BIO
Born on 4 August 1904 in Małoszyce, near Opatów, into a landowning family; son of the industrialist Jan Onufry Gombrowicz, and Antonina née Kotkowska. In 1905, his family moved to the family manor house in Bodzechów. It was there that he received his first home schooling, under the auspices of his mother. He suffered from asthma since childhood. In 1911, he and his family moved to Warsaw, where in 1915 he joined the Eight-Class Boys' Secondary School run by the St Stanislaus Kostka Circle of Schools. After completing advanced secondary education in 1922, he studied law at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in autumn 1927. In early 1928, he left for Paris with the intention of continuing his studies at the Institut des Hautes Études Internationales. He soon moved to the French Pyrenees for health reasons, spending several months in Le Boulou and Banyuls-sur-Mer. In summer 1928, he returned to Poland although he was still sick. He spent several months on the family estate, before moving to Zakopane for the winter season. Between 1929 and 1933, he was a trainee judge, initially in a District Court before serving in an Appeal Court and a Regional Court. He then abandoned his career in the judiciary and began writing the short stories that would appear in the 1933 volume, Pamiętnik z okresu dojrzewania (Memoirs from a Time of Immaturity/ Bacacay). Later that year, he made his literary debut in the press with the short story Dramat baronostwa (The Drama of the Baron and Baroness), which appeared in "Polska Zbrojna" (1933, no 246–247) and the article Postawa nowych autorów: Choromański, Gombrowicz, Rudnicki (Attitudes of contemporary authors: Choromański, Gombrowicz, Rudnicki), which appeared in "Kurier Poranny" (no. 28; under the by-line G.K.). He continued to collaborate with the latter daily until 1938 as a columnist and literary reviewer. He maintained close contacts with the younger generation of writers and had his "own table" at the Ziemiańska Café in Warsaw. His short stories appeared in periodicals including "Skamander" (1935–39) and "Czas" (1936–38), where he also published diaries depicting his trip to Italy and Austria in early 1938 (nos 101, 110, and 209). In summer 1938, he published his first play Iwona, księżniczka Burgunda (Ivona, Princess of Burgundia) in "Skamander" (nos 93/95–96/98). Having received a special ticket for writers from the Gdynia–American Lines shipping company, on 29 July 1939 he left on the MS Chrobry for Buenos Aires, arriving on 20 August. Upon learning of the outbreak of World War II, he decided to remain in Argentina, settling in Buenos Aires. During the Polish recruitment campaign in Argentina in mid-1940, he was freed from military service owing to his ill health and age. He lived in poverty and took casual jobs. For a period of time, he received a small grant from the Polish embassy. He published articles in the Argentinian press, likewise using pseudonyms. His writings appeared in periodicals including "Aquí Está" (in late 1940 and 1941 he published a series of twelve column pieces on French and Polish culture using the name Alejandro [Alexandro] Ianka [Janka]), "El Hogar" (1940–41), "Oceano" (1944), "Le Nación" (1944), and "Criterio" (1944–45; using the pseudonyms Alejandro Ianka, Jorge Alejandro, and Mariano Lenogiry). In 1943/44, he worked in the archive of the periodical "Jezuitor Solidaridad". In October 1944, he left for health reasons for the Sierra de Córdoba mountains, where for the periodical "Oceano" he wrote a form of diary, Diario de Río Ceballos (December issue). He established contact with groups of young Argentinian artists, meeting them in cafés including Fragata and Rex. He remained active as a writer. Together with his Argentinian friends, he prepared in 1945–46 a Spanish translation of his novel Ferdydurke. The translation appeared in 1947. That year, he gave several readings in the salon of the Fray Mocho bookshop, including a presentation of his text Przeciw poetom (Against Poets), which was later published in revised form. During this period, he attempted to set up the periodical "Aurora", with one issue appearing (a Polish translation appeared in the volume: Tango Gombrowicz, Krakow 1984). In 1947, he was appointed second secretary at the headquarters of the Banco Polaco in Buenos Aires. In 1951, he started collaborating with the Literary Institute in Paris, which became his publisher. He also wrote for the monthly "Kultura", where from 1953 excerpts of his Dziennik (Diary) appeared alongside other texts. His work was promoted in Western Europe by Konstanty A. Jeleński [see entry↑], who was also translator of Gombrowicz's works into French. Jeleński drew the attention of the editor-in-chief of the French periodical "Preuves", François Bondy, to Gombrowicz's writings. In 1955, he resigned from his position in the bank and made a living initially by giving private lectures in philosophy, primarily for Polish émigré women, starting in 1954 and continuing into 1955. He also received a grant from Radio Free Europe in 1956, although the talks he penned were never broadcast and subsequently published in Polish only in 1977 as Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie (Polish Memories; Argentinian Peregrinations). He also had a grant from the Congress for Cultural Freedom. He published articles in periodicals including "El Hogar" (1956–57), which also provided some income. In later years, he earned a living from publishing royalties and from fees from the staging of his works in over twenty countries. Around 1956, he collaborated with Roland Martin on the French translation of Ferdydurke (using the shared pen name Brone). He travelled around Argentina, mainly in order to improve his health, visiting locations including Tandil in the Sierra del Tigre nature reserve. During the short-lived political thaw in Poland, he gave permission in 1957 for the publication and performance of his works in the country. Having received a Ford Foundation grant for a one-year stay in West Berlin, he left Argentina in April 1963, spending one month in Paris before moving to Berlin, where he continued to write. He gave a creative writing course as part of the Literarisches Colloquium Berlin at Wannsee. His stay in Berlin was used by the Polish Security Service to slander Gombrowicz and ensure he received negative coverage in both the Polish and Western press. Towards the end of his time in Berlin, he suffered a serious illness. He returned to Paris in May 1964 and spent several months at Royaumont Abbey, staying at the Centre culturel international de Royaumont, which promoted creative work in the arts and humanities. It was here that he met the Canadian Romance studies scholar Maria Rita Labrosse, who became his partner. They married in December 1968. In October 1964, he moved permanently to Vence, near Nice. In 1966, he received the prize of the New York-based Alfred Jurzykowski foundation. He was considered a candidate for the Nobel Prize in Literature between 1967 and 1969. He died on 24 July 1969 in Vence, where he is buried.
Twórczość
1. Pamiętnik z okresu dojrzewania. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1933, 233 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 9), ↑ (t. 1), ↑.
Zawartość
Krótkie objaśnienie [autora]. – Tancerz mecenasa Kraykowskiego; Krótki pamiętnik Jakuba Czarnieckiego; Zbrodnia z premedytacją; Biesiada u hrabiny Kotłubaj; Dziewictwo; Na 5 minut przed zaśnięciem; Zdarzenia na brygu Banbury (czyli aura umysłu F. Zantmana).
Przekłady
hiszpański
La virginidad. [Przeł.] S. Pitol. Barcelona 1970 (w wyborze), toż wyd. 2 tamże 1971.
niemiecki
opowiadania Zdarzenie na brygu Banbury: Die Begebenheiten auf der Brigg Banbury. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1963.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury: Die Begebenheiten auf der Brigg Banbury. [Przeł.:] W. Tiel, O. Kühl. Göttingen 1997.
serbski
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Igrač odvetnika Krajkovskog. W: Darovi evropske priče. [Red.:] Z. Kecman. Banja Luka 2016 [tekst w języku polskim i serbskim].
szwedzki
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Grevinnan von Petzolds gästabud. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Dziewictwo: Jungfrudom. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Na 5 minut przed zaśnięciem (przedrukowywane pt. Przygoda): Äventyr. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Pamiętnik Stefana Czarnieckiego: Stefan Czarnieckis minnen. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Advokat Landtners dansör. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Överlagt mord. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury: Händelser på briggen . [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
Adaptacje
teatralne
opowiadania Pamiętnik Stefana Czarnieckiego: Adaptacja i reżyseria: I. Cywińska. Wystawienie: Poznań, Teatr Nowy 1986 (grane łącznie z Dziewictwo).
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Adaptacja i reżyseria: R. Szejd. Wystawienie: Warszawa, Teatr Scena Prezentacje 1980.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja: R. Szejd. Wystawienie: Kalisz, Teatr Propozycji 1984.
opowiadań Biesiada u hrabiny Kotłubaj i Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: R. Szejd. Wystawienie: Warszawa, Teatr Scena Prezentacje 1985.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Scenariusz i reżyseria: J. Bunsch. Wystawienie: Wrocław, Teatr Polski 1990.
opowiadań Biesiada u hrabiny Kotłubaj i Zbrodnia z premedytacją pt. Z Bakakaju: Adaptacja: T. Sawicka. Wystawienie: Wrocław, Teatr Współczesny 1990.
opowiadania Pamiętnik Jakuba Czarnieckiego łącznie z fragmentami „Kościuszki pod Racławicami” W.L. Anczyca i „Żydem w beczce” A. Ładnowskiego pt. Krótki pamiętnik Jakóba Czarnieckiego: Adaptacja i reżyseria: P. Cieślak. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1991.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: Z. Brzoza. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny 1993; wystawienie inne: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1996.
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Adaptacja w formie monodramu i wykonanie: D. Sosiński. Opieka reżyserska: R. Czechowski. Wystawienie: Legnica, Centrum Sztuki Teatr Dramatyczny 1995.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj pt. Biesiada…: Adaptacja i reżyseria: R. Czechowski. Wystawienie: Wrocław, Teatr Osobowy 1997.
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Adaptacja i reżyseria: K. Warlikowski. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny 1997.
opowiadania Dziewictwo pt. Dziewictwo na kuchennych schodach: Adaptacja i reżyseria: J. Bunsch. Wystawienie: Katowice, Teatr Śląski 1998.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: P. Szumiec. Wystawienie: Koszalin, Teatr Bałtycki 1998.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury łącznie z Historia [poz. ↑] pt. Zdarzenia na brygu Banbury: Adaptacja i reżyseria: G. Wiśniewski. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1999.
Pamiętnik z okresu dojrzewania. Adaptacja i reżyseria: W. Kaczkowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr na Woli 1999.
opowiadania Dziewictwo: Scenariusz i reżyseria: A. Czyżewska, P. Wiśniewski. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr Kreatury 2002.
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Inscenizacja, reżyseria, scenografia, opracowanie muzyczne: J. Pietruski. Wystawienie: Toruń, Teatr Baj Pomorski 2002.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj łącznie z Ferdydurke [poz. ↑] i Dziennik [poz. ↑] pt. Hulajgęba: Scenariusz i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Kraków, Teatr Bagatela 2003.
opowiadań Biesiada u hrabiny Kotłubaj i Zbrodnia z premedytacją pt. Biesiada z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: P. Warszawski. Wystawienie: Katowice, Teatr Kortez 2003.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj pt. Uczta u hrabiny K.: Adaptacja i reżyseria: T. Gogolewski. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski 2004.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Adaptacja w formie monodramu, reżyseria i wykonanie: I. Jun. Wystawienie: Warszawa, Teatr Studio 2004.
opowiadania Dziewictwo pt. [Medytacje o dziewictwie]: Scenariusz i reżyseria M. Hackett. Wystawienie: Los Angeles, University of California, School of Theatre, Film and Television 2004 [spektakl zrealizowano na zaproszenie organizatorów lubelskiego Międzynarodowego Festiwalu – Konfrontacje Teatralne].
opowiadania Dziewictwo: Adaptacja i reżyseria: T. Gawron. Wystawienie: Warszawa, Le Madame 2004.
opowiadania Krótki pamiętnik Jakuba Czarnieckiego pt. Pamiętnik: Adaptacja: P. Cieplak. Wystawienie: Warszawa, Teatr Dramatyczny 2004.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: P. Passini. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza 2004.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: R. Sisicki. Wystawienie: Warszawa, Le Madame 2004.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury: Adaptacja i reżyseria: U. Kijak. Wystawienie: Wrocław, Teatr Polski 2004.
opowiadań Dziewictwo, Pamiętnik Stefana Czarnieckiego, Tancerz mecenasa Kraykowskiego pt. Tajemnica: Scenariusz i reżyseria: M. Adamczyk, K. Pawłowska. Wystawienie: Poznań, Teatr Porywacze Ciał 2004.
opowiadania Dziewictwo: Reżyseria: P. Wiśniewski. Wystawienie: Słupsk, Nowy Teatr 2005.
opowiadania Pamiętnik Stefana Czarnieckiego łącznie ze Ślub [poz. ↑] jako monodram pt. A teraz Ja!: Reżyseria i scenariusz: E. Ignaczak. Wystawienie: Sopot, Teatr Stajnia Pegaza 2005 (wykonanie: G. Sierzputowski).
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Reżyseria: R. Major. Wystawienie: Szczecin, Teatr Krypta 2005.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: I. Cywińska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polonia 2012.
opowiadania Tancerz mecenasa Kraykowskiego: Adaptacja i reżyseria: J. Bunsch. Wystawienie: Zielona Góra, Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego 2017.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj oraz opowiadań z poz. ↑: Bankiet; Filibert dzieckiem podszyty i z poz. ↑: Pampelan w tubie pt. Bankiet: Adaptacja i reżyseria: T. Bradecki. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza 2019.
radiowe
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja: B. Hampel. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1983.
opowiadania Dziewictwo: Adaptacja: A. Ławniczak. Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 1984.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury: Adaptacja i reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 1986.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Adaptacja i reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 1987.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj. Adaptacja: W. Malesa. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 1995.
opowiadania Na kuchennych schodach: Adaptacja: W. Malesa. Reżyseria: P. Łysak. Polskie Radio 1997.
opowiadania Dziewictwo: Adaptacja: W. Malesa. Reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 1998.
opowiadania Zdarzenia na brygu Banbury: Adaptacja i reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2004.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2005.
telewizyjne
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: W. Adamczyk. Telewizja Polska 1992.
opowiadania Zbrodnia z premedytacją: Adaptacja i reżyseria: Z. Brzoza. Telewizja Polska 1999.
opowiadania Biesiada u hrabiny Kotłubaj: Adaptacja: J. Bończa-Szabłowski. Scenariusz i reżyseria: R. Gliński. Telewizja Polska 2018.
2. Iwona, księżniczka Burgunda. (Sztuka w 4 aktach). Powst. 1934–1935. Pierwodruk: „Skamander” 1938 nr 93 s. 70–91, nr 94 s. 96–98, nr 95 s. 154–179. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: H. Mikołajska. Warszawa, Teatr Domu Wojska Polskiego (Teatr Dramatyczny) 1957; telewizyjna: Reżyseria: J. Goliński. Telewizja Polska 1976. Wyd. osobne Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 87 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), ↑ (t. 6), ↑, ↑, ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wystawienia następne
Wystawienia następne zob. strona internetowa: Zob. link. Wystawiane też pt.: Iwona, Princess Ivona.
Pierwotny tytuł: Filip.
Przekłady
angielski
Princess Ivona. [Przeł.:] K. Griffith-Jones, C. Robins. London 1969, wyd. nast. pt. Ivona, princess of Burgundia. New York 1970. Wystawienia: Montreal, [Państwowa Szkoła Teatralna] 1970; Edinburgh, [Zespół Uniwersytetu z Moran House College] 1973; Nowy Jork, Group Bank Productions 1986. Przedruk w: W. Gombrowicz: Three plays. London, New York 1998.
Princess Ivona. London 1997.
białoruski
Ìvona, pryncèsa Burgundskaâ. [Przeł.]. N. Ruseckaâ. W: Var'ât ì manaška. Pol'skâ dramaturgìâ XX st. Zbornìk. [Wybór:] S. Kavalëŭ. Mìnsk 2006.
bułgarski
Ivona, princesata na Burgunda. [Przeł.] D. Lau-Bukovska. W: W. Gombrowicz: Piesi. Veliko T''rnovo 1997.
chiński
Yiwona, Baiganda de gongzhu. [Przeł.] H. Chen. Taibei shi [2001].
chorwacki
Ivona, kneginjica od Burgunda. [Przeł.] Z. Malić. W: W. Gombrowicz: Drame. Zagreb 2005.
czeski
Yvonna, princezna burgundánská. [Przeł.] J. Simonides. „Divadlo”, Praga 1969 nr 4. Wystawienie: Brno, Satirickđ Divadlo Večerni 1972.
duński
Wystawienie: Kopenhaga, Det Kongelige Teater 1971.
estoński
Iwona, Burgundia printsess. [Przeł.] H. Lindepuu. W: W. Gombrowicz: Laulatus ja teisi näidendeid. Laiuse 2004.
francuski
Yvonne, princesse de Bourgogne. [Przeł.:] K. A. [Jeleński] Jelenski, G. Serreau. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑] pt. Théâtre: Yvonne, princesse de Bourgogne; Le mariage. Paris 1965, wyd. nast.: Paris 1982, [Paris] 1992, Paris 2001. Wystawienie: Reżyseria: J. Lavelli. Paris, Théâtre de l'Odéon 1965. Przedruk w: W. Gombrowicz: Théâtre. [Paris] 2001.
Yvonne, princesse de Bourgogne. [Przeł.:] Y. Beaunesne, A. Kumor, R. Wentzig. Arles 1998.
grecki
Yvònnī, Prigkípissa tīs Vourgoundiás. [Przeł.] K. Skalioras. Athī́na 1980.
hebrajski
Wystawienie: Tel Awiw, [Teatr Kameralny] 1971.
Ha-nesiykah ʾIybŵn. [Przeł.:] E. Sten, Y. Miylŵ. Ramat Gan [1987].
hiszpański
Ivonne, princesa de Borgoña. [Przeł.] A. del Amo. Madrid 1968.
Ivonne, princesa de Borgoña. [Przeł.:] J. Lavelli, R.D. Scheller. Wystawienie: Buenos Aires, Teatro Municipal General „San Martin” 1972.
Ivonne, princesa de Borgonya. [Przeł.] M.M. Pol. Barcelona 1990.
Yvonne, princesa de Borgonya. [Przeł.] F. Toutain. Wystawienie: Reżyseria: J. Ollé. Barcelona, Teatre Públic de Barcelona 2008. Wyd. Barcelona 2008.
Yvonne, princesa de Borgoña. W: W. Gombrowicz: Teatro completo. [Przeł.:] B. Zaboklicka, P. Freixa, W. Gombrowicz, A. Rússovich. Buenos Aires 2018.
japoński
Nishi Masahiko hen. Wyd. łącznie z przekł. An-Ski: Dybuk pt. Dibukku; Nishi Masahiko hen. [Przeł.:] M. Akao, T. Sekiguchi. Tōkyō 2015.
koreański
Ibona, Purŭgundŭ ŭi kongju. [Przeł.] B. Jeong. W: W. Gombrowicz: Ibona, Purŭgundŭ ŭi kongju; Kyŏlhonshik; Op'eret'a. [Przeł.] B. Jeong. Sŏul 2015.
macedoński
Wystawienie: Skopje 1984.
niderlandzki
Yvonne, Prinses van Burgundië. [Przeł.] A. Morriën. Amsterdam 1967.
Yvonne, Prinses van Burgundië. [Przeł.] P. Beers. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Toneel. Amsterdam 1974.
Yvonne, prinses van Bourgondië. [Red.:] A. Daal, R. Knobel. Krommenie 2002.
niemiecki
Yvonne. Prinzessin von Burgund. [Przeł.] H. Kunstmann. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑] pt. Yvonne. Prinzessin von Burgund; Die Trauung. Frankfurt am Main 1964, wyd. nast. oddzielnie: Frankfurt am Main 1975, Frankfurt am Main 1982, pt. Yvonne, die Burgunderprinzessin. Frankfurt am Main 1991; pt. Yvonne. Prinzessin von Burgund. Wien 1994; pt. Yvonne, die Burgunderprinzessin. Frankfurt am Main 1996, tamże: 2006, 2010. Wystawienie: Reżyseria: W. Czaschke. Dortmund, Schauspielhaus 1964. Przedruk pt. Yvonne, die Burgunderprinzessin. W: W. Gombrowicz: Theaterstücke. (Gesammelte Werke. [T.] 5). München, Wien 1997, wyd. nast.: Frankfurt am Main 1998. Adaptacja operowa: Yvonne, Prinzessin von Burgund 1972. Oper in 4 Akten. [Libretto, muzyka oraz wyciąg fortepianowy:] B. Blacher. Berlin 1973 [wyd. na prawach rękopisu]. Wystawienie: Reżyseria: K. Horres. Wuppertal, Operenhaus 1973.
norweski
Wystawienie: Trondheim 1968.
Yvonne. Princesse av Burgund. [Przeł.] S. Sturla Hungnes. Stavanger [2000].
Yvonne. [Przeł.] K.A. Grimstad. [Oprac.] C. Back. Oslo 2008.
Yvonne, prinsesse av Burgund. [Przeł.:] K.A. Grimstad, H. Moren Vesaas. Oslo 2012.
portugalski
Wystawienie: Cascais, [Teatr Eksperymentalny] 1972.
Ivone, Princesa do Borgonha. [Tłumaczenie] L.C. Gomes. Vila Nova Famalicão 2018. Teatro Nacional São João, 22.
Ivone, Princesa do Borgonha. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑] pt. Ivone, Princesa do Borgonha; O casamento. [Przeł.:] C. da Silva, J. Ferrão, A. Kusmierczyk. Lisboa 2019.
rosyjski
Ivonna princessa Burgundskaâ. [Przeł.] L. Buchov. W: Dramaturgiâ Polši. XX vek. Moskva 2004.
Wystawienie: Reżyseria: G. Jarzyna. Moskwa, Teatr Nacij 2016.
Ivonna princessa Burgundskaâ. [Przeł.] Û. Čajnikov. W: V. Gombrovič: P'esy. Sankt-Peterburg 2021.
rumuński
Ivona, principesa Burgundiei. [Przeł.] O. Zaicik. Bucureşti 1975, przedruk w: W. Gombrowicz: Jurnal; Teatru. Bucureşti 1988, W. Gombrowicz: Teatru. [Przeł.:] O. Zaicik, C. Godun. Bucureşti 2010. Wystawienie adaptacji operowej: [Libretto i muzyka:] B. Blacher. Jassy, Teatru Național 1975.
słoweński
Wystawienie: Maribor 1973.
szwedzki
Yvonne, princessa av Burgund. [Przeł.] M. Teeman. Wystawienie: Reż.: A. Sjöberg. Stockholm, Kungliga Dramatiska Teatern 1965, wystawienia inne m.in.: Reżyseria: I. Bergmana. Sztokholm, Kungliga Dramatiska Teatern (Lilla Scenen) 1995. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Yvonne, princessa av Burgund; Vigseln; Operett. Tre Pjäser. Stockholm [1968].
Iwona. [Przeł.] A. Bodegård. [Opracowanie radiowe:] Å. Melldahl. Stockholm 2010. Wystawienie: radiowe: Radioteatern 2010; adaptacja teatralna: Yvonne. Prinsessa av Burgund. [Adaptacja:] M. Andersson. Göteborg, Backa Teater 2011.
turecki
Yvonne – Burgonya prensesi. [Przeł.] F. Ersöz. [B.m.w.: b.w.] 1989.
ukraiński
Wystawienie: Sambor, [Teatr Ludowy] 1974.
Ìvona, princesa burgunds'kogo. [Przeł.] L. Andrìêvs'ka. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Ìvona, princesa burgunds'kogo; Šlûb; Opereta. Kiïv 2021.
węgierski
Yvonne, Burgundi hercegnö. [Przeł.] A. Pályi. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Drámák. [Budapest] 1984, wyd. nast. Pozsony 1998.
włoski
Ivona, principessa di Borgogna. [Przeł.] V. Petrilli Verdiani. Milano 1963. Wystawienie: Roma, Teatro Libero 1972.
Adaptacje
radiowe
Adaptacja: K. Białek. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1978.
operowe
Yvonne. Prinzessin von Burgund. [Libretto, muzyka i wyciąg fortepianowy:] B. Blacher. Berlin 1973. Wystawienie: Reżyseria: K. Horres. Wuppertal, Operenhaus 1973; Jassy (Rumunia), Teatru Național 1975.
Iwona, księżniczka Burgunda. Libretto: Z. Krauze, G. Jarzyna. Muzyka: Z. Krauze. Reżyseria: G. Jarzyna. Światowa prapremiera w wersji koncertowej przygotowanej z okazji sezonu polskiego we Francji: Paryż, Théâtre Sylvia Monfort 2004; prapremiera polska: Reżyseria: M. Weiss-Grzesiński. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy (w ramach Warszawskiej Jesieni) 2006.
Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub. Lekcja Literatury z J. Radziwiłowiczem, G. Jarzyną i P. Gruszczyńskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 269 s.
3. Ferdydurke. [Powieść]. Okładka i ilustracje: B. Schulz. Warszawa: Rój 1938 [antydatowane 1937], 324 s. Wyd. nast.: wyd. zmienione Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957; [Kraków: b.w.* 1982?]; [Kraków: Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze*1983], tamże* 1985; wyd. 4 [!] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992, tamże: 1993; [wyd. 8] Posłowie: W. Bolecki. 1994, toż 1998, Lekcja literatury z J. Jarzębskim i A. Zawadzkim 1997, toż 1998, 2001, 2002, 2003; Warszawa: Wydawnictwo Literackie, Porozumienie Wydawców 2001; Kraków: Wydawnictwo Literackie: Posłowie: W. Bolecki: Przewodnik po labiryncie. 2007, tamże: Posłowie, rysunki: B. Schulz 2012, 340 s., z podtytułem Lekcja Literatury z Jerzym Jarzębskim i Andrzejem Zawadzkim. 2012. Lekcja Literatury, toż: 2015, 2017, 2021, Posłowie: J. Franczak: Wielka maskarada. 2012; Kraków: Wydawnictwo Literackie; Warszawa: Ringier Axel Springer Polska 2017. ABC Klasyka Polska. Lektury, t. 27. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 2), ↑ (t. 2.).
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta P. Fronczewski. Warszawa: „Gazeta Wyborcza” 2007, płyta CD; Czyta F. Kasior. [Warszawa:] Biblioteka Akustyczna 2018, pliki w formacie mp3, EPUB.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2018, pliki w formacie EPUB, mp3.
Przekłady
albański
Ferdydurke. [Przeł.] E. Lloha. Tiranë 2014.
angielski
Ferdydurke. [Przeł.] E. Mosbacher. London 1961, wyd. nast.: New York 1961; London 1965; New York 1968; New York 1978; London 1979; London 1989; New York 2005, przedruk w: W. Gombrowicz: Three novels. New York [1978].
Ferdydurke. [Przeł.] D. Borchard. [Przedmowa:] S. Sontag. New Haven 2000, wyd. nast. New Haven; London [2012].
arabski
Fīrdīdūrkah. [Przeł.] M. Bahāʾī. [Red.:] H. Janabi. Baġdād; Bayrūt; Freiberg 2016.
azerski
Ferdidurka. [Przeł.] V. Azǝryar. Red. M. Şahbazov. Bakı 2015.
białoruski
Ferdydurke. [Przeł.] V. Sëmuhì. Mìnsk 2009.
bułgarski
Ferdidurke. [Przeł.] D. Lau-Bukovska. Sofiâ 1988.
chiński
Feierdidukai = Ferdydurke. [Przeł.:] L. Yi, H. Yuan. Nanjing 2003, wyd. nast.: Taibei Shi 2006; wyd. nast. Beijing 2018, wyd. także jako dokument elektroniczny.
chorwacki
Ferdydurke. [Przeł.] Z. Malić. Zagreb 1965.
czeski
Ferdydurke. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1997.
duński
Ferdydurke. [Przeł.] P. Hultberg. Fredensborg 1967.
estoński
Ferdydurke. [Tłumaczenie] H. Lindepuu. Halliste 2020.
francuski
Ferdydurke. [Przeł.] G. Sédir. Paris 1973, wyd. nast.: Paris 1983, Paris 1986, Paris 1995, tamże 1998, przedruk w: W. Gombrowicz: Moi et mon double. [Paris] 1996, Contes et romans. Paris 2018.
hiszpański
Ferdydurke. [Przekł. zbiorowy pod kierunkiem autora]. Buenos Aires 1947, wyd. nast.: Buenos Aires 1964, tamże 1983; [Barcelona] 1984, tamże: 2001, 2002, 2003, 2004; [Wstęp:] E. Sábato. Barcelona 2006, tamże: 2008, 2009, 2010, 2011; Buenos Aires 2014, tamże 2015; La Habana 2016; Ciudad Autónoma de Buenos Aires 2018.
japoński
Ferudiduruke. [Przeł.] K. Yonekawa. Tōkyō [1970], wyd. łącznie z przekł. B. Schulz: Sklepy cynamonowe; Sanatorium pod klepsydrą pt. Ferudiduruke; Nikkeishoku-no mise; Kurepushidora sanatoriumu. Tōkyō 1977, tamże: 1989, wyd. osobne 2004.
kataloński
Ferdydurke. [Przeł.:] R. Folch i Camarasa. Barcelona 1968.
Ferdydurke. [Przeł.:] A. Rubió, J. Sławomirski. Barcelona 1998, wyd. nast.: [Wstęp:] R. Brodsky tamże [2005].
koreański
Peleudiduleuke = Ferdydurke. [Przeł.] J. Yun. Sŏul 2004.
litewski
Ferdydurke. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 2004.
macedoński
Ferdidurke. [Przeł] F. Dimevski. Skopǰe 2015.
niderlandzki
Ferdydurke. [Przeł.:] W. A. Maÿer, H. van der Klei, Ch. de Ruig. Amsterdam 1962, wyd. nast. Amsterdam 1967.
