BIO

Born on 3 July 1926 in Torun; daughter of the Polish army officer Jan Bokszczanin (imprisoned in Starobielsk and murdered in Kharkiv in 1940) and the gardening engineer Zofia, née Wojciechowska. In 1939, she completed her primary education at the school of the Benedictine sisters' convention in Przemyśl. She continued her education during the Second World War in the secret lessons offered at the Blessed Kinga Secondary School in Kielce. She completed advanced secondary education in June 1945. She then took a degree in Polish philology at the University of Warsaw (UW). She became a member of the Adam Mickiewicz Literary Society (Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza) in 1946, becoming a long-serving member and acting as the treasurer of the society's General Board for several terms. In 1949/50 she worked under Prof. Julian Krzyżanowski at the philological office of the Warsaw Scientific Society (TNW – Towarzystwo Naukowe Warszawskie), the “Korbutianum” or Gabinet Filologiczny im. G. Korbuta to give it its full name. In 1950, she was awarded a master's degree for her study dissertation „Faraon” Bolesława Prusa w krytyce (Bolesław Prus' "Pharaoh" in literary criticism), which was supervised by Prof. Wacław Borowy. She then worked at the Centre for Folklore at the Institute for Literary Studies (Pracownia Folkloru Instytutu Badań Literackich) until 1953. Her research initially focused on folk songs, particularly Christmas carols. In 1952 she translated an article (Mickiewicz na Węgrzech – Mickiewicz in Hungary) by the Hungarian philologist S. Kozocs from the French, which appeared in "Pamiętnik Literacki" (vol. 40). She made her debut as an editor in 1953, writing the notes on E. Orzeszkowa's novel Meir Ezofowicz. Between 1953 and 1968 she worked at the Old Polish Editorial Office at the publishing house Państwowy Instytut Wydawniczy, which later became the Editorial Office for the History of Culture. In her time there, she created the notes for publications including the five-volume Antologia dramatów staropolskich (Anthology of Old Polish Dramas). In 1968 she published her first article in literary history, Kantyczka Chybińskiego. (Z tradycji biblijnych i literackich kolędy barokowej) (Chybiński's "Kantyczka" [Canticle]: On the Biblical and literary traditions of Baroque carols), which appeared in the edited volume Literatura, komparatystyka, folklor (Literature, comparative studies and folklore). She returned to IBL PAN in 1969, where she started work on a full critical edition of Henryk Sienkiewicz's correspondence (vol. 1-5 [14 books], published 1977-2009). Her search for letters sent to various addressees took her to many places in Poland and abroad, including Rome (1966), Florence (1967), Vilnius (1970), Leningrad (1970), Moscow (1970), Lviv (1970), Vevey (1986), Chicago (1992), London (1994), Oxford (1994), Henley-on-Thames (1994), Boston (1996) and Paris (2000). Although she retired in 1987, she continued to collaborate with IBL. She was awarded a doctoral degree by IBL PAN in 1989 for her editorial work on Sienkiewicz's letters to Jadwiga and Edward Janczewski. Her supervisor was Prof. Edmund Jankowski. She was awarded the prize of the Minister of Culture and National Heritage in 2008 while in 2010 she received the Polish PEN Club's Editorial Prize (Nagroda Edytorska). She was made full professor in 2012.
She has received various awards, including the medal of the Commission of National Education in 2005, the Medal for Merit to Culture – Gloria Artis – Bronze, Silver and then Gold (in 2006, 2010 and 2016 respectively), and both the Officers' Cross and the Commanders' Cross of the Order of Polonia Restituta. She lives in Warsaw.

Twórczość

1. Nie tylko o nim. Szkice z literatury polskiej i folkloru. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo 2021.

Zawartość

I. Studia o Sienkiewiczu: Listy Sienkiewicza do Jadwigi Janczewskiej; Sienkiewicz i jego rodzina; Sienkiewicz i jego znajomi; Sienkiewicz i jego działalność narodowo-społeczna; Na tropach listów Henryka Sienkiewicza; Henryk Sienkiewicz i jego listy; Związki Sienkiewicza z Wilnem i Wileńszczyzną; Związki Sienkiewicza z Ameryką; Związki Sienkiewicza z Italią; Autograf "Quo vadis". Studium edytorsko-tekstologiczne; Dzieło edytorskie Juliana Krzyżanowskiego – Pisarze doby nowszej; Goście Sienkiewicza w „odwiecznej siedzibie przodków”; Kłopoty z adresatami listów Sienkiewicza; Julian Krzyżanowski – badacz i miłośnik twórczości Sienkiewicza. – II. Studia nad folklorem: Kantyczka Chybińskiego. Z tradycji biblijnych i literackich kolędy barokowej; Poemat [J.] Pontana-[S.] Grochowskiego „Wirydarz abo kwiatki rymów duchownych o Dziecięciu P. Jezusie na chwalebne Narodzenie Jego” i jego związki z kolędą polską XVII i XVIII wieku; Poeta i dyplomata – Jan Andrzej Morsztyn. – III. Sylwetki osób bliskich: Dwa ordery – Matce mojej w hołdzie; „Duch – wieczny optymista” [dot. J. Krzyżanowskiego]; Wacław Borowy jako dydaktyk uniwersytecki; Fascynacje literackie Prymasa Tysiąclecia; Droga naukowa Dr Marii Wantowskiej; Pamięci Antoniny Jelicz (1923-2004); Wspomnienie o Księdzu Feliksie Folejewskim.

Artykuły i bibliografie w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Bibliografia roczników „Reformacja w Polsce” 1921-1956. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 1958 t. 3 s. 217-287.
Bibliografia. W: J. Krzyżanowski: Historia literatury polskiej. Alegoryzm – preromantyzm. Wyd. 2. Warszawa 1964 s. 551-601, i wyd. 3-6 tamże: 1966, 1974, 1979, 1986.
Bibliografia. [Współautorka:] T. Brzozowska-Komorowska. W: J. Krzyżanowski: Neoromantyzm polski 1890-1918. Wyd. 2. Wrocław 1971 s. 341-451, wyd. 3 tamże 1980.
Poeta paradoksu. W: O literaturze polskiej. Warszawa 1971 s. 72-79 [dot. J.A. Morsztyna].
O Julianie Krzyżanowskim. Ruch Literacki 1992 z. 5 s. 543-554, przedruk „Ricerche Slavistiche”, Rzym 1991 t. 38 wyd. 1992 s. 301-312.
• Odbicie „Quo vadis” w listach Sienkiewicza. W: Z Rzymu do Rzymu. Warszawa 2002 s. 243-336.
Julian Krzyżanowski – jakim był, jakim go wspominamy „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2002 nr 2 s. 159-168.
O pisaniu „W pustyni i w puszczy” na podstawie listów Henryka Sienkiewicza. W: Wokół „W pustyni i w puszczy. Kraków 2012 s. 393-408.
Julian Krzyżanowski, twórca folklorystyki polskiej; Helena Kapełuś – badacz folkloru polskiego. Literatura Ludowa 2013 nr 2 s. 3-12; 13-18.
Henryk Sienkiewicz i jego listy. Blok-Notes Muzeum Litterackiego im. Adama Mickiewicza 2016 [nr] 15.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. E. Orzeszkowa: Meir Ezofowicz. [Powieść]. Posłowie: J. Krzyżanowski. Przypisy: M. Bokszczanin. (Dzieła wybrane w dwunastu tomach. T. 2). Warszawa: Czytelnik 1953, 429 s. Wyd. nast. tamże: 1954, 1957, 1973.
2. Dramaty staropolskie. Antologia. Oprac.: J. Lewański. Przypisy: M. Bokszczanin. T. 1-3, 5-6. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959-1963. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.

