Print

BIO

Urodzony 6 lutego 1931 w Warszawie; syn Kazimierza Górnickiego, robotnika, i Marii z Wolskich, krawcowej. W czasie okupacji niemieckiej i powstania warszawskiego przebywał w Warszawie. W 1944 ukończył jedną klasę konspiracyjnego Gimnazjum im. M. Reja w Warszawie. Po zakończeniu wojny uczęszczał w 1945 do Gimnazjum im. J. Poniatowskiego w Łowiczu, a następnie w 1946-49 do Państwowego Liceum Mechaniczno-Lotniczego w Warszawie; w 1947 zdał jako eksternista maturę ogólnokształcącą. W 1947-48 był członkiem Związku Walki Młodych, a w 1948-56 — Związku Młodzieży Polskiej. W 1949 rozpoczął pracę dziennikarską w miesięczniku „Skrzydlata Polska”, debiutując na jego łamach artykułem pt. Od Możajskiego do Iliuszyna. Rozwój radzieckiej technicznej myśli lotniczej (nr 11). Od tegoż roku należał do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP; do 1981). W 1949 uzyskał w Warszawie dyplom technika lotniczego i przez rok kontynuował naukę na Wydziale Lotniczym Szkoły Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. W 1950-53 odbył studia I stopnia na Wydziale Filologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1953 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Należał do zespołów redakcyjnych pism: „Żołnierz Wolności” (w 1953-56; tu m.in. felietony i recenzje podpisywał Miles), „Sztandar Młodych” (1955-57; także pod pseudonimem Ajax), „Świat” (1956-61; tu m.in. stałe felietony pod pseudonimem Ajax w 1956-58). W 1956 ożenił się z Marią Wiśniewską, dziennikarką. Jako reporter odbywał liczne podróże po świecie. W 1956 był korespondentem wojennym na Bliskim Wschodzie. Działał w SDP: w 1956-57 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego zarządu Oddziału Warszawskiego, a w 1958-60 — sekretarza Polskiego Klubu Publicystów Międzynarodowych. W 1957 otrzymał nagrodę im. J. Bruna dla młodych dziennikarzy. W 1958-61 był komentatorem Polskiej Kroniki Filmowej, autorem tekstów i scenariuszy do filmów dokumentalnych. W 1959-60 jako korespondent wojenny przebywał w Indonezji. W 1961-62 studiował dziennikarstwo na Indiana University w Stanach Zjednoczonych, a następnie do odwołania w 1967 był stałym korespondentem Polskiej Agencji Prasowej (PAP) przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Za całokształt twórczości dziennikarskiej otrzymał w 1967 nagrodę I stopnia Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa. Po powrocie do kraju pracował w Centrali PAP jako redaktor biuletynu nowości naukowo-technicznych z zagranicy, a następnie od 1968 — w dziale zagranicznym „Życia Warszawy” (do 1974). Na łamach tegoż dziennika ogłaszał artykuły i reportaże. W 1969-80 prowadził w radiu stałą audycję publicystyczną pt. Peryskop. Współpracował także z pismami: „Współczesność” (w 1970-71 cykl felietonów pt. Zwierzenia) oraz „Dookoła świata” (w 1971 cykl pt. Plotki ze <>. Wspomnienia korespondenta PAP w Nowym Jorku w 1962/67). Od 1974 należał do Związku Literatów Polskich (do 1981). Współpracował z tygodnikiem „Przekrój” (od 1981 członek zespołu redakcyjnego; tu m.in. w 1979-81 publikował opowiadania sensacyjne) oraz z „Tygodnikiem Ostrołęckim” (1982-84); w obu pismach używał też pseudonimu R.F. Stratton. Artykuły, reportaże i prozę publikował także w pismach „Kultura” (do 1979) i „Dialog” (stałe felietony w 1976-79). W 1978-83 był wiceprzewodniczącym Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju. W 1979 otrzymał nagrodę I stopnia Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa-Książka-Ruch, w następnym roku nagrodę im. B. Prusa za całokształt działalności publicystycznej oraz nagrodę Klubu Publicystów Międzynarodowych SDP za korespondencje z Kampuczy i Afganistanu. W 1980 został członkiem Prezydium Światowej Rady Pokoju. W październiku 1981 zrezygnował z pracy dziennikarskiej i podjął pracę w administracji państwowej (z tym, iż zmobilizowany jako porucznik rezerwy 12 grudnia został wcielony do bezterminowej służby okresowej, otrzymując awans do stopnia kapitana, w 1982 do stopnia majora, a w 1986 — podpułkownika). W randze służbowej doradcy premiera był kolejno pracownikiem Biura Prasowego Rządu (do 1 lutego 1982), pracownikiem Gabinetu Prezesa Rady Ministrów (do 15 września 1982), kierownikiem Zespołu Studiów przy Prezesie Rady Ministrów (do 1 stycznia 1984); dyrektorem Samodzielnego Zespołu Studiów przy Prezesie Rady Ministrów, Przewodniczącym Komitetu Obrony (w randze dyrektora generalnego w Urzędzie Rady Ministrów, do 15 listopada 1985), dyrektorem Samodzielnego Zespołu Studiów przy Przewodniczącym Rady Państwa, Przewodniczącym Komitetu Obrony Kraju (w randze dyrektora generalnego w Kancelarii Rady Państwa, do 1 sierpnia 1989), Szefem Pionu Politycznego w Kancelarii Prezydenta Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (później Rzeczypospolitej Polskiej), Zwierzchnika Sił Zbrojnych (w randze sekretarza stanu, do 31 grudnia 1990). W 1986-89 należał do rady redakcyjnej Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik. W 1991 przeszedł na emeryturę. W latach dziewięćdziesiątych współpracował m.in. nadal z miesięcznikiem „Dziś” (stały felieton pt. Zwierzenia podpisywał Civis) oraz z tygodnikiem „Nie” (stały felieton podpisywał Krewa). W tym też czasie przygotowywał powieść pt. Nasze konie poszły w dal (niedokończona). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1975), Krzyżem Oficerskim (1983) i Krzyżem Komandorskim (1989) Orderu Odrodzenia Polski, srebrnym (1984) i złotym (1990) medalem Za Zasługi dla Obronności, srebrną odznaką Za Zasługi dla Obrony Cywilnej (1987). Zmarł 7 października 1996 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