Ferdydurke. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1981, wyd. nast. tamże 1992, przedruk w: W. Gombrowicz: Verhalen. Amsterdam 1989; W. Gombrowicz: Verhalen. Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. Utrecht [2015], tamże 2018.
niemiecki
Ferdydurke. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1960, wyd. nast.: Wien, Frankfurt, Zürich 1969, tamże [1976]; Berlin 1985, Frankfurt am Main 1998, tamże: 2004, 2011, przedruk w: W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 2. München, Wien 1989, W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 1. Frankfurt am Main 1998.
Ferdydurke. [Przeł.] R. Fieguth. [Wstęp:] S. Sontag. Zürich 2022.
norweski
Ferdydurke. [Przeł. z francuskiego] K. Dannevig. Oslo 1969, wyd. nast.: tamże 1975, 1993, 2007.
portugalski
Ferdydurke. [Przeł.] T. Barciński. [Przedmowa:] S. Sontag. Sǎo Paulo 2006.
Ferdydurke. [Przeł.:] M. Marek, J. do Carmo Gomes. Porto 2011.
rosyjski
Ferdidurka. [Przeł.] A. Ermonskij. Sankt Peterburg 2000, przedruk w: W. Gombrovič: Kosmos. Sbornik. [Wybór, przedmowa i red.:] R. Griščenkov. Sankt-Peterburg 2001.
Ferdidurke. [Przeł.:] S. Makarcev, Û. Belâev. Sankt-Peterburg 2000.
rumuński
Ferdydurke. [Przeł.] I. Petrica. Bucureşti 1996, wyd. nast. tamże [2005].
serbski
Ferdidurke. [Przeł.] U. Radnović. [Przedmowa:] M. Janion. Beograd 1981.
słowacki
Ferdydurke. [Przeł.]J. Marušiak. Bratislava 2004 [tu też rozmowa A. Zawadzkiego z J. Jarzębskim dot. Ferdydurke pt. Nadchýna – nenadchýna?].
słoweński
Ferdydurke. [Przeł.] K. Šalamun-Biedrzycka. Ljubljana 1974, wyd. nast. tamże 1988.
szwedzki
Ferdydurke. [Przeł.:] M. Hedlund, J. Stolpe, J. Kunicki, B.E. Hedin. Stockholm 1969; wyd. nast.: tamże 1998; Johanneshov 2009.
Ferdydurke. [Przeł.:] D. Szybek. Stockholm 2016.
tajski
[Ferdydurke]. [Przeł.] E. Mosbacher. Bangkok 2004.
turecki
Ferdydurke. [Przeł. z francuskiego] Y. Avun̨c. Istanbul 1996.
Ferdydurke. [Przeł.] O.F. Baş. Istanbul 2015, wyd. nast. tamże 2017.
ukraiński
Ferdidurke. [Przeł.] A. Bondar. Kiïv 2002.
węgierski
Ferdydurke. [Przeł.] G. Kerényi. Budapest 1982.
Ferdydurke. [Przeł.] G. Körner. Pozsony 2001.
włoski
Ferdydurke. [Przeł. z francuskiego] S. Miniussi. [Wstęp:] A.M. Ripellino. Torino 1961, wyd. nast. Torino 1966.
Ferdydurke. [Przeł.] V. Verdiani. [Wstęp:] F.M. Cataluccio. Milano 1991, wyd. nast. tamże: 1993, 2004, 2009.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja i opracowanie dramaturgiczne tekstu: Z. Wróbel. Wystawienie: Warszawa, Teatr Studio 1979.
Adaptacja: H. Królikowska. Reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Toruń, Teatr im. W. Horzycy 1984.
Adaptacja i reżyseria: B. Hussakowski. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1986.
Ferdydurke. Część I – Szkoła. Reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Kraków, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 1987.
Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Poznań, Teatr Nowy 1991, wystawienia inne: Warszawa, Teatr Powszechny im. Z. Hübnera 1993, Gdynia, Teatr Miejski 1993, Słupsk, Teatr Nowy 2006.
Adaptacja i reżyseria: R. Major. Wystawienie: Szczecin, Teatr Polski 1994.
Inscenizacja i reżyseria: A. Jakimiec. Wystawienie: Białystok, Teatr im. A. Węgierki 1994.
Adaptacja: H. Królikowska-Wojtyszko, M. Wojtyszko. Oprac. tekstu i reżyseria: J. Bunsch. Wystawienie: Wrocław, Teatr Współczesny 1997.
Ja, Ferdydurke. Monodram. Adaptacja: P. Dąbrowski, A. Trojanowska. Reżyseria: A. Trojanowska. Wystawienie: Łódź, Teatr Studyjny'83 1997 (wykonanie: P. Dąbrowski).
Romanse i ballady. Adaptacja fragmentu pt. Lekcja łącznie z fragmentami utworów A. Mickiewicza (Ballady i romanse, Dziady, Pan Tadeusz). Adaptacja i reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowy 1998.
Adaptacja i reżyseria: A.M. Marczewski. Wystawienie: Warszawa, Studio Teatr Test (Teatr Mentalny) 1998, inne wystawienie: Płock, Teatr im. J. Szaniawskiego 1999.
Reżyseria: J. Opryński, W. Mazurkiewicz. Wystawienie: Lublin, Teatr Provisorium 1998.
Ferdydurke, czyli klucz od trzydziestych drzwi. Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Łódź, Teatr Powszechny 2001.
Hulajgęba. Adaptacja łącznie z Biesiada u hrabiny Kotłubaj [poz. ↑] i Dziennik [poz. ↑]: Scenariusz i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Kraków, Teatr Bagatela 2003.
Gra w Ferdydurke. Adaptacja: J. Milczanowski. Reżyseria: T. Piasecki. Wystawienie jako spektakl impresaryjny Stowarzyszenia Teatrów Nieinstytucjonalnych STEN, grany gościnnie: Kraków, Teatr Dialog 2006.
Scenariusz, reżyseria i opracowanie muzyczne: A. Tyszkiewicz. Wystawienie: Poznań, Teatr Polski 2007.
Ferdydurke, czyli czas nieuniknionego mordu. [Musical]. Libretto: R. Dziwisz. Muzyka: P. Dziubek. Reżyseria: W. Kościelniak. Wystawienie: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 2008.
Adaptacja: Z. Rybka. Reżyseria: B. Wyszomirski. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego 2008.
Adaptacja i reżyseria: B. Michalik. Wystawienie: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 2010.
Adaptacja i reżyseria: S. Melski. Wystawienie jako przedstawienie impresaryjne: Wrocław, Centrum Kultury Agora 2010.
Adaptacja i reżyseria: J. Milczanowski. Wystawienie: Białystok, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki 2011.
Scenariusz i reżyseria: R. Kasiukiewicz. Wystawienie: Wrocław, Wrocławski Teatr Lalek 2013.
Adaptacja: A.M. Marczewski. Reżyseria: S. Żukowski. Wystawienie: Tychy, Teatr BELFEgoR 2014.
Przenikanie. Adaptacja łącznie z B. Schulz: Emeryt. Scenariusz i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Radom, Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego, Scena Kameralna 2014.
Adaptacja i reżyseria: A. Moś-Kerger. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego, Scena Kameralna 2018.
Reżyseria i opracowanie muzyczne: P. Ratajczak. Dramaturgia: M. Marcinkiewicz-Górna. Wystawienie: Gniezno, Teatr im. A. Fredry 2018.
Adaptacja: M. Podstawny. Reżyseria: M. Miklasz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, Scena na Woli im. T. Łomnickiego w koprodukcji z Teatrem Malabar Hotel 2018.
radiowe
Cz. 1–3. Adaptacja: J. Kukuła, M. Wojtyszko. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 1989.
Cz. 1–25. Adaptacja: A. Borkowska. Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2002.
filmowe
Thirty door key. Scenariusz: Jerzy Skolimowski, [M. Skolimowski] J. Jorick, [Józef Skolimowski] J. Kay. Ekranizacja (Francja, Polska, Wielka Brytania) 1991.
telewizyjne
Adaptacja: H. i M. Wojtyszko. Reżyseria: M. Wojtyszko. Telewizja Polska 1986.
baletowe
Pupa. Balet w 1 akcie. Libretto na motywach „Ferdydurke”: K. Syrewicz. Muzyka: S. Syrewicz. Choreografia: A. Hop. Wystawienie: Warszawa, Teatr Wielki Opera Narodowa 2015.
Wyd. fragmentów: Szkolne spotkanie z Gombrowiczem. Wstęp i wybór: A. Marzec. Kraków: ODN* [Oddział Kształcenia Nauczycieli] 1985, 106 s.
Wersja francuska: Ferdydurke. [Przeł.: W. Gombrowicz, R. Martin] Brone. Paris 1958.
4. Opętani. Powieść. „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony”, Warszawa 1939 nr 152–243; „Express Poranny”, Kielce-Radom 1939 nr 152–243. Wyd. osobne zob. poz. ↑ (t. 10)). Wyd. nast.: [Warszawa:] Wers* [1987]; Warszawa: Res Publica 1990; [wyd. 4] Posłowie: D. Korwin-Piotrowska. Oprac. tekstu: B. Górska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, tamże: wyd. 3 [!] 2004, Posłowie: J. Franczak. Tekst oprac.: B. Górska. 2011, toż 2014.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta R. Krzyżowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2015, 1 płyta CD, plik w formacie mp3.
Pierwodruk podpisany: Zdzisław Niewieski.
Powieść do 1986 publikowana w wydaniach książkowych bez zakończenia; w 1986 L.B. Grzeniewski przedrukował ostatnie 3 odcinki (pierwodruk „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony” 1939 nr 241–243) w „Argumentach” (nr 41).
Przekłady
angielski
Possessed or the secret of Myslotch. [Przeł.] J. A. Underwood. London, Boston [1980], wyd. nast.: London, Boston 1981; London, New York 1988, tamże 1998.
The possessed. [Przeł.] A. Lloyd-Jones. [Wstęp:] A. Thirlwell. London 2023.
chiński
Zhaomo. [Przeł.] H. Lin. Shanghai 2013, wyd. nast. Beijing 2021, wyd. także jako dokument elektroniczny.
chorwacki
Opsjednuti. [Przeł.] A. Cvitanović. Zagreb 2021.
czeski
Posedlí. [Przeł.] H. Stachová. [Przedmowa:] J. Jarzębski. Praha 2008.
francuski
Les envoutés. [Przeł.:] A. Mailles, H. Wlodarczyk. Paris 1977, wyd. nast. tamże 1986.
Les envoutés. [Przeł.:] A. Mailles, K. Callebat, H. Wlodarczyk. [Paris] 1996. Wyd. nast.: [Paris] 2000, Paris 2004, Paris 2016, przedruk w: W. Gombrowicz: Moi et mon double. [Paris] 1996, Contes et romans. Paris 2018.
grecki
Oi magemenoi. [Przeł.] T. Chatzī'. Athī́na 1990.
hiszpański
Los hechizados. [Przedmowa:] P. Kalinine. Buenos Aires 1982.
Los hechizados. [Przeł.] J. Bianco. Barcelona 1986, wyd. nast. Barcelona 2004.
litewski
Apsėstieji. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 2012, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta R. Pranckūnas. Vilnius 2012, 1 płyta CD.
niderlandzki
De beheksten. [Przeł. z francuskiego] P. Beers. Amsterdam 1990.
niemiecki
Die Besessenen. [Przeł.] K. Staemmler. München, Wien 1989, wyd. nast.: München 1992, tamże: 1993, 1995; (W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 12). Frankfurt am Main 1998, tamże oddzielnie 2004.
rumuński
Posedątii. [Przeł.] C. Geambaşu. Piteşi 2006.
serbski
Sumanuti. [Tłumaczenie] B. Rajčić. Beograd 2019.
szwedzki
De besatta. [Przeł. z francuskiego] S. Ingvarson. Stockholm 2006, wyd. nast. tamże 2017, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta B. Örnehed. Enskede 2006, 1 płyta CD-R; wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2016.
węgierski
Megszállottak. [Przeł.] G. Körner. Pozsony 2008.
włoski
Schiavi delle tenebre. [Przeł.] P. Marchesani. [Milano] 1983, wyd. nast.: Milano 1984, pt. Gli indemoniati. Milano 1991, tamże 1993; Milano 2001.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja: T. Minc, E. Morawiec. Reżyseria: T. Minc. Wystawienie: Wrocław, Teatr Polski 1980, wystawienia inne: Warszawa, Teatr Narodowy 1982, Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1987.
Adaptacja: T. Minc, E. Morawiec. Reżyseria: R. Major. Wystawienie: Szczecin, Teatr Współczesny 1987.
Adaptacja i reżyseria: A. Pawłowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 2000.
Hell meets Henry halfway. Adaptacja: A. Shalpin. Reżyseria: D. Rothenberg. Wystawienie: Filadelfia, Theatre Pig Iron 2004 [nagroda OBIE dla najlepszego przedstawienia off-Broadway przyznana przez tygodnik „The Village Voice” w 2005].
Adaptacja i reżyseria: K. Garbaczewski. Wystawienie: Wałbrzych, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego 2008.
Adaptacja: J. Polewka, T. Bradecki. Reżyseria: T. Bradecki. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 2016.
Adaptacja i reżyseria: I. Gorzkowski. Wystawienie: Olsztyn, Teatr im. S. Jaracza 2020.
radiowe
Polskie Radio 1978 [powieść odczytana w 28 odcinkach].
Adaptacja: B. Prządka. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 1995.
w formie komiksu
Adaptacja: K. Pysiak. Rysunki: L. Ołdak. „Radar” 1983 nr 42-50, 52, 1984 nr 2, 3, 7, 11, 12.
5. Nuestro dramo erótico. „Viva cien años”, Buenos Aires 1944 nr z [IX, X], 18 X, 1 XI, 15 XI, 6 XII; 1945 nr z 7 I, 17 I, 21 II.
W. Gombrowicz podpisany: Jorge Alejandro. Seria 8 artykułów w języku hiszpańskim.
Przekłady
czeski
Naše erotické drama. [Przeł.] H. Stachová. Praha 2008.
francuski
Notre drame érotique. [Przeł. z hiszpańskiego:] A. Plantagenet, M.H. Méjean, M.F. Cassel. [Wstęp:] M. Carcassonne. Paris 2019.
niemiecki
Das drama mit unserer Erotik. [Przeł. z hiszpańskiego] G. Haefs. W: W. Gombrowicz: Argentinische Streifzüge und andere Schriften. (Gesammelte Werke. [T.] 11). Frankfurt am Main 1998 . Wyd. osobne Zürich 2022.
serbski
Naša erotska drama. [Przeł.] M. Markić. Beograd 2013.
Przekład polski: Nasz dramat erotyczny. Tłum. I. Kania. Druk w: Dzieła. Kraków 1996 zob. poz. ↑ (t. 13) s. 109–153. Wyd. osobne ze wstępem R. Gombrowicz Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, 77 s. Wyd. 2 tamże 2017.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2017, pliki w formacie EPUB, MOBI.
6. Przeciw poetom. [Szkic]. Powst. w 1947. „Kultura”, Paryż 1951 nr 10 s. 4–11. Druk łącznie ze szkicem „Sienkiewicz” [pierwodruk „Kultura”, Paryż 1953 nr 6 s. 3–11] w: Dziennik zob. poz. ↑ [Cz. 1]. Wyd. łącznie ze szkicem „Sienkiewicz” pt. Przeciw poetom. (Sienkiewicz). Gdańsk: PUNK [Klin]* [1978], 21 s. Toż wyd. nast.: [Gdańsk]: Klin* 1980; [B. m.:] Wolne Wydawnictwo Polowe im. S. Brzozowskiego 1981; [Warszawa: b.w.* 1981]; Warszawa* 1983. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 6), ↑ [cz. 1], ↑ oraz w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945–1985. Lublin 1992.
Odczyt pt. „Contra los poetas” powstał w pierwszej wersji w języku hiszpańskim i został wygłoszony w 1947 w ramach cyklu odczytów w salonie księgarni Fray Mocho w Buenos Aires; w wersji polskiej został poszerzony.
Polemika: Cz. Miłosz: List do Gombrowicza. „Kultura,” Paryż 1951 z. 11 s. 119–124, W. Gombrowicz: „Przeklęte zdrobnienie dało mi się we znaki”. Tamże 1952 nr 7/8 s. 32–38; przedruk szkicu W. Gombrowicza i polemiki w: Cz. Miłosz: Zaczynając od moich ulic. Warszawa* 1987, wyd. nast. Wrocław 1990 oraz poz. ↑.
Przekłady
angielski
Against poets. W: W. Gombrowicz: Diary. [T.] 1. [Przeł.] L. Valee. London, New York 1988 [tu także przekł. szkicu „Sienkiewicz”].
francuski
Contre les poètes. [Przeł.] A. Kosko. W: W. Gombrowicz: Contre les poètes. [Bruxelles] 1988.
portugalski
Contra los poetas. [Przeł.] J. Henriques. Lisboa 1989.
Kontra los poetas. [Przeł.:] M.P. de Souza, D. Diegues. Asunción 2009.
słowacki
Proti poézii. [Przeł.] K. Chmel. Levoča 1995.
włoski
Contro i poeti. [Red.] F.M. Catalucci. [Przeł.:] R. Landau, S. Meucci. Roma 1995.
7. Ślub. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1944–1947. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Trans-Atlantyk; Ślub. Ze wstępem J. Wittlina i komentarzem autora. Paryż: Instytut Literacki 1953, 317 s. Wyd. nast. zmienione Warszawa: Czytelnik 1957. Prapremiera: teatralna polska: Reżyseria: J. Jarocki. Gliwice, Teatr Studencki przy Politechnice Gliwickiej 1960; teatralna światowa: Reżyseria: J. Lavelli. Paryż, Théâtre Récamier 1964; telewizyjna: Reżyseria: R. Major. Telewizja Polska 1983; radiowa: Reżyseria: W. Modestowicz. Cz. 1-3. Polskie Radio 1998. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), ↑ (t. 6), ↑, ↑, ↑ oraz w: Polski dramat emigracyjny 1939–1969. Poznań 1993 s. 97–209.
Wystawienia następne
Pierwsze wystawienie w teatrze zawodowym: Reżyseria: J. Jarocki. Warszawa, Teatr Dramatyczny 1974. Wystawienia następne zob. strona internetowa: Zob. link.
Planowana w 1957 prapremiera w kieleckim Teatrze im. S. Żeromskiego nie doszła na żądanie autora do skutku.
Przekłady
angielski
The marriage. [Przeł.] L. Iribarne. New York 1969, wyd. nast. London 1970. Wystawienie: Rochester [USA; Teatr Uniwersytecki] 1970; Sydney, Opera Brodwalk Studio 1998. Przedruk w: W. Gombrowicz: Three plays. London, New York 1998.
arabski
Zawāǧ. [Przeł.] G. Yacoub. Wārsū 2004.
bułgarski
Venčavane. [Przeł.] D. Lau-Bukovska. W: W. Gombrowicz: Piesi. Veliko T''rnovo 1997.
chorwacki
Vjenčanje. [Przeł.] Z. Malić. „Prolog”, Zagrzeb 1974 nr 18, wyd. w: W. Gombrowicz: Drame. Zagreb 2005. Wystawienie: Sarajevo, Kamerni Teatar 1977.
estoński
Laulatus. [Przeł.] H. Lindepuu. W: W. Gombrowicz: Laulatus ja teisi näidendeid. Laiuse 2004.
francuski
Le mariage. [Przeł.: J. Kukułczanka] Koukou Chanska, G. Sédir. Wystawienie: Reżyseria: J. Lavall. Paryż, Théâtre Récamier 1963. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑] pt. Théâtre: Yvonne, princesse de Bourgogne; Le mariage. Paris 1965, wyd. nast.: Paris 1982, tamże: 1992, 1994, przedruk w: W. Gombrowicz: Théâtre. [Paris] 2001.
Mariage. [Przeł.:] B. Schubert, D. Martin. Paris 1984.
grecki
O gámos. [Przeł.] K. Skaliòras. Athī'na 1980.
hiszpański
El casamiento. [Przeł. A. Rússovich przy współpracy autora] Buenos Aires 1948, przedruk w: W. Gombrowicz: Teatro completo. Buenos Aires 2018.
El matrimonio. [Przeł. z francuskiego] J. Fernández de Castro. Wyd. łącznie z Operetka [poz. ↑] pt. El matrimonio; Opereta. Barcelona 1973.
kaszubski
Zdënk. [Red.:] J. Tréder. [Przeł.] H. Makùrôt. Gdańsk 2011.
koreański
Kyŏlhonshik. [Przeł.] B. Jeong. W: W. Gombrowicz: Ibona, Purŭgundŭ ŭi kongju; Kyŏlhonshik; Op'eret'a. Sŏul 2015.
niderlandzki
Het huwelijk. Wystawienie: Rotterdam, Theater Nieuw Rotterdams Tuneel 1968. Wyd. łącznie z poz. ↑, ↑ pt. Toneel. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1974.
niemiecki
Die Trauung. [Przeł.] W. Tiel. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑] pt. Yvonne. Prinzessin von Burgund; Die Trauung. Frankfurt am Main 1964, wyd. oddzielnie Frankfurt am Main 1974, przedruk w: Modernes Polnische Theater I. Neuwid 1967, wyd. łącznie z przekł. Historia [poz. ↑] pt. Die Trauung; Geschichte. Frankfurt am Main 1983. Wystawienie: Inscenizacja: E. Schröder. Berlin, Schiller-Theater 1968. Adaptacjja operowa: [Opera w 3 aktach; muzyka i libretto wg przekł. W. Tiela:] V.D. Kirchner. Wystawienie: Wiesbaden, Hessisches Staatstheater 1975.
Die Trauung. [Przeł.] R. Fieguth. Druk w: W. Gombrowicz: Theaterstücke. (Gesammelte Werke. [T.] 5). München, Wien 1997, wyd. nast.: Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne tamże 2006. Wystawienie: Zurych, „Off Züri” Theater 1983.
portugalski
O casamento. Wyd. łącznie z przekł. poz. Iwona, księżniczka Burgunda [↑] pt. Ivone, Princesa do Borgonha; O casamento. [Przeł.:] C. da Silva, J. Ferrão, A. Kusmierczyk. Lisboa 2019.
rosyjski
Przeł. M.B. Jagiełło. Wystawienie: Wilno, Rosyjski Teatr Dramatyczny Litwy 1994.
Venčanie. [Przeł.] Û. Čajnikov. W: V. Gombrovič: P'esy. Sankt-Peterburg 2021.
rumuński
Cununia. [Przeł.] O. Zaicik. W: W. Gombrowicz: Jurnal; Teatru. Bucureşti 1988, przedruk w: W. Gombrowicz: Teatru. [Przeł.:] O. Zaicik, C. Godun. Bucureşti 2010.
serbski
Venčanje. Wystawienie: Novi Sad, Srpsko Narodno Pozorište 2003.
słoweński
Wystawienie: Ljubljana 1977.
szwedzki
Vigseln. [Przeł.] G.O. Eriksson. Wystawienie: Sztokholm, Kungliga Dramatiska Teatern 1966. Wyd. łącznie z Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Yvonne, princessa av Burgund; Vigseln; Operett. Tre Pjäser. Stockholm [1968].
Vigseln. [Przeł.] A. Bodegård. Wystawienie: Reżyseria: K. Duner. Sztokholm, Kungliga Dramatiska Teatern 1995.
ukraiński
Šlûb. [Przeł.] L. Andrìêvs'ka. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Operetka [poz. ↑] pt. Ìvona, princesa burgunds'kogo; Šlûb; Opereta. Kiïv 2021.
węgierski
Eskuvo. [Przeł.] G. Spiró. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Operetka ↑ pt. Drámák. [Budapest] 1984, wyd. nast. Pozsony 1998.
włoski
Il matrimonio. [Przeł.] R. Guidieri. Torino 1967, wyd. nast. Torino 1976, Torino 1982. Wystawienie: Mediolan, Teatro Porcospino 1968.
Il matrimonio. [Przeł.] G. De Biase. Napoli; Cracovia 2004.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja łącznie z fragmentami sztuk: S. Wyspiański: Wesele; S.I. Witkiewicz: Matka; S. Mrożek: Tango pt. Akty.: Scenariusz i reżyseria: J. Jarocki. Wystawienie: Warszawa, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 1972.
Adaptacja w formie programu kabaretowego łącznie z: S.I. Witkiewicz: Matka; S. Wyspiański: Wesele; S. Mrożek: Tango pt. Taki nam się snuje dramat: Inscenizacja i reżyseria: R. Major. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 1999.
Adaptacja łącznie z Trans-Atlantyk [poz. ↑] pt. Synczyzna: Scenariusz i reżyseria: W. Sobaszek. Wystawienie: Jonkowo, Teatr Wiejski „Węgajty” 2004.
Adaptacja w formie monodramu łącznie z opowiadaniem Pamiętnik Stefana Czarnieckiego [poz. ↑] pt. A teraz Ja!: Scenariusz i reżyseria: E. Ignaczak. Wystawienie: Sopot, Teatr Stajnia Pegaza 2005 (wykonanie: G. Sierzputowski).
Adaptacja łącznie z S.I. Witkiewicz: Nadobnisie i koczkodany pt. Ojcobójcy: Reżyseria: M. Stalens. Wystawienie: Kraków, Szkoła Aktorska SPOT 2014.
Pomiędzy. Scenariusz i reżyseria: E. Ignaczak. Wystawienie: Gdynia, Teatr Gdynia Główna 2015.
Wyd. łącznie z Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑] pt. Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub. Lekcja literatury z J. Radziwiłowiczem, G. Jarzyną i P. Gruszczyńskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 269 s.
8. Trans-Atlantyk. Powieść. Powst. ok. 1948–1950. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Trans-Atlantyk; Ślub. Ze wstępem J. Wittlina i komentarzem autora. Paryż: Instytut Literacki 1953, 317 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1957. Wyd. oddzielnie: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza* 1981, 116 s.; Warszawa: CKS PW* [Centrum Klubowe ZSP Politechniki Warszawskiej 1983]; Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Młynek”* 1983; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993, tamże: 1994, Posłowie: S. Chwin. Tekst oprac. J. Grodzicka. 1996, toż 1998; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998; Posłowie: S. Chwin. Tekst oprac. J. Grodzicka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, tamże 2004; Kraków: Mediasat Poland 2005; Posłowie: S. Chwin. Tekst oprac. J. Grodzicka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2009, tamże: Posłowie: J. Franczak. Tekst oprac. J. Grodzicka. [2013]. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2), ↑ (t. 3), ↑ (t. 4).
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta T. Czajka. Warszawa: Agora; „Bellona” 2007, 1 płyta CD. Lektury Obowiązkowe Gazety Wyborczej, 4; Czyta W. Pszoniak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, 1 płyta CD, plik w formacie mp3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI, mp3.
Przekłady
albański
Transatlantiku. [Tłum.] R. Çollaku. Tirana 2022.
angielski
Trans-Atlantyk. [Przeł.:] C. French, N. Karsov. [Wstęp:] S. Barańczak. New Haven, CT 1994.
Trans-Atlantyk. An alternate translation. [Przeł.] D. Borchardt. New Haven, CT; London 2014.
chiński
Héngdù dàxīyáng = Trans-Atlantyk. [Przeł.] D. Yang. Shanghai 2013, wyd. nast. Beijing 2021, wyd. także jako dokument elektroniczny.
chorwacki
Trans-Atlantik. [Przeł.] M. Martíc. Zaprešíć 2009.
czeski
Trans-Atlantik. [Przeł.] H. Stachová. Praha 2007.
francuski
Trans-Atlantique. [Przeł.:] [K. A. Jeleński] C. Jelenski, G. Serreau. Paris 1976, wyd. nast.: Paris 1986, [Paris] 1990, przedruk w: W. Gombrowicz: Moi et mon double. [Paris] 1996, Contes et romans. Paris 2018.
hiszpański
Trans-Atlántico. [Przeł.:] S. Pitol, K. Piekarek. Barcelona 1971, wyd. nast.: Barcelona 1986, Barcelona 2003.
Trans-Atlántico. [Przeł.:] S. Pitol. Buenos Aires 2015.
japoński
Toransu-Atorantikku = Trans-Atlantyk. [Przeł.] M. Nishi. Tōkyō 2004.
litewski
Transatlantas. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 2009, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta Algimantas Butvilas. Vilnius 2011, 1 płyta CD.
macedoński
Trans-Atlantik. [Przeł.] F. Dimevski. Skopǰe 2013.
niderlandzki
Trans-Atlantisch. [Oprac.:] M. Pankowski. [Przeł. z duńskiego i francuskiego] P. Beers. Amsterdam 1977, przedruk w: W. Gombrowicz: Verhalen; Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. Utrecht 2018.
niemiecki
Trans-Atlantik. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1964, wyd. nast. łącznie z Pornografia [poz. ↑], Kosmos [poz. ↑] pt. Verführung; Trans-Atlantik; Indizien. Pfullingen 1973.
Trans-Atlantic. [Przeł.] R. Fieguth. (Gesammelte Werke. [T.] 2). München; Wien 1987, wyd. nast.: wyd. osobne Berlin 1988; (Gesammelte Werke. [T.] 2). Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne Frankfurt am Main 2004.
rosyjski
Trans-Atlantik. [Przeł.] Û. Čajnikov. Moskva 1994.
rumuński
Trans-Atlantic. [Przeł.] I. Petrica. Bucurešti 1999, wyd. nast. tamże 2006.
serbski
Trans-Atlantik. [Przeł.] B. Rajčić. Beograd 1996.
