Print

BIO

Urodzony 16 marca 1882 w Rawie Mazowieckiej; syn Hipolita Grabowskiego, urzędnika Izby Skarbowej, i Zofii z Gołłkontów. Ukończył średnią Szkołę Handlową w Łodzi, następnie studiował na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, w 1902 uzyskał dyplom inżyniera technologa. Od 1902 uczył matematyki w szkołach warszawskich: w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców oraz w Szkole Handlowej Anieli Wereckiej. W 1906-07 studiował historię sztuki na uniwersytecie w Monachium. Debiutował w 1907 utworem Moje miasteczko — Stasiek, opublikowanym w czasopiśmie „Nasz Kraj” (t. 4 nr 19). Po powrocie do Warszawy w 1908 był ponownie do 1912 nauczycielem w szkole A. Wereckiej i w szkole Stefanii Tołwińskiej. Publikował artykuły, korespondencje, opowiadania m.in. w „Krytyce” (1908-10), „Sfinksie” (1908, 1917), „Kurierze Warszawskim” (1909; tu korespondencje), „Naszym Domu” (1912-13). W 1912 otworzył własną szkołę dla dzieci, którą prowadził do 1919. W 1918-1922 publikował podręczniki matematyczne. W 1919-20 służył w Armii Polskie we Francji (Armii Hallera). W 1920 został mianowany inspektorem szkół zawodowych w Warszawie. W 1921 wyjechał na Pomorze, do Chełmna, a w 1925 do Torunia, gdzie został wykładowcą w Męskim Gimnazjum. W tym czasie współpracował m.in. z „Płomyczkiem” (1925-30) i „Płomykiem” (1926-27). Następnie objął stanowisko inspektora pracy i został wybrany na wiceprzewodniczącego Rady Miejskiej. W 1927 powrócił do Warszawy. Został prezesem Rady Szkolnej miasta stołecznego Warszawy. Zajmował różne stanowiska w Urzędzie Ubezpieczeń: dyrektora Okręgowego Urzędu Ubezpieczeń (1927-30), dyrektora Głównego Urzędu Ubezpieczeń (1930-33), dyrektora Centrali Zaopatrywania Instytucji Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie (1933-35). W 1936 przeszedł na emeryturę i zajął się twórczością literacką. Publikował m.in. w pismach: „Nowe Książki” (1934-35; tu recenzje książek dla dzieci i młodzieży), „Naokoło świata” (1936-38), „Tygodnik Ilustrowany” (1937-38), „Teatr w Szkole” (1938, 1939), a także kontynuował współpracę z „Płomyczkiem” (1934) i „Płomykiem” (1936-38). W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i od 1940 pracował honorowo w Polskim Czerwonym Krzyżu i Radzie Głównej Opiekuńczej. Po wyzwoleniu objął w 1945 stanowisko naczelnika Wydziału Kultury i Sztuki przy Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie. W 1948 powrócił do Warszawy i pracował jako inspektor w Ministerstwie Kultury i Sztuki (do lutego 1950). Zmarł 19 lipca 1950 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Bajka o przewoźniku, wodnicy i słońcu. Warszawa: E. Wende i S-ka 1916, 47 s.

Autor podpisany: Jan Antoni Rawski.

2. Hektor, królewicz trojański. Warszawa: E. Wende i S-ka 1916, 48 s.

3. Herkules. Warszawa: E. Wende i S-ka 1916, 48 s.

Autor podpisany: dr Antoni Molski.

4. Pod znakiem sowy. Zagadnienia szkolnictwa polskiego. Warszawa: Hoesick 1917, 110 s.

5. Jak Tomek Kowalczyk do nieba się dostał. Warszawa: Gebethner i Wolff [1921], 96 s. Wyd. nast. tamże: 1922, wyd. 2 [!] 1928.

6. Spadające gwiazdy. Powieść. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych 1922, 136 s. Wyd. nast. tamże 1927.

Autor podpisany: Jan Gołłkont Grabowski.

