BIO

Urodzona 2 września 1914 w Łodzi w rodzinie inteligenckiej; córka Michała Grodzieńskiego i Eleonory z domu Ney. Uczęszczała początkowo do gimnazjum i szkoły baletowej w Łodzi, gdzie jeszcze jako uczennica występowała w Teatrze Miejskim. W 1932 przeniosła się do warszawskiej szkoły baletowej. Od 1934 występowała jako tancerka w teatrzykach rewiowych, m.in. w Cyganerii i Cyruliku Warszawskim, w którym w sezonie 1937/38 debiutowała także jako autorka skeczu i wykonawczyni. W 1937 wyszła za mąż za Jerzego Jurandota, satyryka, autora piosenek kabaretowych. W czasie okupacji niemieckiej była przez pewien czas w getcie warszawskim, gdzie występowała m.in. w Teatrze Femina. W sierpniu 1942 wydostała się z mężem z getta i ukrywała w Warszawie i okolicach, pracując w różnych zawodach. W 1944 po wyzwoleniu Lublina była spikerką Polskiego Radia w tzw. radiostacji Pszczółka. Od 1945 pracowała jako autorka i aktorka w Teatrze Syrena w Łodzi, przeniesionym pod koniec 1948 do Warszawy, a w 1952-55 w Teatrze Satyryków. Jako felietonistka debiutowała w 1945 utworem pt. Bo ja jestem z Warszawy, opublikowanym w tygodniku satyrycznym „Szpilki”; z pismem tym współpracowała stale do 1980. Utwory satyryczne ogłaszała także m.in. w „Przekroju” (1946-55) i w „Expressie Wieczornym” (1947-66). Przez wiele lat współpracowała z Telewizją Polską (w 1966-78 m.in. była zatrudniona w redakcjach: Teatru Rozrywki, Programów Kabaretowych, Widowisk Komediowych); przygotowywała dialogi i monologi satyryczne dla kabaretów Miks i Delikatesy (1963-64), a także cykliczne programy literackie (m.in. Szklana niedziela w 1965-67, Telewidzenia w 1967), widowiska teatralne i scenariusze programów satyrycznych. Dwukrotnie otrzymała nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1965, 1966). W 1995 otrzymała Diamentowy Mikrofon, nagrodę ustanowioną z okazji siedemdziesięciolecia Polskiego Radia. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim (1970) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2000). Zmarła 28 kwietnia 2010 w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie; pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Twórczość

1. Dzieci getta. [Wiersze]. Przedmowa: M. Dąbrowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1947, 51 s. Wyd. nast. z przedmową Z. Mitznera tamże 1949.

Autorka podpisana: S. Ney.

2. Rozmówki. [Felietony]. [Poznań:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1949, 298 s.

3. Dyrektor nie przyjmuje. Komedia. [Współautor: Z. Mitzner] J. Szeląg. Przekrój 1950 nr 292 s. 13-14, nr 294 s. 13-14. Prapremiera: pt. Papscy. Łódź, Teatr „Osa 1951.

4. Plagi i plażki. [Felietony satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1951, 129 s.

Zawartość

Cykle: Z kolekcji naszych znajomych; Z życia kulturalnego; Kartki z pamiętnika uprzejmej; Z życia towarzyskiego; Osobiste.

5. Dzionek satyryka. Warszawa: Czytelnik 1953, 140 s.

6. Historia jednej wycieczki. Scenariusz filmowy. [Współautor:] W. Żuławski. 1953.

Nagrody

Nagroda w konkursie Centralnego Urzędu Kinematografii i Komitetu do Spraw Turystyki na nowelę filmową w 1953.

7. Sprawa do załatwienia. [Współautor:] Z. Gozdawa, W. Stępień. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1953.

8. Felietony i humoreski. 1944-1954. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 400 s. Wyd. 2 tamże 1957.

9. Deszczowy lipiec. Scenariusz filmowy. [Współautor:] L. Buczkowski. Ekranizacja 1958.

10. Kieszonkowe tragedie. [Satyry]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 170 s. Przedruk zob. poz. .

11. Głupia historia. (Komedia w 1 akcie). Dialog 1960 nr 1 s. 71-83.

12. Żabka oraz Kieszonkowe tragedie. [Satyry]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1961, 168 s. Zob. poz. .

