BIO

Urodzony 31 lipca 1913 we wsi Rudnia na Wołyniu w rodzinie chłopskiej; syn Antoniego Gronowicza i Pauliny z Dorocińskich. Studia wyższe w zakresie historii odbywał na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie i w 1936 uzyskał tytuł magistra. W 1935 debiutował wierszem pt. Nawet najdroższe zastrzyki, ogłoszonym na łamach czasopisma „Lewar” (nr 10). Po ukończeniu studiów pracował jako asystent na Wydziale Historii UJK. Opowiadał się za jednolitym frontem lewicy literackiej w Polsce; w 1936 uczestniczył w Zjeździe Pracowników Kultury we Lwowie. Publikował wiersze w czasopismach: „Nowa Wieś” (1935-36), „Wici” (1936), „Kamena” (1937) i „Nurty” (1938). W 1938 uzyskał stypendium Funduszu Kultury Narodowej i wyjechał do Stanów Zjednoczonych w celu zbierania materiałów do dramatu o tematyce związanej z życiem Polonii amerykańskiej. Pozostał na stałe w Ameryce. W 1940 ożenił się z Zofią Szymańską. Wykładał na uniwersytetach w Columbii, Nowym Jorku i San Francisco. W 1959 otrzymał odznaczenie Fundacji Forda. W 1962 przyjął obywatelstwo USA. Mieszkał w Nowym Jorku. W 1963 odwiedził Polskę po raz pierwszy po wojnie. W 1968 otrzymał nagrodę im. A. Godlewskiej, przyznawaną przez londyńskie „Wiadomości”. Kontynuując twórczość literacką publikował też m.in. w „Books Abroad” (Oklahoma, 1965-67) i „The Polish Review” (Nowy Jork, 1971-72). Był członkiem licznych amerykańskich towarzystw literackich, m.in.: Authors League of America, PEN Club, Catholic Poetry Society of America, Catholic Press Association. Zmarł 21 października 1985 w Avon w stanie Connecticut; w 1986 prochy zostały złożone na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Twórczość

1. Prosto w oczy. [Wiersze]. Lwów: Księgarnia Nowoczesna 1936, 46 s. Przedruk zob. poz. .

Po konfiskacie nakład drugi.

2. Niedroga recepta. Kompozycja sceniczna. Lwów: Księgarnia Lwowska 1937, 102 s.

Skonfiskowane.

3. Antysemityzm rujnuje moją ojczyznę. Uwagi do współczesnej rzeczywistości wygłoszone dnia 17 grudnia 1937 roku we Lwowie na zaproszenie Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. Lwów: Nakład Dobry Polak 1938, 39 s.

4. Zbuntowaną pieśnią przez wieś. Poezje. Lwów: Księgarnia Lwowska 1938, 58 s.

Wszystkie utwory były wcześniej drukowane w czasopismach.

5. Melodia świtów. Poezje zebrane. Nowy Jork: Polskie Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: Dom Książki Polskiej 1939, 144 s.

6. [Liga zwierząt. Słuchowisko radiowe]. Powst. przed 1941.

Przekłady

angielski

The league of animals. A fantasy. [Przeł.] M. Mason. Druk w: W. Kozlenko: One hundred nonroyalty radio plays. New York 1941 s. 71-78. Wystawienie: ok. 1960. Por. poz. .

7. Narodziny miłości Hitlera. Kompozycja powieściowa. Philadelphia: Jedność 1941, 109 s.

Przekłady

angielski

Hitler's wife. [Przeł.] D.S. Rockwell. New York 1942.
Hitler's woman. (Hitler's wife). Uncensored. [Przekł. z polskiego] [New York] 1961.
Sydney 1962.

hiszpański

Meksyk 1962.

8. Paderewski. [Powieść biograficzna]. Powst. przed 1941. Druk „Polar Star Weekly” 1960 od X – 1961 nr z 8 IV. [Inf. autora].

Przekłady

angielski

Paderewski. Pianist and patriot. [Przeł.] J. McEwen. Edinburgh, New York, Toronto: T. Nelson 1943, 216 s., wyd. nast. Edinburgh 1944.

francuski

Paderewski. Montréal: Parizeau 1945, 236 s.

hiszpański

Paderewski. Patriota y artista. [Przeł.:] G.F.P. Parpagnoli, H.F. Miri. Buenos Aires: Biblioteca Nueva 1941, 191 s.

9. Bolek. [Powieść]. Powst. przed 1942.

Przekłady

angielski

Bolek. A stirring story of a Polish village boy with a gift for music. [Przeł.] J. McEwen. New York, Edinburgh, Toronto: T. Nelson 1942, VI, 240 s.

10. Chopin. [Powieść biograficzna]. Powst. przed 1943.

Przekłady

angielski

Chopin. [Przeł.] J. McEwen. New York, Edinburgh, Toronto: T. Nelson 1943, 202 s.

francuski

Chopin. Montréal: Parizeau 1945, 242 s.

hiszpański

Chopin. [Przeł.] A.L. Svanascini. Buenos Aires: Biblioteca Nueva 1945.

