BIO
Urodzony 20 lutego 1939 w Łańcucie; syn Stefana, prawnika, i Janiny z domu Patyner. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w 1945 w Łodzi, gdzie od 1953 uczęszczał do Gimnazjum im. T. Kościuszki. Debiutował fraszką pt. Niespodzianka, opublikowaną w 1956 na łamach pisma „Kronika” (nr 16; podpisany M.R.). Po zdaniu matury w 1956 studiował historię na Uniwersytecie Łódzkim; w 1961 uzyskał magisterium. W tym czasie ogłaszał wraz z Ryszardem Wierzbowskim liczne utwory satyryczne (pod wspólnym pseudonimem Ryszard Marek). Nawiązał także współpracę z kabaretami Szpak i Wagabunda, z teatrami studenckimi (m.in. z zespołem Cytryny), Teatrem Syrena oraz z Polskim Radiem i Telewizją Polską w Warszawie i Łodzi. Od 1958 współpracował jako satyryk z tygodnikiem „Szpilki”. W 1961 podjął pracę w redakcji czasopisma „Karuzela”. W 1966 przeniósł się do Warszawy i został członkiem zespołu redakcyjnego, a w 1971-81 kierownikiem działu kulturalnego, „Szpilek”, w których drukował w następnych latach liczne utwory satyryczne, wiersze, prozę, recenzje teatralne, filmowe i telewizyjne, przekłady z literatury rosyjskiej i niemieckiej, felietony (pod pseudonimami: Alfa; F. Ormuzd; Filip Z. Konopski; (f.z.); F.Z.K.; K.Z.F.; M.G.; m.g.; MRG; (r.m.); R.M.G.; X; (X); (X.); x; (x)). W 1968 ożenił się z Bożenną Rejn. Od 1972 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP; do rozwiązania Związku w 1983); w 1976-79 pełnił funkcję członka Zarządu Klubu Satyryków przy ZLP. Od 1972 publikował m.in. w pismach: „Itd” (do 1975; wiersze, fraszki, proza satyryczna, nadto w 1972 cykl felietonów pt. Kontrabanda), „Teatr” (do 1973; artykuły, wywiady). Współpracował stale z kabaretami (m.in. Dudek, Pod Egidą — tu także jako wykonawca własnych tekstów), Polskim Radiem (m.in. audycja pt.Samo życie, stały felieton tygodniowy w Ilustrowanym Tygodniku Rozrywkowym, słuchowiskowe miniatury dla Programu III) oraz Telewizją Polską (m.in. teksty do programu Gallux Show), pisał utwory dramatyczne, libretta musicali, scenariusze filmowe. W 1974-77 był członkiem kolegium redakcyjnego serii Estrada (wydawanej przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe). W 1979 otrzymał nagrodę Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. W 1982 zaczął drukować w „Polityce” felietony oraz wiersze, recenzje literackie, parodie, noty (podpisywały także: mag; od 1995 w rubryce pt. Groński); kontynuował współpracę ze „Szpilkami”, na których łamach od 1982 prowadził stałą rubrykę satyryczną pt. Co słychać (także podpisany: X; (X);x; (x); Y). W 1990 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1974). Zmarł 24 grudnia 2018; pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Twórczość
1. Kontrabanda. [Szopka polityczna; współautor:] R. Wierzbowski. Prapremiera: Łódź, Teatr Nowy 1958.
2. Polowanie z nagonką. [Rewia satyryczna; współautor:] R. Wierzbowski. Prapremiera: Łódź, T. 715 1963.
3. Szekspir. [Tryptyk, utwór dramatyczny; współautor: R. Wierzbowski]. Telewizja Polska 1964.
4. Seria serio. [Współautor:] R. Wierzbowski. Zapis melodii własnych oraz „Czarnego kota” B. Okudżawy: P. Hertel. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, 118 s.
Zawartość
5. Szopka noworoczna. Teksty: J. Klejny, R. Groński. Telewizja Polska 1967.
6. Kołysanka na bębnie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1970, 125 s.
Zawartość
7. Od „Siedmiu Kotów” do „Owcy”. Kabaret 1946-1968. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1971, 250 s.
Zawartość
8. Kropla deszczu na dłoni. [Sensacyjna powieść dla młodzieży]. „Świat Młodzieży” 1972 nr 13-23. Wyd. osobne: Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch” 1972, 54 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; wyd. 3 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
9. Majcher Lady. [Libretto musicalu; współautor:] A. Marianowicz. Muzyka: J. Derfel. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny 1972.
10. Latający talerzyk. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch” 1973, 38 s.
11. Tak swojo mi. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1973, 102 s.
Zawartość
12. Alfabet polskiej rozrywki. [Współautor:] W. Filler, J. Wittlin. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1974, 99 s.
13. Łomot. [Przedstawienie kabaretowe]. Prapremiera: Warszawa, Kabaret „Pod Egidą” 1974.
14. Od Stańczyka do STS-u. Satyra polska lat 1944-1956. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1974, 265 s.
Zawartość
15. Słońca w trawie. [Opowieść dla młodzieży]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch” 1974, 54 s.
16. Taka to historia. Prapremiera: Gniezno, Teatr im. A. Fredry 1974.
Adaptacje
radiowe
17. Widzewska ballada. [Libretto musicalu; współautor:] A. Marianowicz. Muzyka: P. Hertel. Prapremiera: Łódź, Teatr Muzyczny 1974.
18. Zgaście pochodnie, zgaście gwiazdy! [Program kabaretowy]. „Scena” 1974 nr 11 s. 43-53. Prapremiera: Szczecin, Studio „ZET” Teatru Otwartego przy Klubie „Piwnica” 1974.
Nagrody
19. Dziś strip-tease (mini-musical). [Program kabaretowy]. „Scena” 1975 nr 10 s. 47-57.
Nagrody
20. Karabiny w pałacu. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 26 s.
21. Jutro piątek od samego rana. [Komedia]. Prapremiera: Gniezno, Teatr im. A. Fredry 1976.
22. Śniadanie. [Komedia w 2 aktach]. „Dialog” 1976 nr 8 s. 27-45. Prapremiera: Jelenia Góra, Teatr im. C. Norwida 1977. Przedruk zob. poz. ↑.
23. Wierszyki o literach. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1976, [32] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1985, wyd. 4 1988.
24. Bal wampirów. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1978, 111 s.
Zawartość
25. Dykcyonarz teatralny. [Współautor:] W. Filler, J. Wittlin. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1978, 104 s.
26. Jak w przedwojennym kabarecie. Kabaret warszawski 1918-1939. Posłowie: W. Filler. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1978, 220 s. Wyd. 2 tamże 1987.
Zawartość
27. Miasteczko nad morzem. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978, [14] k. Wyd. 2 tamże 1980.
Przekłady
niemiecki
28. Planeta Ro. [Utwór dramatyczny o J. Korczaku]. „Dialog” 1978 nr 1 s. 5-35. Prapremiera: Warszawa, Teatr Żydowski im. E. Kamińskiej 1979. Wyd. osobne: Warszawa: Czytelnik 1984, 66 s. Przedruk zob. poz. ↑.
29. Wódz. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Tarnów, Tarnowski Teatr im. L. Solskiego 1978.
30. Zabójcy z „Makbeta”. [Komedia w 22 scenach]. „Dialog” 1979 nr 12 s. 5-26. Przedruk zob. poz. ↑.
31. Dwaj. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1980 nr 2 s. 13-18. Prapremiera: radiowa: Polskie Radio 1980; teatralna: Poznańska Scena na Piętrze 1993.
32. Warto byś wpadł. (Szopka z jubileuszem). [Współautor:] A. Marianowicz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1980.
33. Kim jest ten człowiek. [Powieść; współautor: M. Komar]. Warszawa: Czytelnik 1981, 146 s. Por. poz. ↑.
34. Wizyta młodszej pani. [Komedia; współautor:] M. Komar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1981.
35. Tych kilka bajek, które znam. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, 82 s.
Zawartość
36. Kim są dorośli. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1983, 39 s. Wyd. nast.: wyd. primaaprilisowe nakłady „Płomyka” z 1 IV 1984 [wkładka do „Płomyka” 1984 nr 5]; wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1989.
37. Lata dwudzieste..., lata trzydzieste. Scenariusz filmowy. [Współautor:] M. Komar. Teksty piosenek: J. Tuwim, R. Groński. Ekranizacja 1983.
