BIO
Born on 24 January 1934 in Leszno, in the Greater Poland region; son of the lawyer Bronisław Grochowiak, and Pelagia, née Pawelczak. He and his family were deported to the General Government during the German occupation and lived in Warsaw. Following the defeat of the 1944 Warsaw Uprising, he was held in a camp in Pruszków and then Koniecpol, before living with his family at a presbytery in Czestochowa. After returning to Leszno, he attended the A. Komeński Secondary School until 1948, followed by the town's Grammar School. In 1949, together with Jacek Łukasiewicz, Teodor Krupkowski and Jerzy Jastrzębski, he founded the Klub Obłąkanego Księżyca (the Mad Moon Club), which published the periodicals "Latarnia" and "Kręgi" that also featured his own texts and drawings. In 1950, he published comical sketches in "Świat", a supplement of the daily "Głos Wielkopolski", using the pseudonym A. Gros. He completed advanced secondary education in 1951. That year, he made his debut with the poems Ave Maryja and Notuję deszcz ... (I record rain), which appeared in "W młodych oczach", a supplement of the newspaper "Słowo Powszechne" (no. 335). From 1951, he studied Polish philology at the University of Poznan. He was arrested in 1952 for an offensive statement regarding the First Secretary of the Central Committee of the ruling Polish United Workers' Party (PZPR), Bolesław Bierut. In June of that year, he was sentenced to five years' imprisonment, but was released after three months following an amnesty. Following exmatriculation in 1953, he returned to Leszno, where he worked for a time at a waste paper recycling centre, then as a tutor at the Children's Home in Rydzyn and as an administrator at the flax rettery in Rawicz. He moved to Wroclaw, where in August 1953 he was appointed editor of the cultural section of the Catholic-weekly "Wrocławski Tygodnik Katolicki". At the same time, he continued his studies at the University of Wroclaw and became increasingly active as a writer, with his pieces appearing primarily in "Dziś i jutro" (1953-55), "Wrocławski Tygodnik Katolicki" (1953-55), and "Tygodnik Powszechny" (1954-55). He was a member of the Association of Polish Journalists between 1953 and 1959. The following year, he moved to Brwinów, near Warsaw, and was an editor at the Catholic PAX Publishing Institute. He was editor of the weekly "Za i przeciw" in 1957. He published numerous works in "Nowa Kultura" between 1957 and 1962. He and his family moved to Warsaw in 1959. Between 1958 and 1960, he collaborated with the literary group Współczesność (Contemporary Age), serving as editor-in-chief of the periodical "Współczesność" in 1959. He joined the Polish Writers' Union (ZLP) in 1960, serving on its Executive Board in 1964. In subsequent years, he was a member of the editorial boards of "Nowa Kultura" (1961 – June 1963) and "Kultura" (where until September 1970 he was head of the poetry section). He made his debut as a dramatist in 1961 with the radio play Garść prochu (A Handful of Ashes), which was broadcast on Polish Radio Theatre. He received the Prize of the Minister of Culture and Arts, third class, in recognition of his literary works in 1962. He also collaborated with Polish Television (TVP) as a co-creator of the series Nowa poezja polska (New Polish poetry; 1969-71) and Strofy poezji świata (Verses of world poetry; 1970-72), contributing scripts co-authored with Witold Rutkiewicz. In 1965/66, he was literary director of the Lubusz Theatre, while from 1968 to 1972 he was literary director of the Nike film studio. Between 1972 and 1975, he was deputy editor-in-chief of the poetry monthly "Poezja", while from 1975 he served on the editorial board of the literary monthly "Miesięcznik Literacki", where he also published his own works from 1971. He received the prize of the Minister of Culture and Arts, second class, in 1973, the prize of the Radio and Television Committee in recognition of his work for radio and television in 1974, and the Golden Microphone in recognition of his radio plays in 1975. He was awarded the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1974. He suffered from alcoholism for many years, a condition that contributed to his death on 2 September 1976 in Warsaw. He is buried at the city's Powązki Military Cemetery. He married Anna Magdalena Hermann in 1954; they had six children: Piotr Stanisław (b. 1955), Olga (b. 1956), Paweł Bronisław (b. 1957), Maria Małgorzata (b. 1958), Anna Maria (b. 1959), and Joanna (b. and died 1966). In 1994, the Leszno Branch of the Polish Librarians' Association, the S. Grochowiak Municipal Library in Leszno, and the Town of Leszno established the biennial Stanisław Grochowiak National Literary Competition. Since 2014, the S. Grochowiak Municipal Library in Leszno and the Town of Leszno have organized the Festival Miasto Grochowiaka (Grochowiak's Town), which features concerts, film showings and theatre performances that promote the writers' work.