Transatlantik. [Przeł.] M. Markić. Beograd 2013.
słoweński
Trans-Atlantik. [Przeł.] N. Jež. Ljubljana 1998.
szwedzki
Trans-Atlantic. [Przeł.] A. Bodegård. Stockholm 2009, wyd. nast. tamże: [Posłowie:] J. Stolpe. 2016, 2017, wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2016.
turecki
Atlantik ötesi. [Przeł. z francuskiego] Y. Avunç. İstanbul 1992, wyd. nast. tamże 1995.
Trans-Atlantik. [Przeł.] N.T. Yüce. İstanbul 2017.
ukraiński
Trans-Atlantik. [Przeł.] A. Bondar. L'vìv 2015.
węgierski
Transz-Atlantik. [Przeł.:] G. Kerényi, I. Fejér. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Transz-Atlantik; Pornográfia. Budapest 1987.
Transz-Atlantik. [Przeł.] G. Körner. Bratislava; Pozsony 2006.
włoski
Transatlantico. [Przeł.] R. Landau. Milano 1971, wyd. nast.: tamże: pt. Trans-Atlantico. Milano 1982, tamże 2005; Milano 2019.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja i reżyseria: M. Grabowski. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1981; inne wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1982; Kraków, Narodowy Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 2008.
Adaptacja i reżyseria: E. Korin. Wystawienie: Wrocław, Teatr Polski 1982.
Adaptacja i reżyseria: A. Pawłowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1984; wystawienie inne: Opole, Teatr im. Jana Kochanowskiego 1987.
Adaptacja i reżyseria: M. Mokrowiecki. Wystawienie: Płock, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego, Mała Scena 1991.
Adaptacja: M. Grabowski. Reżyseria: E. Kutryś, M. Grabowski. Wystawienie: Katowice, Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego, Duża Scena 1993.
Adaptacja i reżyseria: W. Górski. Wystawienie: Elbląg, Teatr Dramatyczny 1999, wystawienie inne: Szczecin, Teatr Polski 2000.
Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Montownia 2000, wystawienie inne: Gdynia, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza 2004.
Adaptacja i reżyseria: K. Galos. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny 2002.
Adaptacja łącznie z Dziennik [poz. ↑] pt. Tango Gombrowicz: Adaptacja i reżyseria: M. Grabowski. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr 2003.
Adaptacja i reżyseria: W. Mazurkiewicz, J. Opryński. Wystawienie: Lublin, Kampania Teatr Provisorium 2004.
Adaptacja łącznie z Ślub [poz. ↑] pt. Synczyzna: Scenariusz i reżyseria: W. Sobaszek. Wystawienie: Jonkowo, Teatr Wiejski „Węgajty” 2004.
Adaptacja: L. Raczak, M. Rembarz. Reżyseria: L. Raczak. Wystawienie: Gniezno, Teatr im. A. Fredry 2004.
Adaptacja i reżyseria: B. Wyszomirski. Wystawienie: Jelenia Góra, Teatr Jeleniogórski im. C.K. Norwida, Scena Dramatyczna 2006.
Trans-Atlantyk, czyli antypolska robota. Adaptacja i reżyseria: P. Sieklucki. Wystawienie: Kielce, Teatr im. S. Żeromskiego 2008.
Adaptacja, reżyseria i opracowanie muzyczne: J. Tumidajski. Wystawienie: Wrocław, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego 2010.
Adaptacja w formie monodramu i wykonanie: H. Jóźwiak. Wystawienie: Płock, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego, Scena Kameralna 2013.
Adaptacja i reżyseria: J. Jabrzyk. Wystawienie: Białystok, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki, Scena Duża 2016.
Adaptacja i reżyseria: A. Tyszkiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 2018.
Trans-Atlantico. Adaptacja (łącznie z Dziennikiem poz. ↑) i reżyseria: T. Gawron. Wystawienie: Tarnów, Teatr im. L. Solskiego 2019.
radiowe
Adaptacja: E. Marcinkowska. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 1996.
telewizyjne
Adaptacja i reżyseria: E. Korin. Telewizja Polska 1984.
Adaptacja i reżyseria: M. Grabowski. Telewizja Polska 1991.
baletowe
Trans... Nieprawdziwe zdarzenie progresywne. Adaptacja baletowa. Scenariusz i choreografia: E. Wycichowska. Wystawienie: Poznań, Polski Teatr Tańca 1997.
9. Historia. (Operetka). [Utwór dramatyczny]. Fragmenty. Powst. 1951. Pierwodruk: [Wstęp:] K. A. Jeleński: Od bosości do nagości. (O nieznanej sztuce Witolda Gombrowicza). „Kultura”, Paryż 1975 nr 10 s. 3–55. Prapremiera: teatralna: Scenariusz i reżyseria: K. Skorupski. Wrocław, Akademicki Ośrodek Teatralny „Kalambur” 1978; telewizyjna: Reżyseria: J. Wernio. Telewizja Polska 1990. Wyd. osobne: Wstęp: K.A. Jeleński. Kraków: Wydawnictwo Kos [Krakowska Oficyna Studentów]* 1981, 55 s. Wyd. nast.: Warszawa: Teatr Szwedzka 2/4 1990, III, 46 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 13), ↑, ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny łącznie z poz. ↑ pt. Dramaty. Operetka; Historia. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wystawienia następne
Pierwsze wystawienie w teatrze zawodowym: Opracowanie dramaturgiczne tekstu i reżyseria: K. Skorupski. Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 1981. Wystawienia następne zob. strona internetowa: Zob. link. Wystawione także pt. Portret wielokrotny.
O rekonstrukcji akcji na podstawie papierów pośmiertnych W. Gombrowicza zob. K.J. Zembrzuski: Stopa nieobuta. (O czwartym, nie znanym dramacie Gombrowicza). „Odra” 1977 nr 3 s. 35–41.
Pierwsza wersja Operetki por. poz. ↑.
Przekłady
francuski
L'histoire. [Przeł.:] [K. A. Jeleński] C. Jelenski, G. Serreau. Wyd. łącznie z przekł. Operetka [poz. ↑] pt. L'histoire; Opérette. Paris 1977, wyd. nast. Paris 1995, przedruk w: W. Gombrowicz: Théâtre. [Paris] 2001.
hiszpański
Historia (Opereta). Fragmentos. W: W. Gombrowicz: Teatro completo. [Przeł.:] B. Zaboklicka, P. Freixa, W. Gombrowicz, A. Rússovich. Buenos Aires 2018.
niemiecki
Geschichte. [Przeł.:] F. Bondy, [K.A. Jeleński] C. Jelenski. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑] pt. Die Trauung; Geschichte. Frankfurt am Main 1983, przedruk w: W. Gombrowicz: Theaterstücke. (Gesammelte Werke. [T.] 5). München, Wien 1997, wyd. nast. Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne tamże 2006.
rumuński
W: Teatru. [Przeł.:] O. Zaicik, C. Godun. Bucureşti 2010.
węgierski
Történelem. [Przeł.] G. Körner. W: W. Gombrowicz: Drámák. Pozsony 1998.
włoski
[Przeł. i oprac.] F. M. Cataluccio. „MicroMega”, Rzym 1993 nr 4.
Adaptacje
teatralne
łącznie z opowiadaniem Zdarzenia na brygu Banbury [poz. ↑] pt. Zdarzenia na brygu Banbury: Adaptacja i reżyseria: G. Wiśniewski. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1999.
telewizyjne
Scenariusz i reżyseria: [G. Jarzyna] Horst Leszczuk . Telewizja Polska 1999.
10. Bakakaj. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1957, 248 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] Tekst oprac. B. Milewska-Petlicka. 1993, [wyd. 3] z posłowiem Z. Łapińskiego. 1997, toż: 2000, pt. Bakakaj i inne opowiadania 2007. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 9), ↑ (t. 1), ↑ (t. 1), ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Tytuł tomu pochodzi od nazwy ulicy Bacacay w Buenos Aires, przy której W. Gombrowicz mieszkał w 1940.
Zawartość
Zawiera nieznacznie zmienione opowiadania z poz. ↑ [zmienione zostały także tytuły opowiadań: „Na 5 minut przed zaśnięciem” na „Przygody”; „Krótki pamiętnik Jakuba Czarnieckiego” na „Pamiętnik Stefana Czarnieckiego”, – nadto: [z Ferdydurke, poz. ↑:] Filidor dzieckiem podszyty; Filibert dzieckiem podszyty. – Na kuchennych schodach. – Szczur. – Bankiet.
Przekłady
angielski
Bacacay. [Przeł.] B. Johnston. New York 2004.
bośniacki
Bakakaj. [Przeł.] T. Miletíc-Oručevíc. Sarajevo 2004, wyd. nast. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Porča. Sarajevo 2009, 1 płyta CD.
chiński
Bakakayi dajie. [Przeł.:] D. Yang, G. Zhao. Shanghai 2014, wyd. nast. Beijing 2021, wyd. także jako dokument elektroniczny.
chorwacki
Bakakaj. [Przeł.] T. Miletíc-Oručevíc. Zagreb 2007.
czeski
Bakakaj. [Przeł.] H. Stachová. Praha 2004.
estoński
Neitsilikkus ja teisi jutte. [Przeł.] H. Lindepuu. Tallinn 2015.
francuski
Bakakaï. [Przeł.:] G. Sédir, A. Kosko, [W. Gombrowicz, R. Martin] Brone. Paris 1967, wyd. nast. tamże: 1984, 1990, [wyd. nowe] [Paris] 1998, przedruk w tegoż: Moi et mon double. [Paris] 1996, Contes et romans. Paris 2018.
hiszpański
La virginidad. [Przeł.] S. Pitol. Barcelona 1971 [przekład 3 opowiadań].
Bakakai. [Przeł.] S. Pitol. Barcelona 1974, wyd. nast.: Barcelona 1986, 2000.
Bacacay. [Przeł.:] S. Pitol, [opowiadania nieprzełożone w poprzednich wydaniach:] B. Zaboklicka, P. Freixa. Buenos Aires 2015.
japoński
Bakākai. [Przeł.] Y. Kudő. W: Yasensukī: Pari-o yaku; Andoricchi: Norowareta nakaniwa; Gonburovicchi: Bakākai. [Przeł.:] T. Egawa, S.. Yoshigami. Y. Kudo. Tōkyō 1967. Wyd. osobne Tōkyō 1998.
macedoński
Bakakaǰ. [Przeł.] F. Dimevski. Skopǰe 2018.
niderlandzki
Met voorbedachten rade. [Przeł. z francuskiego w wyborze] P. Beers. Amsterdam 1969, wyd. nast. pt. De rat. Amsterdam 1971, przedruk w: W. Gombrowicz: Verhalen. Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. Utrecht 2018.
niemiecki
Die Ratte und andere Erzählungen. [Wybór]. [Przeł.] W. Tiel. Frankfurt am Main 1966.
Jungfraülichkeit. 6 Texte. [Przeł.] W. Tiel. [Esej:] F. Bondy. Reinbek bei Hamburg 1966.
opowiadania Szczur: Die Ratte. [Przeł.] W. Tiel. Berlin 1973.
Bacacay. [Przeł.:] W. Tiel, O. Kühl. W: W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 9. München, Wien 1984, wyd. nast. Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne Frankfurt am Main 2005.
perski
Qatl-e ḥesâb šodeh. [Przeł.] A. Nūrī. Tehrân [2016].
portugalski
Bakakai. [Przeł.:] A. Cabral. Rio de Janeiro 1968.
Bakakai. [Przeł.] R.A. Paiva. Lisboa 2020.
rosyjski
Prednamerennoe ubijstvo. [Przeł:] V. Klimovski, K. Starosel'skaja. Moskva 1991 [bez fragmentu Ferdydurke poz. ↑], przedruk w: W. Gombrowicz: Kosmos. [Wybór utworów]. Sankt-Peterburg 2001.
rumuński
Bakakai. [Przeł.] C. Godun. Bucureşti 2008.
serbski
Bakakaj. [Przeł.:] N. Janać, M. Tukaj. Beograd 2018.
słoweński
Bakakaj. [Przeł.] J. Unuk. Ljubljana 2008.
szwedzki
Bakakaj. [Przeł.] D. Szybek. Stockholm 2006, wyd. nast. tamże 2017, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta D. Zetterstad. Enskede 2007, 1 płyta CD-R; wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2016.
opowiadania Bankiet: Banketten. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Filibert dzieckiem podszyty: Filibert med barn i botten. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Na kuchennych schodach: I kökstrappan. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Szczur: Råttan. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L. Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
turecki
Taammüden cinayet. [Przeł.] M. Göle. İstanbul 1993.
Bakkaa'i. [Przeł. z francuskiego] E. Korkut. Istanbul 1999.
węgierski
Cselédlépcsőn. [Przeł.:] G. Körner, L. Pálfalvi. Budapest 1997.
włoski
Bacacay. [Red.:] F.M. Cataluccio. [Przeł.] R. Landau. Milano 1968, wyd. nast. tamże: 1989, [Wstęp i red.:] F.M. Cataluccio. 2004.
Bacacay. Tutti i racconti. [Przeł.] A. Amenta, D. Prola. [Red.] F.M. Cataluccio. Milano 2022.
Adaptacje
teatralne
opowiadania Bankiet: Bankiet. Groteska bez słów wg utworów W. Gombrowicza. Libretto: B. Głuszczak. Reżyseria: B. Głuszczak, J. Wierzbicki. Muzyka: C. Niemen. Olsztyn, Pantomima Olsztyńska. Scena Teatru im. S. Jaracza 1982.
opowiadania Szczur: Adaptacja i reżyseria: U. Kijak. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski 2004.
opowiadania Szczur pt. Marsz, marsz Gombrow...ski: Reżyseria i scenografia: Ch. Bochdansky. Wystawienie: Białystok, Białostocki Teatr Lalek 2010.
opowiadań Bankiet; Filibert dzieckiem podszyty oraz Biesiada u hrabiny Kotłubaj [↑], Pampelan w tubie [↑] pt. Bankiet: Adaptacja i reżyseria: T. Bradecki. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza 2019.
radiowe
opowiadania Szczur: Adaptacja i reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2006.
11. Pornografia. [Powieść]. Paryż: Instytut Literacki 1960, 159 s. Wyd. nast.: Gdańsk: Klin* 1980; Pułtusk [właśc. Kraków]: Oficyna Narodowa* 1980; Śląsk [właśc. Katowice:] Wydawnictwo Polskie* 1981; [b.m.w.* 1982]; Warszawa: Książnica Literacka* 1984; z posłowiem M. Głowińskiego Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994, tamże: 1997, 2003, 2004; Warszawa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2005; Tekst oprac. B. Stanowska-Cichoń. [Posłowie:] J. Franczak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2011. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 3), ↑ (t. 4).
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Poniedziałek. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2015, 1 płyta CD, plik w formacie mp3.
Nagrody
Nagroda Literacka paryskiej „Kultury” w 1960.
Przekłady
angielski
Pornografia. [Przeł. z francuskiego:] A. Hamilton. London 1966, wyd. nast.: New York 1966, tamże 1968, London 1991, London, New York 1994, przedruk w: W. Gombrowicz: Three novels. New York [1978], w: W. Gombrowicz: Cosmos and Pornografia. Two novels. New York 1985.
Pornografia. [Przeł.] D. Borchardt. New York 2009, tamże 2010.
chiński
Sè. [Przeł.] D. Yang. Beijing 2012, wyd. nast. tamże 2021, wyd. także jako dokument elektroniczny.
chorwacki
Pornografija. [Przeł.:] S. Poštić. Wyd. łącznie z przekł. Kosmos [poz. ↑] pt. Pornografija; Kozmos. Zagreb 1973, wyd. osobno Zagreb 2005.
Parnografija. [Przeł.] S. Poštić. Zagreb 2005.
czeski
Pornografie. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1997, wyd. nast. tamże 2010.
duński
Svinestreger. [Przeł.] P. Hultberg. Viborg 1977.
fiński
Pornografiaa. [Przeł.] T. Veikko. Helsinki 1969.
francuski
La pornographia. [Przeł.] G. Lisowski. Paris 1962, wyd. nast. tamże :1967, 1969, 1980, 1985, 1986, 1994, 1995, przedruk w: W. Gombrowicz: Moi et mon double. [Paris] 1996, w: Contes et romans. Paris 2018.
grecki
Ī pornografía. [Przeł.] D. Dīmītriádīs. Thessaloníkī 1977.
hebrajski
Pôrnôgrāpyā(h). [Przeł.] M. Hāndēlsaṣ. Tēl-'Ā̱bî̱b 1987.
hiszpański
Pornografia. [Przeł.] G. Ferrater. Barcelona 1968, wyd. nast. tamże: 1970, 1982, 2002, 2005, 2008, [2009], 2011, 2017.
Pornografia. [Przeł.] D. Szmidt. Barcelona 1986.
Pornografia. [Przeł.:] B. Zaboklicka, P. Freixa. Buenos Aires 2017.
japoński
Porunogurafia. [Przeł.] Y. Kudō. Tōkyō 1967, wyd. nast. tamże: 1975, 1989.
kataloński
Pornografia. [Przeł.] D. Szmidt. Barcelona 1986, wyd. nast. 1990.
koreański
Poreunogeurapia. [Przeł.] G. Im Mi Gyeong. Seoul 2004.
litewski
Pornografija. [Przeł.] S. Ramanauskaitė. Vilnius 1996, wyd. nast. Vilnius [2007].
macedoński
Pornografija. [Przeł.] D. Gegovski. Skopje 2000.
niderlandzki
De Pornografie. [Przeł.] J.L. Teengs. Amsterdam 1964, wyd. 2 Amsterdam 1969.
Pornografie. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1994, przedruk w: W. Gombrowicz: Verhalen. Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. Utrecht 2018.
niemiecki
Verführung. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1963, wyd. nast. łącznie z przekł. Trans-Atlantyk [poz. ↑], Kosmos [poz. ↑] pt. Verführung; Trans-Atlantik; Indizien. Pfullingen 1973.
Pornographie. [Przeł.:] W. Tiel, R. Schmidgall. München, Wien 1984, przedruk w: W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 3. München, Wien 1984, wyd. nast. Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne: München; Wien 2004; Frankfurt am Main 2005.
Pornographie. [Przeł.] R. Schmidgall. Zürich [2022].
norweski
Forførelsen. [Przeł.] A. Amlie. Oslo 1966.
Pornografi. [Przeł.] A. Banach. Oslo 2020.
portugalski
A Pornografia. [Przeł.] F.M. de Costa. Rio de Janeiro 1970.
A Pornografia. [Przeł.] T. de Moraes. [Red. przekł.] Y. Michalski. Rio de Janeiro 1986.
A Pornografia. [Przeł.] A. Fernandes. Lisboa [1988], wyd. nast. tamże 1998.
Pornografia. [Przeł.] T. Barciński. São Paulo 2009.
Pornografia. [Przekł. i przedmowa:] T. Fernandes Swiatkiewicz. Alfragide 2012.
rosyjski
Pornografiâ. [Przeł.] Û. Čajnikov. W: V. Gombrovič: Devstvennost' i drugie rasskazy: Pornografiâ; Iz dnevnik. Moskva 1992, wyd. nast.: Sankt-Peterburg 2000, tamże 2001.
Pornografiâ. [Przeł.] S. Makarcev. Moskva 1994, przedruk w: W. Gombrowicz: Kosmos. [Wybór utworów]. Sankt-Peterburg 2001.
rumuński
Pornografie. [Przeł.] I. Petrică. Bucureşti 1999, wyd. nast. Bucureşti 2007.
serbski
Pornografija. [Przeł.] M. Markić. Beograd 2011.
słoweński
Pornografiaj. [Przeł.] K. Śalamun-Biedrzycka. Ljubljana 1986, wyd. nast. tamże 1987.
szwedzki
Förförelsen. [Przeł.:] J. Kunicki, J. Stolpe. Stockholm 1967, wyd. nast. pt. Pornografi tamże: 2004, 2016, 2017, wyd. jako dokument dźwiękowy pt. Förförelsen: Czyta H. Spira. Johanneshov 2009, 1 płyta CD-R.
turecki
Pornografi. [Przeł. z francuskiego] B. Tözer. İstanbul 1998, wyd. nast. tamże 2018.
Pornografi. [Przeł.] O.F. Baş. İstanbul 2018.
ukraiński
Pornografìâ. [Przeł.] O. Gricenko. L'vìv 2015.
węgierski
Pornográfia. [Przeł.] I. Fejér. Wyd. łącznie z z przekł. Trans-Atlantyk [poz. ↑] pt. Transz-Atlantik; Pornográfia. Budapest 1987.
włoski
La seduzione. [Przeł.] R. Landau. Milano 1962, wyd. nast. pt. Pornografia: Milano 1972, Milano 1974, Milano 1975.
Pornografia. [Przeł.] V. Verdiani. [Wstęp:] F.M. Cataluccio. Milano 1994, wyd. nast. tamże: 2005, 2018.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja i reżyseria: A. Pawłowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1983; wystawienie inne: Warszawa, Teatr Capitol 2009.
Adaptacja: A. Pawłowski. Reżyseria: G. Sobociński. Wystawienie: Poznań, Scena na Piętrze 1985; wystawienie inne: Płock, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego 1989.
Adaptacja: W. Żyszkiewicz. Reżyseria: A. Maj. Wystawienie: Łódź, Teatr Nowy 1985.
Adaptacja i reżyseria: H. Adamek. Wystawienie: Olsztyn, Teatr im. S. Jaracza 1990.
Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Powszechny im. Z. Hübnera 2008.
Reżyseria: J. Bunsch. Wystawienie: Sosnowiec, Teatr Zagłębia 2010.
Reżyseria: J. Hussakowski. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego 2020.
radiowe
Adaptacja i reżyseria: K. Zaleski. Polskie Radio 2004.
filmowe
Scenariusz i reżyseria: J.J. Kolski. Ekranizacja (Polska, Francja) 2003.
12. Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie. Powst. ok. 1960–1961. Wyd. w: W. Gombrowicz: Dzieła zebrane. T. 11. Paryż: Instytut Literacki 1977, 255 s. i w wyd. nast., zob. poz. ↑ (t. 11)). Wyd. nast. osobno: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1979; Kraków: Wydawnictwo –X-* 1987; Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Stop*, Wydawnictwo Klon* 1987; Warszawa: Res Publica 1990; [wyd. 8] Komentarz: J. Kott; Z. Chądzyńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, tamże: Posłowie: J. Franczak. Red.: B. Górska, M. Nycz. 2011. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 15).
Dwie serie pogadanek radiowych napisanych dla Radia Wolna Europa (prawdopodobnie niewykorzystanych): Wspomnienia polskie (48 odcinków), Wędrówki po Argentynie (pierwotny tytuł: Wałęsam się po Argentynie, 24 odcinki), odnalezionych pośmiertnie w papierach pisarza.
Zawiera także: Gęba i twarz; Dyskusja radiowa, która nie doszła do skutku. – W wydaniu NOWej z 1979 brak: Wędrówki po Argentynie.
Przekłady
angielski
Wspomnienia polskie: Polish memories. [Przeł.] B. Johnston. New Haven, CT 2004, wyd. nast. New Haven, CT; London [2011].
czeski
Wspomnienia polskie: Vzpomínky na Polsko. [Przeł.] I. Mikešová. Olomouc 2001.
francuski
Wędrówki po Argentynie: Pérégrinations argentines. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1984, wyd. nast. tamże: 1993, 1994.
Wspomnienia polskie: Souvenirs de Pologne. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. Paris 1984, wyd. nast. tamże: 1990, 1991, 1995, 2002, 2003.
Wspomnienia polskie (fragmenty): Gombrowicz par lui-même. W: Contes et romans. Paris 2018.
hiszpański
Wspomnienia polskie: Recuerdos de Polonia. [Przeł.:] B. Żaboklicka, J. C. Vidal. Barcelona 1985, wyd. nast. Ciudad Autónoma de Buenos Aires 2019.
Wędrówki po Argentynie: Peregrinaciones argentinas. [Przeł.:] B. Zaboklicka, F. Miravitlles. Madrid 1987, wyd. nast. Buenos Aires 2016.
litewski
Wspomnienia polskie: Lenkiški prisiminimai. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 2017, wyd. jako dokument dźwiękowy: [Czyta] A. Butvilas. Vilnius 2018, 1 płyta CD.
niemiecki
Wspomnienia polskie: Polnische Erinnerrungen. [Przeł.] K. Staemmler. (Gesammelte Werke. [T.] 10). München, Wien 1985, wyd. nast. (Gesammelte Werke. [T.] 10). Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne Frankfurt am Main 2005.
Wędrówki po Argentynie: Argentinische Streifzuge und andere Schriften. [Przeł.] K. Staemmler. München, Wien 1991, wyd. nast. (Gesammelte Werke. [T.] 11). Frankfurt am Main 1998.
rumuński
Wspomnienia polskie: Amintici poloneze. W: W. Gombrowicz: Jurnal; Teatru. [Przeł.] O. Zaicik. Bucureşti 1988.
włoski
Wspomnienia polskie: Una giovinezza in Polonia. [Przeł.] V. Verdiani. Milano 1998.
Adaptacje
teatralne
pt. Opowieści argentyńskie. Scenariusz łącznie z Dziennik [poz. ↑] i reżyseria: P. Kamza. Wystawienie: Poznań, Teatr Polski 2004.
↑.
pt. Wspomnienia polskie. Adaptacja, reżyseria, opracowanie muzyczne: M. Grabowski. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego, Duża Scena 2012; wystawienie inne: Kraków, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, Scena im. S. Wyspiańskiego 2017.
Wyd. osobne Wspomnienia polskie: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 242 s.
13. Kosmos. [Powieść]. Paryż: Instytut Literacki 1965, 139 s. Wyd. nast.: [Warszawa:] Klin* [1980]; Kraków: [Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze*] 1983, tamże* 1985; [wyd. 5] z posłowiem K. Bartoszyńskiego Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994, tamże: 1997, 2003, Posłowie: J. Franczak. Tekst oprac. B. Górska. 2012, tamże 2023. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 5)).
Inne formy wydań
Wydanie jako dokument dźwiękowy: Czyta P. Grabowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2014, 1 płyta CD, plik w formacie mp3.
Nagrody
I miejsce w konkursie na najlepszą książkę emigracyjną 1965, przyznane w czasie dyskusji na antenie Radia Wolna Europa [informacja: „Na Antenie”, München 1966 nr 35 s. 6], międzynarodowa nagroda wydawców Prix Formentor (Prix Internationale de Littérature) w 1967.
Przekłady
angielski
Cosmos. [Przeł.] E. Mosbacher. London 1967, wyd. nast.: New York 1969, New York 1970, przedruk w: W. Gombrowicz: Three novels. New York [1978], w: W. Gombrowicz: Cosmos and Pornografia. Two novels. New York 1985.
Cosmos. [Przeł.] D. Borchardt. New Haven 2005.
arabski
Kawn. [Przeł.] S. Qasim. [Zjednoczone Emiraty Arabskie] 2022.
bułgarski
Kosmos. [Przeł] K. Kokinova. Sofiâ 2018.
chiński
Yuzhou. [Przeł.] D. Yang. Shanghai 2014, wyd. nast. Beijing 2021, wyd. także jako dokument elektroniczny.
czeski
Kosmos. [Przeł.] E. Sojka Praha 2007, przedruk w: Gombrowicz, Kosmos. Činohra. [Przeł.] E. Sojka. Praha 2019.
duński
Kosmos. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1977.
Kosmos. [Przeł.] R. Brandt Larsen. Frederiksberg 2012.
francuski
Cosmos. [Przeł.] G. Sédir. Paris 1966, wyd. nast.: [Paris] 1973, [Paris] 1980, tamże 1989, przedruk w: W. Gombrowicz: Contes et romans. Paris 2018.
hebrajski
Qŵsmŵs. [Przeł.] M. Handelzals. Tel-ʾAbiyb 2009.
hiszpański
Cosmos. [Przeł.] S. Pitol. Barcelona 1969, wyd. nast.: tamże: 1982, 1997, 1999, 2002; Buenos Aires 2004; México 2009; Barcelona 2010; Buenos Aires 2015.
japoński
Kosumosu. [Przeł.] K. Yukio. Wyd. łącznie z przekł. B. Schulz: Sklepy cynamonowe; Sanatorium pod klepsydrą pt.
Gendai Tōō bungaku zenshū. 6. Nikkei iro no mise; Kurepushidora sanatoriumu; Kosumos. Tōkyō 1967 , wyd. nast.: Tōkyō 1972, Tōkyō 1973; Tōkyō 1978.
kataloński
Cosmos. [Przeł.] S. Pitol. Wyd. 3 Barcelona 1998, wyd. 10 tamże 1999.
koreański
K'osŭmosŭ. [Przeł.] S. Choi. Sŏul 2021.
litewski
Kosmosas. [Przeł.] V. Dekšnys. Vilnius 2008.
macedoński
Kosmos. [Przeł.] J.F. Dimevski. Skopǰe 2013.
niderlandzki
Kosmos. [Przeł. z duńskiego i francuskiego] P. Beers. Amsterdam 1968, wyd. nast.: Amsterdam 1977, Amsterdam; Baarn 1987, przedruk w: W. Gombrowicz: Verhalen. Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. Utrecht 2018.
niemiecki
Indizien. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1966, przedruk łącznie z Pornografia [poz. ↑], Trans-Atlantyk [poz. ↑] pt. Verführung; Trans-Atlantik; Indizien. Pfullingen 1973.
