BIO

Urodzony 1 grudnia 1910 w Warszawie; syn Aleksandra Godlewskiego, robotnika kolejowego, i Stanisławy z Ewertów. Po ukończeniu Gimnazjum im. J. Zamoyskiego rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które po dwóch latach przerwał z powodu trudnych warunków materialnych. Debiutował w 1929 bajkami muzycznymi Królewna Iskierka i Murzynek Bambo. W czasie studiów, w 1931 prowadził rewiowy teatr studencki Pegaz. W 1933-36 pracował kolejno jako wychowawca, pomocnik murarski, kierownik orkiestry, ekspedient i kancelista. W tym okresie pisał drobne utwory literackie dla wielu pism m.in. „Cyrulika Warszawskiego” i „Ekspressu Humorystycznego”. Współpracował z teatrzykami kabaretowymi (m.in. Qui Pro Quo, Ananas, Melina, Banda). Pisał także teksty piosenek (m.in. dla Mieczysława Fogga i Chóru Dana). Od 1936 był bezrobotny. Ukończył kurs buchalterii i w 1939 rozpoczął pracę jako pomocnik buchaltera w firmie Rotax. Tu spotkał Wacława Stępnia, autora popularnych piosenek, z którym stworzył później stałą spółkę autorską. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie, pracując początkowo nadal w firmie Rotax, a następnie w Nadwiślańskiej Spółce Węglowej. W początkach 1944 opracował wspólnie z W. Stępniem dwie adaptacje dla jawnie działającego Teatru Bohema. Po powstaniu warszawskim przebywał w Krakowie. Po wyzwoleniu przyjechał w 1945 do Łodzi, gdzie współdziałał z Jerzym Jurandotem przy zakładaniu satyrycznego Teatru Syrena. Kontynuował twórczość literacką, pisząc w następnych latach wspólnie z W. Stępniem liczne rewie i komedie satyryczne (głównie dla Teatru Syrena), a także skecze, monologi, teksty piosenek. Komponował też muzykę. Współpracował z radiem. W 1948 przeniósł się wraz z zespołem Teatru do Warszawy. W 1956 został członkiem Związku Literatów Polskich. Od sezonu 1960/61 sprawował wspólnie z W. Stępniem kierownictwo artystyczno-literackie Teatru Syrena (w 1961/62 i od 1975 także jego drugiej sceny Teatru Buffo); w 1974-78 pełnił nadto funkcję dyrektora Teatru Syrena. Od 1964 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1978 przeszedł na emeryturę. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim (1965) i Krzyżem Oficerskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 2 marca 1990 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

Współautorem poz. 8-26 jest W. Stępień***.

1. Królewna Iskierka. Bajka muzyczna w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, „Dom Tramwajarza” na Woli 1929. [Inf. autora].

2. Murzynek Bambo. Bajka muzyczna w 10 obrazach. Prapremiera: Warszawa, „Dom Tramwajarza” na Woli 1929. [Inf. autora].

3. Młodość to my. Rewia młodzieżowa. Prapremiera: Warszawa, Teatr Międzyszkolny 1930. [Inf. autora].

4. Rewia studencka. Nr 1-6. Prapremiera: Warszawa, Teatr Pegaz 1931-1932.

Wystawienia następne

Wystawiona także w Teatrze Ananas (ul. Marszałkowska 10) i w przygodnie wynajmowanych salach (informacja autora).

5. Imieniny panny Niny. Komedyjka muzyczna w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa 1933.

Wystawiona przez młodzieżowy zespół amatorski (informacja autora).

6. Największy skarb. Komedyjka muzyczna w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa 1934.

Wystawiona przez młodzieżowy zespół amatorski (informacja autora).

7. Ucieczka od życia. Szkic dramatyczny w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa, Teatr Osiedli Robotniczych na Kole 1935. [Inf. autora].

8. Powitanie bzów. Rewia. [Współautor:] B. Brok. Prapremiera: Lublin 1944.

9. Droga do ciebie. Widowisko muzyczne w 20 obrazach. Prapremiera: Łódź, Teatr Domu Żołnierza 1945.

10. Kokosowy interes. Komedia muzyczna w 4 aktach. Prapremiera: Łódź, Teatr Bagatela 1945.

11. Szkoła. Scenariusz filmu dokumentalnego. Ekranizacja 1945.

12. Babie lato. Widowisko muzyczne w 20 obrazach. Prapremiera: Łódź, Teatr Domu Żołnierza 1946.

13. Bliźniak. Komedia nieprawdopodobna. Tekst i muzyka Z. Gozdawa. Prapremiera: teatralna: Łódź, Teatr Syrena 1946; telewizyjna: Telewizja Polska 1975. Druk fragmentów zob. poz. .

Wystawiana też pt. Bliźniak czyli przeminęło z herbem.

14. Trzej muszkieterowie. Widowisko muzyczne w 8 obrazach. Prapremiera: Łódź, Teatr Syrena 1946. Druk fragmentów zob. poz. .

15. Colorado. Komedia muzyczna w 3 aktach. Prapremiera: Łódź, Teatr Miniatur Syrena 1947.

16. Moja żona Penelopa. Komedia muzyczna w 4 aktach. Tekst i muzyka: Z. Gozdawa. Prapremiera: Łódź, Teatr Syrena 1947. Druk fragmentów zob. poz. .

Wystawiana też pt. Miecz Demokratesa (Moja żona Penelopa).