1. DOSAW. Masowa organizacja lotnicza radzieckich patriotów. [Wydawnictwa popularne]. [Oprac.] W. Górnicki. Warszawa: Zarząd Główny Ligi Lotniczej 1951, 15 s.

2. Trzy skandale. Dziennikarska opowieść o kilku tajemnicach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Czytelnik 1956, 212 s.

3. Październik czterdziesty pierwszy. [Album o ZSRR; scenariusz i teksty:] W. Górnicki. Autor zdjęć: J. Beeger i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1959, 158 s.

4. Warszawa nie odpowiada. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 159 s.

Autor podpisany: Fryderyk Wierzbiński.
Praca popularna dot. przewrotu majowego w 1926.

5. Tam, gdzie pieprz rośnie. Reportaż z trzech tysięcy wysp. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 1961, 408 s. Wyd. 2 poprawione tamże 1961.

Monograficzny reportaż dot. Indonezji.

Nagrody

Nagroda Polskiego Klubu Publicystów Międzynarodowych w 1961.

Przekłady

czeski

V zemi, kde roste pepř. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1963.

słowacki

Krajina dymiacich sopiek. [Przeł.] V. Bartošovič. Bratislava 1962.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Giaur wśród Jankesów. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 1963, 301 s.

Reportaże z pobytu w USA.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Podróż po garść ryżu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1964, 246 s.

Reportaże z pobytu w Egipcie i Indiach.

Przekłady

czeski

Cesta za hrstí rýže. [Przeł. i oprac.:] A. Balajková. Praha 1966.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Tu i teraz. Szkice publicystyczne. Warszawa: Czytelnik 1970, 319 s.

Zawartość

O potrzebie pisania serio. — Świat wokół nas: Śmierć komunisty; Pożegnanie z Camelotem; Brama Złej Śmierci; Pogarda; Sól ziemi; Smutek Nusantary; Noc i mgła; Następnym razem — pożar; Bunt; Los naszego kontynentu; Przestańmy czekać na Kolumba; Wielkość i słabość Mahatmy; Życiorysu rozdział pierwszy; Którzy biegną wstecz; Ci wspaniali ludzie; List do pułkownika Aldrina. — „Losy ojczyste myśląc...”: Wielcy bezimienni; Polski Hamlet; Elementarza polskiego ciąg dalszy; Racja stanu; Temat polski; Obcy; Płomień na wietrze; Anabasis; „Wspólny nam dom zburzono”; Szczęście człowieka; Granice polityki; Niewątplywie sympatyczni; Wyrazy współczucia; Prawdziwy obraz naszej planety.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Opowieści zdyszane. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1971, 433 s.

Reportaże z podróży do Egiptu, USA, Indii, Indonezji.