Twórczość
1. Wergili. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: radiowa: Reżyseria: A. Bardini. Polskie Radio 1953 ; teatralna: Bielsko-Biała, Teatr Miniatur przy Międzyzakładowym Domu Kultury Włókniarzy 1975. Druk zob. poz. ↑. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
Przekłady
czeski
2. Ballada rycerska. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1956, 80 s.
3. Plebania z magnoliami. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1956, 242 s.
4. Spacer po Atlantydzie. (Rzecz do oglądania w telewizji). Powst. ok. 1956. Druk „Poezja” 1986 nr 10/11 s. 123-135.
5. Kalosze szczęścia. Scenariusz filmowy. [Współautorzy:] A. Bohdziewicz, J. Majewski, A. Szczepkowski. Reżyseria: A. Bohdziewicz. Ekranizacja 1958.
6. Lamentnice. [Opowiadania]. Posłowie: S. Rembek. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1958, 174 s.
Zawartość
7. Menuet z pogrzebaczem. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1958, 57 s.
Przekłady
serbski
8. Rozbieranie do snu. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 63 s.
9. Przeciwko bogom. Scenariusz filmowy. [Współautor:] H. Drapella. Reżyseria: H. Drapella. Ekranizacja 1961.
10. Szachy. Rzecz na scenę w epizodach. „Dialog” 1961 nr 2 s. 37-52. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: J. Szczęk. Warszawa, Teatr Powszechny 1962; telewizyjna: Reżyseria: W. Skaruch. Telewizja Polska 1978. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑.
Wystawienia następne
Przekłady
duński
norweski
rosyjski
słowacki
Adaptacje
radiowe
11. Mniej warci. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: radiowa: Reżyseria: A. Bardini. Polskie Radio 1962. Druk w: S. Grochowiak: Rzeczy na głosy. Poznań 1966 s. [poz. ↑]. Przedruk zob. poz. ↑.
12. Partita na instrument drewniany. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1962 nr 3 s. 5-15. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: A. Bardini. Warszawa, Teatr Ateneum 1962; radiowa: Reżyseria: A. Bardini. Polskie Radio 1962; telewizyjna pt. Ballada ciesielska: Reżyseria: B. Bormann. Telewizja Polska 1963. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ oraz w: Droga do Polski. Warszawa 1972. Por. poz. ↑ .
Wystawienia następne
Nagrody
Przekłady
rosyjski
słowacki
węgierski
13. Agresty. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1963, 95 s.
Zawartość
14. Hrabina Sowa Bosanoga-Cejlońska, czyli Mumia w badewannie. (Tragedyjka w 1 akcie). „Współczesność” 1963 nr 7 s. 3. Prapremiera: radiowa: Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1969; telewizyjna: Reżyseria: M. Prus. Telewizja Polska 1970.
15. Król IV. Obrazy historyczne. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1963 nr 1 s. 19-43. Prapremiera: Reżyseria: P. Paradowski. Sopot, Teatr Wybrzeże 1964. Przedruk zob. poz. ↑.
Wystawienia następne
Przekłady
czeski
francuski
niemiecki
szwedzki
Adaptacje
telewizyjne
16. Trismus. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1963, 171 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1965; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1988.
