpoczął wraz z Antonim Bormanem wydawanie tygodnika literackiego „Wiadomości Literackie” i był jego redaktorem; tu też m.in. prowadził stałe rubryki Przegląd prasy i Pisarze o Brześciu. Od grudnia 1925 do lutego 1926 wspólnie z Julianem Tuwimem i Antonim Bormanem wydawał tygodniowy magazyn ilustrowany „To – To”. Od 1926 redagował wydawany w języku francuskim miesięcznik „La Pologne Littéraire”. W 1936 był redaktorem, wydawanego przez Antoniego Bormana, miesięcznika „Przyjaciel Psa”. Po wybuchu II wojny światowej przez Rumunię, Jugosławię i Włochy dotarł do Francji i przebywał w Paryżu. W marcu 1940 zaczął wydawać i redagować „Wiadomości Polskie Polityczne i Literackie” (oficjalnym redaktorem był Zygmunt Nowakowski). Po upadku Francji w czerwcu 1940 i ewakuacji do Wielkiej Brytanii kontynuował od 14 lipca wydawanie i redagowanie tygodnika w Londynie do zamknięcia pisma przez władze brytyjskie (ze względów politycznych) w lutym 1944. Od września 1944 prowadził w „Polsce Walczącej” stałą rubrykę pt. Sprawy polskie w książkach angielskich. W 1945-46 redagował „Bibliotekę Wczoraj i dziś”. W kwietniu 1946 wznowił w Londynie tygodnik pt. „Wiadomości”; wydawał i redagował pismo do 1966. Tu też ogłaszał liczne felietony, artykuły oraz recenzje literackie i teatralne, publikowane m.in. w stałych rubrykach (Sprawy polskie w książkach angielskich oraz Polonica pod pseudonimem Scrutator, Silva rerum, 40 lat temu). Artykuły i recenzje literackie drukował też w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (Londyn, 1945, 1951-55, 1966) oraz jego dodatku „Tydzień Polski” (1967-68). Przygotował do druku antologie polskiej nowelistyki i eseistyki politycznej oraz tom poświęcony Fryderykowi Chopinowi (nie opublikowane). Otrzymał nagrodę „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (1950), nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku w dziedzinie krytyki literackiej (1967), nagrodę im. A. Godlewskiej (1968). Ciężko chory od listopada 1966 przebywał w zakładzie braci aleksjanów dla nieuleczalnie chorych w Londynie. Zmarł 9 stycznia 1970 w Londynie; po spopieleniu prochy rozsypano na cmentarzu Golders Green.

Twórczość

1. Henryk Dąbrowski. Wizerunek twórcy legionów polskich, na który składają się wyjątki z pism jego własnych oraz z dzieł Szymona Askenazego, Wacława Berenta, Józefa Drzewieckiego, Alfreda Młockiego, Adama Skałkowskiego oraz Stefana Żeromskiego. Przedmowa: [W.] Anders. Rzym: Oddział Kultury i Prasy 2 Korpusu 1945, 69 s. Biblioteka Orła Białego.

2. Na 150-lecie rzezi Pragi. (4 listopada 1794). O próbie rehabilitacji Suworowa. [Włochy:] Oddział Kultury i Prasy 2 Korpusu 1945, 34 s. Biblioteka Orła Białego. Wyd. nast. z przedmową Z. Nowakowskiego. Londyn: Williams, Lea and Co. 1945, 24 s.

3. Silva rerum. Teksty z lat 1947-1969. W wyborze J. B. Wójcika. Gorzów Wielkopolski: „Silva Rerum” 1994, 490 s.

4. Listy do Tuwima i Lechonia. (1940-1943). Oprac.: J. Stradecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 84 s.

5. Szkice. Koncepcję wyd. i notę edytorską oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1994, 168 s. Utwory Nieznane.

6. Listy 1922-1967. [Autorzy:] M. Grydzewski, J. Iwaszkiewicz. Oprac.: M. Bojanowska. Warszawa: Czytelnik 1997, 184 s.

7. Listy 1923-1956. [Autorzy:] M. Grydzewski, Jan Lechoń. T. 1-2. Z autografu do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła B. Dorosz. Warszawa: Biblioteka „Więzi2006, 463 + 515 s.