Nagrody

Nagroda „Srebrny globus” w konkursie redakcji pisma „Widnokręgi” na reportaż międzynarodowy w 1971.

10. Raport z Hamburga. [Reportaże]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 256 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Indiański pióropusz. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch” 1972, 82 s.

Autor podpisany: Fryderyk Wierzbiński.
Praca popularna dla młodzieży dot. historii Indian.

12. Narodziny nowego świata. [Słuchowisko radiowe; współautor:] W. Opałek. Cz. 1-8. Polskie Radio 1975.

13. Wielki świat. Ze wspomnień snoba-katorżnika. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1976, 352 s.

Wspomnienia z pobytu w USA w charakterze korespondenta Polskiej Agencji Prasowej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.

14. Zanim zaczną rządzić maszyny. Warszawa: Czytelnik 1976, 254 s.

Reportaże z podróży do USA odbytej w 1974-1975.

15. Od fiordu do atolu. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977, 186 s.

Reportaże z Indonezji, Norwegii, USA, Indii.

16. Czas nietoperza. [Powieść sensacyjna]. „Przekrój” 1978 nr 1758/1760; 1979 nr 1761-1768. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1981, 386 s. Wyd. 2 tamże 1988.

Autor podpisany: Robert F. Stratton.

Przekłady

bułgarski

Čas't na prilepa. [Przeł.] M. Atanasova. Sofiâ 1988.

fiński

Lepakon aika. [Przeł.] U. Järvinen. Helsinki 1985.

rosyjski

Čas netopyrâ. Političeskij detektiv. [Przeł.] B. Stacheev. Moskva 1989.

słowacki

Čas netopierov. [Przeł.] J. Coplák. Bratislava 1987.

17. Ballada hotelowa. [Opowieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 147 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

18. Hobby doktora Travena. [Opowiadanie]. „Przekrój” 1979 nr 1811/1812; 1980 nr 1813-1814, 1816-1818.

Autor podpisany pseudonimem: Robert F. Stratton.

Adaptacje

filmowe

pt. Klątwa Doliny Węży: Adaptacja: W. Niżyński, M. Piestrak, W. Wałucki. Ekranizacja 1988.

19. O Narodach Zjednoczonych bez tajemnic. [Praca popularyzatorska dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1979, 228 s. Wyd. 2 tamże 1987.

20. Sceny przydrożne. Warszawa: Czytelnik 1979, 260 s.

Reportaże z Hiszpanii, Indii, Izraela, Egiptu, Turcji, Niemiec, USA.

Nagrody

„Honorowy exlibris” w plebiscycie redakcji pisma „Nowe Książki” pt. „Polska książka roku 1979”.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Vietnam-Kampuchea 1979. An eye-witness report. Helsinki: Światowa Rada Pokoju 1979, 28 s.

Przekłady

francuski

Vietnam-Kampuchea 1979. Le rapport d'un temoin occulaire. Helsinki 1979.

hiszpański

Vietnam-Kampuchea 1979. Informe de un testigo. Helsinki 1979.

niemiecki

Vietnam -Kampuchea 1979. Ein Augenzeugenbericht. Helsinki 1979.

22. Bambusowa klepsydra. [Reportaże z Kampuczy]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 344 s.

Przekłady

czeski

Bámbusové poselství. [Przeł.] P. Provazníková. Praha 1983.

rosyjski

Pesočnye časy. [Przeł.] B. Stacheev. Moskva 1983.

węgierski

Kambodzsai Napló. [Przeł.] S. László. Budapest 1985.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

23. Wielki świat. [Musical; współautor:] J. Kofta, S. Wenta. [Muzyka:] J. Kukulski. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny 1981.

24. Rzeczy minione. Kraków; Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1982, 321 s.

Nagrody

Nagroda „Życia Literackiego” w 1984.

Zawartość

Zawiera szkice publicystyczne z lat 1969-1980: „Wspólny nam dom zburzono...”; Sen po polsku; Orzeł; Król Ubu i sprawa polska; Pomysł na zły i głupi film telewizyjny; Koncert na trupolę i grobofon; Babka Jadwiga opowiada; Dwa życiorysy; Krucjata dziecięca; Trubadur chori; Głupia sprawa po przerwie; Pamiątka z ulicy Foksal; Dziwne myśli; Requiem; Jak ukradliśmy nadzieję świata; Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość?; Tkanka; Apel; Do utrudzonych; Życiorys; Polska — ale jaka?; Gorycz; Uczta u Wierzynka; W środę przychodzą Francuzi; Młodziankowie trzymają się mocno; Los starszego brata; Krótki i jasny powód, dla którego opłaca się żyć; Trzydzieści lat przy maszynie.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

25. Czarne złoto. [Powieść]. „Tygodnik Ostrołęcki” 1984 nr 49-52/53, 1985 nr 2-51/52, 1986 nr 1.

Autor podpisany: Robert F. Stratton.