Przekłady
japoński
Adaptacje
teatralne
telewizyjne
17. Chłopcy. Dramat z życia sfer starszych. „Dialog” 1964 nr 8 s. 5-24. Prapremiera: telewizyjna: Reżyseria: T. Jaworski. Telewizja Polska 1966; teatralna: Reżyseria: M. Wawrzyniak. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1970. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑. Por. poz. ↑.
Wystawienia następne
Nagrody
Przekłady
bułgarski
niemiecki
norweski
słowacki
Adaptacje
radiowe
18. Dzień orderu. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: L.E. Stefański. Opole, Teatr Ziemi Opolskiej 1964; radiowa: Reżyseria: E. Płaczek. Polskie Radio 1966. Druk w: S. Grochowiak: Rzeczy na głosy. Poznań 1966 s. [poz. ↑]. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
estoński
rosyjski
19. W popiół płodna. [Utwór dramatyczny]. „Teatr Ludowy” 1964 nr 10 s. 52-64. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: M. Okopiński. Wrocław, Teatr Kameralny 1964; radiowa: A. Hanuszkiewicz. Polskie Radio 1970. Przedruk zob. poz. ↑.
Nagrody
20. Kanon. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 45 s.
21. Kaprysy Łazarza. Scherzo radiowe. „Dialog” 1965 nr 5 s. 49-59. Prapremiera: telewizyjna: Reżyseria: L. Goloński. Telewizja Polska 1965; radiowa: Reżyseria: A. Łapicki. Polskie Radio 1966. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑. Por. poz. ↑.
Wystawienia następne
Nagrody
Przekłady
fiński
22. Karabiny. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1965, 168 s. Wyd. 2 tamże 1966. Por. poz. ↑.
Adaptacje
teatralne
23. Nad Odrą. Scenariusz części 6-ej serii filmów telewizyjnych pt. Dzień ostatni. Dzień pierwszy. [Współautor:] B. Poręba. Reżyseria: B. Poręba. Telewizja Polska 1965.
24. Obok prawdy. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Weychert. Ekranizacja 1965.
25. Wybór wierszy. Warszawa: Czytelnik 1965, 166 s.
26. Rzeczy na głosy. [Utwory dramatyczne]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966, 258 s,.
Zawartość
27. Księżyc. (Słuchowisko radiowe). „Dialog” 1967 nr 9 s. 5-12. Prapremiera: radiowa: Reżyseria: A. Bardini. Polskie Radio 1967; teatralna: Reżyseria: B. Gierszanin. Szczecin, Teatr Krypta 1969. Por. poz. ↑.
Przekłady
czeski
niemiecki
węgierski
Adaptacje
filmowe
28. Poezje wybrane. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył autor. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 160 s.
29. Czerwone i złote. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1969.
30. Dni przestępne. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: M. Dmochowski. Warszawa, Teatr Autorów „Pokolenie” 1969.
31. Narzeczone. (Lament na jednego aktora i chór żeński). „Kultura” 1969 nr 27 s. 6. Prapremiera: telewizyjna: Reżyseria: W. Siemion. Telewizja Polska (Scena Monodram) 1969; teatralna: Reżyseria: W. Siemion. Rzeszów, Spotkania Estradowe 1970.
32. Nie było lata. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1969, 81 s.
Nagrody
33. Totentantz in Polen. [Poemat; współwyd. z:] W. Petersen: Totentantz in Polen. Przeł. A. Lam. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 35 s.
Adaptacje
teatralne
34. [Dialogi w filmie:] Twarz anioła. Scenariusz: Z. Chmielewski, S. Loth. Ekranizacja 1970.
35. Bestia i Piękna czyli Baśń jeszcze raz opowiedziana. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: telewizyjna: Reżyseria: J. Skotnicki. Telewizja Polska 1972; teatralna: Reżyseria: K. Kursa. Płock, Teatr Płocki 1977.
Wystawienia następne
36. Kaprysy Łazarza. Scenariusz filmu telewizyjnego. [Współautor:] J. Weychert. Reżyseria: J. Zaorski. Telewizja Polska 1972. Por. poz. ↑.