T. 1. Średniowieczny dramat liturgiczny; Komedia mieszczańska i moralitety. 1959, 743 s.

T. 2. Polski dramat humanistyczny; Misteria. 1959, 590 s.

T. 3. Komedia sowizdrzalska; Intermedia plebejskie; Intermedia teatru mieszczańskiego. 1961, 485 s.

T. 5. Scena dworska wieku XVII. 1963, 580 s.

T. 6. Dramaty religijne sceny masowej. PIW 1963, 742 s.

3. J.A. Morsztyn: Wybór poezji. Oprac. i wstęp: M. Bokszczanin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 226 s. Biblioteka Poetów.
4. Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu. Red.: M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1968, 967 s. Polska Akademia Nauk, Uniwersytet Warszawski, Instytut Badań Literackich.
5. K. Szajnocha: Jadwiga i Jagiełło 1374-1413. Opowiadanie historyczne. Wstęp: S.M. Kuczyński. Przygotowała [do druku] M. Bokszczanin. Indeksy: E. Krasnowolska. T. 1-2, 3-4. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 719 + 699 s. Wyd. 2. tamże 1974 . Klasycy Historiografii Polskiej, t. 1-4.
6. M. Rej: Figliki. Wstęp: J. Krzyżanowski. Oprac. M. Bokszczanin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 230 s. [Wyd. 2] tamże 1974.
7. Dzieło Juliana Krzyżanowskiego. Bibliografia prac 1913-1962. Oprac. Z. Świdwińska-Krzyżanowska. Okres 1963-1973 dopełniła M. Bokszczanin. [Wstęp:] Z. Libera. Warszawa: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza; Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 184 s.
Bibliografia oprac. przez M. Bokszczanin s. 116-169.
8. J. Krzyżanowski: Pokłosie Sienkiewiczowskie. Szkice literackie. Oprac. M. Bokszczanin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 751 s.
9. J. Słowacki: Dramaty. Oprac. M. Bokszczanin. (Dzieła wybrane. T. 4). Wrocław: Ossolineum 1974, 555 s. Wyd. nast. tamże: 1983, 1987, 1990.

Zawartość

Beatryks Cenci; Lilla Weneda; Mazepa; Fantazy; Złota Czaszka.
10. J.A. Morsztyn: Poezje wybrane. Wyboru dokonała i oprac. M. Bokszczanin. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 186 s. Biblioteka Poetów.
11. H. Sienkiewicz: Listy. T. 1-5. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977-2009. Z Prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Biblioteka Poezji i Prozy..

Nagrody

Nagroda Edytorska Pen Clubu w 2010.

T. 1. Cz. 1. Marian Albiński – Cyprian Godebski; cz. 2. Mścisław Godlewski – Władysław Jabłonowski. Pod red. i ze wstępem J. Krzyżanowskiego. Oprac. M. Bokszczanin. Konsultacja: M. Korniłowicz. Biogramy adresatów napisał J. Krzyżanowski. 1977, 473 + 554 s.

Zespół listów do Mścisława Godlewskiego oprac. Edward Kiernicki.

T. 2. Cz. 1-3. Jadwiga i Edward Janczewscy. Listy oprac., wstępem i przypisami opatrzyła M. Bokszczanin. Konsultacja: M. Korniłowicz. Powst. 1989. Wyd. 1996, 643 + 566 + 666 s.

Rozprawa doktorska.

T. 3. Cz. 1. Józef Jankowski – Wincenty Lutosławski; cz. 2. Bolesław Ładnowski – Margerita Poradowska; cz. 3. Karol Potkański – Artur Sienkiewicz. Oprac., wstępem i przypisami opatrzyła M. Bokszczanin. Konsultacja: M. Korniłowicz. 2007, 594 + 506 + 682 s.

T. 4. Cz. 1-2. Maria z Szetkiewiczów Sienkiewiczowa – Maria z Wołodkowiczów Sienkiewiczowa – Maria z Babskich Sienkiewiczowa (1908-1913); cz. 3. Henryk Józef Sienkiewicz – Jadwiga Sienkiewiczówna – Helena Sienkiewiczówna – Lucjan Sieńkiewicz. Listy oprac., wstępem i przypisami opatrzyła M. Bokszczanin. Konsultacja: M. Korniłowicz. 2008, 530 + 530 + 666 s.

T. 5. Cz. 1. Adam Mieczysław Skałkowski – Aniela Tułodziecka; cz. 2. Aleksandra Ulanowska – Józef Żychoń; cz. 3. Suplement (Adresaci A-R) – Listy do instytucji – Listy do nieustalonych adresatów. Listy oprac., wstępem i przypisami opatrzyła M. Bokszczanin. 2009, s. 613 + 635 + 718 s.

12. J. Krzyżanowski: Szkice folklorystyczne. Oprac. tekstu i przypisów oraz przygotowanie indeksów M. Bokszczanin. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980.

T. 1. Z teorii i dziejów folkloru, 445 s.

T. 2. W kręgu pieśni; W krainie bajki, 399 s.

T. 3. Wokół legendy i zagadki; Z zagadnień przysłowioznawstwa, 448 s.

13. J. Krzyżanowski: Poeta czarnoleski. Studia literackie. Wybrały i oprac. M. Bokszczanin i H. Kapełuś. Wstępem poprzedził T. Ulewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, 347 s.
14. J. Krzyżanowski: Tradycje literackie polszczyzny. Od Galla do Staffa. [Studia]. Oprac. M. Bokszczanin. Wstęp: Z. Libera. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1992, 784 s. Biblioteka Filologii Polskiej. Seria B. Literaturoznawstwo.
15. Ignis ardens. Julian Krzyżanowski – człowiek i uczony. W stulecie urodzin. Pod red. M. Bokszczanin. Wstęp: Z. Libera. Warszawa: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza; Państwowy Instytut Wydawniczy 1993, 459 s.
16. E. Jankowski: Z różnych sfer. Studia i portrety. Pod red. M. Bokszczanin, S. Fity i D. Świerczyńskiej. Wstęp: Z. Libera. Warszawa: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza 1994, 358 s.
17. J. Krzyżanowski: Na polach elizejskich literatury polskiej. Portrety i wspomnienia. Wybór i oprac. M. Bokszczanin. Warszawa: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza 1997, 525 s.
18. Henryk Sienkiewicz i jego twórczość w naszej pamięci. Antologia tekstów historycznych i literackich. Wybór i oprac. [oraz] posłowie: M. M. Drozdowski, H. Szwankowska.Konsultacja naukowa i literacka: M. Bokszczanin i W. Odojewski. Warszawa: Typografika 2000, 271 s. Fundacja Sienkiewiczowska.
19. Z Rzymu do Rzymu. Tom pod red. J. Axera, przy współpracy M. Bokszczanin. Warszawa: Verum 2002, 341 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
20. Z. Libera: Od Sejmu Czteroletniego do Napoleona. [Studia]. Oprac. edytorskie: M. Bokszczanin. Posłowie: T. Kostkiewiczowa. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN; Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza 2004, 276 s.
21. J. Krzyżanowski: Henryk Sienkiewicz. Kalendarz życia i twórczości. Uzupełniła i opracowała M. Bokszczanin. Wyd. 3 poszerzone Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2012, 599 s.
M. Bokszczanin poszerzyła tom o materiały uzyskane po opracowaniu edycji listów H. Sienkiewicza (zob. poz. ).
22. Widziałem wszystko, com chciał i potrzebował widzieć. W stulecie śmierci pisarza wybór listów oraz pokłosie epistolarne. Do druku podała M. Bokszczanin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2016, 349 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2013.

Wywiady

Pomiędzy romantyzmem a literaturą staropolską. Rozm. J. Starnawski. Polonistyka 1990 nr 10.
Zamiast dziennika pisarza.Rozm. A. Ścibor-Kotkowski „Słowo – Dziennik Katolicki 1997 nr 71.
Jego listy czyta się jak powieść. Rozm. P. Czartoryski-Sziler. Nasz Dziennik 2010 nr 19.

J.A. Morsztyn: Wybór poezji

Z. ŁAPIŃSKI. „Tygodnik Powszechny1963 nr 31.
L. SOKÓŁ: Oschła muza” Jana Andrzeja Morsztyna. Kultura 1963 nr 18.
J. RYTEL: Z wydawnictw staropolskich (III). Przegląd Humanistyczny 1964 nr 2.

K. Szajnocha: Jadwiga i Jagiełło

A. PRZYPKOWSKI: Historia i piękno. Barwy 1975 nr 2.
T. SYGA: Szajnocha. Stolica 1975 nr 7.

M. Rej: Figliki

B. CZESZKO: Facecje pana z Nagłowic. Nowe Książki 1970 nr 16.
J. ŚLASKI: Nowe edycje tekstów staropolskich. Nowe Książki 1975 nr 3.

H. Sienkiewicz: Listy

Z. FLORCZAK: Na otwarcie retrospektywy Sienkiewicza. Nowe Książki 1978 nr 9.
H. JEZIERSKI: Życie i listy Henryka Sienkiewicza. Nasz Klub 1978 nr 48.
W. KWAST: O amerykańskich listach Sienkiewicza (ale nie tych z podróży). Wiadomości”, Londyn 1978 nr 32/33.
S.J. LEVINSKAÂ, E.M. OBUHOVA. „Problemi Slov'ânoznavstva”, Lwów 1978 nr 17.
J. LIS: Listy Henryka Sienkiewicza. WTK 1978 nr 11.
[J. RUDNICKI] HENDRYK: Sienkiewicz z krwi i kości. Głos Robotniczy 1978 nr 39.
T. SYGA: Adam nie lubił pisać listów. Stolica 1978 nr 18.
A. BIERNACKI: Mądrzejszy był, niż się nam wydaje. Listy Henryka Sienkiewicza do Jadwigi Janczewskiej. Arcana 1997 nr 3.
M. DERNAŁOWICZ: Listy do pani Jadwigi. Twórczość 1997 nr 11.
Z. FLORCZAK: Uwikłany we mgle. Sienkiewicz do Janczewskiej. Przegląd Powszechny 1997 nr 7/8.
M. KLECEL: Pisane w podróży. Literatura 1997 nr 3. [dot. t. 2].
M. PĄKCIŃSKI: Malwa” Sienkiewicza. Nowe Książki 1997 nr 6 [dot. t. 2].
M. KOSMAN. „Studia Źródłoznawcze2000 t. 37 [dot. t. 2].
W. KALISZEWSKI: Pisał Sienkiewicz listy…Nowe Książki2008 nr 3.
W. KALISZEWSKI: Do najbliższych. Nowe Książki 2009 nr 6.
W. KALISZEWSKI: Sienkiewicz i jego listy. Nowe Książki 2010 nr 8.
R. LOTH. „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza2010 z. 45.

J. Krzyżanowski: Poeta czarnoleski

L. JANOWICZ: Poeta czarnoleski. Kurier Polski 1984 nr 177.
J. ŚLASKI: Krzyżanowski o Kochanowskim. Nowe Książki 1984 nr 9.
T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Dług spłacony uczonemu. Tu i Teraz 1984 nr 48.

„Widziałem wszystko, com chciał i potrzebował widzieć”

B. SZARGOT: Sienkiewicz prywatnie i oficjalnie. Sztuka Edycji 2016 nr 2.
W. KALISIEWICZ: Stare i nowe listy Sienkiewicza. Nowe Książki 2017 nr 1.