Prace redakcyjne

1. Wiersze o Warszawie. [Antologia; wybór i oprac.: M. Grydzewski]. Londyn: M.I. Kolin 1940, 29 s.
2. Kraj lat dziecinnych. Red.: K. Pruszyński i M. Grydzewski. Londyn: M. I. Kolin 1942, 377 s. Wyd. 2 Londyn: Puls 1987.
3. Wiersze polskie wybrane. Antologia poezji od „Bogurodzicy” do chwili obecnej. Zebrał i ułożył M. Grydzewski. Londyn: Nakład Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 1946, VIII, 351 s. Wyd. 2 przejrzane i poprawione Londyn: Orbis 1948.
4. Warszawa w pieśni. Wiersze i poematy. Wybrał i ułożył M. Grydzewski. Londyn: A. Borman 1947, 174 s.
5. J. Lechoń: Dziennik. T. 1. Słowo wstępne: M. Grydzewski. [Red. M. Grydzewski]. Londyn: Wydawnictwo „Wiadomości 1967, XVI, 446 s.

Omówienia i recenzje

Wywiady

Rozmowa Leopolda Kielanowskiego z Mieczysławem Grydzewskim nadana w audycji „Polacy na Zachodzie” 26 VII 1953. Oprac. K.W. Tatarowski. „Tygiel Kultury” 1996 nr 2.

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1970wyd. 1972 (J. Chudek).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (M.A. Supruniuk).

Ogólne

Książki

Książka o Grydzewskim. Szkice i wspomnienia. Londyn: Wiadomości 1971, 378 s. [zawiera m.in.: M. Danilewiczowa: Wśród książek; M. Giergielewicz: Podzwonne dla Grydzewskiego; K. Grocholski: 17 lat z Mieczysławem Grydzewskim; M. Hemar: Grydz; A. Janta: „Matterhorn”; S. Kossowska: Kolacje z Panem Redaktorem, przedruk w tejże: Galeria przodków. Warszawa 1991; J. Łobodowski: Moje spotkania z Grydzewskim; J. S. Paprocki: Mieczysław Grydzewski we wspomnieniach kolegi uniwersyteckiego; A. Pragier: Kilka wspomnień o Grydzewskim; J. Rostworowski: Człowiek i wiersz służebny; J. Sakowski: Część naszego życia; T. Terlecki: Grydzewski; W. Weintraub: O redaktorze „Wiadomości Literackich”; W. A. Zbyszewski: Grydzewski].
Z listów do Mieczysława Grydzewskiego. 1946-1966. Wybór, oprac. i wstęp: R. Habielski. Londyn: Polonia 1990, 237 s.
Wiadomości” i okolice. Szkice i wspomnienia. Archiwum „Wiadomości”. T. 1-2. Red. i oprac.: M.S. Supruniuk. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1995, 1996, 275 + 318 s. [zawiera m.in. teksty dot. M. Grydzewskiego: T. 1: R. Habielski: „Wiadomości”. Tygodnik na emigracji; M.S. Supruniuk: Pracowita nieobecność; W. Lewandowski: „Głęboki szacunek” i „Grydzewskie poprawki”; K. Dybciak: Smakosz życia, więc antykomunista; A. i M.A. Supruniukowie: Archiwum „Wiadomości”; M. Danilewicz Zielińska: Trzech Grydzewskich: warszawski, paryski i londyński; J. Giedroyc: Zwalczałem „Wiadomości”; J. Pietrkiewicz: Pamięć od strony serca; J. Kościałkowska: Przystań przy Rosary Gardens; E. Goll: Składałem w Brukseli; G. Herling-Grudziński: Butelka wina; Z. Romanowiczowa: O Grydzewskim i innych; J. Kowalewski: Wierni i niewierni; K. Muszkowski: Mieczysław Grydzewski – wspomnienia; S. Kossowska: U braci aleksjanów.– T. 2: M.S. Supruniuk: Honor i honorarium. Ankiety i konkursy emigracyjnych „Wiadomości”; D. Ratajczakowa: Silva w teatrze i teatr Silvy; Cz. Miłosz: Ulizane „Wiadomości”; T. Terlecki: „Wiadomości Literackie” i potem; T. Wittlin: O Grydzewskim słów kilkoro; J.R. Krzyżanowski: Magnes diaspory; J. Winczakiewicz: Musztarda po obiedzie; A. Tomaszewski: Dwadzieścia lat współpracy; Z. Przedrzymirska: „Dobrze, że pani przyszła...”; L. Paszkowski: Na australijskiej kanwie; J. Bujnowski: Wzajemny uśmiech świadczył o wzajemnej życzliwości].
M.A. Supruniuk: Twarze emigracji. Wierzyński, Hłasko, Gombrowicz, Stempowski, Grydzewski. [Katalog wystawy]. Toruń: Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu 1997, 97 s.