13. Wspomnienia chałturzystki. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1963, 278 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1967; wyd. 3 uzupełnione Warszawa: Czytelnik 1981, 330 s.; [wyd. 4] Uzupełnione prologiem, słowem przedwstępnym, słowem wstępnym do antysłowa wstępnego i antysłowem wstępnym. Łódź: Akapit Press 1999, tamże [2004].

Przekłady

czeski

Před oponou — za oponou. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1966.

14. Spotkanie ze mną. [Satyry]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1966, 198 s.

Zawartość

Cień smutku; Nie jestem Panną de Lespinasse; Twoja matura; Ośmieszenie na miarę światową.

15. Ballada o tamtych dniach. [Utwór dramatyczny]. [Współautor:] J. Jurandot. Prapremiera: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1969. Wyd.: Uwagi inscenizacyjne: K. Braun. Muzyka: J. Wasowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1969, 150 s.

Nagrody

Nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia, wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki w 1969.

Wyd. osobne piosenek: Ballada o tamtych dniach. Piosenki ze sztuki W. Grodzieńskiej i J. Jurandota. [Muzyka:] J. Wasowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1969, 15 s.

16. Brzydki ogród. [Humoreski]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1974, 239 s.

Zawartość

Wstęp i antywstęp oraz 49 humoresek w cyklach: Akcja 1945; Akcja 1973; Te, które lubię; Błądziki i wypaczonka; Dłuższe.

17. Urodził go „Niebieski Ptak. [Wspomnienia]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1988, 231 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] Łódź: Akapit Press 1999, tamże [2002].

Warszawska Premiera Literacka styczeń 1989.

Nagrody

Nagroda Prezydenta miasta stołecznego Warszawy 1989.

18. Ni psy, ni wydry, czyli wcześni my. [Współautor:] J. Jurandot. Warszawa: Czytelnik 1989, 231 s. Wyd. 2 tamże 1990, 216 s.

19. Jestem niepoważna. Katowice: Wydawnictwo Pik 1994, 160 s.

20. Już nic nie muszę. [Wspomnienia]. W ścisłej współpracy z B. Kęczkowską. Łódź: Akapit Press [2001], 173 s.

21. Kawałki żeńskie, męskie i nijakie. [Felietony i humoreski]. W serdecznej współpracy z B. Kęczkowską i J. Jurandot-Nawrocką. Łódź: Akapit Press 2001, 192 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Zupka. Libretto operowe. Muzyka: Z. Turski. Polskie Radio 1966.
To już koniec. Polskie Radio 1972.
Wysiadywaczka. [Współautor:] J. Nawrocka. Polskie Radio 1972.
Dozwolone od lat czterdziestu. Polskie Radio 1973.
Mąż dla naszej córki. Polskie Radio 1973.
Ballada o tamtych dniach. Polskie Radio 1979 [por. Twórczość poz. ].

Scenariusze telewizyjne

Scenariusze telewizyjne w programach rozrywkowych m.in.:.

Telewidzenia. Telewizja Polska 1967.
Może morze? Telewizja Polska 1968.
Przeleciało ćwierć wieku. Telewizja Polska 1968.
Żałuję, że to nie ja. Telewizja Polska 1969.
Nauki Mistrza Kajetana. Cykl trzech audycji. Współautor: J. Jurandot. Telewizja Polska 1971.
Rozmówki. Mikroopera. Muzyka: Z. Turski. Telewizja Polska 1971.
Teatr i życie wytworne. Telewizja Polska 1973.
Wysiadywaczka. [Współautor:] J. Nawrocka. Telewizja Polska 1973.
Mąż dla naszej córki. Telewizja Polska 1975.
Suita tramwajowa. Telewizja Polska 1975.

Wybory utworów literackich w przekładach

czeski

Bludný kruh. [Wybór i przekł] J. Langer. Praha 1955.
Střely a střelky. [Wybór i przekł.] J. Langer. Praha 1955, wyd. 2 tamże 1956.
Ona, on, ten třeti. [Przeł.] J. Langer. Praha 1956.

niemiecki

Der Gänsemarsch. [Wybór i przekł.] G. Peet-Tanewa. Berlin 1956.

rosyjski

Rozovyj sviter. Ûmoreski: pravdopodobnye, nepravdopodobnye, kul'turnye, nekul'turnye, ličnye i semejnye. [Przekł.] N. Labkowski. Moskva 1960.
Strašnyj posetitel'. [Przeł.] L. Čech. Moskva 1964.