Adaptacje
radiowe
37. Lęki poranne. Dramat w 2 odsłonach. Prapremiera: teatralna: A. Kowalczyk. Warszawa, Teatr Polski 1972; radiowa: Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1978; telewizyjna: Reżyseria: T. Zygadło. Telewizja Polska 1978. Druk zob. poz. ↑. Przedruk zob. ↑.
Wystawienia następne
Przekłady
czeski
francuski
38. Polowanie na cietrzewie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 86 s.
Nagrody
39. Chłopcy. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1973. Por. poz. ↑.
40. Rzeczy na wersety i głosy. Wybór poezji i dramatów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 311 s.
Zawartość
41. To było gdzieś. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch” 1973, [18] k.
42. Allende. [Wiersze]. Warszawa 1974, 23 s. Generacje Seria 4, 5.
Adaptacje
telewizyjne
43. Okapi. (Komedio-farsa w czterech nierównych częściach). „Dialog” 1974 nr 1 s. 5-31. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: M. Wachowiak. Kielce-Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1974; telewizyjna: Reżyseria: R. Ber. Telewizja Polska 1980. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
Wystawienia następne
44. Po tamtej stronie świec. (Dramat w 2 aktach). „Dialog” 1974 nr 1 s. 5-31. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: A. Kowalczyk. Warszawa, Teatr Polski 1974; telewizyjna: Reżyseria: R. Bugajski. Telewizja Polska 1979. Przedruk zob. poz. ↑.
Wystawienia następne
Przekłady
francuski
45. Bilard. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1975, 175 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1977; pt. Bilard; Ahaswer. Warszawa: Czytelnik 1987, 206 s.
Zawartość
46. Z głębokiej otchłani wołam. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: radiowa: Reżyseria: Z. Nardelli. Polskie Radio 1975; teatralna: Reżyseria: M. Grabowski. Jelenia Góra, Teatr im. C. Norwida 1977. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1976 nr 2 s. 5-13. Przedruk zob. poz. ↑.
Wystawienia następne
47. [Wybór utworów]. Warszawa: Biblioteka Repertuarowa „Kultura i Ty” 1976, 52 s. [wkładka do nr 11].
Zawartość
48. Dialogi. [Utwory dramatyczne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 586 s.
Zawartość
49. Dulle Griet. (Dramat w tylu częściach, ile ich istotnie potrzeba). „Dialog” 1976 nr 5 s. 7-36. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: S. Wieszczycki. Rzeszów, Teatr im. W. Siemaszkowej 1977; telewizyjna pt. Szalona Greta: Reżyseria: R. Ber. Telewizja Polska 1981. Druk zob. poz. ↑.
Przekłady
angielski
niderlandzki
węgierski
50. Partita na instrument drewniany. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Zaorski. Ekranizacja 1976. Por. poz. ↑.
51. Wergili. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1977. Por. poz. ↑.
52. Biały bażant. [Wiersze]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978, 24 s.
53. Haiku – images. [Wybór wierszy]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, 43 s. Wyd. 2 tamże 1978.
54. Wiersze wybrane. Wybór dokonany przez autora. Warszawa: Czytelnik 1978, 402 s.
55. [Wybór wierszy]. Posłowie: J. Leo. Warszawa: Czytelnik 1978, 127 s. Poeci Polscy.
56. Poezje. Wybór i wstęp: J. Maciejewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 186 s. Wyd. 2 tamże 1988.
57. Rok polski. [Wiersze i szkice]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, 113 s.
Zawartość
58. Karabiny. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Weychert. Ekranizacja 1982. Por. poz. ↑.
59. Juwenilia. Wiersze z lat 1949-1952 z ilustracjami autora niepublikowane. Wstęp: J. Odrowąż-Pieniążek. Posłowie: P. Kuncewicz. Warszawa: Muzeum Literatury 1986, [36] s.
60. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: A. Lam. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1989, 138 s.
61. Taka mi teraz jesteś. [Wiersze]. Wybór i wstęp: R. Marciniak. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1989, 197 s.
62. Znaki. Wybór wierszy. Bydgoszcz: Akademickie Biuro Kultury i Sztuki Zrzeszenia Studentów Polskich „Alma Art” 1989, 62 s.
63. Zaniosły się płaczem przyziemne badyle. Wybór wierszy. Warszawa: Antena 1993, 127 s.
64. Nie było lata II. [Wiersze]. Warszawa: Interart 1994, 109 s.
65. Wybór poezji. Wybór i układ: J. Polanicki. Warszawa: Kama 1994, 178 s.
66. Wiersze. Wyboru dokonał J. Drzewucki. Warszawa: Muza 1995, 158 s.
67. Poesie. [Wybór i tłum.:] I. Conti. Leszno: Wojewódzka Biblioteka Publiczna 1996, 37 s.
68. Prozy. Wybór i oprac.: J. Łukasiewicz. Warszawa: Atena 1996, 473 s.
Zawartość
69. Wiersze nieznane i rozproszone. Wybrał, wstępem i komentarzem opatrzył J. Łukasiewicz. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, 463 s.
70. Wybór poezji. Oprac. [i wstęp:] J. Łukasiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2000, LXIII, 308 s. Biblioteka Narodowa I, 296.
71. Zaproszenie do miłości. [Wiersze]. Warszawa: Sternik [2000], 117 s.
72. Liryki najpiękniejsze. Wybór: A. Madyda. Toruń: Algo 2001, 90 s.
73. Poezje wybrane. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył K. Karasek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2001, 630 s.
74. Rok polski. [Wybór wierszy]. Olszanica: Bosz 2004, 77 s.
75. Poezje. Wybór i oprac.: E. Zarych. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa 2006, 172 s.
76. Spacer po Lesznie Grochowiaka. Koncepcja, tekst, wybór utworów Stanisława Grochowiaka oraz wybór fotografii: J.M. Halec. Współpraca: E. Bartkowiak. Leszno: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Oddział; Miejska Biblioteka Publiczna im. S. Grochowiaka; Wydawnictwo Cicer 2006, 102 s. Wyd. 2 popraw. tamże 2007.
77. Permisi, non amisi. Diariusz z „Miesięcznika Literackiego”; Wiersze z lat 1975-1976. Ułożył i posłowiem opatrzył A. Lam. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu 2009, 134 s.
78. V potëmkah = Po ciemku. [Wybór wierszy:] A. Bazilevskij. Moskva: Wahazar; Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2009, 137 s. Polsko-Rosyjska Biblioteka Poetycka = Pol'sko-Russkaâ Poètičeskaâ Biblioteka, 8.
79. Żyjątko Biedajstwo i Ci inni. Zabawa literacka przeznaczona w zasadzie dla dzieci. Ilustracje: M. Sołtyk. Warszawa: Cartalia Press 2009, 119 s.
80. Lęki poranne. Dramaty. Wybór i wstęp: A.R. Burzyńska. Oprac. tekstów: A. Szymonik. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 2012, 376 s.
Zawartość
81. Wiersze dla dzieci. Ilustrowała G. Herba. Wrocław: Wrocławski Dom Literatury; Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy 2017, 67 s.
82. Wiersze niepublikowane. Ze zbiorów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Wybór tekstów i redakcja: G. Grochowiakowa. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 2017, 105 s.
83. Wiersze zebrane. Wybór, opracowanie i redakcja: B. Symber. Wstęp: J. Łukasiewicz. T. 1-2. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy 2017, 619 + 537 s.
84. Perłopław na piasku. Haiku – images. Wybór i wstęp: D. Brzóska Brzóskiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2019, 156 s. Poeci do kwadratu.
Zawartość
85. Chłopiec. [Wybór wierszy]. Wybór i wstęp: A. Wiedemann. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, 276 s. Poeci do kwadratu.
Zawartość
Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Zob. też Twórczość poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.
Scenariusze telewizyjne
Scenariusze wystawione w Estradzie Literackiej Telewizji Polskiej:.