Artykuły

Z. Nowakowski: Grydz” i ja. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” Londyn 1954 nr 100.
Z. Bohdanowiczowa: Ballada o Grydzu. W: XXX-lecie „Wiadomości. Londyn 1957.
K. Wierzyński: Pochwała redaktora. W: XXX-lecie „Wiadomości. Londyn 1957, przedruk w tegoż: Szkice i portrety literackie. Warszawa 1990.
K. Morawski: Czy istnieje Grydzewski?Wiadomości”, Londyn 1958 nr 16.
O. Missuna: Artur Śliwiński przeciw Antoniemu Słonimskiemu i Mieczysławowi Grydzewskiemu, czyli proces o Teatr im. Bogusławskiego; „Lector” contra „Skamander” czyli jeszcze raz o Zapolskiej przed sądem. W tegoż: Warszawski pitaval literacki. Warszawa 1960.
J. Rostworowski: Duma o redaktorze. (Rozmowa Gawła z Pawłem. Mieczysławowi Grydzewskiemu i Antoniemu Bormanowi... poświęcam). Na Antenie,” Londyn 1964 nr 6.
J. Iwaszkiewicz: Portret artysty w młodości. W tegoż: Książka moich wspomnień. Wyd. 2 poprawione Kraków 1968.
S. Baliński: Grydzewski. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1970 nr 16.
S. Baliński: Patrząc w stronę wspomnień. Wiadomości”, Londyn 1970 nr 22.
S. Benedykt: Ś. p. Mieczysław Grydzewski. Orzeł Biały” Londyn 1970 nr 67.
A. Borman: O redaktorze, który nie zrażał się trudnościami. Na Antenie,” Londyn 1970 nr 84.
S. Kossowska: Ś.p. Mieczysław Grydzewski. Na Antenie”, Londyn 1970 nr 83.
D. Lazer. „Maariw”, Tel-Awiw 1970 nr z 22 V.
T. Nowakowski: Redaktor doskonały. Na Antenie,” Londyn 1970 nr 83.
A. Stamborski: Grydzewski i jego „Wiadomości. Orzeł Biały”, Londyn 1970 nr 71.
S. Helsztyński: Dobranoc, miły książę. [Fragment]. Wiadomości”, Londyn 1972 nr 6.
M. Chmielowiec: Raptularz. Wiadomości”, Londyn 1973 nr 51/53.
M. Chmielowiec: Wiadomości i komentarze. Wiadomości”, Londyn 1973 nr 25.
J. Łobodowski: Zwyczaje Grydzewskiego. Wiadomości”, Londyn 1973 nr 17.
A. Słonimski: Grydz. Więź 1974 nr 12, przedruk pt. Grydzewski Mieczysław w tegoż: Alfabet wspomnień. Warszawa 1975.
A. Zieliński: Grydzewski – nieznany szopenista. Wiadomości”, Londyn 1974 nr 18.
[S. Baliński] stan.bal.: Zimowa fotografia Grydzewskiego. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1977 nr 55.
[S. Kossowska] (sk): Wiadomości i komentarze. Wiadomości”, Londyn 1979 nr 51/52 [dot. rubryki: Silva rerum].
W. Smaszcz: Impresario Skamandrytów. Twórczość 1980 nr 9.
W. Smaszcz: Mieczysław Grydzewski redaktor ze Złotej. Wiadomości”, Londyn 1980 nr 49/52, toż „Więź” 1980 nr 6.
W. A. Zbyszewski: Grydzewski. Wiadomości”, Londyn 1981 nr 3.
J. Rostworowski: Na piechotę przez wiersze. Pismo 1981 nr 7.
J. Sakowski: Akademia Grydzewskiego. W: Janta. Człowiek i pisarz. Londyn 1982.
M. Iwaszkiewicz: Jak ja pamiętam Grydza. Przekrój 1983 nr 2003.
W. Władyka: Redaktor wyjątkowy. Tu i Teraz 1984 nr 43.
J. Błoński: Grydzewskiego okno na świat. Ruch Literacki 1990 nr 4/5.
A. Baniewicz: Redaktor. Rzeczpospolita 1991 nr 34.
R. Habielski: Niezłomni Nieprzejednani. Emigracyjne „Wiadomości” i ich krąg 1940-1981. Warszawa 1991, passim.
S. Kossowska: Miciński, Grydzewski, „Prosto z Mostu. Tygodnik Powszechny 1993 nr 51/52.
J. B. Wójcik: Skarb Grydzewskiego. „Gazeta Wyborcza” dod. „Magazyn1994 nr 9.
J. Kott: Grydzewski i jego „Wiadomości. W tegoż: Nowy Jonasz i inne szkice. Wrocław 1994.
W. Weintraub: O redaktorze „Wiadomości Literackich. W tegoż: O współczesnych i o sobie. Kraków 1994.
J. Koprowski: Wiadomości” i Grydzewski. Nowe Książki 1995 nr 12.
P. Hertz: Przypomnienie Antoniego Bormana i Mieczysława Grydzewskiego. Rozm. P. Kądziela. Więź 1996 nr 11/12.
M. Pytasz: Mieczysław Grydzewski. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. T. 2. Katowice 1996.
B. Dorosz: Poeta i Redaktor. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 1998 nr z 5 VI [dot. J. Lechonia i M. Grydzewskiego].
M.S. Supruniuk: Autor – Mieczysław Grydzewski. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2000 nr z 7 VII.
B. Dorosz: O legendarnej korespondencji Poety i Redaktora, czyli przygody człowieka poszukującego. Cz. 1-2. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2002 nr z 16 VIII i 23 VIII [dot. J. Lechonia i M. Grydzewskiego].
R. Moczkodan: Jedna z prac redakcyjnych Mieczysława Grydzewskiego. Teksty Drugie 2002 nr 4 [dot. przygotowań do niezrealizowanego nowego wydania J. Lechonia: O literaturze polskiej].
K. Muszkowski: Pasja redaktora; Skrytka redaktora. W tegoż: Parasol angielski. Lublin 2002.
F. Śmieja: Człowiek to styl. Mieczysław Grydzewski. W tegoż: Zbliżenia i kontakty. Katowice 2003.
B. Dorosz: Korespondencja: Lechoń – Grydzewski. Legenda i fakty. Uwagi na marginesie przygotowania edycji krytycznej. W: Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej (II). Toruń 2004.
A.S. Kowalczyk: Jerzy Giedroyc – Mieczysław Grydzewski: dwa style bycia emigrantem. W: Pisarz na emigracji. Warszawa [2005].
W. Lewandowski: Józef Mackiewicz w świetle korespondencji do redaktorów „Wiadomości. (I. Mackiewicz – Grydzewski). W tegoż: ...Strofy dla mew i mgieł... Toruń 2005.