Adaptacje, przekłady, montaże

Karel a Helena. [Przekł. i adaptacja humoresek:] J. Langer. Wystawienie: Praga 1953.
• [Ona i jej mąż; przekł. i adaptacja felietonów]. J. Langer. Wystawienie: Praga 1956.
Jak to dobrze być Polakiem. Wystawienie: Londyn, Zespół Teatralny Studentów Koła Londyn 1970.
Odmieniec. Wystawienie: Guty, Zespół Teatralny Klubu Młodych przy Polskim Związku Kulturalno Oświatowym w Czechosłowacji 1976.
Hura nasza praktyka nie jest zła. Wystawienie: Więcbork, Grupa Teatralna przy Zespole Szkół Zawodowych 1984.

Przekłady i adaptacje

1. W. Dychawiczny, M. Słobodski, W. Mass, M. Czerwiński: Ofelia pilnie poszukiwana. Wodewil w 2 częściach. Adaptacja: S. Grodzieńska i J. Jurandot. Wystawienie: Warszawa, Teatr Komedia 1963.
2. Teatrzyk [jednego autora]. Cykl scenariuszy. Telewizja Polska 1967.

[1]. Andrzeja Nowickiego.

[2]. Eryka Lipińskiego.

[3]. Jadwigi Rutkowskiej.

[4]. Janusza Osęki.

3. Teatrzyk trzech: J. Kofta, A. Kreczmar, J. Pietrzak. Scenariusz S. Grodzieńska. Telewizja Polska 1968.
4. Teatrzyk jednego satyryka. Cykl scenariuszy. Telewizja Polska 1969-1973.

[1]. Jerzy Jurandot i jego goście. 1969.

[2]. Teatrzyk Jeremiego Przybory. 1969.

[3]. Teatrzyk Ludwika Jerzego Kerna. 1969.

[4]. Teatrzyk Wiecha. 1969.

[5]. Teatrzyk Joanny Kulmowej. 1973.

5. Opowieści z różnych dróg. Przekł. i scenariusz: S. Grodzieńska. Telewizja Polska 1971.
Na podstawie utworów: K. Havlička, J. Nerudy i J. Haška.
6. M. Czerwiński, W. Dychawiczny, W. Mass, M. Słobodski: Debiutantka. Przekł. i adaptacja: S. Grodzieńska i J. Jurandot. Telewizja Polska 1973.
7. J. Břdecki: Lemoniadowy Jim. Przekł. i adaptacja: S. Grodzieńska. Piosenki: J. Jurandot. Telewizja Polska 1974.
8. Brzechwa mało znany. Scenariusz widowiska telewizyjnego. Telewizja Polska 1975.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1953, 1966, 1988, 2004.

Wywiady

Piszę o sobie. [Rozm.A. Wróblewski] IBIS. Życie Warszawy 1987 nr 149.
Tancerka, aktorka, autorka. Rozm. L. Żuliński. W: L. Żuliński: Między wierszami. Rozmowy o życiu i literaturze. Kielce 1997.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

M. Pankowski: Stefania Grodzieńska czyli teatr ludzi prawdziwych. Oficyna Poetów”, Londyn 1977 nr 1.

Rozmówki

J. Zabłocki. Zeszyty Wrocławskie 1952 nr 3 [dot. też: Plagi i plażki].

Plagi i plażki

J. Zabłocki. Zeszyty Wrocławskie 1952 nr 3 [dot. też: Rozmówki].

Dzionek satyryka

W. Kos: O satyrze pół serio. Tygodnik Powszechny 1954 nr 3.
W. Sadkowski: Dzionek satyryka” Grodzieńskiej. Felietony satyryczne. Życie Literackie 1954 nr 19.

Kieszonkowe tragedie

B. Biernacka: Na satyrycznym podwórku. Nowe Książki 1958 nr 19.

Urodził go „Niebieski Ptak”

H. Baltyn: Polak humoris causa. Nowe Książki 1999 nr 6.

Już nic nie muszę

H. Baltyn: Mus to mus. Nowe Książki 2001 nr 4.