17. Ambasador. Komedia — groteska w 10 obrazach. Prapremiera: Łódź, Teatr Syrena 1948. Druk fragmentów zob. poz. . Por. poz. .

18. Wodewil warszawski. Wodewil muzyczny. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1950. Wyd. pt. Wodewil warszawski w 3 aktach 12 odsłonach. Skrót sceniczny. Warszawa: Wydawnictwo Centralnej Rady Związków Zawodowych 1951, 95 s. Wyd. nast. tamże z podtytułem: Wodewil w 3 aktach, 17 obrazach. Oprac. reżyseria W. Wróblewska 1965, 125 s. Piosenki 16 s. Telewizja Polska 1964. Druk fragmentów zob. poz. .

Wystawienia następne

Wystawienie: też pt. Śluby murarskie.

19. Sprawa do załatwienia. Scenariusz filmowy. [Współautor:] S. Grodzieńska. Ekranizacja 1953.

20. Czarny Rodryg, czyli postrach Paryża; Hydraulik, Whisky and soda. [Jednoaktówki]. Scena Młodzieżowa 1956 nr 1 s. 149-163.

21. Sprawa Kowalskiego. Wodewil w 20 obrazach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1956. Druk z uwagami inscenizacyjnymi B. Kilkowskiej. „Scena Młodzieżowa” 1957 nr 2 s. 7-206.

22. Przez dziurkę w kurtynie. Przedmowa: J. Jurandot. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1957, 372 s.

Wybór satyr, skeczów i fragmentów sztuk z lat 1945-1955: Po tylu długich latach; Prawo do śmiechu; Wgląd w rząd; Nowe prorządki; Reorganizacja; Książka zażaleń; Inaczej się pisze, inaczej się czyta; To byłoby za proste; Morały; Powrót trójkąta. — Fragmenty sztuk: Trzej muszkieterowie [poz. ]; Bliźniak. [poz. ]; Moja żona Penelopa [poz. ]; Ambasador [poz. ]; Wodewil warszawski [poz. ].

23. Wariat. (Komedia w 1 odsłonie). Nowa Wieś (dod.) 1957 nr 12 s. 3, nr 13 s. 3-4.

Wszystkie adaptacje (t. 3 poz. 1-3) dokonane wspólnie z W. Stępniem.

24. Jego Ekscelencja. Prapremiera: Warszawa, Teatr Buffo Syrena 1963.

Nowa wersja poz. 17.

25. Z uśmiechem i dowcipem. Z programów „Syreny” i „Buffo”. Wybór, oprac. inscenizacyjne i noty: W. Padwa. Wstęp: J. Grzyb. Warszawa: Wydawnictwo Centralnej Rady Związków Zawodowych 1964, 75 s.

Zawartość

J. Grzyb: Amatorska estrada; Uwagi praktyczne. — Monologi; Skecze; Piosenki; Szopka; Informacje o czołowych polskich kabaretach.

26. Seans dla zakochanych. [Współautor:] Cz. Szpakowicz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Buffo 1965.

27. Inne czasy czyli 20 lat później. [Współautor:] Cz. Szpakowicz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Buffo 1966.

Montaż fragmentów dawnych programów teatru.

Nadto wydania tekstów i nagrania płytowe piosenek.

Programy składane według pomysłu W. Stępnia i Z. Gozdawy

Po tylu długich latach. Rewia. Prapremiera: Łódź, Teatr Domu Żołnierza 1945. Druk fragmentów zob. Twórczość poz. .
To się pokaże. Rewia. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1951.
Wielki cyrk. Widowisko w 30 obrazach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1951.
Nareszcie otwarcie. Rewia. Prapremiera: Warszawa, Teatr Estrada (Żoliborz) 1953.
Nasze jajko. Prapremiera: Warszawa, Teatr Satyry Buffo 1958.
Hajże na stolicę. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1960.
Bujamy wśród gwiazd czyli jak się doi kozę. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1967.
Róbmy coś. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1969.
Ćwierć za kominem. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1970.
Nasze szaleństwo. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1970.
Wielki jarmark. Widowisko rewiowe w 2 cz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1972.
Miasto cudów. Widowisko muzyczne w 2 cz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1973.
Oby nam się! Rewia. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1974.
Syrena ma głos. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1975.
Tylko u nas. Rewia w 2 cz. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1977.

Adaptacje

Dziewczyna i kokosy. Adaptacja farsy muzycznej H. Duvernois „Ty to ja”. Wystawienie: Warszawa, Teatr Bohema 1944.
Żołnierz królowej Madagaskaru. Adaptacja komedii S. Dobrzańskiego. Wystawienie: Warszawa, Teatr Bohema 1944.
W. Hopkins: Artyści. Wystawienie: Łódź, Teatr Syrena 1947.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN ok. 1956, 1966, 1977.

Autor o sobie

Z. Gozdawa, W. Stępień: Nasze rewiowe poletko. Trybuna Robotnicza 1972 nr 197.

Wywiady

Z Gozdawą i Stępniem. Przekrój 1971 nr 1346.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

Ogólne

Artykuły

Sz. Gąssowski: Współcześni dramatopisarze polscy 1945-1975. Warszawa 1979, passim.

Wodewil warszawski

J. Pieńkow: Dawnych wspomnień czar... czyli szczeciński „Wodewil warszawski” przed ćwierćwieczem. Głos Szczecina 1974 nr 274.