Na 150-lecie rzezi Pragi

[J. Niezbrzycki] R. Wraga: Autorski debiut redaktora. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” Londyn 1945 nr 80.

Silva rerum

M.A. Supruniuk: Silva rerum. Kultura”, Paryż 1994 nr 7/8.
J. Gondowicz: Klub Miłośników Wiedzy Zbytecznej. Nowe Książki 1995 nr 7.
M. Klecel: Nieznany Grydzewski. Sycyna 1995 nr 13 [dot. też: Szkice].

Listy do Tuwima i Lechonia

R. Habielski: Mieczysław Grydzewski. „Wiadomości” i emigracja. Mówią Wieki 1987 nr 6.
P. Kądziela: Listy Mieczysława Grydzewskiego. Nowe Książki 1987 nr 5/6.

Szkice

A. Czachowska: Porządkowanie chaosu. Twórczość 1995 nr 7/8.
M. Klecel: Nieznany Grydzewski. Sycyna 1995 nr 13 [dot. też: Silva rerum].
M. Krassowski: Grydzewski publicysta. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 13.

M. Grydzewski, J. Iwaszkiewicz: Listy 1922-1967

A. Bojarski: Przyjaźń wbrew okolicznościom. Wiadomości Kulturalne 1997 nr 22.
M. Klecel: Ostatnie listy z emigracji. Literatura 1997 nr 7/8 [dot. też.: J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969].
P. Szewc: Węzły przyjaźni. Nowe Książki 1997 nr 6.
J. Drzewucki: Literatura, płaszcz i herbata. Rzeczpospolita 1998 nr 2 [dot. też: Portret młodego artysty. Listy Józefa Rajnfelda do Jarosława Iwaszkiewicza].
H. Zaworska: Codziennie kończę dwadzieścia lat. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998.