11. Czajkowski. [Powieść biograficzna]. Powst. 1944.

Przekłady

angielski

Tchaikovsky. [Przeł.] J. Vetter. New York: T. Nelson 1946, 192 s.

francuski

Tchaikovsky. Montréal: Parizeau 1945, 202 s.

hiszpański

Tchaikovsky. Buenos Aires 1946.

12. [Czwórka ze Starego Miasta. Powieść]. Powst. przed 1944.

Przekłady

angielski

Four from the Old Town. [Przeł.] J. Vetter. New York: Scribner's Sons 1944, 149 s., wyd. nast. Toronto: Saunders 1944.

13. [Polscy Piastowie. Powieść]. Powst. przed 1945.

Przekłady

angielski

The Piasts of Poland. [Przeł.] J. Vetter. New York: Scribner's Sons 1945, 199 s., wyd. nast. Toronto: Saunders 1945.

14. Radosne dożynki. Kompozycja sceniczna opracowana na podstawie ludowych obrzędów. Nowy Jork: Sekcja Polska Międzynarodowego Związku Robotniczego 1945, 14 s.

15. Sergiusz Rachmaninow. [Powieść biograficzna]. Powst. przed 1946.

Przekłady

angielski

Sergei Rachmaninoff. [Przeł.:] S. Sorgenstein, E.R. Johnson. New York: Dutton 1946, 153 s.

hiszpański

Sergei Rachmaninoff. Buenos Aires: Biblioteca Nueva 1947, wyd. nast. 1949.

16. [Waleczny generał Tadeusz Kościuszko. Powieść]. Powst. 1946.

Przekłady

angielski

Gallant general Tadeusz Kościuszko. [Przeł.] S. Sorgensteim. New York: Scribner's Sons 1947, VI, 136 s.

17. Pattern for peace. The story of Poland and her relations with Germany. New York: Paramount Publishing Company 1951, 215 s. Wyd. nast. tamże 1961.

18. Béla Schick and the world of children. [Powieść biograficzna]. New York: Abelard — Schuman 1954, 216 s.

19. Modjeska. Her life and loves. [Powieść biograficzna]. New York: T. Yoseloff 1956, 254 s. Wyd. nast. Toronto: Smithers 1956. Por. poz. .

20. A comedy of angels. [Utwór dramatyczny w 25 scenach]. Prapremiera: New York 1957.

21. Chiseler's paradise. [Utwór dramatyczny w 30 scenach]. Prapremiera: New York 1958.

22. Too late for tomorrow. [Powieść]. Polar Star Weekly 1959 nr z 1 III – nr z 31 X. [Inf. autora].

23. The price of love. [Utwór dramatyczny w 22 scenach]. Polar Star Weekly 1961 nr z 6 V – nr z l XII. Wystawienie: 1961. [Inf. autora].

24. Modjeska. [Utwór dramatyczny]. The Discourse Review 1965 t. 8 nr 2 s. 101-150. Prapremiera: USA 1957. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda Provincetown Academy of the Living Arts w 1970.

25. The united animals. [Utwór dramatyczny]. The Discourse Magazine 1965 vol. 8 nr 3 s. 380-432. Prapremiera: USA 1967. [Inf. autora].

26. Greta. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: New York 1967. Por. poz. .

27. The great society. A comedy of angels. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: USA 1968.

28. Forward together. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: USA 1969.

29. An orange full of dreams. [Powieść]. [Przedmowa:] G. Garbo. New York: Dodd, Mead and Company 1972, 276 s.

30. Polish poems. [Wybór i przekł.] A. Gronowicz. New York: The Polish Institute of Arts and Sciences of America 1972, 24 s.

31. The hookmen. [Powieść]. New York: Dodd, Mead and Company 1973, 272 s.

Przekłady

polski

Manipulanci. [Przeł.] I. Doleżal-Nowicka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, 267 s.

32. Polish profiles. The land, the people, and their history. Westport, Connecticut: Lawrence Hill 1976, 220 s.

33. Prosto w oczy. Wiersze wybrane. [Wstęp: J. Ozga-Michalski]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1978, 111 s.

Zawartość

Zawiera cykle: Prosto w oczy [poz. ]; Zbuntowaną pieśnią przez wieś [poz. ]; Wołyń szumi; Góry w szczerych oczach; Serce pięści.

34. God's broker. [Zbeletryzowna biografia papieża Jana Pawła II]. [New York:] Richardson and Snyder 1984, 483 s.

35. Garbo. Her story. [Biografia]. Powst. w języku angielskim przed 1985. Por. poz. .

Przekłady

duński

Garbo: historien om hendes liv. [Przeł.] T. Dalsgaard. København: Lindhardt og Ringhof 1990, 392 s., wyd. 2 København: Bogklubben 12 Bøger 1991.

francuski

Garbo. [Przeł.:] M. Abelleira, E. Chédaille, B. Ferry. Paris: Presses de la Renaissance 1990, 391 s.
Paris: Bibliothèque Générale Française 1992.

niemiecki

Greta Garbo. Ihr Leben. [Przeł.] K. Schön. München: Knaus 1990, 444 s. [Wyd. 2] tamże 1993.

polski

Greta Garbo. [Przeł.] F. Pastusiak. Warszawa: Philip Wilson 1995, 375 s.

szwedzki

Garbo. Berättelsen om hennes liv. [Przeł.] S. Ahman. Stockholm: Rabén och Sjögren 1990, 413 s.

