BIO
Urodzony 22 grudnia 1903 w Krakowie; syn Tadeusza Grabowskiego, historyka literatury, profesora Uniwersytetu Poznańskiego, i Marii z Walterów. Do szkoły średniej uczęszczał początkowo w Krakowie, a potem w Poznaniu, gdzie w Gimnazjum Marii Magdaleny zdał w 1923 maturę. Następnie studiował anglistykę kolejno na uniwersytetach krakowskim, poznańskim i warszawskim. Debiutował w 1925 szkicem pt. Robert Louis Stevenson. (1850-1894) na łamach „Przeglądu Warszawskiego” (nr 45). W 1927-28 był sekretarzem Young Men's Christian Association w Krakowie. W 1928 doktoryzował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy o Józefie Conradzie (promotor prof. Roman Dyboski). W 1929-30 kontynuował studia w Paryżu, Oxfordzie i Londynie na stypendium Funduszu Kultury Narodowej. Współpracował jako prozaik, recenzent literacki i teatralny, publicysta polityczny oraz tłumacz z „Tygodnikiem Ilustrowanym” (1926-29, 1933-35; tu m.in Kronika literacka, przegląd Z literatury angielskiej, podpisany Z.Gr.), „Ilustrowanym Kurierem Codziennym” (1929-39, do 1934 członek redakcji; podpisany też: Dr. Z.G., Dr. Z.Gr., (gr.)), „Kurierem Literacko-Naukowym” (1929-38; tu m.in rubryka Wśród nowych książek, podpisany m.in.: Z. Grab., (Z.G.), w 1936/37 cykl artykułów Kultura Niemiec Hitlerowskich), „Światowidem” (1931-38), „Wiadomościami Literackimi” (1933-38). W 1932-33 redagował „Przegląd Turystyczny”, a w 1934 miesięcznik „Sport i Wychowanie Fizyczne”. Uprawiał czynnie narciarstwo. W 1935-37 przebywał jako korespondent „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Berlinie, a następnie w Londynie. Po wybuchu II wojny światowej pracował jako tłumacz i spiker (do 1941), a także redaktor (1942-43) w sekcji polskiej Radia BBC w Londynie. Prowadził nadto w Londynie i innych miastach wykłady dotyczące polityki międzynarodowej, m.in. dla armii brytyjskiej (cykl Rozmowy przez ocean zorganizowany przez BBC), British Council, University of Bristol, Ministry of Information. Od 1943 był pracownikiem Ministerstwa Informacji przy Rządzie Polskim w Londynie (do 1944), pełnił funkcję attaché prasowego przy prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej Władysławie Raczkiewiczu (do 1945), pracował w kwaterze głównej Naczelnego Wodza, gen. Kazimierza Sosnkowskiego (do 1944), w 1944-46 redagował dział polski w Office of War Information przy Ambasadzie Stanów Zjednoczonych w Londynie. W okresie wojny publikował w języku polskim i angielskim artykuły polityczne, felietony, reportaże i recenzje w prasie polskiej wychodzącej poza krajem i zagranicznej m.in.: „Free Europe” (1939-42; podpisany Jawnuta), „Fortnightly Review”, „Polska Walcząca” (Paryż, Londyn od 1940; tu m.in. w 1940 artykuły podpisany Politicus, rubryka Speaker londyński pisze, cykl felietonów Anglia i Anglicy podpisany Anna Grey, w 1941 cykl O Anglii i Anglikach podpisany Antoni Jawnuta, 1941-44 cykl Szkic sytuacyjny), „Wiadomości Polskie” (Paryż, Londyn 1940-44; podpisywał m.in. Politicus), „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (1944; podpisywał Politicus). Po wojnie pozostał w Londynie. Do 1947 był publicystą i korespondentem prasy brytyjskiej, następnie do przejścia na emeryturę w 1968 pracował w sekcji polskiej Radia BBC, przygotowując m.in cotygodniowy komentarz Co słychać w świecie? (pod pseudonimem Politicus), miesięczny Przegląd kulturalny, reportaże, brał także udział w programie satyryczno-politycznym Co to za miesiąc był. Jednocześnie ogłaszał liczne artykuły, fragmenty prozy, recenzje, felietony w prasie emigracyjnej: „Wiadomości” (Londyn, 1946-70; tu m.in. w 1967-68 rubryki Ostatni łan, Dwa ostatnie łany podpisane Jawnuta), „Kultura” (Paryż, 1953-66), „Kontynenty-Nowy Merkuriusz” (Londyn, 1961-66; przez pewien okres redaktor naczelny), „Orzeł Biały” (Londyn, 1965-72), „Tydzień Polski”, dodatek „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (Londyn, 1970-74). Publikował też (pod pseudonimem Axel Heyst) artykuły na temat polityki międzynarodowej w prasie zagranicznej, głównie angielskiej, m.in.: „Contemporary Review”, „Time and Tide”, „The Scotesman”. Zawarł związek małżeński z Zofią Iwanowską, dziennikarką sekcji polskiej Radia BBC (w prasie używała pseudonimu Klara Evans). W 1969 przeniósł się na stałe do Toronto w Kanadzie. Nawiązał współpracę z tamtejszym tygodnikiem „Związkowiec” (1969-72; tu m.in cykl artykułów Co słychać w świecie). Zmarł 6 marca 1974 w Toronto.