26. Teraz już można. Ze wspomnień kulawego Szerpy. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1994, 412 s.

Zawartość

Zawiera szkice wspomnieniowe z lat 1981-1991: Wstępne zwierzenia autora; Kremlowskie noce; Wśród Burbonów i Habsburgów; Pod Spiżową Bramą; Potęga mediów; Jak szturmowałem Pałac Elizejski; Gorbi; Tajemnice damskiej sypialni; Służby specjalne i nie specjalne; Henna gaidzin; Kalif z Trypolisu; Diabeł wcielony; Geniusz Karpat; O roli butów w historii; Rockefellerowie; Wielki Wódz i Drogi Przywódca; Moskwa, białokamienna; Moi znajomi prezydenci; Lewe jest piękne; Za kulisami Układu Warszawskiego; Mój kumpel, Robert Maxwell; Końcowe zwierzenia autora.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Prace redakcyjne

1. Super-Ameryka. Szkice o kulturze i obyczajach. T. 1-2. Wybór: W. Górnicki, J. Kossak. Przeł.: K. Dziewanowski, W. Górnicki, D. Passent, E. Życińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 285+313.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1989, 1994.

Słowniki i bibliografie

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

• L. Perzanowski: Sylwetka paszkwilanta. O publicystyce Wiesława Górnickiego. „Na Antenie”, Londyn 1972 nr 116.
• D. Passent: Radość pisania. „Kontrasty”, Białystok 1977 nr 4.
• P. Wierzbicki: Wiesław Górnicki czołowy moralista PRL. W tegoż: Białe, czerwone i złote. Warszawa* 1980 [właśc. 1981], wyd. nast.: Gdańsk* 1981 [przedruk]; Warszawa* 1981.
• M. Miller: Wiesław Górnicki. W tegoż: Reporterów sposób na życie. Warszawa 1983.
• A. Urbańczyk: Fanatyk zdrowego rozsądku. „Zdanie” 1984 nr 3.
• Z. Bauer: Wiesław Górnicki 1931-1996. „Zdanie” 1996 nr 4/5.

Tam, gdzie pieprz rośnie

• D. Fikus: Egzotyka i polityka. „Polityka” 1961 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Giaur wśród Jankesów

• M. Radgowski: Nowe opisanie Ameryki. „Nowe Książki” 1963 nr 17.
Go back to position Wróć do pozycji

Podróż po garść ryżu

• A. Klimowicz: Nieporozumienie wokół reportażu. „Nowe Książki” 1974 nr 20.
Go back to position Wróć do pozycji

Tu i teraz

• I. Rutkiewicz: Temat polski. „Odra” 1971 nr 6.
• J. Syski. „Współczesność” 1971 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Raport z Hamburga

• W. Giełżyński: Raport Górnickiego. „Współczesność” 1971 nr 20.
• M. Podkowiński: Obsesja czy polityka? „Miesięcznik Literacki” 1971 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Ballada hotelowa

• M. Podkowiński: Ludzie i hotele. „Nowe Książki” 1979 nr 19.
• [S. Barańczak] Feliks Trzymałko i Szczęsny Dzierżankiewicz: Prawdziwe dwa oblicza Wiesława Górnickiego. „Arka”, Sztokholm 1980 nr 2, przedruk w tegoż: Książki najgorsze. Wyd. 2 zmienione Poznań 1990.
Go back to position Wróć do pozycji

Sceny przydrożne

• Z. Bauer: Niewdzięczna sztuka jednoznaczności. „Miesięcznik Literacki” 1980 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Bambusowa klepsydra

• W. Żukrowski: Z dna piekła. „Nowe Książki” 1980 nr 14.
Go back to position Wróć do pozycji

Rzeczy minione

• A. Budzyński: Racjonalista z temperamentem. „Miesięcznik Literacki” 1984 nr 4.
• K. Goldbergowa: Rzeczy nie minione. „Kontrasty”, Białystok 1984 nr 7.
Go back to position Wróć do pozycji

Teraz już można

• H. Martenka: Ksenofont schyłkowego Peerelu. „Ilustrowany Kurier Polski” 1994 nr 50.
• K.T. Toeplitz: Oficer. „Życie Nasze Codzienne” 1994 nr 53.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO