BIO
Urodzony 25 października 1901 w Borowie; syn Władysława Grabskiego, profesora ekonomii, polityka, finansisty, i Katarzyny z Lewandowskich. Dzieciństwo spędził w Borowie. W 1912-14 uczęszczał do polskiego gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego w Warszawie, a następnie, gdy rodzina ewakuowała się do Rosji, kształcił się w Gimnazjum św. Katarzyny w Piotrogrodzie (1915-17). Wydawał wspólnie z Leopoldem Kosińskim pisemko szkolne „Młode Siły” (drukowane w Finlandii, gdzie spędzał wakacje), w którym ogłosił też pierwsze utwory. W 1917 uczył się w gimnazjum w Teodozji na Krymie, a od stycznia 1918 ponownie w Piotrogrodzie. W kwietniu 1918 powrócił z rodzicami do Warszawy i kontynuował naukę, w 1920 zdał maturę w Gimnazjum im. A. Mickiewicza. Od lipca tegoż roku służył ochotniczo w Wojsku Polskim. Zdemobilizowany w listopadzie, podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego (UW). W 1922 odbył podróż do Austrii i Włoch. Debiutował w 1923 tomem wierszy Rosja. Po uzyskaniu magisterium w 1924 kontynuował studia na Sorbonie w Paryżu, zbierając m.in. materiały do pracy o Karolu Fourierze. Powróciwszy do kraju w listopadzie 1925 uczestniczył w seminarium prof. Antoniego Kostaneckiego na UW i przygotował rozprawę doktorską pt. Karol Fourier, jego życie i doktryna, na podstawie której otrzymał w 1927 stopień doktora praw. W związku z przekazaniem mu przez ojca części majątku Grabkowo w Gołąbkach pod Warszawą, odbył w tymże roku praktykę ogrodniczą w Płudach, a następnie przez trzy miesiące pracował w laboratorium w Instytucie Ogrodnictwa w Puławach. W listopadzie 1927 ożenił się z Zofią Wojciechowską, studentką Akademii Sztuk Pięknych (córką prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej). Osiadłszy w Gołąbkach pracował w 1927-29 jako urzędnik w Biurze Ekonomicznym Banku Polskiego. Ogłaszał artykuły w czasopismach ekonomicznych oraz przygotował na użytek Banku Emisyjnego Album statystyczny gospodarstwa krajowego. W 1929 zachorował na gruźlicę płuc i leczył się przez dwa lata w Zakopanem, Wienerwaldzie (Austria) i Davos (Szwajcaria). Powróciwszy do Gołąbek prowadził gospodarstwo sadowniczo-ogrodnicze, a równocześnie rozwijał twórczość literacką i publicystyczną. Ogłaszał felietony w dzienniku „ABC” Stanisława Piaseckiego, którego działalność wydawniczą wspierał finansowo, a w 1935 sformułował zasady ideowe nowego pisma narodowego „Ruch Młodych”. Od tegoż roku współpracował z tygodnikiem „Prosto z mostu”. Nawiązał kontakt z działaczami Obozu Narodowo-Radykalnego (ONR), zwłaszcza z Bolesławem Piaseckim i Wojciechem Wasiutyńskim; należał do osób, które w lutym 1937 podpisały Zasady programu narodowo-radykalnego. Wkrótce odsunął się od ONR. Od 1938 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Zajmował się też (od 1934) automobilizmem i lotnictwem; był gospodarzem Aeroklubu Warszawskiego. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej. Podczas okupacji niemieckiej przebywał nadal w Gołąbkach i prowadził gospodarstwo ogrodnicze. Należał do Armii Krajowej, uczestniczył w pomocy ukrywającym się Żydom. Nie przerywał też twórczości literackiej, pisząc powieści Konfesjonał oraz Sagę o jarlu Broniszu. Po wyzwoleniu pracował od marca 1945 jako radca naukowy do spraw ziem odzyskanych w Ministerstwie Administracji Publicznej, a następnie w Ministerstwie Ziem Odzyskanych (do 1948). Był członkiem Rady Naukowej dla Zagadnień Ziem Odzyskanych. Ogłaszał liczne broszury i artykuły poświęcone przeszłości tych ziem m.in. w czasopismach „Tygodnik Warszawski” (1945-48) i „Odra” (1946-47). Współpracował ze „Słowem Powszechnym” (od 1947). Prowadził też sekcję propagandy Rady Prymasowskiej dla Odbudowy Kościołów Warszawy (1947). Był członkiem Towarzystwa Archeologicznego, Instytutu Zachodniego oraz Polskiego PEN Clubu (od 1948). Za twórczość powieściopisarską otrzymał w 1949 nagrodę Episkopatu Polskiego dla pisarzy katolickich. W 1950-54 nie miał, ze względów politycznych, możliwości druku (m.in. powieści Bitwa królów i Kaleki boże). Następnie przez dwa lata ponownie ciężko chorował na gruźlicę. Od 1958 był związany ze środowiskiem Stowarzyszenia Pax; w 1958 należał do założycieli dyskusyjnego Klubu Pisarzy Krąg przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich, a później był jego pierwszym prezesem. Współpracował z dziennikiem „Słowo Powszechne”, artykuły i utwory publikował we „Wrocławskim Tygodniku Katolickim”, „Kierunkach”, „Życiu i Myśli”. W 1958-66 wchodził w skład Zarządu Polskiego PEN Clubu. W 1965 otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia. Był zamiłowanym bibliofilem i kolekcjonerem starodruków i sztychów. Od 1967, w związku z odnowieniem się choroby płuc, przez dwa lata przebywał w szpitalu. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967), medalem Za Zasługi dla Obronności Kraju (1968), odznaką Zasłużony Pracownik Morza. Zmarł 3 listopada 1970 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Rosja. Obrazy i myśli wierszem. Warszawa: Skład główny Towarzystwa Wydawniczego Ignis 1923, 119 s.
2. Trzy wieńce. Z miedziorytami oryginalnymi W. Zawadowskiego, F. Prochaski, K. Brandla. [Wiersze]. Paryż: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Książki 1926, 59 s.
3. Karol Fourier (1772-1837), jego życie i doktryna. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1928 [właśc. 1927], XV, 293 s.
4. Bracia. Powieść. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Rój 1934 [właśc. 1933], 292 s.
5. Kłamstwo. Powieść. „Prosto z Mostu” 1935 nr 2-36. Wyd. osobne Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1935, 396 s.
6. Na krawędzi. Powieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1936], 358 s.
7. Rdza życia. Powieść współczesna. „Kurier Poznański” 1938 nr 291-352, 1939 nr 1-58.
8. W cieniu kolegiaty. Powieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1939, 393 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1949, wyd. 3 1957; wyd. 5 Częstochowa: Częstochowskie Wydawnictwo Diecezjalne Regina Poloniae 1986; [wyd. 6] Kraków: Światło — Życie 2004.
Wyd. 4 łącznie z poz. ↑ pt. W cieniu kolegiaty; Konfesjonał. T. 1-2. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1975, 271 + 482 s.
9. Polska nad Nisą, Odrą i Pasłęką. [B.m.] Nakład autora 1945, 77 s.
10. [Dwieście] 200 miast wraca do Polski. Informator historyczny. Poznań: Wydawnictwo Zachodnie 1947, 461 s. Wyd. nast.: wyd. 2 przejrzane i uzupełnione pt. 200 miast wróciło do Polski. Informator historyczny, tamże 1949; wyd. 3 poszerzone pt. 300 miast wróciło do Polski. Informator historyczny 960-1960. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1960.
11. Saga o jarlu Broniszu. [Cykl powieściowy]. Poznań 1947-1947.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
[Cz.] 1. Zrękowiny w Uppsali. [Poznań:] Księgarnia św. Wojciecha [1946], 324 s. Wyd. 2 Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1947.
[Cz.] 2. Śladem Wikingów. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza [1946], 412 s. Wyd. 2 tamże 1948.
[Cz.] 3. Rok tysiączny. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza [1947], 457 s.
Wyd. łączne cz. 1-3: wyd. 3 Poznań: Pallotinum 1957; wyd. 4 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1961, tamże: wyd. 5 1965, wyd. 6 1968, wyd. 7 1972, wyd. 8 1973; wyd. 9 Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” [1982]; [wyd. 10]. Wyd. 1 w tej edycji. Katowice: Książnica 2004, 562 s.
12. Konfesjonał. Powieść. [T.] 1-2. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1948, 258 + 286 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1949, wyd. 3 1957; wyd. 5 Częstochowa: Wydawnictwo Diecezjalne „Regina Poloniae” 1987.
Wyd. 4 łącznie z poz. ↑ pt. W cieniu kolegiaty; Konfesjonał. T. 1-2. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1975, 271 + 482 s.
13. Wrocław. [B.m.:] Szkocja: [Wydawnictwo E. Federowicza] 1948, 30 s., powieliło Wydawnictwo Literackie Oddział Opieki nad Żołnierzem Dowództwa I Korpusu.
14. Bitwa królów. [Powieść dla młodzieży]. Powst. 1952. [Inf. autora].
15. Rapsodia świdnicka. Opowieść śląska z lat 1339-1404. T. 1-2. Poznań: Pallotinum 1955, 397 + 440 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1958, tamże: wyd. 2 [właśc. 3] 1962, wyd. 4 1964, wyd. 5 1967, wyd. 6 1971; wyd. 7 Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1985.
Nagrody
16. Kościoły Warszawy w odbudowie. [Album]. Autor tekstów historycznych kościołów: W. Grabski. Materiał ilustracyjny zebrał, oprac. i zaopatrzył w teksty objaśniające A.S. Tomaszewski. Warszawa: Rada Archidiecezjalna Odbudowy Kościołów Warszawy 1956, 40 s., 51 k. tablic.
17. Świat na podarunek. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1958, 46 s.
18. Tartak ruszy. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1961, 157 s.
19. Poufny dziennik Dominika Pola. [Cykl powieściowy]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1962-1963.
Nagrody
[Cz. 1]. Syn. 1962, 318 s.
[Cz. 2]. Moguncka noc. 1963, 360 s.
Wyd. nast. łączne tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1966, wyd. 4 1969, 1970, wyd. 5 1974, 1976, wyd. 6 [cz. 1] 1979.
20. Ślepy start. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1966, 379 s.
21. Blizny dzieciństwa. [Wspomnienia]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1971, 206 s.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951, 1956.