Utwory niepublikowane

Wg inf. autora w 1968 dzieła nie opublikowane:.

Bunt walki. [Wiersze]. Powst. 1937.
Chłopi idą od Wschodu. [Powieść]. Powst. 1937.
Poet's journey in white and red. [Poetycki dziennik z podróży po Polsce w 1963].
Virtue in four positions. [Powieść]. Powst. 1965.
Shores of pleasure, shores of pain. [Powieść]. Powst. ok. 1968.
American sextet. [Powieść]. Powst. 1974.
Rocos. Sztuka teatralna. Powst. ok. 1977.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1957, 1967, 1968.

Autor o sobie

A. Gronowicz: Kariera amerykańska. Tygodnik Kulturalny 1974 nr 51/52.

Wywiady

Od literatury polskiej do amerykańskiej. [Rozm.] K. Głogowski. Kierunki 1973 nr 1.
Korzenie twórczości. [Rozm.] T. Kucharski. Literatura 1980 nr 35.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

Ogólne

Artykuły

F. Cogswell. „Antioch Review”, [USA] 1962 nr 20.
E.S.: Antoni Gronowicz — znany i nieznany. Życie Warszawy 1969 nr 179.
M. Pilot: Podróż w biel i czerwień. Tygodnik Kulturalny 1969 nr 30.
J. Tetter: Pisarz zaoceanicznych niepokojów. Głos Wybrzeża 1969 nr 184.
E. Treger: Kronikarz współczesności. Nowa Wieś 1969 nr 41.
A. Struzik: Antoni Gronowicz. Przegląd Polonijny 1975 nr 2.
J. Zakrzewski: Gronowicz i jego Franklin Don Kapistrat. Tygodnik Polski”, Paryż 1975 nr 7.
A.M. Porembski: Działalność. Listy do Polaków”, New Britain, Connecticut 1977 nr z VIII.
A.M. Porembski: Gdzie jesteś, Eurydyko?Listy do Polaków”, New Britain, CT 1977 nr z III.
J. Kamiński: Chwała czy blaga. Kronika Tygodniowa”, Toronto 1985 nr 31.
J. Guzlowski: Antoni Gronowicz. Szalbierz, postmodernista czy polsko-amerykański patriota? [Przeł.] P. Frelik. Akcent 1997 nr 2.

Prosto w oczy

J. Marx: Wierszyki z Ameryki. Poezja 1980 nr 5.

Zbuntowaną pieśnią przez wieś

B. Dudziński: Poezja wsi. Robotnik”, Radom 1938 nr 27.
J. Sroga: Ścieżką poetów. Nasz Wyraz 1938 nr 4.

Narodziny miłości Hitlera

Z. Nowakowski: Camera lucida. Wiadomości Polskie”, Londyn 1942 nr 11.

Paderewski

[M. Święcicki] (m. św.): Nowa biografia Paderewskiego. „Dziennik Żołnierza”, Szkocja 1943 nr 131.

Bolek

W. Tysz: O literatach i o „Bolku” Gronowicza. Kronika Tygodniowa”, Toronto 1942 nr 90.

Modjeska

Z. Nowakowski: Modrzejewska bez pantofli. Wiadomości”, Londyn 1956 nr 34.
Z. Nowakowski: Paszkwil. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1956 nr 237, polemika: A. Gronowicz: Modrzejewska nie była aniołem. „Tamże” 1956 nr 304.

An orange full of dreams

E. Żytomirski: Pomarańcza pełna Polski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, Londyn 1972 nr 26 dod. „Tydzień Polski”, nawiązanie: J. Łobodowski: Kudy Sienkiewiczowi do niego!. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 32.
J. Dworzecka: Jarmark pełen pomarańczy. Kultura”, Paryż 1973 nr 3.
B. Quinn: Briefly noted. The Polish American Studies”, Chicago 1974 nr 1 [dot. też The hookmen].

The hookmen

T. Allen. „The Polish Review”, New York 1973 nr 4.
B. Quinn: Briefly noted. The Polish American Studies”, Chicago 1974 nr 1 [dot. też An orange full of dreams].
E. Giza: Pomarańcza pełna nudy. Nowe Książki 1981 nr 22 [dot. przekł. polskiego pt. Manipulanci].

Polish profiles

E. Boniecka: Polskie portrety. Głos Wybrzeża 1977 nr 74.
N. Lederer. „Migrant Echo”, San Francisco 1977 nr 1.

God's broker

K. Baranowski: Rykoszet z Placu św. Piotra. Przegląd Tygodniowy 1986 nr 20, 21.
K. Baranowski: W kogo trafił strzał na Placu św. Piotra. Dziennik Ludowy 1986 nr 139-168, polemika: O. Terlecki: Przerabianie na męczennika. Życie Literackie 1986 nr 24.

Garbo

K.J. Zarębski: W łóżku z Gretą Garbo. Kino 1995 nr 6.