38. Papkin. [Komedia w 2 częściach]. „Dialog” 1983 nr 9 s. 18-43. Prapremiera: Sosnowiec, Teatr Zagłębia 1984. Przedruk zob. poz. ↑.
39. Satyra kłamie! Warszawa: Czytelnik 1983, 160 s.
Zawartość
40. Seks i polityka. [Rewia satyryczna; współautor:] D. Passent. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1983. Por. poz. ↑.
41. Kim jest ten człowiek. Scenariusz filmowy. [Współautor:] M. Komar. Ekranizacja 1984. Por. poz. ↑.
42. Seks i pieniądze. [Rewia satyryczna; współautor:] D. Passent. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1984.
43. Ciepły brat. Dwadzieścia scen z cudzego życia. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1985 nr 3 s. 5-28. Przedruk zob. poz. ↑.
44. Śmiech na linii. [Rewia satyryczna; współautor:] D. Passent. Muzyka: R. Poznakowski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1986.
45. Tylko dla dorosłych. (Striptease kabaretowy). [Program kabaretowy; współautor:] D. Passent. Muzyka: A. Dryński. Prapremiera: Częstochowa, Teatr Dramatyczny im. A. Mickiewicza 1986.
46. Misja specjalna. Scenariusz filmowy. [Współautor:] M. Komar. Ekranizacja 1987.
47. Po co właściwie trzymać psa? [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987, 45 s. [Wyd. 2] Poznań: GMP [2000].
48. Seks i polityka II. [Rewia satyryczna]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1988. Por. poz. ↑.
49. Kabareciarz. Tekst i polityka. Warszawa: Czytelnik 1989, 166 s.
Zawartość
50. Pod jednym niebem. [Utwór dramatyczny w 2 częściach]. „Dialog” 1989 nr 3 s. 5-30. Prapremiera: pt. Pod jednym dachem Warszawa, Teatr Polski, Scena Kameralna 1989.
51. Ryszard Marek Groński przedstawia — Kabaret Hemara. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 1989, 213 s.
Zawartość
52. Sztuki najczęściej nie grane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1989, 305 s.
Zawartość
53. Obyś żył w ciekawych czasach. [Program kabaretowy]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1991.
54. Puszka z Pandorą. [Szkice satyryczne]. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW” [1991], 164 s.
55. Jak żyć w postkomunizmie. [Szkice satyryczne]. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW” [1992], 192 s.
56. Bezpruderyjna para. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1993 nr 5 s. 5-36. Prapremiera: teatralna: Bydgoszcz, Teatr Polski 1993; telewizyjna: Telewizja Polska 1994.
57. Taki był kabaret. Warszawa: Codex 1994, 286 s.
58. Zdrapka. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1996.
59. Dokument podróży. [Widowisko teatralne]. Scenariusz: R. Groński. Prapremiera: Warszawa, Teatr Żydowski 1998.
60. Nauka pływania dla topielców. Wypisy z histerii najnowszej 1989-1998. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 1999, 223 s.
61. Kłębuszek snu. (Kototeka 2000). Warszawa: Wiedza i Życie 2000, 79 s.
62. Polaków życie seksualne. [Widowisko rewiowe]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 2000.
63. Suche oczy. Powieść brukowa. Warszawa: Wydawnictwo Sens, „Polityka” 2001, 128 s.
64. Jeż na kaktusie. Wypisy z histerii najnowszej 1999-2002. Ilustracje: A. Czeczot. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 2003, 171. Por. poz. ↑.
65. Party. [Komedia]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 2003.
66. Katar żyrafy. [Wiersze dla dzieci]. Gdańsk: GWPD [Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne dla Dzieci] 2004, [24] s.
67. Żyć, nie umierać. [Widowisko rewiowe]. [Współautor:] Sz. Szurmiej. Prapremiera: Warszawa, Teatr Żydowski 2005.
68. Won! [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 2006.
69. Proca Dawida. Kabaret w przedsionku piekieł. Warszawa: Muza 2007, 183 s.
Drobne utwory literackie
Przekłady i adaptacje
Prace redakcyjne
Druk fragmentu: Ech, ta noc. Romans cygański z musicalu „Diabeł nie śpi”. Muzyka: R. Sielicki. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Gamma 1999, [12] s.
Zawartość
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1994, 2005.
