BIO

Urodzona 15 kwietnia 1878 w Woli Pękoszewskiej pod Skierniewicami w rodzinie ziemiańskiej; córka Jana Górskiego i Marii z Łubieńskich; siostra Konstantego Mariana Górskiego, literata i historyka sztuki, oraz Ludwika Górskiego, działacza politycznego. Około 1906 zamieszkała w Warszawie, gdzie ukończyła kurs dla ochroniarek Stefanii Marciszewskiej. Następnie uczyła religii w szkole dla ochroniarek Marii Weryho-Radziwiłłowiczowej. W czasie I wojny światowej pełniła funkcję wizytatorki miejskich ochronek. Debiutowała w 1918 tomem 36 pogadanek religijnych dla ochron i szkół początkowych; w następnych latach publikowała opowiadania i obrazki z życia świętych. Od 1922 studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po ukończeniu studiów w 1928 zajmowała się głównie malarstwem, wystawiając portrety i kompozycje figuralne w kraju (m.in. w warszawskiej Zachęcie w 1926 i 1928) oraz w Stanach Zjednoczonych, we Włoszech i w Holandii. Równocześnie kontynuowała twórczość literacką, ogłaszając m.in. opowiadania i fragmenty wspomnień w czasopismach: „Dziś i jutro” (1925, 1936-37), „Kobieta Współczesna” (1928-33), „Verbum” (1934). Współpracowała z Polskim Radiem jako autorka słuchowisk, m.in. Ten człowiek (1937) i Powodzenie (1938). W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Woli Pękoszewskiej, a także w innych wsiach w okolicach Skierniewic i Milanówka. Utrzymywała się z haftu artystycznego. Po wojnie przeniosła się w 1947 do Krakowa. Wspomnienia i utwory prozą publikowała głównie na łamach prasy katolickiej, m.in. w „Tygodniku Katolickim” (1950-52), „Królowej Apostołów” (1951), „Niedzieli” (1951-53), „Przewodniku Katolickim” (1959, 1968), „Za i przeciw” (1966-68). Zmarła 13 czerwca 1974 w Krakowie; pochowana tamże na Cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

1. Programy pogadanek stosowanych w Ochronach Kuratorium Obywatelskiego rodzin rezerwistów z dziećmi od lat 5 do 8. [Oprac.:] P. Górska, C. Niewiadomska, M. Weryho-Radziwiłłowiczowa. Warszawa: Kuratorium Obywatelskie, Gebethner i Wolff 1915, 82 s.

2. [Trzydzieści sześć] 36 pogadanek religijnych dla ochron i szkół początkowych. Warszawa: M. Arct 1918, 202 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1920; wyd. 3 [Lemförde]: Centrum Szkolnictwa Polskiego w Niemczech [1946].

3. Sługi Boże. Opowiadania i legendy z życia świętych. Warszawa: Gebethner i Wolff [1921], 219 s. Wyd. nast. Kielce: Verbum, Księgarnia Jedność 1948.

Zawartość

Zawiera 26 utworów związanych z postaciami: św. Piotra, św. Pawła, św. Marcina, św. Stanisława Szczepanowskiego, św. Franciszka z Asyżu, św. Elżbiety, św. Jadwigi, św. Kingi, św. Jana Kantego, św. Kazimierza, św. Wincentego à Paulo, Józefata Spusia.

Przekłady

litewski

Kada žydi siela. [Przeł.] S.G.R. Kaunas 1935.

4. W naszych kościołach. Pogadanki i obrazki liturgiczne. Przedmowa: J. Woroniecki. Warszawa: Gebethner i Wolff 1921, 216 s. Wyd. 2 tamże 1923.

Zawartość

Zawiera krótkie teksty wyjaśniające obrzędy sakramentalne, liturgię Mszy świętej i nabożeństw, znaczenie niektórych świąt itp.

5. O Chełmońskim. Wspomnienia. Warszawa: Gebethner i Wolff 1932 [antydatowane 1931], 120 s.

Wyd. fragmentów pt. Ze wspomnień o Chełmońskim sławnym polskim malarzu [łącznie z:] J. Parandowski: Karol Miarka. [Szkocja ok. 1945], 20 s. Wydawnictwo Literackie Oddział Opieki nad Żołnierzami Dowództwa I Korpusu, nr 28.

6. Szary brat. Opowiadania na tle życia brata Alberta [A. Chmielowskiego]. Warszawa: Verbum 1936, 150 s. Wyd. nast.: z posłowiem M. Malińskiego. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1974; wyd. 2 [!] tamże 1976.

7. Zielona gwiazda. (Miasto nad wodą). Powieść. Powst. ok. 1936.

Wyróżnienie w konkursie „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w 1936.

8. On kocha dzieci. Opowiadania o życiu Jezusa dla najmłodszych. Warszawa: S. Arct 1948 [antydatowane 1947], 63 s.

9. Tarcza i kaptur. Powieść z XVIII wieku. Poznań: Albertinum, Księgarnia św. Wojciecha 1948, 206 s.

10. Miasto Dawidowe. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1955, 189 s. Wyd. 2 tamże 1964.

11. Paleta i pióro. [Wspomnienia]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 295 s. Wyd. nast. z przypisami H. Nelken tamże 1960.

Zawartość

Wstęp; O dawnych czasach i zapowiedzi nowych; Krytyki i dyskusje; Trochę o Krakowie i dużo o Chełmońskim; Gawędy o Chełmońskim: Jak Chełmoński patrzył na świat i ludzi. Nowe wrażenia i nowi ludzie; Spotkania; Na innej drodze; I znowu malarstwo; Wśród kolegów malarzy; Po ukończeniu akademii.

12. Dom pod Kapelą. Opowiadanie sprzed pół wieku. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1958, 332 s.

13. Przyszedł do swoich. [Refleksje i komentarze ewangeliczne]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1974, 333 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1956.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
M. Kunowska-Porębna: Pia Górska. W: M. Błońska, M. Kunowska-Porębna, S. Sawicki: Verbum” (1934-1939). T. 1. Lublin 1976.

Ogólne

Artykuły

A. Okońska: Pia Górska. W tejże: Żywoty pań malujących. Warszawa 1981.

O Chełmońskim

M. Sterling. Pamiętnik Warszawski 1931 z. 10.
I. Krzywicka: Wspomnienia o Chełmońskim. Kultura 1932 nr 6.

Szary brat

J. Andrzejewski: Z nowej beletrystyki. Prosto z Mostu 1937 nr 20.
Z. Starowieyska-Morstinowa. Przegląd Powszechny 1937 t. 213 nr 2.

Miasto Dawidowe

J. Remet: Od Betlejem do Jerozolimy. Słowo Powszechne 1964 nr 311.

Paleta i pióro

J. Czapski: Pluszowy album. Kultura”, Paryż 1956 nr 7/8.
Z. Kozarynowa: Gdzie te czasy Pii Górskiej. Wiadomości”, Londyn 1957 nr 3.

Przyszedł do swoich

J. Stadnicki. Tygodnik Powszechny 1974 nr 22.