Kosmos. [Przeł.] O. Kühl [na podstawie przekł.] W. Tiel. Druk w: W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 4. München, Wien 1985, wyd. nast.: Frankfurt am Main 1987, tamże: 1998, 2005.
norweski
Kosmos. [Przeł.] M. Nag. Oslo 1967.
Kosmos. [Przeł.] A. Banach. Oslo 2019.
portugalski
Cosmos. [Przeł.] L. Neto Jorge. Lisboa 1966, wyd. nast. tamże: 1969, 1995.
Cosmos. [Przeł.] T. Barcinski, C.A. Sá. São Paulo 2007.
rosyjski
Kosmos. [Przeł.] S. Makarčev. Sankt-Peterburg 2000, przedruk w: W. Gombrowicz: Kosmos. [Wybór utworów]. Sankt-Peterburg 2001.
rumuński
Cosmos. [Przeł.] I. Petrică. Bucurešti 2000, wyd. nast. tamże 2007.
serbski
Kosmos. [Przeł.] B. Rajčić. Novi Sad 2017.
słowacki
Kozmos. [Przeł.] T. Horváth. Bratislava 2006.
słoweński
Kozmos. [Przedmowa:] N. Jež. [Przeł.] K. Jež, N. Jež. Ljubljana 2007.
szwedzki
Kosmos. [Przeł.] S. Ingvarsson. Stockholm 2004, wyd. nast. tamże: 2016, 2017, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta L. Iweborg. Enskede 2005, 1 płyta CD-R.
turecki
Kosmos. [Przeł.] A. Derman. İstanbul 1991, wyd. nast. İstanbul 1992.
Kozmos. [Przeł.] N.T. Yüce. İstanbul 2017.
węgierski
Kozmosz. [Przeł.] G. Körner. Pozsony 1998.
włoski
Cosmo. [Przeł.] R. Landau. Milano 1966.
Cosmo. [Przeł.:] F. M. Cataluccio, D. Tozzetti. Milano 1990, wyd. nast. tamże 2004.
Cosmo. [Przeł.] V. Verdiani. [Wyd. i posłowie:] F. M. Cataluccio. Milano 2017.
Adaptacje
teatralne
Adaptacja i reżyseria: A. Pawłowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1991.
Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny 1995; wystawienie inne: Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1998.
Adaptacja, reżyseria i scenografia: P. Miśkiewicz. Wystawienie: Kraków, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 1998; wystawienie inne: Wrocław, Teatr Współczesny 1999.
Adaptacja i reżyseria: K. Kopka. Wystawienie: Wałbrzych, Teatr Dramatyczny 2001.
Adaptacja i reżyseria: M. Walczak. Opieka artystyczna: A. Pawłowski. Wystawienie: Warszawa, Le Madame 2004 [przedstawienie warsztatowe studenta Akademii Teatralnej].
Adaptacja i reżyseria: J. Jarocki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy, Scena przy Wierzbowej 2005, toż Telewizja Polska 2006.
Berg Noir. Adaptacja i reżyseria: R.P. Haddad. Wystawienie: Warszawa, Akademia Teatralna 2007.
Adaptacja i reżyseria: K. Garbaczewski. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej, Scena Kameralna 2017.
radiowe
Adaptacja: E. Marcinkowska. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 1994.
telewizyjne
Adaptacja i reżyseria: E. Korin. Telewizja Polska 1988.
Adaptacja i reżyseria: A. Pawłowski. Telewizja Polska 1994.
Adaptacja i reżyseria: J. Jarocki. Telewizja Polska 2006.
14. O Dantem. [Szkic literacki]. Pierwodruk pt. Fragment z dziennika 16 X 1966. „Kultura”, Paryż 1966 nr 12 s. 7–18. Druk w: Dziennik 1961–1966. Paryż 1971 zob. poz. ↑ t. 8 s. 193–204 i wyd. nast., przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
francuski
Sur Dante. Glose. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1968, przedruk w: W. Gombrowicz: Contre les poètes. [Bruxelles] 1988.
portugalski
Morte ao Dante. [Przeł.] V.S. Tavares. Lisboa 1987, wyd. nast. tamże 1999.
włoski
Su Dante. [Przeł.] R. Landau. Milano 1969 [fragmenty z 1966].
15. Operetka. [Utwór dramatyczny]. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Dziennik. 1961–1966; Operetka. Paryż: Instytut Literacki 1966 s. 193–253. Wyd. nast. oddzielnie: Kraków: Wydawnictwo KOS* [Krakowska Oficyna Studentów] 1981, 63 s.; [B.m.w.* 1983]. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: K. Dejmek. Łódź, Teatr Nowy 1975; radiowa: Reżyseria i adaptacja: Z. Kopalko. Polskie Radio 1980; telewizyjna: Reżyseria: J. Grzegorzewski. Telewizja Polska 2001. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), ↑ (t. 6), ↑, ↑, ↑ oraz w: Stwarzanie światów. Antologia współczesnego dramatu polskiego. [Cz. 1]. Warszawa 1995. Por. poz. ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument dźwiękowy: Reżyseria: P. Cieślak. Warszawa: Polskie Radio 2004, 2 płyty CD.
Wyd. jako dokument elektroniczny łącznie z Historia [poz. ↑] pt. Dramaty. Operetka; Historia: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wystawienia następne
Wystawienia następne zob. strona internetowa: Zob. link.
Inny wariant tekstu: „Zeszyty Literackie”, Paryż 1989 nr 27 s. 11–21.
Nagrody
I nagroda w konkursie „Książka roku” przyznana w czasie dyskusji na antenie Radia Wolna Europa [informacja: „Na Antenie”, Monachium 1967 nr 48 s. 4].
Przekłady
angielski
Operetta. [Przeł.] L. Iribarne. London 1971. Przedruk w: W. Gombrowicz: Three plays. London, New York 1998.
bułgarski
Opereta. [Przeł.] D. Lau-Bukovska. W: W. Gombrowicz: Piesi. Veliko T''rnovo 1997.
chorwacki
Opereta. [Przeł.] M. Martić. W: W. Gombrowicz: Drame. Zagreb 2005.
duński
Wystawienie: Kopenhaga, Det Kongelige Teater 1973.
estoński
Operett. [Przeł.] H. Lindepuu. W: W. Gombrowicz: Laulatus ja teisi näidendeid. Laiuse 2004.
francuski
Théâtre: Opérette. [Przeł.:] [K. A. Jeleński] C. Jelenski, G. Serreau. Paris 1969, wyd. nast. Paris 1970, pt. Opérette. Théâtre. Paris 1989. Wyd. łącznie z przekł. Historia [poz. ↑] pt. L'histoire; Opérette. Paris 1977. Wystawienie: Reżyseria: J. Rosner. Paris, Théâtre Nationale Populaire 1969. Przedruk w: W. Gombrowicz: Théâtre. [Paris] 2001.
grecki
Wystawienie: Ateny, [Teatr Artystyczny] 1973.
hiszpański
Opereta. [Przeł. z francuskiego] J. F. de Castro. Wyd. łącznie z przekł. Ślub [poz. ↑] pt. El matrimonio; Opereta. Barcelona 1973. Wystawienie: México, Teatro National 1978.
Opereta. W: W. Gombrowicz: Teatro completo. [Przeł.:] B. Zaboklicka, P. Freixa, W. Gombrowicz, A. Rússovich. Buenos Aires 2018.
koreański
Op'eret'a. [Przeł.] B. Jeong. W: W. Gombrowicz: Ibona, Purŭgundŭ ŭi kongju; Kyŏlhonshik; Op'eret'a. Sŏul 2015.
niderlandzki
Operette. [Przeł.] P. Beers. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Ślub [poz. ↑] pt. Toneel. Amsterdam 1974.
niemiecki
Operette. [Przeł.] W. Tiel. Frankfurt am Main 1970, wyd. nast. tamże: 1971, [Oprac.:] H.H. Fischer. Frankfurt am Main 1983. Wystawienia: Basel 1971, Bochum, Schauspielhaus 1971; druk fragmentu w: Almanach. Das zweiundachtzigste Jahr. Frankfurt am Main 1968.
Operette. [Przeł.] Ch. Vogel. Druk w: W. Gombrowicz: Theaterstücke. (Gesammelte Werke. [T.] 5). München, Wien 1997, wyd. nast. Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne tamże 2006.
rosyjski
Operetka. W: V. Gombrovič: P'esy. Sankt-Peterburg 2021.
rumuński
Opereta. [Przeł.] O. Zaicik. W: W. Gombrowicz: Jurnal; Teatru. Bucureşti 1988, przedruk w: W. Gombrowicz: Teatru. Bucureşti 2010.
serbsko-chorwacki
Wystawienie: Belgrad, „Atelier 212” 1972.
słowacki
[Przeł.] J. Simonides. Wystawienie: Ostrawa, Divadlo P. Bezruče 1987.
szwedzki
Operett. [Przeł.] Jan Kunicki. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Ślub [poz. ↑] pt. Yvonne, princessa av Burgund; Vigseln; Operett. Tre Pjäser. Stockholm [1968]. Wystawienie: Malmö, Malmö stadsteatern 1971.
ukraiński
Opereta. [Przeł.] L. Andrìêvs'ka. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Ślub [poz. ↑] pt. Ìvona, princesa burgunds'kogo; Šlûb; Opereta. Kiïv 2021.
węgierski
Operett. [Przeł.:] I. Eörsi, A. Pályi. Wyd. łącznie z przekł. Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑], Ślub [poz. ↑] pt. Drámák. [Budapest] 1984, wyd. nast. Pozsony 1998. Wystawienie: Budapeszt, Vigszinház 1979.
włoski
Operetta. [Przeł.:] J. Morteo, G. R. Morteo. Torino 1968, wyd. nast. 1980. Wystawienie: Aquila, Teatro Stabile 1969.
16. Rozmowy z Gombrowiczem. Pierwodruk pt. Fragment z dziennika. „Kultura”, Paryż 1967 nr 10–12, 1968 nr 1/2–3, 5–12. Wyd. częściowe jako wywiad z W. Gombrowiczem: D. de Roux: Rozmowy z Gombrowiczem. Paryż: Instytut Literacki 1969, 156 s. Wyd. nast.: Polska [Warszawa:] Europa* [19]79; Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1979; [Gdańsk:] Europa* 1981; [Warszawa: b.w.* 1983]; [Warszawa:] Książnica Literacka* [1984]; Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Stop* [19]86; Warszawa: Klon* 1988; pod nazwiskiem W. Gombrowicza pt. Testament. Warszawa: Res Publica 1990; pod nazwiskiem W. Gombrowicza pt. Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Wstęp: D. de Roux. Przeł. I. Kania. Posłowie: J. Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1996, tamże: wyd. 2 2004, Posłowie: J. Franczak 2012. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 10), poz. ↑ (t. 13). Por. poz. ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny pt. Testament: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Tekst wydany w 1968 w przekładzie francuskim jako wywiad D. de Roux z W. Gombrowiczem, był publikowany w tej postaci do 1977, kiedy przed swoją śmiercią mistyfikację ujawnił de Roux. Od tej pory „Rozmowy” ogłaszano jako utwór autorstwa W. Gombrowicza pt. Testament. Pierwodruk z paryskiej „Kultury” ogłoszony z dodatkowymi fragmentami przeznaczonymi dla polskiego czytelnika, został przedrukowany w całości tylko w poz. ↑ (t. 10).
Przekłady
angielski
A kind of testament. [Oprac.] D. de Roux. [Przeł. z francuskiego] A. Hamilton. [Wstęp:] M. Nadeau. London 1973, wyd. nast.: Philadelphia [1973], London 1982, Champaign; London 2007.
czeski
Testament. Hovory s Dominique de Roux. [Przeł.] H. Stachová. Praha 2004.
francuski
D. de Roux: Entretiens avec Gombrowicz. [Fragmenty polskie przeł.: J. Kukułczanka] Koukou Chanska, F. Marié. Paris 1968, wyd. nast. pt. Testament. Entretiens avec Dominique de Roux: Paris 1977, Paris 1990, Paris 1996.
grecki
Diathī́kī. Synomilíes me ton Ntominík Nte Rou. [Przeł.] T. Trampoúlīs. Athī́na 2014.
hiszpański
Lo humano en busca de lo humano. Witold Gombrowicz conversa con Dominique de Roux. [Przeł.] A. G. del Camino. Mexico 1970, wyd. 2 1971.
Testamento. Entrevistas con Dominique de Roux. [Przeł.] R. Alapont. Barcelona 1991.
litewski
Testamentas. Pokalbiai su Dominique’u de Roux. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 2020.
niderlandzki
D. de Roux: Gesprekken met Witold Gombrowicz. [Przeł. z francuskiego] P. Beers. Amsterdam 1970.
niemiecki
Gespräche. [Autorzy:] W. Gombrowicz, D. de Roux. [Przeł. z polskiego i francuskiego] W. Tiel. Pfullingen [1969].
Eine Art Testament. Gespräche und Aufsätze. [Z polskiego i francuskiego przeł.:] R. Fieguth, W. Tiel und R. Schmidgall. München; Wien 1996, wyd. nast.: Frankfurt am Main 1998, tamże 2006.
serbski
Testament. Razgovori sa Dominikom de Ruom. [Przeł.] M. Markić. Beograd 2020.
szwedzki
Testamente. Samtal med Dominique de Roux. [Przeł. z francuskiego:] J. Stolpe, K. Tullberg. Göteborg 1994.
węgierski
Testamentum. [Przeł.] L. Pálfalvi. Budapest 1993.
włoski
Testamento. [Przeł.] V. Verdiani. [Wstęp:] F.M. Cataluccio. Milano 2004.
17. Cours de philosophie en six heures un quart. Powst. 1969. Pierwodruk w wyborze pt. Guide de la philosophie en six heures un quart. [Wstęp:] C. Jannoud. [Nota:] D. de Roux. „L'Herne”, Paryż 1971 s. 390–417. Wyd. osobne [Wstęp:] F.M. Cataluccio. [Wyd. 4?] [Paris: Payot et Rivages] 1995, 147 s., wyd. nast. tamże: 1996, 2005, 2017.
Wykłady z filozofii w języku francuskim przygotowane w V i VI 1969 dla żony Rity i D. de Roux. Informacja o pierwodruku francuskim i włoskim we wstępie F.M. Cataluccio.
Przekłady
albański
Kurs i filozofisё pёr gjashtё orё we pesёmbёdhjetё minuta. [Przeł.] E. Lloha. Tiranё 2012.
angielski
Philosophy in six lessons and a quarter. [Wyd. i wstęp:] S. Draghici. Washington 1999.
A guide to philosophy in six hours and fifteen minutes. [Przeł.] B. Ivry. New Haven; London 2004, wyd. nast. tamże 2007.
bułgarski
Lekcii po filosofiâ v ramkite na šest časa i četv''rt. [Przekł. z francuskiego] T. Mineva. Sofiâ 2019.
czeski
Kurz filosofie v šesti hodinách a patnacti minutách. [Przeł. Č. Pelikán]. Praha 2010.
grecki
Mathī'mata filosofías se éxi ō'res kai éna tétarto. [Przeł.] K. Schiná. Athī'na 2008, wyd. nast. tamże 2014.
hiszpański
Curso de filosofía en seis horas y cuarto. [Wstęp:] C. Fernández Cubas. [Przeł.] J.M. Ventosa. Barcelona 1997. Wyd. nast.: tamże: 2001, [2009]; México 2009; Barcelona 2010; Buenos Aires 2015.
kataloński
Curs de filosofia en sis hores i quart. A. Vicens. Barcelona 1997.
Curs de filosofia en sis hores i quart. [Przeł.] C. Casanova. Barcelona 2015.
litewski
Filosofijos kursas per šešias ir ketvirtį valandos. [Przeł.] G. Štikelytė. Vilnius [2018].
niemiecki
Führung durch die Philosophie in sechs Stunden und fünfzehn Minuten. [Przeł.] J. Baden. [Eseje:] J. Jarzębski, A.S. Kowalczyk, W. Maciąg. [Przeł.] A. Grzybkowska. Bonn 1994, wyd. nast. Zürich 2022.
perski
Falsafeh dar šeš sâʿat ū pânzdah daqīqeh. [Przeł.] M. Parvâneh-pūr. Tehrân [2012].
portugalski
Curso de filosofia em seis horas e um quarto. [Przeł.] T. Costa. Lisboa [1996], wyd. nast. tamże: 2012, 2014.
Curso de filosofia em seis horas e quinze minutos. [Wstęp:] F.M. Cataluccio. [Przeł.] T. Bulhões Carvalho da Fonseca. Rio de Janeiro 2011.
włoski
[pierwodruk całości:] Corso di filosofia in sei ore e un quatro. [Oprac.:] F.M. Cataluccio. „MicroMega”, Rzym 1989 nr 2 s. 31–92. Wyd. osobne [Oprac. i wstęp:] F.M. Cataluccio. [Przeł.] L. Piersanti. Roma 1994, wyd. nast.: Milano 2001, tamże: [2003], 2004, 2011, z posłowiem V. Sgarbi 2012; Roma 2016, dod. „Micromega” 2016 nr 5.
Przekład polski: Przewodnik po filozofii w sześć godzin i kwadrans. Przeł. z francuskiego B. Baran. Wyd. w: Gombrowicz filozof. Kraków 1991 s. 71–127. Wyd. osobne: Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1995, 147 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 13).
Przekład polski: Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans. Przeł. I. Kania. Wstęp: M.P. Markowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2006, 114 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2017, dodruk 2018.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2018, pliki w formacie EPUB, MOBI.
18. Dzieła zebrane. T. 1–11. Paryż: Instytut Literacki 1969–1977.
T. 1. Ferdydurke. 1969, 292 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1986. Zob. poz. ↑.
T. 2. Trans-Atlantyk. 1970, 129 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] 1985, wyd. 4 1986. Zob. poz. ↑.
T. 3. Pornografia. 1970, 163 s. Wyd. 2 tamże 1982. Zob. poz. ↑.
T. 4. Kosmos. 1970, 159 s. Zob. poz. ↑.
T. 5. Teatr: Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub; Operetka. 1971, 221 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑.
T. 6. Dziennik 1953–1956. 1971, 303 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1984. Zob. poz. ↑ [Cz. 1].
Zawartość
Zawiera także szkice z poz. ↑: Przeciw poetom; Sienkiewicz.
T. 7. Dziennik 1957–1961. 1971, 255 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1984. Zob. poz. ↑ [Cz. 2].
T. 8. Dziennik 1961–1966. 1971, 223 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1984, wyd. 4 1987. Zob. poz. ↑ [Cz. 3].
T. 9. Opowiadania. 1971, 207 s. Wyd. nast. [poza Dziełami zebranymi]: Cz. 1–5. Wrocław: NZS* 1981; [Kraków:] Oficyna Nieobecnych* [1982].
Zawartość
Zawiera opowiadania z poz. ↑ [z pominięciem fragmentów Ferdydurke].
T. 10. Varia. 1973, 543 s.
Wyd. nast. krajowe: Varia (wybór). Wyboru dokonał J. Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo KOS* [Krakowska Oficyna Studentów] 1981, 98 s.; Varia. [B.m.: b.w.* 1982], 543 s.; Varia. Cz. 1–3. Lublin: Respublica* 1989, 544, [18] s. [tu dodatek: Wykaz ingerencji cenzury w krajowym wydaniu Dzieł przez Wydawnictwo Literackie, zob. poz. ↑].
Zawartość
Zawiera eseje, felietony, recenzje drukowane w prasie polskiej w 1933–1938; Opętani [poz. ↑]; drobne utwory i wywiady drukowane po wojnie w prasie polskiej i zachodniej; bibliografię wydań książkowych i ich przekładów na języki obce.
Przekłady
francuski
w wyborze: Varia 1. Textes variés. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1977, wyd. nast.: Paris 1986, [Paris] 1995.
w wyborze: Varia II. [Przeł.] Ch. Jezewski. [Paris] 1989.
T. 11. Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie. 1977, 255 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1982, wyd. 3 1985. Zob. poz. ↑.
19. Dziennik. Powst. 1953–1969. Pierwodruk „Kultura”, Paryż: pt. Fragment z dziennika, 1953 nr 4, 9, 11, 12, 1954 nr 1/2, 5–7/8, 11, 12, 1955 nr 3, 4, 7/8, 1956 nr 3, 4, 6, 9, 1957 nr 3, 1958 nr 3, 4, 6–11, 1959 nr 4, 6, 7/8, 9, 1960 nr 1/2–4, 7/8, 12, 1961 nr 4, 5, 11, 1962 nr 1/2, 6, 1963 nr 4; pt. Dziennik trans-atlantycki, 1963 nr 7/8, 10–12, 1964 nr 9–11, 1965 nr 1/2; pt. Fragment z dziennika, 1965 nr 9, 1966 nr 4, 5, 12, 1967 nr 4, 10–12, 1968 nr 1/2, 3, 5–12; 1969 nr 7/8, 1992 nr 6 [nieznany fragment z 1956].
Przekłady
angielski
Diary. [Przeł.] L. Vallee. [T.] 1. [1953-1956]. London, New York 1988, [T.] 2 Evanstone, IL 1989, [T.] 3. Evanston, IL 1993, wyd. nast.: London, New York 1989; Evanston 1993; London, New Haven 2012.
arabski
Al-Yawmiyyāt. [1]. 1953–1958; [2]. 1959–1969. [Przeł. A. Piotrowska] A. Byūtrūfskā. Baġdād; Bayrūt; Freiberg 2018, 2020.
czeski
Deník. I (1953–1956); II (1957–1961); III. (1961–1966). [Przeł.] H. Stachová. Praha 1994, wyd. 2 [1953–1969]. Praha 2015.
duński
Dagbog 1953–1954. [Przeł.] P. Hultberg. [Fredensbork] 1980.
Dagbog, 1953–58. [Przeł.] R. Brandt Larsen. Helsingør 2017.
estoński
Päevaraamat. [T. 1–3]. [Przeł.] H. Lindepuu. Tallinn 1998.
francuski
Journal. 1953–1956. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1964.
Journal. Paris-Berlin 1963–1965. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1968, wyd. nast.: Paris 1976, Paris 1994.
Sur Dante. Glose. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1968 [fragmenty z 1966], przedruk w: W. Gombrowicz: Contre les poètes. [Bruxelles] 1988.
Journal 1957–1960. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. Paris 1976.
Wyd. łączne całości: Journal. [T.] 1. 1953–1956. [Przeł.] A. Kosko; [T.] 2. 1957–1960. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. [T.] 3. 1961–1969. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. [T.] 3 bis. Journal Paris–Berlin 1963–1964. [Przeł.] A. Kosko. Paris 1981, 1984, wyd. nast. 1990; T. 1. 1953–1958. T. 2. 1959–1969. [Przeł.:] D. Autrand, Ch. Jezewski, A. Kosko. Paris 1995.
Journal 1961–1964. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. [Paris] 1990.
hiszpański
Diario Argentino. [Przeł.] S. Pitol. Buenos Aires 1968, wyd. nast.: Buenos Aires 2001, tamże: 2003, 2006; Buenos Aires 2016 [fragmenty z lat 1953–1966].
Diario. Vol. 1. 1953–1956, [Vol.] 2. 1957–1961. [Przeł.:] B. Zaboklicka, F. Miravitlles. Madrid 1988, 1989.
kataloński
Dietari. [T. 1]. (1953–1956). [Przeł.:] A. Rubió, J. Sławomirsky. Barcelona 1999.
litewski
Dienoraštis . [T.] 1. 1953–1956. [T.] 2. 1957–1961. [T.] 3. 1961–1969. [Przeł.] I. Aleksaitė. Vilnius 1998, 1999, wyd. nast.: 2019, 2020.
macedoński
Dnevnik. [T. 1]. 1953–1956; T. 2. 1957–1961; T. 3. 1959–1969. [Przeł.] P. Nakovski. Skopǰe 2012, 2013, wyd. jako dokument dźwiękowy: [T. 1]. Czyta V. Sinadinovska. Skopǰe 2017, 1 płyta CD.
Dnevnik. [1]. 19531958 – [2]. 1959-1969. [Przeł.] F. Dimevski. Skopǰe 2021-2022 .
niderlandzki
Uit het dagboek. [Przeł. z francuskiego] P. Beers. Amsterdam 1967 [z lat 1953–1956].
Dagboek Parijs-Berlin. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1972 [z lat 1963–1964].
Dagboek 1953–1969. [Przeł.] P. Beers. Baarn 1986, wyd. nast. Amsterdam 2007.
Met mijn smoel in mijn handen. [Wybór:] H. Beurskens. [Tłumaczenie] P. Beers. Amsterdam [2019].
niemiecki
Das Tagebuch. (1953–1956). [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1961.
Berliner Notizen. [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1965 [fragmenty z lat 1964–1965].
Aus dem Tagebuch. [Przeł.] W. Tiel. München 1966.
Die Tagebücher. (In 3 Bänden 1953–1969). [Przeł.] W. Tiel. Pfullingen 1970.
Tagebuch 1953–1969. [Przeł.] O. Kühl. W: W. Gombrowicz: Gesammelte Werke. [T.] 6-8. München, Wien 1988, wyd. nast. Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne Frankfurt am Main 2004,.
Sakrilegien. Aus den Tagebüchern 1953 bis 1967. [Przeł.] O. Kühl. Frankfurt am Main 2001, wyd. nast. tamże 2002.
Ich, ich, ich, ich. Aus dem Tagebuch 1953–1969. [Muzyka:] M. Schott-Zierotin. [Przeł.] O. Kühl. Wien: Polnisches Institut 2005, 1 płyta CD.
Berliner Notizen. [Przekł. i wstęp:] O. Kühl. Berlin 2013.
norweski
Dagboken 1953–1958. [Przeł.] A. Banach. [Oprac.:] A.J. Kuharski, [w przekł.] L. Swanson. [Przedmowa:] R. Gombrowicz, [w przekł.] T. Lotherington. Oslo 2012, wyd. 2 tamże 2013.
Dagboken 1959–1969. [Przeł.] A. Banach. [Przedmowa:] A.J. Kuharski. [Posłowie:] V. Hjorth. Oslo 2013.
Dagboken 1953–1969. [Przeł.:] A. Banach. Oslo 2016.
portugalski
Diário. Vol. 1. (1953-1958) – 2 (1959-1969). [Przeł.] T. Fernandes Świątkiewicz. Lisboa 2021-2022.
rosyjski
Iz dnevnika. [Przeł.] Û. Čajnikov. W: V. Gombrovič: Devstvennost' i drugie rasskazy; Pornografija; Iz dnevnika. Moskva 1992.
Dnevnik. [1953–1969]. [Przeł.] Û. Čajnikov. Sankt-Peterburg 2012, wyd. nast. Sankt-Peterburg; Moskva 2021.
rumuński
Jurnal [1957–1966]. [Przeł.] O. Zaicik. W: W. Gombrowicz: Jurnal; Teatru. Bucureşti 1988.
Jurnal. [Wybór, przekł.] O. Zaicik. [Wstęp:] K. Jurczak. Bucureşti 1998.
Jurnal. Vol. 1 (1953–1956)–2 (1957–1969). [Przeł.:] O. Zaicik, C. Godun. Bucureşti 2010, wyd. nast. tamże 2014.
serbski
Dnevnik. T. 1–3. [1953–1966]. [Przeł.] P. Vujičić. Beograd 1985, wyd. nast. w całości pt. Dnevnik, 1953–1969. Beograd 2012.
słoweński
Dnevnik. [Przeł.] M. Pavičić. Ljubljana 1998.
szwedzki
Dagboken. [Cz.] 1. 1953–1956. [Cz.] 2. 1957–1961. [Cz.] 3. 1961–1969. [Przeł.] A. Bodegård. Stockholm 1990, 1992, 1993, wyd. nast. [cz. 1–3] tamże: 2004, 2018, wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta P. Godenius. Enskede 2005, 3 płyty CD-R.
turecki
Günlük. 1953–1958; 1959–1969. [T.] 1–2. [Przeł.] N.T. Yüce. İstanbul 2015, wyd. nast. tamże 2017.
ukraiński
Ščodennik. T. 1. 1953–1956; T. 2. 1957–1961; T. 3. 1961–1969. [Przeł.] R. Charčuk. Kiïv 1999.
węgierski
Napló. [Przeł.] A. Pályi. Budapest 1982 [krótki fragment].
Napló. (1953–1956). [Przeł.] A. Pályi. Pozsony 2000.
włoski
Su Dante. [Przeł.] R. Landau. Milano 1969 [fragmenty z 1966].
Diario. [1].1953–1956; [2]. 1957–1961. [Przeł.] R. Landau. Milano 1970, 1972.
Parigi Berlino. Diario 1963–1965. [Przekł. i przypisy:] F. Cataluccio. [Red.:] L. Ryba. Roma [1985].
Diario. 1. 1953–1958; 2. 1959–1969. [Przeł.] V. Verdiani. [Wstęp i Red.:] F. Cataluccio. Milano 2004, wyd. nast. tamże 2008.
Adaptacje
teatralne
Hulajgęba. Adaptacja łącznie z Biesiada u hrabiny Kotłubaj [poz. ↑] i Ferdydurke [poz. ↑]: Adaptacja i reżyseria: W. Śmigasiewicz. Wystawienie: Kraków, Teatr Bagatela 2003.
Tango Gombrowicz. Adaptacja łącznie z Trans-Atlantyk [poz. ↑]: Adaptacja i reżyseria: M. Grabowski. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr 2003.
Opowieści argentyńskie. Adaptacja na podstawie „Dziennika” [poz.↑] i „Wspomnień polskich; Wędrówek po Argentynie” [poz.↑ ]): Scenariusz i reżyseria: P. Kamza. Wystawienia: Poznań, Teatr Polski 2004.
Gombrowicz niezniszczalny. Scenariusz i reżyseria: K. Galos. Wystawienie: Radom, VII Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski 2006.
Dzienniki. Scenariusz, reżyseria i scenografia: M. Grabowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr IMKA 2010.
Trans-Atlantico. Adaptacja łącznie z Trans-Atlantik poz. ↑: Adaptacja i reżyseria: T. Gawron. Wystawienie: Tarnów, Teatr im. L. Solskiego 2019.
Wyd. osobne zmienione:.
[Cz. 1]. 1953–1956. Paryż: Instytut Literacki 1957, 337 s. Wyd. 4 [!] Paryż: Instytut Literacki 1987. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 6), poz. ↑ (t. 7).
Wyd. fragmentów: Dziennik 1953. [Gdańsk:] Klin* [1980], 72 s; Dziennik (1953–1956). [Fragmenty] [Radom: b.w.*] 1980, 16 k.; Dziennik 1954. [B.m.: b.w.* 1980], 80 s.; Dziennik 1955–1956. [Gdańsk:] Klin* [1980], 107 s.; Dziennik 1953–1954. [B.m.w.* 1981], 165 s.
Tu także z poz. ↑: Przeciw poetom; Sienkiewicz.
[Cz. 2]. 1957–1961. Paryż: Instytut Literacki 1962, 274 s. Wyd. nast. Kraków: Niezależna Oficyna Studentów NOS* [1981], 247 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 7), ↑(t. 8).
Wyd. fragmentów: Dziennik 1957–1958. [Gdańsk:] Klin* [1980], 106 s.; Dziennik 1957. [Wrocław:] Dzika Oficyna Wydawnicza im. Lenki Cvrčkovej* [1981], 20 s.
Nagrody
Nagroda „Najlepsza książka krajowa i emigracyjna 1962 r.” przyznana przez londyńskie „Wiadomości”.
[Cz. 3]. 1961–1966. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Dziennik. 1961–1966; Operetka. Paryż: Instytut Literacki 1966, 253 s. Wyd. nast. osobne: [Kraków:] Niezależna Oficyna Studencka NOS* [1981]. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 8), ↑ (t. 9).
Wyd. fragmentów: Dziennik 1961–1963. [Wrocław: NZS Akademii Rolniczej] Ikar* [1981], 102 s., wyd. nast. tamże* [po 1986]; fragmentów z 16 X 1966 pt. O Dantem zob. poz. ↑; Dziennik 1961–1963. [Gdańsk:] Klin* 1980, 102 s.
Wyd. łączne [za lata 1953–1966]: Wyd. 2 [T. 1–3] [Belgia 1978], 303 + 255 + 223 s.; [częściowe t. 1–5:] 1953, 1954, 1957–1958, 1959–1961, 1964–1966 [Warszawa:] Klin* 1980; wyd. 2 [!] [t. 1–3] Paryż: Instytut Literacki 1982; T. 1–3. [Kraków:] Oficyna Nieobecnych* [1982]; Warszawa: Wydawnictwo Krąg* 1984. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 6–8), 20 (t. 7–9).
Wybór z lat 1953, 1954, 1960, 1962 pt. Gombrowicz o Miłoszu. [Warszawa:] Studencka Oficyna Wydawnicza SOWA* [ok. 1980], 23 s., wyd. nast. [B.m.w.* 1981], 24 s.
[Cz. 4]. 1967–1969. Zob. poz. ↑, ↑ (t. 10)).
Wyd. wcześniej pt. Rozmowy z Gombrowiczem, Testament.
Wyd. osobne: Dziennik 1961–1969. [Cz. 3]. Posłowie: W. Karpiński. Tekst oprac.: Z. Górzyna. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997, 350 s. Wyd. 2 tamże 2004.
Wyd. łączne za lata 1953–1969: Dziennik. Posłowie: W. Karpiński. [T.] 1. 1953–1958; [t.] 2. 1959–1969. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007, 572 + 502 s. Wyd. nast. tamże: Posłowie: J. Franczak. 2011, Posłowie: W. Karpiński, J. Franczak. 2013, toż 2018.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument dźwiękowy: T.1. 1953–1956: Czyta A. Chyra; T. 2–3. Czyta M. Bonaszewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, 2014, pliki w formacie mp3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
20. Kronos. Powst. 1953–1969. Wstęp: R. Gombrowicz. Posłowie: J. Jarzębski. Przypisy: R. Gombrowicz, J. Jarzębski, K. Suchanow. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, 460 s.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Zapiski dotyczą lat 1922–1969.
Przekłady
czeski
Kronos. [Wstęp:] R. Gombrowicz. [Posłowie:] J. Jarzębski. [Przeł.] P. Vidlák. Praha 2015.
francuski
Kronos. [Przeł.] M. Smorag-Goldberg. [Uwagi:] R. Gombrowicz. [Wstęp:] Y. Moix. Paris 2016, wyd. nast. tamże 2018.
niemiecki
Kronos. Intimes Tagebuch. [Przeł.]O. Kühl. [Wstęp:] R. Gombrowicz. [Posł.:] J. Jarzębski. München 2015.
szwedzki
Kronos. [Przekł.] I. Grönberg. Stockholm [2018].
turecki
Kronos. [Przeł.] N.T. Yüce. İstanbul 2020.
włoski
Kronos. [Red.:] F.M. Cataluccio. [Wstęp:] R. Gombrowicz. [Przeł.] I. Salvatori. Milano 2018.
Adaptacje
teatralne
Kronos. Adaptacja i reżyseria: K. Garbaczewski. Wystawienie: Wrocław, Teatr Polski 2013.
21. Na kuchennych schodach; Szczur. [Kraków:] NOS* [Niezależna Oficyna Studencka 1981], 22 k.
Zawiera opowiadania z poz. ↑.
22. Opowiadania. [Kraków:] Oficyna Nieobecnych* [1982], 207 s.
Zawartość
Zawiera opowiadania z poz. ↑ (pod zmienionymi tytułami jak w poz. ↑), – nadto z poz. ↑: Na kuchennych schodach; Szczur; Bankiet.
23. Zbrodnia z premedytacją. [Opowiadanie]. Kraków: Niezależne Wydawnictwo Jednego Wydawcy* 1982, 43 s. Zob. poz. ↑.
24. Zdarzenia na brygu Banbury. [Opowiadania]. [Wstęp:] M. Janion. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1982, 113 s.
Zawartość
Zawiera opowiadania z poz. ↑: Przygody [pierwotny tytuł: Na 5 minut przed zaśnięciem]; Zdarzenia na brygu Banbury.
25. Dzieła. Redakcja naukowa tekstu: J. Błoński. Teksty i noty edytorskie oprac. J. Bahr i in. Uwagi interpretacyjne napisał J. Jarzębski. T. 1–15. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986–1997.
Wykaz ingerencji cenzury zob. poz. ↑ t. 10.
T. 1. Bakakaj. 1986, 201 s. Wyd. wyd. nast. tamże: wyd. 2 1987, wyd. 3 1993. Zob. poz. ↑.
Zawartość
Zawiera opowiadania z tomu poz. ↑ [z pominięciem fragmentów z Ferdydurke].
T. 2. Ferdydurke. 1986, 273 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1987, wyd. 3 1989. Zob. poz. ↑.
T. 3. Trans-Atlantyk. 1986, 140 s. Wyd. 2 tamże 1988. Zob. poz. ↑.
T. 4. Pornografia. 1986, 152 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1987, wyd. 3 1990. Zob. poz. ↑.
T. 5. Kosmos. 1986, 149 s. Wyd. 2 tamże 1988. Zob. poz. ↑.
T. 6. Dramaty. 1986, 326 s. Wyd. 2 tamże 1988.
Zawartość
Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑]; Ślub [poz. ↑]; Operetka [poz. ↑].
T. 7. Dziennik 1953–1956. 1986, 371 s. Wyd. 2 tamże 1988. Dodruk 1989. Zob. poz. ↑.
T. 8. Dziennik 1957–1961. 1986, 305 s. Wyd. 2 tamże 1988. Dodruk 1989. Zob. poz. ↑.
T. 9. Dziennik 1961–1966. 1986, 260 s. Wyd. 2 tamże 1988. Dodruk 1989. Zob. poz. ↑.
T. 10. Dziennik 1967–1969. Red. nauk. tekstu: J. Błoński, J. Jarzębski. 1992, 183 s.
Zawartość
Dziennik 1967–1969 [wyd. wg pierwodruku; tu też poz. ↑; ]. – Uzupełnienie: Byłem pierwszym strukturalistą; Ostatni wywiad. – Nota wydawcy. – Uzupełnienia tekstu Dziennika do pierwszego wydania i części drugiej.
T. 11. Opętani. Powieść. Red. i oprac. tekstu: B. Górska. Nota wydawcy: J. Jarzębski. 1994, 360 s. Zob. poz. ↑.
T. 12. Varia. Proza (fragmenty); Reportaże; Krytyka literacka 1933–1939. Wybór i układ tekstów: J. Jarzębski. Red., oprac. tekstu i nota wydawcy: B. Górska. 1995, 405 s.
T. 13. Varia. Publicystyka; Wywiady; Teksty różne 1939–1963. Przeł. z hiszpańskiego: I. Kania, Z. Chądzyńska i R. Kalicki. Wybór i układ tekstów: J. Jarzębski, K. Jeżewski. 1996, 506 s.
Zawartość
Zawiera m.in. Nasz dramat erotyczny [poz. ↑]; Historia [poz. ↑]; Przewodnik po filozofii w sześć godzin i kwadrans [poz. ↑].
T. 14. Varia. Publicystyka; Wywiady; Teksty różne 1963–1969. Przeł.: I. Kania, P. Baran i in. Wybór i układ tekstów: J. Jarzębski, K. Jeżewski. 1997, 551 s.
T. 15. Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie. Red.: B. Górska, M. Nycz. Nota wydawcy: J. Jarzębski. 1996, 320 s. Zob. poz. ↑.
26. Zbrodnia z premedytacją. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 171 s.
Zawartość
Zawiera wybór utworów z poz. ↑: Tancerz mecenasa Kraykowskiego; Zbrodnia z premedytacją; Biesiada u hrabiny Kotłubaj; Dziewictwo; Zdarzenia na brygu Banbury.
27. Aforyzmy, refleksje, myśli i sentencje. Wybrał i oprac.: J. Glensk. Komorów: Antyk [1991], 160 s.
28. Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub; Operetka; Historia. Słowo wstępne: J. Jarzębski. Esej „Od bosości do nagości”: K.A. Jeleński. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994, 416 s. [Wyd. 2] tamże 1996.
Zawartość
Zawiera poz. ↑; ↑; ↑; ↑.
29. Pisarze awangardy dwudziestolecia międzywojennego. Autokomentarze: Leśmian, Witkacy, Schulz, Gombrowicz. Wybór i wprowadzenie: T. Wójcik. Warszawa: Semper 1995, 192 s.
Tu W. Gombrowicz: Byłem pierwszym strukturalistą [fragment poz. ↑]; Dialog o formie [fragment poz. ↑]; Aby uniknąć nieporozumień; Ferdydurke [fragment poz. ↑], s. 158–190).
30. Przeciw poetom. Dialog o poezji z Czesławem Miłoszem. Wstęp: F.M. Cataluccio. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1995, 133 s.
Zawartość
F.M. Cataluccio: Gombrowicz i poeci. Przeł. B. Piotrowska. – Dialog o poezji: W. Gombrowicz: Przeciw poetom [poz. ↑]; C. Miłosz: List do Gombrowicza; W. Gombrowicz: „Przeklęte zdrobnienie znowu dało mi się we znaki”. (Obrońcom Poetów w odpowiedzi); C. Miłosz: Pięćdziesiąt lat później; W. Gombrowicz: O Dantem [poz. ↑]. – Dodatek: W. Gombrowicz: Przeciw poetom (wersja pierwotna). Przeł. z języka hiszpańskiego H. Woźniakowski.
31. Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub; Operetka. Słowo wstępne: J. Jarzębski. Teksty oprac.: J. Grodzicka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997, 328 s.
Zawartość
Zawiera poz. ↑; ↑; ↑.
32. Dramaty. Słowo wstępne: J. Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 411 s. Wyd. nast. tamże: Posłowie: J. Franczak. Tekst oprac. J. Grodzicka. 2012, 473 s., toż 2023.
Zawartość
Iwona, księżniczka Burgunda [poz. ↑]; Ślub [poz. ↑]; Operetka [poz. ↑]; Historia [poz. ↑].
33. Autobiografia pośmiertna. Wybór, układ, oprac.: W. Bolecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 373 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione 2004.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny Kraków: Wydawnictwo Literackie 2018, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wybór autobiograficznych fragmentów z twórczości W. Gombrowicza.
Przekłady
chorwacki
Posmrtna autobiografija. [Wybór, układ, oprac.:] W. Bolecki. [Przeł.] M. Martić. Zaprešić 2013, wyd. nast. tamże 2014.
34. Pisma zebrane. Wyd. krytyczne pod red. W. Boleckiego, J. Jarzębskiego, Z. Łapińskiego. T. 1–. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002–.
T. 1. Bakakaj i inne opowiadania. Oprac.: Z. Łapiński. 2002, 393 s. Zob. poz. ↑.
Zawartość
Zawartość jak w poz. ↑ (t. 1).
T. 2. Ferdydurke. Oprac.: W. Bolecki. 2007, 836 s. Zob. poz. ↑.
T. 4. Trans-Atlantyk. Oprac. M. Bielecki. 2017, 431 s. Zob. poz. ↑.
T. 7. Iwona, księżniczka Burgunda. Oprac.: J. Margański. 2008, 290 s. Zob. poz. ↑.
T. 13. Rozmowy z Dominikiem de Roux. Testament. Opracował J. Margański. Przeł. I. Kania. 2018, 289 s. Zob. poz. ↑.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny pt. Testament: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016, pliki w formacie EPUB, MOBI.
35. Aforyzmy. Sentencje, myśli, zdania i uwagi. Wybrał i ułożył W. Bolecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, 157 s. Wyd. nast. bez podtytułu tamże 2018.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2018, pliki w formacie EPUB, MOBI.
36. Bestiarium. Wstęp, wybór, układ: W. Bolecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 178 s. Wyd. 2 tamże 2019.
Inne formy wydań
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2019, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Wybór fragmentów utworów W. Gombrowicza dotyczących zwierząt.
Przekłady
chorwacki
Bestijarij. [Wstęp, wybór, układ:] W. Bolecki. [Przeł.] M. Martić. Zaprešić 2016.
37. Varia. Wstęp: W. Bolecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004.
Część tekstu w przekładzie z języka francuskiego, hiszpańskiego, holenderskiego, szwedzkiego i włoskiego.
Przekłady
czeski
Varia. [Wybór. Wybrała i przeł.] H. Stachová. Praha 2011.
[T.] 1. Czytelnicy i krytycy. Proza, reportaże, krytyka literacka, eseje, przedmowy, 447 s. Wyd. 2 tamże 2020.
[T.] 2. Polemiki i dyskusje, 268 s. Wyd. 2 tamże 2021.
[T.] 3. List do ferdydurkistów. Wywiady, odpowiedzi na ankiety, listy do redakcji czasopism, 439 s. Wyd. 2 z podtytułem Wywiady, wypowiedzi programowe, sprostowania i oświadczenia słane do redakcji czasopism tamże 2021.
38. O literaturze polskiej. Wybrał, ułożył i opatrzył posłowiem W. Bolecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2006, 129 s.
39. Bakakaj i inne opowiadania. Posłowie: J. Franczak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2010, 341 s. Wyd. nast. tamże 2014. Zob. poz. ↑.
W Aneksie zamieszczono opowiadania drukowane w 1933–1937 w prasie.
Zawartość
Zawartość: opowiadania z poz. ↑. – Aneks: Dramat baronostwa; Z diariusza prywatnego Hieronima Poniżalskiego; Studnia (groteska); Pampelan w tubie.
Przekłady
szwedzki
opowiadania Pampelan w tubie: Pampelanen i tratten. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Studnia (groteska): Brunnen (en grotesk). [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
opowiadania Z diariusza prywatnego Hieronima Poniżalskiego: Ur Hieronymus Dranérs privata dagbok. [Przeł.] D. Szybek. [Oprac.] L Sundh. Wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
Adaptacje
teatralne
opowiadania Pampelan w tubie oraz opowiadań Biesiada u hrabiny Kotłubaj [poz. ↑], Bankiet [poz. ↑]; Filibert dzieckiem podszyty [poz. ↑] pt. Bankiet: Adaptacja i reżyseria: T. Bradecki. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza 2019.
baletowe
opowiadania Dramat baronostwa pt. Baron, baronowa i jej kochanek: Reżyseria: A. Piotrowska. Muzyka: A. Gryka. Wystawienie: eferte Fundacja Rozwoju Tańca 2004.
40. Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz – konfrontacje. Przedmowa: M. Szymański. Wybór szkiców, zapisków, listów, ich układ i red.: M. Szymański, B. Toruńczyk. Przypisy: M. Szymański. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2015, 352 s.
41. Przed i po. Wybór cytatów z tekstów Witolda Gombrowicza: J. Olejniczak. Opieka merytoryczna: P. Próchniak. Koncepcja notesu: R. Zając. Ilustracje: J. Stefańczyk. Nowy Sącz: Wydawnictwo Pasaże 2018, [80] s. Granice wyobraźni.
42. Le sain esprit de contradiction. [Wyd.:] R. Gombrowicz, H. Marcel. [Tłumaczenie zbiorowe]. Paris: Christian Bourgois éditeur 2022, 203 s.
Zawiera teksty (częściowo niepublikowane) W. Gombrowicza z lat 30-tych XX w.
Listy
1. W. Gombrowicz: List otwarty do Brunona Schulza; B. Schulz: Do Witolda Gombrowicza ; W. Gombrowicz: Do Brunona Schulza. „Studio” 1936 nr 7. Przedruk: Bruno Schulz 1892-1942. T. 2. Katalog – pamiętnik wystawy „Bruno Schulz. Ad memoriam” w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie. Warszawa 1995; pt. Korespondencja Gombrowicza z Schulzem na łamach „Studia” w : B. Schulz: Opowiadania. Wybór esejów i listów. Wrocław 1998 s. 447-459. Wyd. 2 przejrzane i uzupełnione tamże 1998; B. Schulz: Opowiadania, eseje, listy. Warszawa 2000; Bruno Schulz w oczach współczesnych. Antologia tekstów krytycznych i publicystycznych z lat 1920-1939. Gdańsk 2021.
2. Listy do Adama Mauersbergera. Powst. 1945–1957. [Oprac. i przypisy:] J. Majcherek. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Przyjaciół Książki 1988, [16] s.
Druk bibliofilski.
Zawartość
Zawiera 6 listów do A. Mauersbergera z lat 1945–1957 oraz 1 list do jego siostry, Zofii Gawlikowskiej z 1956.
3. Listy do rodziny. Powst. 1948–1968. Oprac.: J. Margański. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 501 s.
4. Correspondance. [Autorzy:] W. Gombrowicz, J. Dubuffet. Powst. 1968–1969. „Cahiers de l'Herne”, Paryż 1971 nr 14 s. 337-354. Wyd. osobne: Paris: Gallimard 1995, 67 s.
Tu m.in. 8 listów W. Gombrowicza z lat 1968–1969 oraz fragmenty Dziennika [poz. ↑].
Przekłady
hiszpański
Witold Gombrowicz – Jean Dubuffet: Corespondencia. [Przeł. z francuskiego] J.F. de Castro. Barcelona 1972.
Przekład polski:.
Korespondencja. [Przeł.] P. Mościcki. „Przegląd Filozoficzno–Literacki” 2004 nr 4 s. 27-48.
Korespondencja. Przeł. I. Kania. Wstęp: P. Pachet. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 71 s.
5. Listy 1950–1969. [Autorzy:] J. Giedroyc, W. Gombrowicz. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył A. Kowalczyk. Warszawa: Czytelnik 1993, 512 s. Wyd. 2 poszerzone tamże 2006, 737 s. Archiwum „Kultury”, 9.
Zawartość
Poza listami zawiera także m.in.: W. Gombrowicz: Risum teneatis...; Tandeta. – [Wywiad:] Rozmowa z Gombrowiczem. [Rozm. K. Świeczewski]. – W wyd. 2 dodano 324 listy, telegram R. Gombrowicz o śmierci męża, list I. Neyman, relacjonujący ostatnie godziny życia W. Gombrowicza.
Przekłady
francuski
Correspondance 1950–1969. [Przeł.] J.C. Famulicki. Paris 2004.
6. Korespondencja. T. 1. Walka o sławę. Cz. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1996–1998.
T. 1. Cz. 1. Witold Gombrowicz, Józef Wittlin, Jarosław Iwaszkiewicz, Artur Sandauer. Układ, przedmowa, przypisy: J. Jarzębski. 1996, 275 s.
T. 1. Cz. 2. Witold Gombrowicz, Konstanty A. Jeleński, François Bondy, Dominique de Roux. Układ, przedmowa: J. Jarzębski. Przypisy: T. Podoska, M. Nycz, J. Jarzębski. Przekł. listów z francuskiego I. Kania. [Oprac. tekstu, red., indeks, nota wydawnicza: M. Nycz, T. Podoska]. 1998, 376 s.
7. Cartas a un amigo argentino. [Wstęp:] E. Sábato. Buenos Aires: Emecé Editores 1999, 158 s.
Listy do Juana Carlosa Gòmeza.
8. Las cartas de Gombrowicz. [Oprac.] J. Tcherkaski. Buenos Aires: Siglo Veintiuno de Argentina Editores; Catálogos 2004, 123 s.
Wybory utworów literackich w przekładach
angielski
• Three plays. Princess Ivona; The marriage; Operetta. [Wstęp:] J. Peterkiewicz. [Przeł.:] K. Griffith-Jones, C. Robins, L. Iribarne. London, New York 1998.
bułgarski
• Piesi. [Przeł.] D. Lau-Bukovska. Veliko T''rnovo 1997.
chorwacki
• Z. Malić: Gombrowicziana. Zagreb 2004 [tu także fragmenty utworów W. Gombrowicza w przekł. Z. Malicia].
• Drame. [Przedmowa:] D. Blažina. [Przeł.:] Z. Malič, M. Martic. Zagreb 2005.
czeski
• Sedmé nebe. Výbor z veršů. [Przekł. i posłowie] J. Pilař. Praha 1980.
estoński
• Laulatus ja teisi näidendeid. [Przeł.] H. Lindepuu. Laiuse 2004 [przekł. dramatów poz. ↑, ↑, ↑].
francuski
• Varia. [Wybór, przekł. i noty:] A. Kosko. Paris 1986.
• Contre les poètes. [Wybór szkiców]. [Bruxelles] 1988.
• Moi et mon double. [Paris] 1996.
• Théâtre. [Wyd.:] R. Gombrowicz. [Paris] 2001.
• Le festin chez la comtesse Fritouille et autres nouvelles. [Wybór opowiadań]. [Przeł.] G. Sédir. [Paris] 2002.
• Contes et romans. [Wybór utworów i niepublikowanych dokumentów]. Paris 2018.
• La patience du papier. [Wybór recenzji, publicystyki]. [Przekł. zbiorowy]. [Red.:] R. Gombrowicz, H. Marcel. Paris 2019.
hiszpański
• Autobiografia sucinta, textos y entrevistas. [Przeł. z francuskiego] J. F. de Castro. Barcelona 1972 [tu także wywiady z W. Gombrowiczem].
• Teatro completo. [Przeł.:] B. Zaboklicka, P. Freixa, W. Gombrowicz, A. Rússovich. [Red.:] J.P. Rovelli. Buenos Aires 2018.
indonezyjski
• Sastra tamasya. Jakarta [2007].
japoński
• Collected stories. II = Tanpen korekushon. II. [Przeł.]Y. Kudo. Tōkyō 2010.
niderlandzki
• De verhalen. [Wybór opowiadań]. [Przeł.] P. Beers. Amsterdam 1989.
• Verhalen. Ferdydurke; Trans-Atlantisch; Pornografie; Kosmos. [Przeł.] P. Beers. Utrecht 2018.
niemiecki
• Jungfräulichkeit. 6 Texte. [Przeł.] W. Tiel. [Esej:] F. Bondy. Reinbek b. Hamburg 1966 [wybór z Twórczość poz. ↑; ↑].
• Gesammelte Werke. [T.] 2–12. München, Wien 1983–1997, wyd. nast. t. 1–13 Frankfurt am Main 1997–1998.
• Ich bin Zirkus, Lyrik, Poesis, Grausen, Kampf, Vergnügen. München 1983.
• Theaterstücke. [Przeł.:] H. Kunstmann [i in.]. (Gesammelte Werke. [T.] 5). München, Wien 1997, wyd. nast.: Frankfurt am Main 1998, wyd. osobne tamże 2006.
rosyjski
• Devstvennost' i drugie rasskazy [wybór opowiadań]; Pornografiâ [Twórczość poz. ↑]; Iz dnevnika [fragmenty z Dziennika, Twórczość poz. ↑]. [Przeł.] Û. Čajnikov. Moskva 1992.
• Kosmos. [Wybór utworów; wybór, przedmowa i red.:] R. Griščenkov. Sankt-Peterburg 2001.
• P'esy. Sankt-Peterburg 2021.
rumuński
• Journal; Teatru. [Wybór, przekł., posłowie:] O. Zaicik. [Przedmowa:] R. Munteanu. Bucureşti 1988.
• Teatru. [Przeł.:] O. Zaicik, C. Godun. Bucureşti 2010.
serbski
• Pripovetka. [Wybór opowiadań; wybór i przekł.:] N. Janać, M.P. Tukaj. Beograd 1989.
• Posledn̂e i prve stranice. Prozna i eseǰistička zaostavština. [Red. i przekł.] Z. Đerić. Novi Sad 2009.
szwedzki
• Prosa. 1. [Przeł.:] A. Bodegård, S. Ingvarsson. Red.: P. Maglio, H. Petersen; Prosa 2. [Przeł.:] D. Szybek, S. Ingvarsson. Red.: P. Maglio, H. Petersen. Stockholm 2018.
węgierski
• Drámák. [Przeł.:] I. Eörsi, A. Pályi, G. Spirò. Budapest 1984, wyd. nast. Pozsony 1998.
Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych
albański
• Letërsia Polake në shqip. Almanak. Tiranë 2013.
angielski
• The Dedalus book of Polish fantasy. [Oprac. i przekł.] W. Powaga. Sawtry, Cambridgeshire; New York 1996, wyd. nast.: tamże 2001, Sawtry, Cambridgeshire 2015.
białoruski
• Var'ât ì manaška. Pol'skâ dramaturgìâ XX st. Zbornìk. [Wybór:] S. Kavalëŭ. Mìnsk 2006.
chiński
• Rensheng dang'an = Plik życia. Bolan dangdai xijujia juzuo xuan. [Red.:] A. Duda. [Tłumaczenie:] S. Huang, Z, Zhao. Beijing 2020.
hiszpański
• Crímenes perfectos. Antología de relatos. [Wybór, wstęp i noty:] R. Piglia. Buenos Aires 1999.
• Elogio del cuento polaco. [Wybór i wstęp:] S. Pitol, R. Mendoza. México 2012.
japoński
• Gendai-sekai-engeki. 3, Shiteki-engeki. [Przeł.] Y. Kudō. Tōkyō 1971.
• Ai-no katachi. [Przeł.:] M. Nishi, M. Numano. Tōkyō 1996.
• Collected stories. II = Tanpen korekushon. II. [Przeł.] Y. Kudō. Tōkyō 2010.
niemiecki
• Almanach. Das zweiundachtzigste Jahr. [Red.:] J.H. Freund, G. Niedieck. Frankfurt am Main 1968.
• Die Dichter Polens. Hundert Autoren vom Mittelalter bis heute. [Red. i przekł.:] Karl Dedecius. [Portrety rysunkowe:] E. Lipiński. Frankfurt am Main 1982, wyd. nast. tamże: 1982, 1990, 1995, 1996 [zawiera fragmenty utworów i informacje o pisarzach].
perski
• Bedorūd ey sarzamīn-e moqaddas. [Antologia opowiadań]. [Oprac.] R. Brandstaetter. [Przeł.] K. Behrūz-kiyâ. Tehrân [1991].
portugalski
• Contos polacos. [Przeł.] J. Saramago. Lisboa 1977.
rumuński
• Banchetul. Nuvele polone contemporane. [Przekł., wybór, przedmowa:] O. Zaicik. Bucuręsti 1976.
• Europa Centrală. Memorie, paradis, apocalipsă. [Red.:] A. Babęti. C. Ungureanu. Iaşi 1998.
serbski
• Rađanje moderne književnosti. Roman. [Oprac.] A. Petrov. Beograd 1975.
• Antologija poljskog eseja. [Wybór i przekł.] B. Rajčić. Beograd 2008.
• Slovenska čitanka. Ogledi i prevodi iz slovenskih kniževnosti XX veka. Red.: Z. Đerić. Novi Sad 2013.
• Darovi evropske priče. [Red.:] Z. Kecman. Banja Luka 2016.
słowacki
• Piesok v presýpacích hodinách. Antológia poľskej literárnej eseje 20. Storočia. [Wybór:] M. Zaleski. [Przeł.:] J. Marušiak, K. Chmel, M. Petrincová. Bratislava 2015.
słoweński
• Varujte me, mile zarje. Iz sodobne poljske proze. [Antologia współczesnej prozy polskiej]. [Wybór, red. i wstęp:] K. Šalamun-Biedrzycka. [Przeł.:] N. Jež, T. Pretnar, K. Šalamun-Biedrzycka. Ljubljana 1983.
szwedzki
• Ö. a.*. Őversättarens anmärkning – en antologi. [Red.] L. Mendoza Åsberg. Huddinge 2007.
węgierski
• Huszadik századi lengyel novellák. [Antologia opowiadań polskich; wybór i red.:] L. Pálflavi. Budapest 2007.
włoski
• Umoristi di tutto il mondo. [Oprac.] G. Vicari. Milano 1963.
• Viaggio sulla cima della notte. Racconti polacchi dal 1945 a oggi. [Red. i przekł.] P. Statuti. Roma 1988.
• Pietro Marchesani e la cultura polacca. [Red.:] L. Novati. Milano 2012 [tu też antologia m.in. z tekstami W. Gombrowicza w przekł. P. Marchesaniego].
Adaptacje twórczości autora
teatralne
• Historia, czyli tu wcale nie chodzi o Mozarta. Reżyseria: A. Maj. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1982.
• Na bosaka. Miniopera na motywach utworów W. Gombrowicza. Libretto: E. Chudziński. Muzyka: K. Szwajgier. Reżyseria: K. Jasiński. Wystawienie: Kraków, Teatr Stu 1983.
• Ja, Gombrowicz – seans dramatyczny wg prozy Witolda Gombrowicza. Scenariusz i reżyseria: W. Szulczyński. Łódź, Teatr Nowy 1988.
• Kropka nad i. Monodram wg utworów W. Gombrowicza. Reżyseria: M. Półtoranos. Wystawienie: Kłodzko, Studio Teatr. Ko-Ku 1989 (Wykonanie: W. Tracz).
• Biesiada polska. Scenariusz na podstawie dziennika 1953–1956, 1957–1961, opowiadań z tomu „Bakakaj”, „Ferdydurke”, „Trans-Atlantyku”, „Kosmosu”, „Ślubu” i „Operetki”). Scenariusz i reżyseria: M. Cirin. Wystawienie: Opole, Teatr im. J. Kochanowskiego 1991.
• Cząber z Gombra. Musical wg W. Gombrowicza. Scenariusz i reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowy 1992.
• My do Europy. Europa do nas. Reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowy 2003.
• Błądzenie. Scenariusz na podstawie: „Dziewictwo”, „Ferdydurke”, „Iwona, księżniczka Burgunda”, „Testament”, „Rozmowy z Dominique de Roux”, „Dziennik”, „Operetka” I, „Historia”, „Przewodnik po filozofii w sześć godzin i kwadrans”; fragmenty książki Rity Gombrowicz „Gombrowicz w Europie 1963–1969”; fragmenty „Listu pożegnalnego do ojca J.M. Perrin, Dominikanina, 1942” Simone Weil. Scenariusz i reżyseria: J. Jarocki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy, Scena Przy Wierzbowej 2004. Toż Telewizja Polska 2008.
• Gombrowicz. Opereta Muerta. Scenariusz i reżyseria: Ł. Czuj. Wystawienie: Warszawa, Teatr Studio 2004.
• Niedobre oblicza. Scenariusz i reżyseria: D. Jacewicz. Wystawienie: Goleniów, Teatr Brama 2004.
• Norblin Zakład Wytopu Snów imieniem Zantmana. Widowisko impresaryjne teatralno-plastyczne inspirowane tekstami W. Gombrowicza. Scenariusz i reżyseria: Ł. Czuj. Wystawienie: Warszawa, Zabytkowy Zakład Przemysłowy Fabryka Norblina 2004.
• Skaza. Reżyseria: P. Ratajczak. Wystawienie: Szczecin, Teatr Krypta 2004.
• Gombrotypy. Scenariusz, reżyseria i wykonanie: P. Gąsiorowicz. Przedstawienie impresaryjne 2005 [Spektakl złożony z monologów – Urzędnika bankowego z „Kosmosu”, Ojca i Henryka ze „Ślubu”, Belfra z „Ferdydurke”, Profesora i Księcia z „Operetki”, Ojca z „Historii” oraz fragmentu „Historii”].
• Witek. Reżyseria: P. Wiśniewski. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr Kreatury 2009.
• Z diariusza prywatnego. Scenariusz na podstawie opowiadań, m.in. Z diariusza prywatnego Hieronima Poniżalskiego oraz fragmentów „Dziennika”. Scenariusz i reżyseria: H. Poniżalski [!]. Wystawienie: Warszawa, Trupa Czango 2009.
• Poza rzeczywistością. Scenariusz według tekstów Stanisława Ignacego Witkiewicza, Stanisława Wyspiańskiego i Witolda Gombrowicza. Reżyseria: W. Komasa. Wystawienie: Warszawa, Akademia Teatralna 2014.
telewizyjne
• Błądzenie. Scenariusz i reżyseria: J. Jarocki. Telewizja Polska 2008. Por. Adaptacje teatralne poz. ↑.
radiowe
• Ja, wariat zbuntowany. Scenariusz: B. Marcinik. Reżyseria: B. Kasztelaniec. Polskie Radio 1987.
• Gombrowicz digest. Adaptacja: W. Tkaczuk. Reżyseria: D. Bałazy. Polskie Radio 1995.
baletowe
• Kilka błyskotliwych spostrzeżeń (a la Gombrowicz). [Przedstawienie baletowe]. Reżyseria: L. Bzdyl. Choreografia: K. Chmielewska, R. Dziemidok, L. Bzdyl. Muzyka: M. Trzaska. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Dada von Bzdülöw 2004.
• PlepleJAdy. [Inscenizacja baletowa]. Choreografia: H. Strzemiecka. Wystawienie: Lublin, Lubelski Teatr Tańca 2004.
Omówienia i recenzje
Autor o sobie
• Wypowiedzi zob. poz. ↑, ↑,.
• W. Gombrowicz: Biographie de Witold Gombrowicz. Powst. 1969 [uzupełniona po śmierci W. Gombrowicza przez D. de Roux]. W: Gombrowicz. Paris 1971, przedruk w: D. de Roux: Gombrowicz. Paris 1971, przekł.: polski: Przeł. M. Krawczyk. „Kultura i Życie” 1988 nr 19, przedruk w: Gombrowicz w Muzeum Literatury. [Warszawa 1988], przekł. hiszpański w: W. Gombrowicz: Autobiografia sucinta [...]. [Przeł.] F. de Castro. Barcelona 1972, przekł. niemiecki w: Witold Gombrowicz der Apostel der Unreife oder das Lachen in der Philosophie. München, Wien 1988.
Wywiady
• Rozmowa z Gombrowiczem. Rozm. K. Świeczewski. „Kultura”, Paryż 1956 nr 1, przedruk tamże 1977 nr 7/8.
• Z Gombrowiczem w Buenos Aires. [Rozm.] J.S. Pasierb. „Tygodnik Powszechny” 1969 nr 41, przekł. francuski w: Gombrowicz. Paris 1971, przekł. hiszpański: [Przeł.] J.F. de Castro. W: W. Gombrowicz: Autobiografia sucinta, textos y entrevjstas. Barcelona 1972.
• Entretiens avec Piero Sanavio et Dominique de Roux. W: Gombrowicz. Paris 1971, przekł. hiszpański: [Przeł.] J.F. de Castro. W: W. Gombrowicz: Autobiografia sucinta, textos y entrevistas. [Przeł. z francuskiego] J.F. de Castro. Barcelona 1972, przekł. polski fragmentu: Sztuka niszczy formę. Przeł. K. Bielas. „Znak” 1987 nr 10.
• Die Jugend ist das Mindere. W: F. Bondy: Gespräche mit James Baldwin, Witold Gombrowicz, Slavomir Mrożek, Jean Starobinski. Wien 1972, przekł. francuski w: Gombrowicz. Paris 1971, przekł. hiszpański: [Przeł.] J.F. de Castro. W: W. Gombrowicz: Autobiografia sucinta, textos y entrevistas. [Przeł. z francuskiego] J.F. de Castro. Barcelona 1972, przekł. polski fragmentu: Młodość jest niższa. Przeł.: A. Kilar, E. Kisielewska. „Twórczość” 1986 nr 11/12.
• Samotność laickiego ascety. Rozmowa z W. Gombrowiczem. W: J.S. Pasierb: Zgubiona drachma. Dialogi z pisarzami. Warszawa 2006.
Zob. też poz. ↑ (t. 13–14), ↑ ([t.] 3), ↑.
Słowniki i bibliografie
• M. Madej: Witold Gombrowicz. (85 rocznica urodzin – 20 rocznica śmierci). Zestawienie bibliograficzne przedmiotowe za lata 1958–1988 w wyborze. Kielce 1989, 36 s. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach.
• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1969” wyd. 1975 (J. Chudek).
• Z. Biłek-Dąbrowska: Materiały do bibliografii Witolda Gombrowicza [do 1980]. W: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• Z. Ciesielski: The Reception of plays of Witold Gombrowicz in the theatres of Sweden. W: Kontakty literackie polsko-szwedzkie w XIX i XX wieku. Konferencja organizowana przez Instytut Badań Literackich PAN w dn. 23–25 września 1986 r. Warszawa 1986, 27 s., maszynopis.
• Literatura Polska po 1939. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa* 1989( [Z. Łapiński] zł).
• Z.R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945–1980. Köln, Wien 1991.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Błoński).
• Witold Gombrowicz – bibliografia. Wykaz przekładów na język niemiecki. Praca zbiorowa = Witold Gombrowicz – Biographie. Nur Buchpublikationen in Deutscher Sprache. Pod red. Wydawnictwa Dmowski Press Białogard. Białogard: Danowski Press 2002, 24 s.
• Witold Gombrowicz. Bibliografia przekładów utworów na języki obce. Oprac.: H. Fedyna, J. Kosim. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2003, 35 k. Biblioteka Narodowa. Zakład Informacji Naukowej.
• V. Giroud: The world of Witold Gombrowicz 1904–1969. Catalog of a centenary exhibition at the Beinecke Rare Book & Manuscript Library, Yale University. New Haven: Beinecke Rare Book & Manuscript Library; Lebanon, N.H. 2004, 74 s.
• M. Zybura: Materiały do niemieckojęzycznej bibliografii twórczości Witolda Gombrowicza. W: „Patagończyk w Berlinie”. Kraków 2004.
• M. Zybura: Materialen zur deutschsprachigen Gombrowicz – Bibliografie. W: Gombrowicz in Europa. Wiesbaden 2006.
• Witold Gombrowicz w wydawnictwach Instytutu Literackiego w Paryżu. Bibliografia. Oprac.: A. Szałagan. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2007, 69 s. Konstelacja „Kultury”.
Ogólne
Książki
• Z. Daszewski: Trzy książki: G. Orwella, Cz. Miłosza, W. Gombrowicza. (Ocena polemiczna). New York: Czas Publishing Company, New 1954, 24 s.
• Gombrowicz. [Red.: K.A. Jeleński] C. Jelenski, D. de Roux. Paris: L'Herne 1971, 479 s., wyd. jako dokument elektroniczny: Paris: L'Herne [2015?] , plik w formacie PDF.
Zawartość
Zawiera artykuły, wspomnienia, listy 54 autorów; tu także teksty W. Gombrowicza i wywiady z nim, m.in.: Biographie de W. Gombrowicz [chronologiczne zestawienie faktów biograficznych]; J . Szymkowicz-Gombrowicz: Mon Frère Witold et nos origines. [Tłumaczenie] S. Ariet [fragment rękopisu złożonego w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk]; A. Sandauer: Gombrowicz et la Pologne; B. Schulz: Ferdydurke. Tłumaczenie [J. Kukułczanka] Koukou Chanska; Z. Malić: Les feuilletons littéraires de Witold Gombrowicz. Tłumaczenie B. Vuletic; K. Brandys: Gombrowicz. [Tłumaczenie] A. Posner; A. Kijowski: La stratégie de Gombrowicz. [Tłumaczenie] A. Posner; J. Peterkiewicz: L a fourchette et la crainte; P. Zdziechowski: Un roc immuable [wspomnienie]; T. Breza: Jak pojawili się Witold i Bruno. [Fragmenty:] Chez le s ch anoinesses [wspomnienie]; C. Jelenski: De la difficulté d'être Polonais; C. Miłosz: Qui est Gombrowicz? [Tłumaczenie] T. Douchy; J. Kott: A propos du „Mariage” de Gombrowicz. [Tłumaczenie] A. Posner [dot.: Ślub]; Arrabal: J'aime „la Pornographie”; J. Lavelli: Un univers shakespearien; K. Puzyna: Le noyau; M. Oks: Trajectoire de Witold Gombrowicz en Argentine. [Tłumaczenie]. G. Estrada [wspomnienie]; C. Mastronardi: Gombrowicz à Buenos Aires. [Tłumaczenie]. G. Estrada [wspomnienie]; J . Cieniewicz: Gombrowicz au Banco Polaco; Z. Chądzyńska: Gombrowicz à Buenos Aires [wspomnienie]; J. Wittlin: Préface à la première édition Polonaise du Trans-Atlantique (1949). [Tłumaczenie] J Ritt; N. Murat: La nuit du Retiro [esej]; J.M . Benoist: L’ancillarite chez Gombrowicz; R. Julliard: [List do W. Gombrowicza z 1954 r. dot. wydania „Ferdydurke”]; R. Bazlen: [Recenzja wewnętrzna dla Editions Enaudi dot. „Ferdydurke”]; M. Pierret: Un festin nu avec supplicié de Pierre [wspomnienie]; G. Lapassade: Paris — Berlin [wspomnienie]; M. Galey: Gombrowicz théâtre de 1’Ambigu; E. Pardineille: Nudité invisible contre forme illisib le [esej]; S.W. de Rachewitz: Sur Gombrowicz. [Tłumaczenie] P. de Rachewitz; A. Denis: Destruction de la forme. Formation de la réalité; J.N. Vuarnet: Le cosmos et la bibliothèque [dot. przedmowy do „Kosmosu”]; C. Jannoud: Gombrowicz – l'histoire et la politique; M. Bernard: De la solitude avec lycéenne [dot.: Pornografia]; R. Barilli: Sartre et Camus jugés dans le „Journal”. [Tłumaczenie] T. Campi [w aneksie fragmenty artykułu J.P. Sartre'a, drukowanego w „ Nouvel Observateur” nr 272, dot. W. Gombrowicza i list A. Camusa do W. Gombrowicza z 1959 r. ]; D. Brodski: Gombrowicz et Nabokov; G. Sedir: Un partie de son visage... [wspomnienie tłumacza „Ferdydurke” na język francuski]; G. Lisowski: Je n’ai pas connu Gombrowicz... [wspomnienia tłumacza „Pornografii” na język francuski]; U. Johnson, G. Grass: Tém oignages berlinois [listy do D. de Roux, redaktora „L’Herne” nt. pobytu W. Gombrowicza w Berlinie Zachodnim]; A. Hamilton: Chez Gombrowicz a Vence. [Tłumaczenie] Denturck [wspomnienie]; J.M.G. Le Clésio: [List do D. de Roux nt. wizyty u W.Gombrowicza w 1965]; J. Dubuffet: [13 listów do W. Gombrowicza z 1968–1969]; J. Czapski: [3 listy do W. Gombrowicza z 1968–1969]; C. Miłosz: Le glas [wspomnienie pośmiertne]; S. Mrożek: Mon cauchemar (1967); S. Mrożek: La mort (1969) [wspomnienie pośmiertne]; C. Jelenski: Gombrowicz – le drame et l’antidrame, – L . Gustafsson: Gombrowicz ou un paradoxe de la liberté; J. Kosiński: Hypothèque sur soi-même [odczyt o W. Gombrowiczu wygłoszony w Yale University w New Haven]; D. de Roux: Le pot au noir [wspomnienie pośmiertne. – Wywiady z W. Gombrowiczem przeprowadzone przez następujące osoby:] J. Pasierb, P. Sanavio i D. de Roux, M. Polać, D. de Roux i M. Vianey].
• D. de Roux: Gombrowicz. Paris: Union Générale d'Édition 1971, 191 s.
• J. Volle: Gombrowicz, bourreau-martyr. [Paris:] Bourgois 1972, 254 s.
• Z. Malić: Polonica. Ogledi o Sienkiewiczu, Iwaszkiewiczu, Gombrowiczu, o ferijalnoj književnosti i o polskoj prozi 20. stoljeća. Zagreb: Studentski Centar Svenčište 1973, 164 s.
• Witold Gombrowicz. [Autorzy:] R. Gombrowicz i inni. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep 1973, 132 s.
• T. Kępiński: Witold Gombrowicz i świat jego młodości. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 429 s., wyd. nast. tamże: wyd. 2 1976, wyd. 3 1987, przekł. francuski: Witold Gombrowicz et le monde de sa jeunesse. [Przeł.:] Ch. Jezewski, D. Autrand. [Paris] 2000.
• P. Sanvio: Gombrowicz. La forma e il rito. Padova: Marsilio 1974, 74 s.
• W. Wyskiel: Witold Gombrowicz. Twórczość literacka. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1975, 37 s. Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie.
• R. Georgin: Gombrowicz. Lausanne: l'Age d'Homme 1977, 156 s., wyd. 2 tamże 1987.
• F. Bondy, [K.A. Jeleński] C. Jelenski: Witold Gombrowicz. München: Deutscher Taschenbuch-Verlag 1978, 111 s.
• E. Majewska Thompson: Witold Gombrowicz. Boston: Twayne Publishers, G.K. Hall 1979, 171 s.
• R. Grol-Prokopczyk: Witold Gombrowicz. Salubrious profanation. Buffalo: Polish Arts Club 1980, 11 k.
• M. Nishi: Kataika-suru yokubo. Gomburovitchi-no donyu. Tōkyō: Asahi Shuppansha 1980, 126 s.
• A. Falkiewicz: Polski Kosmos. Dziesięć esejów przy Gombrowiczu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 281 s., wyd. 2. Wrocław: „A” 1996, 231 s.
• Gombrowicziana. Biografie in jaartallen en foto's, dagboekfragmenten, beschouwingen, nagelaten werk. [Red.:] P. Beers. Amsterdam: RevisorBoeken 1981, 144 s.
Zawartość
Zawiera teksty W. Gombrowicza oraz o nim: J. Fontijn: De mythe van de Jongen; F. Jong: Ad Zuiderent; F. Jong: Nagelaten werk; J. Polak: Enige kanttekeningen bij „Trans-Atlantisch”; C. Jelenski: Milosz en Gombrowicz; C. Miłosz: De mens een god, de mens een wolf?; R. Engelander: Gombrowicz is géén absurdist; B. Schulz: Ferdydurke; P. Beers: Bij het vertalen van Gombrowicz; Gombrowicziana 1969–1980.
• J. Jarzębski: Gra w Gombrowicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982 [właśc. 1983], 514 s.
• Gombrowicz. Red.: H. Dziechcińska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1983, 157 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. „Literary Studies in Poland”, t. 10 .
Zawartość
J. Błoński: Le sarmatisme de Gombrowicz. Tłumaczenie K. Błoński; B. Schulz: „Ferdydurke”. Tłumaczenie P. Coates; M. Janion: „L’art c’est l’homme qui s’organise” (Le bouillant creuset de l’histoire privée). Tłumaczenie H. Krzyżanowski; M. Głowiński: Commentaries on „Ślub” („The marriage”). Tłumaczenie A. Kukulska i M.B. Fedewicz; K. Bartoszyński: On how Gombrowicz’s antinomies may cause problems in literary interpretations. Tłumaczenie A. Kukulska; J. Sławiński: The Gombrowicz case. Tłumaczenie A. Kukulska; Z. Łapiński: Gombrowicz and his critics. Tłumaczenie A. Kukulska. – Z. Biłek-Dąbrowska: Selected bibliography of Witold Gombrowicz’s works; Selected bibliography on Gombrowicz in the chronological order, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• R. Gombrowicz: Gombrowicz en Argentine – temoignages et documents 1939–1963. [Przedmowa:] K. A. Jeleński. Paris: Denoël 1984, 295 s., [wyd. przejrzane i uzupełnione]. Montricher: Noir sur Blanc 2004, 309 s. [dot. pobytu W. Gombrowicza w Argentynie; zawiera wspomnienia i wypowiedzi 34 autorów], przekł. polski: Gombrowicz w Argentynie. Świadectwa i dokumenty 1939–1963. [Przeł. z francuskiego] S. Bogdan, [przeł. z hiszpańskiego] A. Husarska. Londyn: Puls 1987, 278 s., wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Myśl* 1988, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1991.
• Gombrowicz i krytycy. Wybór i oprac.: Z. Łapiński. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 847 s.
Zawartość
Z. Łapiński: Wstęp. – T. Breza: O wyobraźni, humorze i urazach (Z powodu pewnej, nowej książki) [dot.: Pamiętnik z okresu dojrzewania]; J. Kaden-Bandrowski: Z okresu dojrzewania [dot.: Pamiętnik z okresu dojrzewania]; T. Dołęga-Mostowicz: Książka Gombrowicza (Odpowiedź na ankietę „Jaką najciekawszą książkę przeczytałem w r. 1937?”) [dot.: Ferdydurke]; l. Fik: Miny trudne i miny łatwe. (Uwagi na marginesie książki Gombrowicza „Ferdydurke”); S. Kisielewski: „Ferdydurke”. Artykuł dyskusyjny; B. Schulz: „Ferdydurke”; L. Fryde: O „Ferdydurke” Gombrowicza; A. Sandauer: „Ferdydurke”; J. Wittlin: Apologia Gombrowicza; L. Flaszen: „Ferdydurke” Gombrowicza; J.J. Lipski: „Ferdydurke” czyli wojna skuteczna wydana mitom; A. Sandauer: Witold Gombrowicz – człowiek i pisarz; F. Bondy: Witold Gombrowicz czyli szlachcica polskiego pojedynki cieniów; L. Goldman: Teatr Gombrowicza [dot.: Iwona, Księżniczka Burgunda; Ślub]; K. Puzyna: Pestka [wspomnienie pośmiertne]; W. Karpiński: Gombrowiczowska przestrzeń; C. Miłosz: Kim jest Gombrowicz?; J. Błoński: O Gombrowiczu; Z. Malić: „TransAtlantyk” Witolda Gombrowicza; J. Błoński: Historia i Operetka; K. Jeleński: Od bosości do nagości. (O nieznanej sztuce Gombrowicza) [dot.: Historia]; J. Jarzębski: Pojęcie „formy” u Gombrowicza; M. Szpakowska: Gombrowicz – teoretyk sztuki; M. Głowiński: Parodia konstruktywna. (O „Pornografii” Gombrowicza); K. Bartoszyński: O nieważkości „tego, jak było naprawdę”. („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza); A. Libera: „Kosmos” wizja życia – wizja wszechświata; A. Kijowski: Strategia Gombrowicza; J. Jarzębski: Kategoria „gry” w poglądach Gombrowicza; M. Janion: „Ciemna” młodość Gombrowicza; J. Pawłowski: Erotyka Gombrowicza; A. Falkiewicz: Spór śledzącego i sprawcy; H. Kirchner: Nałkowska – prolegomena do Gombrowicza; W. Włodarczyk: Gombrowicz a malarstwo; H.F. Babiński: Nieporównany Gombrowicz; K. Zaleski: „Ślub” Witolda Gombrowicza (Uwagi inscenizacyjne); M. Głowiński: Komentarze do „Ślubu”; K. Bartoszyński: „Kosmos” i antynomie; A. Okopień-Sławińska: Wielkie bergowanie czyli hipoteza jedności „Kosmosu”; D. Danek: Oblicze. Gombrowicz i śmierć; Z. Biłek-Dąbrowska: Materiały do bibliografii twórczości Witolda Gombrowicza: Cz. I. Bibliografia podmiotowa. Cz. II. Bibliografia przedmiotowa.
• Tango Gombrowicz. [Oprac., tłumaczenie z hiszpańskiego i wstęp:] R. Kalicki. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1984, 389 s. [.
Zawartość
R. Kalicki: Ten straszny Gombrowicz, – nadto wspomnienia związane z pobytem W. Gombrowicza w Argentynie w 1939–1963 autorów: L. Allub, M. Betelů, J.L. Borges, J. Di Paola, J.C. Ferreyra, P. Frydman, M. Galvez, J.C. Gômez, E. Gonzalez, C. Mastronardi, A.F. de Obieta, V. Pinera, R. Pla, A. Russovich, E. Sabato, N. Tirri, J. Ruben Vilela, – oraz teksty W. Gombrowicza i listy 15 autorów dot. pobytu Gombrowicza w Argentynie].
• R. Gombrowicz, K. Świeczewski, W. Wirpsza: Wokół Gombrowicza. Warszawa: Stop 1985, 20 s.
• Z. Łapiński: Ja, Ferdydurke. Gombrowicza świat interakcji. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1985, 108 s. Katolicki Uniwersytet Lubelski, wyd. nast. (bez podtytułu) Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997.
• A. Kowalska: Conrad i Gombrowicz w walce o swoją wybitność. Posłowie: M. Janion. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 222 s.
• R. Gombrowicz: Gombrowicz íntimo. [Przeł.:] M. Antolin Rato, A. Dlugovorska. [Wstęp:] K.A. Jeleński. Madrid: Ediciones del Dragón 1987, 317 s.
• J. Siedlecka: Jaśnie panicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987, 347 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poszerzone Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza 1992, 409 s.; wyd. 3 poszerzone i uzupełnione Warszawa: Alfa-Wero 1997, 333 s.; z podtytułem: O Witoldzie Gombrowiczu. Warszawa: Prószyński i S-ka 2003; Warszawa: Świat Książki 2004; Warszawa: Wydawnictwo MG, Ewa Malinowska-Grupińska 2011.
• R. Gombrowicz: Gombrowicz en Europe. Témoignages et documents 1963–1969. Paris: Denoël 1988, 376 s., przekł. polski: Gombrowicz w Europie. Świadectwa i dokumenty 1963–1969. Przekł.: O. Hedemann oraz M. Ochab, J. Juryś, W. Karpiński, J. Jarzębski. Tekst polskiego wydania przejrzał J. Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993, 423 + [36] s., wyd. 2 tamże 2002.
Zawartość
Dot. pobytu W. Gombrowicza w Paryżu, Berlinie, Royaumont i Vence; zawiera m.in. wspomnienia i wypowiedzi autorów: [Paryż:] K. Jeleński, J. Giedroyc, Z. i Z. Hertz; J. Czapski, C. Miłosz, F. Bondy, M. Nadeau, G. Sédir, M. Pierret, H. Biancotti, J. Lavelli, D. Masson, O. Lebeault, J. Brac, A. Nitzer, F. Berset. – [Berlin:] I. Bachmann, G. Grass, U. Johnson, W. Hollerer, H. Jaesrich, W. Hasenclever, M. Butor, P.P. Read, E. Bechmann, O. Schilly, K. Volker, F. Benrath, O. Mertens, W. Kurpiers, T. Kulik, S. Fels, – [Royaumont:] A. Crespelle, I. Crespelle, B. Guiery, E. Trevers, G. Lapassage, J. Kalman, M. Millon, G. de Bosschere, J. Odrowąż-Pieniążek, G. Charaire, V. Charaire, E. Reichmann. – [Vence:] R. Gombrowicz.
• T. Kępiński: Witold Gombrowicz. Studium portretowe. [Cz. 1]–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 412 s. [cz. 1]; ; Warszawa: Alfa 1992, 205 s. [cz. 2]. Wyd. 2 zmienione i poprawione cz. 2 tamże 1994, 303 s.
• Witold Gombrowicz, der Apostel der Unreife oder das Lachen in der Philosophie. [Wyd.] H. J. Balmes. München, Wien: C. Hanser 1988, 95 s. [zawiera wspomnienia ze spotkań z W. Gombrowiczem, m.in. wypowiedzi: I. Bachman, F. Bond, W. Hollerer, U. Johnson, C. Miłosz, K. Volker; wycinki z prasy niemieckiej; tu także fragmenty tekstów W. Gombrowicza].
• Gombrowicz, vingt ans après: suivi de correspondances et une jeunesse. [Red.:] M. Carcassonne, Ch. Guidas, M. Smorag. Paris: Ch. Bourgois 1989, 340 s.
Zawartość
O. Rolin: G...; „Je connais bien Gombrowicz enfant”, entretien avec Michel Braudeau; C. Arnaud: Une existence hypothétique; F. Bondy: Le Socrate de Buenos Aires; T. Kusniewicz: Bref rapport; J. Lenica: Rencontres; P. Bourgeade: Mords!; M. Polac: Gombrowicz le démenteur; T. Konwicki: A distance; G. Musial: Le temps du purgatoire; M. Nuridsany: Faut-il lire Gombrowicz?; Ph. Sollers: Vive Gombrowicz! Vivel’athéisme!; M. Bernard: Ici-bas; L. Gyllensten: Un moraliste amoral; J. Lavelli: Gombrowicz au présent; J.M. Belorgey: Politique de Gombrowicz; Ch. Guias: L’essence de sol; H. Lewi: Trans-Atlantique, aller-retour; B. Schreiber: Gombrowicz et les Juifs; J.J. Saer: La perspective extérieure; M. Scliar: Le „regard latin”; M. Smorąg: Flirt avec Gombrowicz; Ph. Arnaud: Trafics; P. Bonitzer: Le monde trué; G. Quinsat: La fantasmagorie; R. De Ceccatty: La manipulation; P. Esterhazy: Un importun; Ph. Edelmann: Passage d’un cousu d’enfant – nadto korespondencja z W. Gombrowiczem następujących osób: R. Gorczyńska, K. Jeleński, J. Wittlin, D. de Roux.
• L. Proguidis: Un écrivain malgré la critique. Essai sur l'ouvre de Witold Gombrowicz. Paris: Gallimard 1989, 244 s.
• Gombrowicz filozof. Wybór i oprac.: F. M. Cataluccio i J. Ilg. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1991, 254 s.
Zawartość
F.M. Cataluccio: Gombrowicz filozof. – I: P. Sanavio: Gombrowicz: forma i rytuał. – II: W. Gombrowicz: Przewodnik po filozofii w sześć godzin i kwadrans; W. Gombrowicz: Egzystencjalizm; W. Gombrowicz: Byłem pierwszym strukturalistą. – K. A. Jeleński: Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza; B. Łagowski: Inny Gombrowicz; J.y Jarzębski: Między kreacją a interpretacją; A.St. Kowalczyk: Gombrowicz – Husserl. O fenomenologicznych motywach w „Dzienniku”; R. Barilli: Sartre i Camus w „Dzienniku”; Włodzimierz Maciąg: Antropologia Gombrowicza. – [Tłumacze:] B. Baran, K. Bielas, M. Broński, F.M. Cataluccio, W. Krzemień.
• S. Kaszyński: Nieznanym śladem Gombrowicza. Wizyty u Zdziechowskich. Kraków: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 1991, 85 s. [dot. wakacji W. Gombrowicza spędzonych w dworku Zdziechowskich w Słaboszewku; tu także wspomnienia i 4 artykuły W. Gombrowicza z „Kuriera Porannego” 1937 związane z wizytą].
• J. Salamon: Latarka Gombrowicza albo Żurawie i kolibry. U źródeł ukrytego nurtu w literaturze polskiej. Wrocław: Rubikon 1991, 252 s.
• G. García: Gombrowicz: el estilo y la heráldica. Buenos Aires: Atuel 1992, 125 s.
• Gombrowicz. Stockholm: Carlsson 1992, 94 s. [nr 25 czasopisma „Dialoger” poświęcony W. Gombrowiczowi].
• Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. [T. 1]–4. Pod red. J. Pacławskiego (t.1–4) i A. Dąbrowskiego (t. 4). Kielce 1992, 1995, 2003, 2009.
Zawartość
[1]. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. Materiały z sesji. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego 1992, 130 s.
[2]. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. Materiały sesji odbytej w Kielcach i Opatowie 30 maja – 1 czerwca 1994. [Cz. 2]. Pod red. J. Pacławskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1995, 242 s. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego, Kieleckie Towarzystwo Naukowe.
3. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. (W setną rocznicę urodzin pisarza). 3. Pod red. J. Pacławskiego. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe etc. 2003, 338 s. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Akademia Świętokrzyska, Wszechnica Świętokrzyska.
4. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. 4. Pod red. J. Pacławskiego i A. Dąbrowskiego. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2009, 196 s. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach.
• J. Ijsbrand van der Meer: Form vs Anti-Form. Das semantische Universum von Witold Gombrowicz. Amsterdam, Atlanta: GA 1992, 280 s.
• J.C. Dedieu, M. Senadji: Witold Gombrowicz. Texte: J.C. Dedieu. Photograpie: M. Senadji. Paris: Marval 1993, 95 s.
• M. Ruszkowski: Składnia prozy Witolda Gombrowicza. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1993, 113 s.
• J. Błoński: Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1994, 281 s. Wyd. nast. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2003, 286 s.
• S. Bortnowski: Ferdydurkizm, czyli Gombrowicz w szkole. Warszawa: Stentor 1994, 282 s.
• I. Eörsi: Idöm Gombrowiczcsal. [Budapest:] Pesti Szalon, 1994, 385 s., wyd. nast. tamże 1997, przekł. niemiecki: Tage mit Gombrowicz. [Przeł.] H. Skirecki. Leipzig 1997, przekł. polski: Mój czas z Gombrowiczem. Tłumaczenie J. Snopek. Warszawa: Wydawnictwo IBL 2005, 310 s. Instytut Badań Literackich Polska Akademia Nauk, Fundacja Akademia Humanistyczna.
• Witold Gombrowicz. [Red.] F.M. Cataluccio. Milano: Marcos y Marcos 1994, 271 s.
• M. Legierski: Modernizm Witolda Gombrowicza. Stockholm: Almqvist and Wiksell 1996, 460 s., wyd. nast. Warszawa: Wydawnictwo IBL 1999, 280 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
• G. Farasse: Empreintes: Baudelaire, Colette, Friedrich, Gombrowicz, Jaccottet, Larbaud, Mallarméµ Michaux, Ponge, Réda, Saint-John Perse, Supervielle, Thomas. Villeneuve-d'Ascq: Press Universitaires du Septentrion 1997, 222 s.
• K. Łęcki: Św. Gombrowicz. Zinstytucjonalizowanie formy komunikowania o literaturze. Socjologiczna analiza zjawiska. Katowice: Śląsk 1997, 215 s.
• G. David: Witoldo o La mirada extranjera. Buenos Aires: Colihue 1998, 172 s.
• Gombrowicz's grimaces. Modernism, gender, nationality. [Red.:] E. Plonowska Ziarek. Albany: State University of New York Press 1998, 327 s., przekł. polski: Grymasy Gombrowicza. W kręgu problemów modernizmu, społeczno-kulturowej roli płci i tożsamości narodowej. Red.: E. Płonowska-Ziarek. Przeł. J. Margański. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” 2001, 362 s.
Zawartość
Part 1. Gombrowicz's aesthetics: writing, self, performance: T.Z. Longinović: Witold Gombrowicz: Formal abjection and the power of writing in „A kind of testament”; V. Deshoulières: Witold Gombrowicz: toward a romantic theory of incompleteness; D. Głowacka: The heresiarchs of form: Gombrowicz and Schulz; H. Berressem: The laws od deviation: physical and psychic aberrations in the novels of Witold Gombrowicz. – Part 2. Modernity and the trajectories of exile: M. Grzegorczyk: Formed lives, formless traditions: the Argentinian legacy of Witold Gombrowicz; P. Parlej: Gombrowicz, dialectically speaking: of lyricisms, dessidents, and politics; K. Jerzak: Defamation in Exile: Witold Gombrowicz and E.M. Cioran. – Part 3. Gombrowicz's provocations: national forms, queer sexualities: E. Płonowska-Ziarek: The scar of the foreigner and the fold of the baroque: national affiliationes snd homosexuallity in Gombrowicz's „Trans-Atlantyk”; A.M. Sołtysik: Witold Gombrowicz's struggle with heterosexual form: from a national to a performative self; A. Kuharski: Witold, Witold and Witold: performing Gombrowicz. – Post/script: B. Holmgren: Witold Gombrowicz in the United States.
Wersja polska: Cz. 1. Estetyka Gombrowicza. Pisanie, podmiot, performatywność: T.Z. Longinović: Ja, Witold Gombrowicz. Poniżenie a potęga pisania w „Testamencie”; V. Deshoulières: Witold Gombrowicz. W stronę romantycznej teorii niepełności; D. Głowacka: Herezjarchowie formy. Gombrowicz i Schulz; H. Berressem: Reguły dewiacji. Fizyczne i psychiczne aberracje w powieściach Witolda Gombrowicza. – Cz. 2. Nowoczesność a szlaki wygnania: M. Grzegorczyk: Kształt życia i bezkształt tradycji. Argentyńska spuścizna Witolda Gombrowicza; P. Parlej: Witold Gombrowicz – dialektycznie. O liryzmie, dysydentach i polityce; K. Jerzak: Potwarz i wygnanie. Witold Gombrowicz i Emil M. Cioran. – Cz. 3. Prowokacje Gombrowicza. Forma narodowa a homoerotyzm: E. Płonowska-Ziarek: Blizna cudzoziemca i barokowa fałda. Przynależność narodowa a homoseksualizm w „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza; A.M. Sołtysik: Witolda Gombrowicza zmagania z formą heteroseksualną. Od narodowej do performatywnej tożsamości Ja; A. Kuharski: Witold, Witold i Witold. Odgrywanie Gombrowicza. – Postscriptum: B. Holmgren: Witold Gombrowicz w Stanach Zjednoczonych.
• L. Nowak: Gombrowicz. Człowiek wobec ludzi. Warszawa: Prószyński i S-ka 2000, 326 s.
• O Witoldzie Gombrowiczu. Materiały z sesji w 95 rocznicę urodzin i 30 rocznicę śmierci pisarza. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna 2000, 122 s.
Zawartość
S. Żak: Wstęp. Legenda literacka. – W. Maciąg: Dwie idee Gombrowicza; S. Stabro: Witold Gombrowicz – biografia romantyczna?; T. Nyczek: „Operetka”, czyli w stroju i na goło; J. Siedlecka: Jaśnie Panicz Gombrowicz.; S. Żak: Autobiografia – Autokreacja – Legenda. (Próba portretu Witolda Gombrowicza); B. Gryszkiewicz: Humor Gombrowicza; J. Pacławski: Sposób kreowania świata postaci w prozie Witolda Gombrowicza na przykładzie powieści „Ferdydurke”.
• P. Salgas: Witold Gombrowicz ou l'athéisme généralisé. [Paris:] Seuil 2000, 283 s., przekł. polski: Witold Gombrowicz lub ateizm integralny. Przeł. J.M. Kłoczowski. Warszawa: Czytelnik 2004, 288 s.
• S. Żak: Witold Gombrowicz – autobiografia – autokreacja – legenda. (Próba portretu Witolda Gombrowicza). Kielce: Ston2 2000, 189 s.
• J. Jarzębski: Podglądanie Gombrowicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 246 s. [wybór szkiców drukowanych w 1972–2000].
• J. Margański: Gombrowicz wieczny debiutant. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 225 s.
• E. Fiała: Homo transcendens w świecie Gombrowicza. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2002, 289 s., wyd. 2 poprawione tamże 2004.
• M. Głowiński: Gombrowicz i nadliteratura. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 284 s., przekł. francuski: Gombrowicz ou la parodie constructive. [Przeł.] M. Laurent. Montricher 2004.
• D. Jaszewska: Nasza niedojrzała kultura. Postmodernizm inspirowany Gombrowiczem. Warszawa: Oficyna Naukowa 2002, 203 s.
• P. Millati: Gombrowicz wobec sztuki. Wybrane zagadnienia. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2002, 375 s.
• J. Peiron: Gombrowicz, écrivain et stratége. Un auteur „excentrique” face á la France. Paris: L'Harmatten 2002, 173 s.
• A. Stawiarska: Gombrowicz w przedwojennej Polsce. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 312 s.
• Szukanie głosu Gombrowicza. Wybór referatów i wypowiedzi z czterech edycji Międzynarodowego Festiwalu Gombrowiczowskiego (1993–1999). Pod red. D. Kolano. Radom: TP [Teatr Powszechny]; Instytut Technologii Eksploatacji 2002, 168 s.
Zawiera w większości teksty drukowane wcześniej.
Zawartość
A.J. Kuharski: Witolda Gombrowicza tragedia wywłaszczenia. Przeł. H. Morawska-Withe; J. Jarzębski: Czas opowieści – czas historii; A. Bodegård: Szukanie głosu Gombrowicza; Alejandro Russovich o Gombrowiczu; F.M. Cataluccio: Gombrowicz i muzyka. Rozważania na temat formy i bólu; O. Kühl: Ciało i jego maskowanie u Gombrowicza; P. Kłoczowski: „Jak w parze jakiej na zawsze...” (Witold Gombrowicz i Konstanty A. Jeleński); A. Russovich: Gombrowiczowska wizja kosmosu; J. Jarzębski: Trudno być Bogiem; A. Fiut: Gombrowicza pląs ze śmiercią; J. Majcherek: Gombrowicz tragiczny; J. Olejniczak: Gombrowicz i trupy; M. Czermińska: Autobiografia jako wyzwanie (O „Dzienniku” Gombrowicza); J. Błoński: Gombrowicz a literatura dwudziestolecia, przedruk w tegoż: Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Kraków 1994, wyd. nast. Kraków 2003; Z. Majchrowski: Mickiewicz w teatrze Gombrowicza; M. Głowiński: Gombrowiczowska nadliteratura; Z. Majchrowski: „U stóp nieznanego ołtarza”. Gombrowicz i Młoda Polska; K. Stala: Gombrowicz – wobec Polski, wobec Europy. „Eksperyment niemal groźny”, – nadto wypowiedzi w dyskusji].
• E.M. Thompson: Witold Gombrowicz. [Tłumaczenie] A. Sierszulska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2002, 187 s.
• J. Olejniczak: Kłamstwo nieprzerwane nas drąży. Cztery szkice o Gombrowiczu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2003, 160 s.
• M. Bielecki: Literatura i lektura. O metaliterackich i metakrytycznych poglądach Witolda Gombrowicza. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2004, 435 s.
• Evocando a Gombrowicz. [Wybór i fotografie:] M. Grinberg. Buenos Aires: Galerna 2004, 167 s., przekł. polski: Wspominając Gombrowicza. Przekł.: E. Zaleska, R. Kalicki. Posłowie: J. Jarzębski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2005, 176 s. [tu związane z pobytem W. Gombrowicza w Argentynie wspomnienia M. Grinberga, jego korespondencja z W. Gombrowiczem oraz wspomnienia następujących autorów: V. Piňera, J. Rubén Vilela, J. Di Paola Levin, M. Betelu, H. Riva, J.C. Ferreyra, O.B. Finn, J. Lavelli, M. Galvez, J.C. Paz].
• Faces facettes & grimaces de Witold Gombrowicz. Textes et documents réunis sous la direction de J. Musy; avec la collaboration de J. Zieliński. Préface de W. Dąbrowski. Québec, Genéve: Edition Neige 2004, 176 s.
Zawartość
J. Musy: Gombrowicz en escales; M. Sandoz: Note de l'Editeur; W. Dąbrowski: La lecon de liberte; J. Jarzębski: Gombrowicz aujourd'hui. – Les escales de Gombrowicz: Argentine: K. Suchanow: Ses premieres annes d'apres-guerre; K. Eichler: Cours philosophiques de Gombrowicz. – Lettre de Witold Gombrowicz a Krystyna Eichler. – M. Grinberg: Les formes qui deforment; M. Grinberg: Dernier diner avec Gombrowicz; M. Grinberg: Gombrowicz, genie meconnu. – Paris-Berlin: M. Pierret: Retour en Europe; Lettre inedite a Marc Pierret; F. Benrath: Une rencontre berlinoise. – Royaumont: Lettre inedite a Marc Pierret. – Vence: T. Stankiewicz: Rencontres a Vence (extraits). – Lettres inedites a Teresa Stankiewicz [5 listów z lat 1965–1968]. – L. Ozkok: Le temps d'un regard. – L'escale d'un „pornographe”: Witold Gombrowicz: Enquete sur l'erotisme. – Les escales artistiques de Gombrowicz: P. Millati: Gombrowicz et la peinture; M.A. Supruniuk: Witold Gombrowicz et Janusz Eichler; K. Suchanow: Gombrowicz et Pinera contre les poetes; J.C. Famulicki: Le Je, le jeu, la joute; J.P. Salgas: Missa Solemnis; J. Zieliński: Le Doigt d'Hermes; W. Gombrowicz: Confidences sur les ecrivains. – Leurs escales chez Gombrowicz: R. Kalicki: Mon Gombrowicz; R. Polański: Gombrowicz, Schulz, Kafka; A. Prucnal: Ma rencontre avec Gombrowicz; M. Polac: Toujours dementir! – Derniere escale de Gombrowicz: W. Gombrowicz: Mon conseil avant de mourir? – Biographie de Witold Gombrowicz. – Oeuvres de Witold Gombrowicz.
• Gombrowicz i tłumacze. Pod red. E. Skibińskiej. Łask: Leksem; [Wrocław:] Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego 2004, 236 s.
Zawartość
I. Wokół „Ferdydurke”: M. Kurek: „Ferdydurke” po hiszpańsku. (Kilka uwag o autorskim przekładzie Gombrowicza); M. Laurent: Język G., czyli całkowanie wieloznaczności; M. Grabowska: „Kujmy się, kujmy, bo cwaje dostaniemy” – szkoła w „Ferdydurke” i w jej przekładzie na język francuski; C. Squillace-Piwowarczyk: Między dziełem filozoficznym a politycznym – recepcja „Ferdydurke” we Włoszech; M. Surma-Gawłowska: „Ferdydurke” po włosku, czyli Gombrowicz okiełznany; J. Łukaszewicz: Szkoła we włoskich przekładach „Ferdydurke”; E.K. Dzikowska: „Koń by się uśmiał” – o kulturowych kolizjach w niemieckiej recepcji Gombrowicza; M. Heydel: Angielskie wersje „Ferdydurke” – strategie przekładania nieprzekładalnego; W. Soliński: Lekcja polskiego profesora Bladaczki po czesku wyłożona – o czeskim przekładzie „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. – II. Wokół „Pornografii”: E. Biardzka: Gombrowicz w cudzysłowie i nawiasem mówiąc – o modalizacji autonomicznej we francuskim tłumaczeniu „Pornografii”; B. Gautier: Czy „Pornografię” należy tłumaczyć; E. Skibińska: Czy „Pornografia” jest przekładalna? (Rekonesans: miłość w przekładzie francuskim). – III. Wokół „Trans-Atlantyku”: M. Cieński: O sarmackiej swojskości – czy Gombrowicza można tłumaczyć nie znając literatury i kultury staropolskiej?; M. Tomaszewski: „Trans-Atlantyk” Witold Gombrowicz po francusku; J. Jarniewicz: Frazes i frazeologia w angielskim przekładzie „Trans-Atlantyku”, czyli „tu właśnie cisną mnie buty”. – IV. Różne: A. Bednarczyk: Gombrowicz w rosyjskim internecie; J. Brzozowski: Fabuła czy poezja? „Bakakaj” po portugalsku; W.J. Szymaniak: Obraz rzeczywistości polskiej w hiszpańskim przekładzie „Wspomnień polskich” W. Gombrowicza.
• E. Graczyk: Przed wybuchem wstrząsnąć. O twórczości Witolda Gombrowicza w okresie międzywojennym. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 321 s.
• J. Jarzębski: Gombrowicz. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2004, 216 s. A to Polska właśnie.
• Kalendarz gombrowiczowski 2004. MMIV. Projekt graficzny i typograficzny J. Górski. Wybór fragmentów i ilustracji: S. Rosiek. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 436 s.
• M. Kanabrodzki: Kapłan i fryzjer. Żywot materialno-cielesny w utworach Georga Büchnera, Witolda Gombrowicza, Mirona Białoszewskiego, Helmuta Kajzara. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 367 s.
• Z. Malić: Gombrowicziana. Zagreb: Hrvatsko filološko društvo 2004, 444 s. [tu też w przekł. Z. Malicia fragmenty tekstów W. Gombrowicza].
• M.P. Markowski: Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 409 s., przekł. rumuński: Vâltoarea neagrâ. Gombrowicz, lumea literatura. [Przeł.] C. Bartl. Piteşti 2005; szwedzki: Svart ström. Gombrowicz, världen, litteraturen. [Przeł.] T. Håkanson [et al.]. Stockholm 2006, wyd. jako dokument elektroniczny: Stockholm 2017.
• K. Miklaszewski: Distancia Witoldo! czyli Gombrowicz oczyma argentyńskich przyjaciół. Warszawa: „Twój Styl” 2004, 243 s.
• B. Paczowski: Witold Gombrowicz. Vence – Chiavari 1965–1968. Fotografie B. Paczowskiego. Gdańsk: słowo/obraz 2004, [48] s.
• „Patagończyk w Berlinie”. Witold Gombrowicz w oczach krytyki niemieckiej. Wybór i oprac. M. Zybura przy współpracy I. Surynt. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” 2004, 634 s, przekł. niemiecki: Ein Patagonier in Berlin. Texte der deutschen Gombrowicz-Rezeption. [Wybór i red.:] M. Zybura. Dresden 2018.
Zawartość
I. Surynt, M. Zybura: Wstęp. – H. Mayer: Witolda Gombrowicza poglądy; F. Bondy: Witold Gombrowicz albo szlachcica polskiego pojedynki cieniów; W. Hädecke: Bunt przeciwko formie. Rzecz o Witoldzie Gombrowiczu; F.J. Raddatz: Pojedynek jako dialog: Witold Gombrowicz; H. Kunstmann: O „Iwonie, księżniczce Burgunda” Witolda Gombrowicza; F.Ph. Ingold: „Pornografia”; H. Schmid: „Nagi Palec”. Teatralizacja przedmiotów w „Ślubie” Witolda Gombrowicza; P. Hamm: Gombrowicz i parawan; D. Scholze: Gombrowicz między modernizmem a postmodernizmem; A. Pohl: O literackim i duchownym tle dramatu „Iwona, księżniczka Burgunda” Witolda Gombrowicza; F. Norbert: Kwiat utracony zamiast ślubu. Struktura tekstu i logika interpretacyjna w „Ślubie” Witolda Gombrowicza; D. Reichardt: Gombrowicz a literatura argentyńska; H. Beressem, U. Prill: „...krwi złaknione ostrza/ Potężnych wrogów”. Witolda Gombrowicza „Lectura Dantis”; R. Fieguth: Słowo, sacrum i władza. Komentarz do „Ślubu” Gombrowicza i jego tradycji romantycznych; B. Schultze, B. Weinhagen: Kultura inscenizowana. Posiłki w „Ferdydurke” Gombrowicza – po polsku i po niemiecku; O. Kühl: Ciemność zawierała... bosego chłopaka; G. Langer: Opowiadanie Witolda Gombrowicza „Zdarzenia na brygu Banbury” jako zamaskowany tekst homoerotyczny; B. Schultze, J. Conrad: Metateatr Witolda Gombrowicza; H. Wydra: Naród polski między mitem a rzeczywistością. „Trans-Atlantyk” Gombrowicza i psychologia polityczna Polaków; M. Maskała: Niektóre aspekty antropologii Gombrowicza; G. Ritz: „Kosmos” albo strach przed „Pałubą”. Metafikcyjna lektura ostatniej powieści Gombrowicza.
• Senorité visuelle: Maria Jaremianka, Witold Gombrowicz, Józef Jarema. [Katalog wystawy]. Red. katalogu: A. Szpala, A. Szczepańska. Tłum. K. Borowiec. Kraków: ZPAP [Związek Polskich Artystów Plastyków] 2004, 101 s.
• Stulecie Gombrowicza. Pod red. Z. Kruszewskiego i A. Konsego. Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie 2004, 120 s.
Zawartość
M. Duch: Witold Gombrowicz znany i nieznany; S. Żak: Ateizm Gombrowicza?; P. Millati: Gombrowicz wobec samobójstwa, przedruk w tegoż: Tratwa Meduzy. Szkice o literaturze. Gdańsk 2013; K. Łęcki: Gombrowicz w szufladach; P. Ćwikła: Gombrowicz i gwałt symboliczny; J. Olejniczak: Witold Gombrowicz. wraca do Europy. O „Dzienniku Trans-Atlantyckim”; J. Franczak: Rozbiórka chaosu. Gombrowicz i wyrażanie natury; J. Jarzębski: Gombrowicz – klasyczny, genialny, nowoczesny.
• The world of Witold Gombrowicz, 1904–1969. Catalog of a centenary exhibition at the Beinecke Rare Book and Manuscript Library, Yale University. [Red.:] V. Giroud. New Haven, CT: Beinecke Rare Book and Manuscript Library 2004, 74 s.
• Z. Tyczyński: Gęba stąd. Przewodnik gombrowiczowski. Kielce: Agencja „JP” [2004], 72 s.
• M. Bielecki: Interpretacja i płeć. Szkice o twórczości Witolda Gombrowicza. Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej 2005, 247 s.
• T. Bocheński: Czarny humor w twórczości Witkacego, Gombrowicza, Schulza. Lata trzydzieste. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2005, 313 s.
• S. Gębala: Teatralność i dramatyczność. Gombrowicz – Różewicz – Mrożek. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej 2005, 248 s.
• M. Klentak-Zabłocka: Słabość i bunt. O twórczości Franza Kafki w świetle Gombrowiczowskiej koncepcji niedojrzałości. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2005, 272 s.
• O. Kühl: Gęba Erosa. Tajemnica stylu Witolda Gombrowicza. Przeł.: K. Niewrzęda, M. Tarnogórska . Wstęp: W. Bolecki. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas ” 2005, 325 s.
• J. Margański: Geografia pragnień. Opowieść o Gombrowiczu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 239 s.
• K. Suchanow: Argentyńskie przygody Gombrowicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 328 s. [tu także: Kalendarium życia W. Gombrowicza w Argentynie 1939–1963; Bibliografia argentyńska].
• Gombrowicz in Europa. Deutsch-polnische Versuche einer kulturellen Verortung. [Wyd.:] A. Lawaty, M. Zybura. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag 2006, 431 s.
Zawartość
I: D. Reichardt: Gombrowicz vs. Borges; W. Kośny: Gombrowicz in Berlin – vierzig Jahre danach; P. Langemeyer: Gombrowicz's Berlin. Zu den „Berliner Notizen”; H.Ch. Trepte: Zur Problematik kultureller Identität bei Witold Gombrowicz; D. Scholze: Zum Auto-Image des polnischen Exils. Gombrowicz und Polen in „Dziennik” und „Trans-Atlantyk”. – II: H. Kunstmann: Die Rückkehr des Witold Gombrowicz nach Europa. Aus den Anfängen seiner dutschen Rezeption; R. Fieguth: Gombrowicz mit deutscher Fresse. Zweiter Versuch; W. Schmitz: Nachgeholte Moderne: Die Surrogatsfunktion von Gombrowicz – Aufführungen in der BRD um 1970; J. Joachimsthaler: Yvonnes Schweigen: Die Leere als Spiegel. Mir einem Ausblick auf die bundesrepublikanische Rezeption der Yvonne; D. Pietrek: Das Bühnenbild ausgewähleter deutscher Aufführungen der „Trauung” von Witold Gombrowicz. – III: M. Bielecki: Nietzsche und zwei Philosophien der Interpretation; A. Gall: „... denn wir sind Tanz”: Die Applikatio von Nietzsches Artisten-Individualismus in Gombrowicz's „Tagebuch”; U. Schorlemmer: Gombrowicz's „Prinzip Unreife” in Kantors Theater. Annäherungen an zwei verwandte ästhetische Diskurs; H. Berressem: Fluchtlinien. Deleuze liest Gombrowicz; W. Schlott: Der Selbstbetrug der Intellektuellen; I. Eörsis: Gombrowicz – Rezeption unter dem Eindruck des politischen Umbruchs nach 1989. – IV: W. Bolecki: Gombrowiczs Aphorismen; O. Kühl: Der Ich-Begriff bei Witold Gombrowicz; M. Zielińska: Die interaktiven Strategien „des Schreibenden Ich” – Witold Gombrowicz und seine „Tagebücher”; G. Ritz: Körper, geschlecht und Gender im autobiografischen Projekt Witold Gombrowicz; M. Maskała: Witold Gombrowicz „Ślub” als Bewusstseins – und erkanntnistheoretisches Drama; B. Schultze: Den Stoff zu Ende bringen. Transformationen des Bauernfürsten bei Gombrowicz – M. Zybura: Materialen zur deutschsprachigen Gombrowicz.
• Gombrowicze. Pod red. B. Żynis. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej 2006, 225 s.
Zawartość
M. Łukaszuk: Romantyk, Gombrowicz; B. Żynis: Matka formy; P. Czapliński: Wspólnotowy rytuał ofiarniczy. „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza; A. Skrendo: Gombrowicz pragmatysta. Prolegomena do przyszłej lektury; M. Januszkiewicz: „Ślub” Witolda Gombrowicza – nowe stanowienie wartości?; J. Margański: Poetyka spojrzenia w „Iwonie, księżniczce Burgunda” Witolda Gombrowicza; M. Czermińska: Do kawiarni i za ocean. Paradoksy Gombrowiczowskiej filozofii podróży; T. Tomasik: Pasierb kontra Gombrowicz; K. Chruściński: Gombrowicz o Prowansji i kulturze francuskiej; D.K. Sikorski: Tandetomachia, czyli człowiek w kulturze ersatzu. (Wstępne rozpoznanie niektórych aspektów twórczości Schulza i Gombrowicza); J. Madejski: „Wystawianie duszy na niebezpieczeństwo”. Gombrowicz Chwina; M. Żółkoś: Gombrowicz Tadeusza Kantora; J. Ciechowicz: Gombrowicz wobec teatru.
• M. Inglot: Romantyczne konteksty twórczości Witolda Gombrowicza. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych 2006, 241 s.
• M. Kępińska: Mit, symbol, historia, tradycja – Gombrowicza gry z kulturą. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne 2006, 291 s.