Twórczość
1. Ze studiów nad Josephem Conradem. Poznań: Gebethner i Wolff 1927, 139 s.
Zawartość
2. Walter Pater. Życie — dzieło — styl. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1929, 302 s.
3. Ciszy lasu i twojej ciszy Z. Grabowski. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literacko-Naukowe 1931, 247 s.
4. After Hitler. [Szkic polityczny]. London: Minerva [1940], 228 s.
5. Anglia — wyspa nieznana. London: Kolin [1940], 149 s. Wyd. nowe London: Orbis 1946. Por. poz. ↑.
Zawartość
6. Wanted a new vision. [Szkic polityczny]. London: Minerva [1941], 163 s.
7. Europe expects England. [Szkic polityczny]. London: Kolin 1943, 48 s.
8. Creative peace. Integration of Europe a necessity. A political essay. Glasgow: MacLellan 1944, 67 s.
9. Kamienie i kwiaty. Przewodnik sentymentalny po W[ielkiej] Brytanii. [Szkice]. Glasgow: Książnica Polska 1944, 127 s. Por. poz. ↑.
Zawartość
10. Przyszłość Polski. [Szkic polityczny]. Londyn: British Continental Sindicate 1944, 40 s.
11. Twenty years of Polish independence. [Szkic polityczny]. Glagow: Polish Library 1944, 24 s. Wyd. nast. Swatantrapur [Indie]: M. Frydman for the Aundh Publishing Trust 1945, 32 s.
12. Fear or security? [Szkic polityczny]. London: Maxwell 1945, 79 s.
13. Anna. Opowieść. Newtown: Montgomeryshire Printing and Stationery Co 1946, 146 s.Wyd. nast.: Katowice: AWIR 1946; wyd. przejrzane i poprawione przez autora. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1957.
14. Gawędy o Wielkiej Brytanii. Londyn: Nakład Biblioteki Polskiej w Wielkiej Brytanii 1946, 172 s.
Zawartość
15. Words and darkness. London: Sylvan Press [1946], 111 s.
16. There shall be no victory. Diary of a European. London: V. Gollanez 1947, 336 s.
17. Your undiscovered Island. London: Johnson 1950, 230 s.
Zawartość
18. Białe szaleństwo. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1959, 292 s.
Zawartość
Wersja angielska: The white frenzy. All about ski-ing. London: Sidgwick and Jackson [1967], 177 s.
19. Czarny anioł. [Opowiadania]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1960, 69 s.
Zawartość
20. Nagrobek. Nowele. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1964, 160 s.
Zawartość
21. Śpiew dziewcząt. Opowieść o dzieciństwie. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1964, 158 s.
22. Rosa mystica. Szkice, essaye, opowiadania. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1966, 189 s.
Zawartość
23. Ojczyzna Europa. [Eseje]. T. 1-2. Londyn: Gryf 1967, 484 s.
Zawartość
24. The English psycho-analysed. [Przedmowa:] G. Mikes. London: Sidgwick and Jackson 1967, XVI, 307 s.
25. Rozmowy z tobą. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1974, 310 s.
Przekłady
Prace redakcyjne
Zawartość
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951, 1957, 1966.