7. Finek. Opowiadanie dla dzieci. Warszawa: M. Arct 1923, 113 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. [2] 1924, wyd. 2 [!] 1925, wyd. 3 1925, wyd. 4 1930 [antydatowane 1929]; wyd. 5 na nowo oprac. przez autora Warszawa: Nasza Księgarnia 1939 [właśc. 1938], tamże wyd. 6 z podtytułem: Opowiadanie o psie. 1946, wyd. 7 1947, wyd. 8 1950, wyd. 9 1958, wyd. 10 1962, wyd. 2 [!] 1972; wyd. 7 [!] Olsztyn: Pojezierze 1981, wyd. 8 tamże 1987. Przedruk zob. poz. ↑.

8. Wicek Świerszczyk i Karaluch Smalec. Warszawa: Gebethner i Wolff 1923, 59 s. Wyd. nast. tamże [1924].

9. Europa. Prawdziwa historia o kotce. „Płomyczek” 1925/1926 nr 21-34. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1929, 56 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. [2] 1946, wyd. 4 1948 [antydatowane 1947], wyd. 5 1949, wyd. 6 1950, wyd. 7 1956; wyd. 7 [!] Olsztyn: Pojezierze 1981. Przedruk zob. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Jaśko z Mirachowa. Baśń. Warszawa: Nasza Księgarnia 1925, 77 s.

11. Przygody Józia w Agrykoli. Warszawa: Ignis 1925 [właśc. 1924], 93 s.

12. Jagusia Machajówna. Opowiadanie. Warszawa: M. Arct 1926, 122 s.

13. Radziwiłłowie. (Z polskiego cyklu obyczajowego). Warszawa: Rój 1927, 59 s.

14. Reksio i Pucek. Historia psich figlów. „Płomyczek” 1927/1928 nr 7-41. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1929, 45 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1946, wyd. 3 1948, wyd. 4 1952, wyd. 5 1953, wyd. 6 1954, wyd. 7 1956, wyd. 8 1958, wyd. 9 1960, wyd. 10 1962, wyd. 11 1963, wyd. 12 1970; wyd. 13: Olsztyn: Pojezierze 1982; wyd. [14] Warszawa: Nasza Księgarnia 1983, tamże: wyd. 15 1987, wyd. 16 1993. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.

Przekłady

albański

Reksi dhe Puceku. [Przeł.] V. Kokona. Tiranë 1960.

rosyjski

Reksâ i Pucek. [Przeł.] B. Zahoder. Moskva 1956, wyd. nast. tamże: 1958, 1964, 1973, 1976.

ukraiński

Reks'o ì Pucek. [Przeł.] G. Lozins'ka. Kïiv 1976.

15. Wojna Imci Pana Konopki z miastem Toruniem. (Z polskiego cyklu obyczajowego). Warszawa: Rój [1927], 64 s.

16. Puc, Bursztyn i goście. „Płomyczek” 1929/1930 nr 1-37. Wyd. osobne T. 1-2. Warszawa: Nasza Księgarnia [1933], 75 + 63 s.; wyd. nast. [w jednym tomie] tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 1938, wyd. 4 1946, wyd. 5 1948, wyd. 6 1950, wyd. 7 1957, wyd. 8 1971, wyd. 9 1974, wyd. 10 1977, wyd. 11 1978; wyd. 12 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1981; wyd. 12 [!] Olsztyn: Pojezierze 1982; wyd. 13 Warszawa: Nasza Księgarnia 1983; wyd. [inne] Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983; wyd. 14 Warszawa: Nasza Księgarnia 1985, tamże: wyd. 16 1987, wyd. 17 1988, wyd. 18 1989, wyd. 19 1992; Warszawa: Editions Spotkania [1992]; [wyd. 22] Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1993; Warszawa: Nasza Księgarnia 1994, tamże: 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2003, 2004. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

bułgarski

Puc", Ž"lturko i technitě gosti. [Przeł.:] J. Grudzinska, Z. Karabaševa. Sofiâ [1936].

słowacki

Puc, Tarko a hostia. [Przeł.] A.Ch. Urpin. Kremnica 1946.

Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Puc, Bursztyn i goście; Czarna owieczka: Wrocław: Siedmioróg 1994, 78 s.

17. Skarb na Sumatrze. Warszawa: Gebethner i Wolff 1935, 95 s. Wyd. nast. tamże: wyd. [2] 1941, wyd. 3 1941, wyd. 4 1942.

18. Psie figle. Częstochowa: A. Gmachowski i S-ka 1936, 32 s.

19. Skrzydlate bractwo. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1936, 128 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1948 [antydatowane 1947], wyd. 3 1949, wyd. 4 1950, wyd. 5 1955; wyd. 6 Olsztyn: Pojezierze 1986. Przedruk zob. poz. ↑.

Zawartość

Zawiera: Dobrze oswojony człowiek; Muc, wróbel beznogi; Gąska Małgosia; Duszek; Musia; Pipuś.

20. Śladami króla boleści. Kazania pasyjne dla ludu. Kielce: Nakład autora 1937, 77 s.

21. Fartuch w kałuży. Wielka psia opera, która zaczyna się dość ponuro, za to kończy się wcale wesoło, ze śpiewami, tańcami i w ogóle. Warszawa: Druk R. Bieliński 1938, [48] s.

22. Kochany zwierzyniec. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1939 [właśc. 1938], 183 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1948, wyd. 3 1949, wyd. 4 1949, wyd. 4 [!] 1950, wyd. 5 1952, wyd. 6 1954; wyd. 7 Olsztyn: Pojezierze 1980, wyd. 8 tamże 1987. Przedruk zob. poz. ↑.

Zawartość

OOO! UUU! ACH!; Metka; Żoko; Przyjaciele; Fryga; Mucha z humorami; Kruszynka; Ropucha; Uniwersytet na jesionie; To mi mówiły moje wróble; Czarny kogut; Cyrk na podwórzu; Berek; Micka, szalona krowa; Żołnierski kot.

Przekłady

ukraiński

Pro zvìrjat. [Przeł.] O. Meduščenko. Kïiv 1982.

23. Wilk, koza i koźlęta. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 64 s. Por. poz. ↑.

Przekłady

czeski

Vlk, koza a kůzlátka. [Przeł.] Z. Houdková-Josková. Praha 1950.

24. Wilk, koza i koźlęta. Przygoda w 3 odsłonach. Muzyka H. Wilson-Żeligowskiej. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 93 s. Prapremiera: Toruń, Teatr Lalki i Aktora „Baj Pomorski” 1960. Por. poz. ↑.

Przekłady

słowacki

Vlk, koza a kozliatka. [Przeł.] M. Babjaková-Bajová. Bratislava 1950, wyd. nast tamże: 1954.
Vlk, koza a kozliatka. [Przeł.] Z. Houdková-Josková. Turčiansky Svätý Martin 1950.

25. Opowiadania. T. 1-2. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, s. 319 + 326. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 zmienione 1952, wyd. 3 1957, wyd. 4 1960, wyd. 5 1963, wyd. 6 1967, wyd. 7 1974.

Zawartość

Zawiera poz. 8, 10, 15, 16, 19, 21.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

26. Słoń Pytajło. Przygoda w 10 odsłonach. Z angielskiego. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 66 s.

Dla teatru kukiełek.

27. Puch, kot nad koty. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 158 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1970, wyd. 4 1984; wyd. 4 [właśc. 5] Olsztyn: Pojezierze 1984, 117 s.

28. Gąska Małgosia. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1959, 23 s. [Wyd. 2] tamże 1995, 142 s.

29. Imieniny Haneczki. Warszawa: Czytelnik 1960, 106 s.

30. Czarna owieczka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, [14] k. Wyd. nast.: tamże wyd. 2 1977, wyd. 3 1978, wyd. 4 1982, wyd. 5 1984, wyd. 6 1986, wyd. 9 [!] 1989; [wyd. 9] Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, tamże 1992; wyd. 10 Warszawa: Nasza Księgarnia 1991, tamże: 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2003, 2004.

Przekłady

hiszpański

Da Ovejita negra. [Przeł.] A. Gadomska-Rodés. Warszawa1988.

niemiecki

Das schwarze Schäfchen. [Przeł.] I. Kluczborska. Warszawa1970.

węgierski

A fekete bárányka. [Przeł.] É. Sebök. Warszawa; Budapest 1974.

Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Puc, Bursztyn i goście; Czarna owieczka: Wrocław: Siedmioróg 1994, 78 s.

31. Opowiadania wybrane. Wybór opowiadań: J. Sztuczyńska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987, 257 s. Wyd. 2 tamże 1990.

Zawartość

Reksio i Pucek [poz. ↑]; Puc, Bursztyn i goście [poz. ↑]; Puch, kot nad koty [poz. ↑], — z poz. ↑: Muc, wróbel beznogi; Gąska Małgosia; Pipuś, — z poz. ↑: Metka; Fryga; Mucha z humorami; Czarny kogut; Żołnierski kot.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

32. Reksio i Pucek i inne opowiadania. Warszawa: Nasza Księgarnia 1994, 285 s. Wyd. nast. tamże: 1996, 1997, 1999, 2003. Zob. poz. ↑.

Wybory utworów literackich w przekładach

gruziński

• Skola ptic. [Przeł.:] L. Bahtadze, V. Gogsadze. Tbilisi 1965.

rosyjski

• Cirk na dvore. [Przeł.] K. Âkovlev. Sverdlovsk 1959.
• Muha s kaprizami. [Przeł.] B. Zahoder. Moskva 1959, wyd. nast. tamże 1968.

ukraiński

• [Wybór opowiadań]. [Przeł.] E. Meduščenko. Kïiv 1963.

Przewodniki krajoznawcze

• Przewodnik po Chełmnie. Toruń: Pomorska Agencja Turystyczna 1929, 32 s (1918-1922).
• Przewodnik po Grudziądzu. Toruń: Pomorska Agencja Turystyczna 1929, 31 s (1918-1922).
• Przewodnik po Toruniu. Toruń: Pomorska Agencja Turystyczna 1929 [inf. autora] (1918-1922).
• Toruń, monografia miasta. Toruń: Nakład Magistratu miasta Toruń 1929 [inf. autora] (1918-1922).
• Mazowsze Pruskie. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Związku Zachodniego Wydawnictw Opisowych 1935, 32 s (1918-1922).
• Mazury i Warmia. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia” 1948, 62 s (1918-1922).

Adaptacje

• R. Kipling: Dlaczego słoń ma długi nos. Adaptacja sceniczna pt. Nieznośne pytajło. Wystawienie: Wałbrzych, Teatr Lalki i Aktora 1951.

Prace redakcyjne

1. Bajki Ezopa. Wyd. J. Grabowski. Warszawa: E. Wende i Ska 1916, 48 s.
2. J. Pasek: Pamiętniki. Oprac. J. Grabowski. Warszawa: E. Wende 1922 [właśc. 1923], 94 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
3. I. Chodźko: Pamiętniki kwestarza. Oprac. skrócone w oprac. J. Grabowskiego. Warszawa: Gebethner i Wolff 1923 [właśc. 1924], 114 s. Wyd. 2 tamże 1929.
4. J.I. Kraszewski: Stara Baśń. Oprac. J. Grabowski. Grudziądz: W. Kulerski 1924 [właśc. 1925], 220 s.
5. T. Gautier: Kapitan Frakasse. Powieść. Oprac. J. Grabowski. Grudziądz: W. Kulerski 1925, 216 s.
6. M. Cervantes Saavedra: Straszne przygody Don Kiszota z Manszy. Oprac. J. Grabowski. Grudziądz: W. Kulerski 1925, 384 s.
7. H. Rzewuski: Listopad. Romans historyczny z czasów Stanisława Augusta. Oprac. [i skrócił] J. Grabowski. Grudziądz: W. Kulerski 1925, 152 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN ok. 1950.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

• M. Kątny: Proza animalistyczna Jana Anotniego Grabowskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1991, 82 s.

Artykuły

• H. Skrobiszewska. „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 1.
• Z. Brzuchowska: Świat jako żyjący dom człowieka. (O Janie Grabowskim). „Polonistyka” 1983 nr 5.
• M. Kątny: Świat postaci w twórczości Jana Antoniego Grabowskiego. „Kieleckie Studia Filologiczne” 1994 t. 8.
Print
LICENCE_INFO