• A. Koecher-Hensel, M. Kuraś: Kronika Witolda Gombrowicza. Warszawa: INS PAN 2006, 558 s. „Pamiętnik Teatralny” 2006 z. 1–4.
• A. Kowalczyk: Rodzina jako źródło cierpień w twórczości Witolda Gombrowicza. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2006, 226 s.
• D. Pietrek: „Szlachcica polskiego pojedynki cieniów”. Recepcja dramatów Witolda Gombrowicza w niemieckim obszarze językowym. Wrocław: Atut 2006, 362 s.
• Tvorčestvo Vitol'da Gombroviča i evropejskaâ kul'tura. Sbornik statej. [Red.:] V.A. Horev, M.V. Leskinen. Moskva: In-t Slavânovedeniâ RAN 2006, 158 s. [zawiera artykuły autorów: L.A. Sofronova, S.P. Musìenka, I.I. Svirida, V.V. Močalova, M.V. Leskinen, A.V. Lipatov, L.A. Mal'cev, V.A. Horev, S.A. Šerlaimova, I.E. Adel'gejm, Û.V. Čajnikov].
• A. Wyka: Gęba polska, czyli mistrz Gombrowicz. Łomża: Stopka 2006, 85 s.
• A. Gall: Performativer Humanismus. Die Auseinandersetzung mit Philosophie in der literarischen Praxis von Witold Gombrowicz. Dresden: Thelem 2007, 560 s., przekł. polski: Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza. Przekł. G. Sowinski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2011, 499 s. Polonica Leguntur. Literatura polska w krajach języka niemieckiego, 12 .
• Gombrowicz. Une gueule de classique? [Red.:] M. Smorąg-Goldberg. Paris: Institut d'études slaves 2007, 317 s. Travaux Publiés par l'Institut d'Études Slaves, 51.
Zawartość
Introduction: M. Smorąg-Goldberg: Gombrowiccz et les critiques: dialogue ou duel. – I. Construction et déconstuction de Gombrowicz. – J. Jarzębski: Gombrowicz, classique, génial, moderne; D. Garand: De l'inconfort comme posture éhique de lecteur de Gombrowicz; M. Alizart; Witold Gombrowicz: le fantastique et la fin l'histoire; J.-P. Salgas: Gombrowicz déconstructeur de l'histoire de la philosophie (en six citations et quart); M. Czermińska: Les genres „bas” dans l'écriture autobiographique de Witold Gombrowicz; R. Fieguth: Le rire et ls guerre chez Gombrowicz: autour d'une poétique de Witold Gombrowicz; A. Kuharski: Le théâtre virtuel de Witold Gombrowicz; M. Smorąg-Goldberg: L'exil ou la fuite vers soi. – II. Gombrowicz dans la miroir de l'autre: P. Pachet: Le jugement littéraire de Witold sur Bruno Schulz; M. Delaperrière: Gombrowicz vs Żeromski ou sur les ruines du Bildungsroman; H. Włodarczyk: „En avant dans le sens du berg”; A. Fiałkiewicz Saignes: Boucs émssaires, cercles icieux et doubles narquois: Witold Gombrowicz et René Girard; K. Siatkowska-Callebat: Stratégies de lecture: Karol Irzykowski et Witold Gombrowicz ou „que sert-on dans les bons restaurants?”; P.S. Rosół: Lacan st le stade du miroir. Le regard d'un (autre) garçon ou l'histoire de la séduction du sujet dans l'œuvre de Gombrowicz; P. Rozborski: Samuel Becett et Witold Gombrowicz: le modestie nouvelle de l'écrivain. – III. M.P. Markowski: Le jardin intredit: Gombrowicz et la honte; W. Bolecki: „Comment se comporter face á une vache?” (la bestiaire de Gombrowicz); J. Margoński: Un flirt avec Diane; P. Biłos: Gombrowicz et la désobéissance civile; K. Suchanow: Gombrowicz et la critique argentine; K.A. Grimstad: L'homoérotisme sublimé, ou comment maîtriser le passé polonais; B. Gautier: 1953: une année dans la vie de Witold Gombrowicz; S. Andejelković: L'œuvre dramatique de Witold Gombrowicz en serbo-croate. – IV. Tour d'horizon bibliographique: Entretien avec Rita Gombrowicz; Les traductions de Gombrowicz dans le monde (liste établie par Rita Gombrowicz et Dorota Felman).
• J. Jarzębski: Natura i teatr. 16 tekstów o Gombrowiczu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007, 203 s.
• R. Kalicki: Dziennik patagoński. Rysunki: M. Betelú. Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat 2007, 239 s.
• Witold Gombrowicz entre L'Europe et l'Amérique. [Red.] M. Tomaszewski. Villeneuve-d'Ascq: Presses Universitaires du Septentrion 2007, 254 s.
Zawartość
I.Le théme de l’entre-deux: A.J. Kuharski: Improvisation á partir d’un cadavre; D. Garand: La charge du vide et l’éthique de l’entre-deux; L. Heller: L’effect de terre. Á propose de „La Pornographie” de Witold Gombrowicz; K. Siatkowska-Callebat: Regards croisés sur une icöne de la littérature polonais: Sienkiewicz vu par Gombrowicz, Irzykowski et Brzozowski; N. Giraldi Dei Cas: L’entre-deux gombrowiczéen. – II. La premionition d’une culture métissée: J.P. Salgas: Quelques réflexions sur la „Filistrie” (autour de quelques citations de Gombrowicz); K.N. Grimstad: Gombrowicz et ses stratégies trans-atlantiques; A. Fiut: Gombrowicz était-il le premier postcolonialiste ? – III. Le stratégies littéraires: l’auto-présentation, l’élucidation et l’art de l’aphorisme: J. Jarzębski: Gombrowicz: problèmes d’auto-définition; P. Pachet: Gombrowicz et l’explicitation; W. Bolecki: Aphorismes. Une autre lecture de Gombrowicz. – IV. Les coïncidences philosophiques: M.P. Markowski: Du vomi au-delà de lconomie: Gombrowicz contre Sartre; M. Tommaszewski: La Pologne et l’Argentine: deux „tigres mythiques” dans la vie et lœuvre de Witold Gombrowicz; J. Olejniczak: Witold Gombrowicz revient en Europe. „moi” et „moi”, „maintenant” et „alors”, „ici” et „là-bas”: sur le „Journal Trans-Atlantique”. – V. Le géographie intime de Gombrowicz et le motif du voyage: M. Czermińska: Au café et par-del l’océan: les paradox de la philosophie du voyage chez Gombrowicz; K. Suchanow: Gombrowicz et l’Argentine; J. Margański: Le Nord, le Midi et le texte.
• Z. Đerić: Istorija Vitolda Gombroviča. Kniga o predstavi. Novi Sad: b.w. 2008, 112 s.
• J. Święszkowska: Gry językowe Witolda Gombrowicza. Red. nauk.: J. Dębowski. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Instytut Filozofii 2008, 79 s.
• Witold Gombrowicz. Piewca prawdy o człowieku. [Album]. Red. Katarzyna Bieliniak [i in.]. Warszawa: De Agostini Polska 2008, 47 s. Wielcy Polacy, 35.
• M. Bolach: Płeć jako agrafka. O twórczości Witolda Gombrowicza. Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne 2009, 121 s.
• M. Januszkiewicz: Horyzonty nihilizmu: Gombrowicz, Borowski, Różewicz. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2009, 383 s.
• P. Kulas: Turniej garbusów. Problematyka tożsamości w twórczości Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk; Dąbrowa Górnicza: Wyższa Szkoła Biznesu 2009, 275 s.
• N. Lobas: Karnaval'na poetika mìžvoènnoï eksperimental'noï prozi: (Majk Jogansen versus Vìtol'd Gombrovìč). Ternopìl': „Studia Methodologica”; „Pìdručniki ì posìbniki” 2009, 262 s.
• Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Red.: D. Świtkowska, T. Tyczyński. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 2009, 180 s.
• M. Werner: Wobec nihilizmu: Gombrowicz – Witkacy. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2009, 278 s.
• Ż. Nalewajk: W stronę perspektywizmu. Problematyka cielesności w prozie Brunona Schulza i Witolda Gombrowicza. Prolegomena. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2010, 378 s. Wokół Literatury, t. 12.
• Röster om Gombrowicz. Red.: A. Bodegård, J. Korek, L. Neuger. Stockholm: Stockholms Universitet. Slaviska Institutionen 2010, 318 s.
Zawartość
M. Lundquist: Till dig, Witold; A. Bodegård, J. Korek, L. Neuger: Inleding. – Generellt: A. Bodegård: Witold Gombrowicz och meteorologin. Några väderfenomen; A. Pleijel: Gombrowicz och Europa, pro et contra. En linje i „Dagboken”; S. Sem-Sandberg: Gombrowicz och exilen; M. Sá Cavalcante Schuback: Gombrowicz; M. Legierski: Nonkonformisten Gombrowicz; D. Solstad: Gombrowicz forever; K.A. Grimstad: Gombrowicz mellom fjord og fjell: umodenhetsproblematikken sett med norske øyne; F. Spindler: Gombrowicz – en nietzscheansk läsning; K. Strandqvist: Inte utan cigarette; J. Kempe: Mot Gombrowicz – om måleriet mamman.M. Florin: Om tystanden och skriket hos Witold Gombrowicz; M. Zadenecka: Scener I det icke-euklidiska rummet; E. Adolfsson: I den svarta strömmen. – Teatern: U. Gran: Pinsamhetens dramaturgi; J. Ludawska: Hur skall man spela Gombrowicz?; U. Olsson: Negativ tystnad; O. Holmgren: Queerperspektivet i Yvonne, prinsessa av Burgund; S. Ingvarsson: Gombrowicz och nakenhet; Prosa: Ferdydurke: J.H. Swahn: Magistern och skolpojken – en nyckelscen i Ferdydurke; D. Tubielewicz Mattsson: Konsten att inte bli „en simple demon”. Ferdydurke som social roman; – Bakakaj: J. Stolpe: Händelser på briggen Banbury; – Pornografi: T. Elensky: Döden i Brzustowa; J. Stolpe: Witold Gombrowicz: „Pornografi”; – Kosmos: G. Håkansson: Efterord till „Kosmos”; J. Korek: „Kosmos” och den mänskliga handen; L. Neuger: „Kosmos”. Gombrowicz kommentar och kommentarens perversitet; – Dagboken: U. Eriksson: Dubbelgångaren i Dagbokens drivbänk; M. Lundquist: Att jonglera med egocentriciteten. – S. Sem–Sandberg intervju med Rita Gombrowicz. Rita Gombrowicz står ännu vid sin makes sida. – M. Lundquist: À toi Witold. [Wiersz].
• G. Wilkinson: At work and play. Philosophy and parody in the novels of Witold Gombrowicz. [Saarbrücken]: Lambert Academic Publishing – OmniScriptum 2010, 64 s.
• Witold Gombrowicz nasz współczesny. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej w stulecie urodzin pisarza. Uniwersytet Jagielloński – Kraków, 22–27 marca 2004. Pod red. J. Jarzębskiego. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2010, 856 s.
Zawartość
J. Jarzębski: Wstęp. – V. Geroud: Archiwum Witolda Gombrowicza w Yale; A. Russovich: Gombrowiczowska wizja świata wedle dzieł napisanych w Argentynie; P. Reers: Gombrowicz w Holandii: wzlot i upadek; S. Tokimasa: Gombrowicz czytany pionowo; D. Blažina: Gombrowicz Zdravka Malicia; K. Lipińska Illakowicz: Gombrowicz i Ameryka: boje wydawnicze; T. Longinovic: Dziewczyna zwana Wlizką. Witold Gombrowicz jako hybryda kulturowego przekładu; B. Zaboklicka: „Ferdydurke” w Katalonii: dwa przekłady, dwie różne powieści; S. Chwin: Gombrowicz i Niemcy; M. Smorąg-Goldberg: Gombrowicza pisanie o inności; A. Zawadzki: Gombrowicz a myśl słaba; K. Stala: Wolność od… czy wolność do…? O idei wolności w twórczości Witolda Gombrowicza; J.P. Salgas: Witold Gombrowicz, „socjolog w stanie nieważkości”. Bourdieu tłumaczy Gombrowicza, Gombrowicz rozumie Bourdieu; D. Dobrzański: Witold Gombrowicz i Harold Garfinkel, czyli o próbie ujawnienia pewnej mistyfikacji; T. Mizerkiewicz: Okrucieństwo śmiechu, czyli o przedwojennej prozie Witolda Gombrowicza; B. Paloff: Zaraźliwy śmiech. Tożsamość i infekcja w „Bakakaju”; L. Wiśniewska: Świat Gombrowicza między paradygmatami; S. Stabro: Witold Gombrowicz – nieprzyswojona lekcja; F.M. Cataluccio: Gombrowicz i niedojrzałość; A. Zieniewicz: Osoba między kokieterią, manipulacją a opowieścią, czyli Gombrowicz jako prekursor teorii autoprezentacji; M. Bielecki: Feministyczny epizod Witolda Gombrowicza; W. Browarny: Autorytet wspólnoty w międzywojennej prozie Witolda Gombrowicza; B. Kaniewska: Dzieci Gombrowicza; K. Lutsky: „Wiem, kim nie jestem”. Problem granicznego „ja” w powieściach Gombrowicza; E. Fiała: Gombrowicza przygody z idolem; S. Gawliński: Rodzina u Gombrowicza;; A. Juszczyk: Apetyt na starość. Uwodzenie, pożądanie i przemoc w „Pornografii”; P.J. Śliwiński OFMCAP: Od city do Gombrowicza czyli o nie-miejscu pieściwym; K. Adamczyk: „Krótki pamiętnik Jakóba Czarnieckiego” wobec antysemityzmu; A. Gall: Rozgrywka z filozofią. „Bycie i czas” Martina Heideggera w maszynerii „Kosmosu” Witolda Gombrowicza; J. Olejniczak: W kosmosie „Kosmosu. Opowiem Wam przygodę…” Witold Gombrowicz; H. Gosk: Lektura „Kosmosu” Witolda Gombrowicza w perspektywie antropologii ponowoczesnej; M. Okłot: „Możliwość fantasmagorii z hipopotamami”, czyli obraz materii u Gombrowicza; A. Niewiadomski: Dlaczego Lena nie została powieszona? „Kosmos” jako korfektura „Nienasycenia”; A. Kalin: Chaos „Kosmosu” Gombrowicza; A. Czabanowska-Wróbel: Kosmos powtórzeń Witolda Gombrowicza; M. Januszkiewicz: „Kosmos” Witolda Gombrowicza a problem nihilizmu europejskiego; M. Dellaperriè: Marginalność i transgresja: Gombrowicz i Genet; A. Kuharski: Improwizacje z nieboszczykiem: teatr Witolda Gombrowicza wkracza w dwudziesty pierwszy wiek; T. Drewnowski: Z zupełnie nowej beczki; M. Sugiera: Dokoń niedokończone: figura powrotu do domu w sztukach Gombrowicza i Lagarce’a; M. Trojanowska: Spektakl inności i milczenia: „Iwona, księżniczka Burgunda”; J. Jarzębski: Erotyka i polityka; A. Saignes: Motyw brzydoty kobiecej w „Iwonie, księżniczce Burgunda” Witolda Gombrowicza i „Parawanach” Jeana Geneta; M. Dziewulska: Inny „Ślub”. Przeinaczone. Wykręcona.. Zrujnowane. Wypaczone” w teatrze Jarockiego (1991) i Grzegorzewskiego (1998); O. Kühl: Ego i autentyczność: Gombrowicz, Wilde i Gide; A. Fiut: Zwiedzanie „Kontynentu z trzeciego Dnia Stworzenia”: Gombrowicz i Keyserling; M. Tomaszewski: Gombrowicz kontra Sienkiewicz: spór na wczoraj czy na dzisiaj?; W. Ligęza: „Tancerz mecenasa Kraykowskiego”. Witold Gombrowicz a Bruno Winawer; C.B. Mugica: Wpływ Gombrowicza na twórczość Piñery; J. Reiman: Europa Gombrowicza i i Sándora Máraia; M. Jordan: Gombrowicz i Cortazar – nasi współcześni; S. Burkot: Spór o Gombrowicza? Spór z Gombrowiczem?; J. Fazan: Dwaj wspólnicy: Gombrowicza i Białoszewskiego projekty współczesności; K. Uniłowski: Gombrowicz, literatura popularna i ponowocześni fabulatorzy; A. Poprawa: Czy istnieje dzieło (według) Gombrowicza?; L. Neuger: Granice tranzytywności; S. Szymutko: Peryfraza, zaimek, rzeczywistość. Nie tylko o narracji Gombrowicza; D.A. Goldfarb: Eksplozja słowa; D. Wojda: Niegrzeczny Gombrowicz. O komunikacji ponad regułami; M. Buczyński: Drzwi obrotowe. Figury otwarcia i zamknięcia w opowiadaniach Witolda Gombrowicza. Przypadek „Pamiętnika z okresu dojrzewania”; J. Margański: Pisarz jako istota bezdomna; D. Kozicka: Trzy zapisy morskich podróży: Unilowski, Gombrowicz, Białoszewski; K. Suchanow: Tajemnice Banco Polaco; N. Taylor-Terlecka: Gombrowicz i Alicja de Barcza; J. Hobot: „Trans-Atlantyk” 1953–1956 czyli Gombrowicz o życiu literackim Kraju; A. Stawiarska: Czy sprawiedliwy krytyk? Gombrowicz o polskiej literaturze międzywojennej; R. Gombrowicz: Wybór przekładów utworów Witolda Gombrowicza.
• G.Z. Gasyna: Polish, hybrid, and otherwise exilic discourse in Joseph Conrad and Witold Gombrowicz. New York: Continuum 2011, 289 s., wyd. nast.: New York; London 2011; New York: Bloomsbury 2013; wyd. jako dokument elektroniczny: New York; London etc.: Bloomsbury 2011, plik w formacie PDF.
• T. Kaczorowska (tekst i zdjęcia): Z Gombrowiczem w Buenos Aires. Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat 2011, 76 s.
• J.P. Salgas: Gombrowicz, un structuraliste de la rue. Suivi de Witold Gombrowicz „La littérature émigrée et le pays natal” et autres textes. Paris: Èditions de l'Éclat 2011, 137 s. Philosophie Imaginaire.
• P.P. Bilos: Exil et modernité. Vers une littérature à l'échelle du monde: Gombrowicz, Herling, Milosz. Paris: Classiques Garnier 2012, 402 s. Littérature, Histoire, Politique, 3 [zmieniony tekst pracy doktorskiej „L'exil où vers une littérature conçu à l'échelle du monde”, Paris, INALCO, 2007].
• K. Karp: Pirandello e Gombrowicz. La presenza teatrale Pirandelliana nei drammi Gombrowicziani. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2012, 178 s.
• S. Kwak: Dziewictwo i perwersja. O baśniach erotycznych Witolda Gombrowicza. Katowice: Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych 2012, 97 s.
• S. Mandolessi: Una literatura abyecta. Gombrowicz en la tradición Argentina. Amsterdam; New York: Rodopi 2012, 290 s.
• Gombrowicz i okolice. Red.: D. Świtkowska, T. Tyczyński. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza; Jedlińsk: Muzeum Witolda Gombrowicza – Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 2013, 238 s. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.
• K. Maslowski-Béthoux: Witold Gombrowicz ou La mise en scène de l'homme relationnel. [Przedmowa:] J.P. Sarrazac. Paris: l'Harmattan 2013, 322 s. Univers Théâtral, wyd. nast. tamże jako dokument elektroniczny 2015, plik w formacie PDF.
• Ł. Tischner: Gombrowicza milczenie o Bogu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013, 287 s.
• WG! Witold Gombrowicz momentos singulares. [Katalog wystawy w Biblioteca Nacional de la República Argentina, Buenos Aires, 10 września – 13 października 2013]. Buenos Aires: Biblioteca Nacional de la República Argentina 2013, 47 s.
• K. Dzierzbicka: Warszawa Witolda Gombrowicza. Warszawa: Katarzyna Dzierzbicka 2014, 115 s.
• Esto no es una nariz. Witold Gombrowicz según 40 ilustradores. [Album]. [Red.:] N. Hochman, J, Reboursin. San Fernando: Heteronimos 2014, 104 s.
• J.C. Gómez: Gombrowicz, este hombre me causaproblemas. Buenos Aires: Interzona Editora 2014, 135 s.
• G.R. Hauch: Binden und Befreien. Witold Gombrowiczs Diskurs der Zweifaltigkeit. Berlin: Duncker & Humblot 2014, 560 s. Philosophische Schriften, 82, wyd. jako dokument elektroniczny tamże 2014 [praca doktorska. Universität des Saarlandes, Saarbrücken, 2013].
• P. Wojtas: Translating Gombrowicz's liminal aesthetics. Frankfurt am Main: Peter Lang Edition 2014, 209 s., wyd. jako dokument elektroniczny; tamże 2014, pliki w formacie EPUB, MOBI, PDF.
• Gombrowicz z przodu i z tyłu. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, Wsola–Radom, 20–22 października 2014 roku. Radom: Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego. Wydawnictwo 2015, 465 s.
Zawartość
R. Fieguth: „Trans-Atlantyk” w świetle celownika; K. Orlińska: Gombrowicz w Berlinie. O dwóch przekładach Berliner Notizen; B. Zaboklicka: Gombrowicz po hiszpańsku w przekładach Sergio Pitola; R. Niziołek: Przekład ponowiony: dwa francuskie tłumaczenia „Ferdydurke”; P. Freixa Terradas: Gombrowicz jako dramaturg w Argentynie; Z. Stasiakiewicz: „Cette belle victorie”, czyli kulisy przyznania Witoldowi Gombrowiczowi Prix International de Littérature (1967); N. Taylor-Terlecka: Gombrowicz i Wittlin – zakulisowe głosy; M. Wróblewski: Ten c(k)yniczny Gombrowicz; D. Sulej: „Kosmos” Witolda Gombrowicza: biografia w sieci intertekstów; D. Hamze: Groteskowa percepcja świata jako fenomen zmysłowo-estetyczny. (Na przykładzie twórczości Witolda Gombrowicza); K. Zapała: Ile Gombrowicza w Gombrowiczu? Analiza porównawcza stylu „Dziennika” i „Kronosu”; A. Spólna: „...jeśli nie zachwyca”. Głosy recenzentów po publikacji „Kronosu” Witolda Gombrowicza w świetle genologii i teorii odbioru; D. Świtkowska: Prywatność v. intymność? „Dziennik” i „Kronos” Witolda Gombrowicza w perspektywie kategorii przestrzeni autobiograficznej; K. Hryniewicz: Przygody ciała w dziennikach Gombrowicza zapisane: (perspektywa nie tylko fenomenologiczna); P. Millati: Gombrowicz i Dostojewski; F. Mazurkiewicz: Kronos na brygu Banbury; A. Naróg: Sensualność, cielesność i doświadczenie wstrętu w „Przygodach” Witolda Gombrowicza; A.S. Mastalski: Absolutna nie-ludzkość. Gombrowicza krytyka Dantego jako praktyczna aksjologia wiersza; D. Mazurek: „Człowiek-szczur”. O wątku zwierzęcym w tomie „Bakakaj” Witolda Gombrowicza; T. Tomasik: Gombrowicza kłopoty z męskością; R. Sioma: Zagadki i tajemnica. O „Pornografii” Witolda Gombrowicza naiwnie; Ż. Nalewajk: Filozoficzność literatury. Przypadek Witolda Gombrowicz; A. Pytlak: Niedokończona soteriologia: Witolda Gombrowicza historia muzyki; M. Kurkiewicz: Co słychać u Gombrowicza? Refleksje o foniczności „Opętanych”; P. Sadzik: Kościół nie tylko międzyludzki? Gombrowicz jako krytyk antropocentryzmu; P. Zacharewicz: „Ślub”: rekonstrukcja mitu gnostyckiego; Ł. Garbal: „Ferdydurke”: aktualizacja arcydzieła; E. Czapska: Wyobraźnia socjologiczna Witolda Gombrowicza: socjocentryczna myśl autora „Ferdydurke” w świetle początków socjologii humanistycznej; R. Knapek: Czy w szkole dyrektora Piórkowskiego nie uczy się religii (i biologii)? [dot.: Ferdydurke]; K. Tul'si Bhambry: Nawiedzona powieść. Kwestia autorstwa w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza.
• L. Pálfalvi: A Transz-Atlantik megállói: Gombrowicz. [Biografia]. Budapest: Pesti Kalligram; Pozsony: Kalligram 2015, 258 s.
• S. Wróbel: Polska pozycja depresyjna. Od Gombrowicza do Mrożka i z powrotem. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2015, 493 s.
• El fantasma de Gombrowicz recorre la Argentina. [Red.] N. Hochman. Wyd. jako dokument elektroniczny: Ciudad Autónoma de Buenos Aires: Heterónimos 2016 [materiały z I Międzynarodowego Kongresu „Witold Gombrowicz. A 75 años de su llegada a Argentina (1939–2014)”, Biblioteca Nacional de Buenos Aires, 7–9 sierpnia 2014].
Zawartość
N. Hochman: Prólogo; P. Gasparini: La gran Gombrowicz (sobre lengua, juventud y peronismo); C. Brück: El personaje Gombrowicz y su escritura; G. Ferreyra La alegría ajena es el viaje de una vida; J. Jarzębski: De qué habló Witold Gombrowicz en el teatro del pueblo; G. Martínez: Gombrowicz, escritor de la dialéctica; Ł. Garbal: Ferdydurke: la actualización de la obra maestra; M.R. Lojo: Trans-atlántico: la destrucción del héroe masculino y nacional; M. Cerrillo: Trans-atlántico: gombrowicz de la novela al teatro; T. Yokota-Murakami: Pornografía y la política étnica de la perversión sexual; V.P. Gómez: La traductibilidad del caos en cosmos: pliegues y despliegues para ordenar el lenguaje después de Babel; M.C. Pardo: El acaso de las formas: estrategias enunciativas para la construcción de una identidad en diario Argentino de Gombrowicz; D. Świtkowska: La poética de la melancolía en Kronos de Witold Gombrowicz; A.J. Kuharski: Gombrowicz en performances: lo efímero, la hibridación y el archivado de actuación en vivo; I.A. Serrat: Yvonne en barcelona. espacios, ecos y resonancias de „Yvonne, princesa de Borgoña”; E. Gusmeroti: Gombrowicz por yusem: „El casamiento” en el teatro San Martin; E. Gusmeroti: Gombrowicz como personaje de ficción en la literatura Argentina; M. Bueno: Papeles de Buenos Aires: Macedonio y Gombrowicz; C. Rosa, K. Nowacki: Gombrowicz encuentra a Mastronardi; L. Destéfanis: La sátira como antídoto: huellas gombrowiczianas en las islas, de Carlos Gamerro; L. Destéfanis; M. Lavella: Witold Gombrowicz y Rodolfo Kusch. Anverso y reverso de una búsqueda crítica a la racionalidad moderna; N.Y. Segura Vera: Como globo entre alfileres: angustia y espacios ficcionales en cuentos de Efrén Hernández y Witold Gombrowicz; M. Glac: Rastreando a gide en la obra de Gombrowicz; A. Fiut: La dicotomía norte-sur en La muerte en Venecia de Thomas Mann y Trans-Atlántico de Witold Gombrowicz; K.B. Kokinova: Pensar en la imagen: Gombrowicz y Nabokov; P. Prunet: Gombrowicz visto a través de Peer Gynt de Ibsen y las teorías de René Girard; C. Burneo Salazar: El balbuceo como pirueta. Gombrowicz y su aparato fonador; N. Hochman: Gombrowicz, un mentiroso difícil de encasillar; M. Kaplan: El escritor polaco y la tradición. Gombrowicz en la discusión sobre lengua y nación; E. Kobylecka-Piwońska: „Aquel eczema de cinco millones”: la Buenos Aires de Witold Gombrowicz; V. Liendo: Witold Gombrowicz, entre las ramas y el barro; S. Mandolessi: Gombrowicz y el monstruo; B.G. Arnstedt: Orientaciones góticas en la obra de Gombrowicz; Ł. Tischner: Gombrowicz y la religión o un ateo en el Monte Calvario; C. Cardozo: Gombrowicz en el escenario argentino: irreverencia, escándalo y opción por la juventud y por la poética de la inmadurez; J.L.M. Amaro Gombrowicz en un poligonal latinoamericano; N.H. Sosa Rossi: Gombrowicz y nuestros Transatlánticos; J.S. Morgado: Gombrowicz y el ajedrez en su literatura.
• D.G. Hamze: Ezik''t na komičnoto. V''rhu tvorčestvoto na polskiâ pisatel novator Vitold Gombrovič. Sofiâ: Izdatelska k''ŝa Avliga 2016, 494 s.
• B. Lutostański: Gombrowicz – Beckett, Beckett – Gombrowicz. A comparative inter-modal study. Gdańsk: Gdańsk University Press 2016, 297 s. Dissertationes Laudatissimae Universitas Gedanensis.
• P.S. Rosół: Genet Gombrowicza. Historia miłosna. Ilustracje: K. Radziszewski. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki; słowo/obraz terytoria 2016, 458 s.
• S. Żak: Prometeusz, kameleon, narcyz – Witold Gombrowicz. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza 2016, 278 s.
• K. Dzierzbicka: Polska Witolda Gombrowicza. Warszawa: Katarzyna Dzierzbicka 2017, 197 s.
• E. Kobyłecka-Kaczmarek: Spojrzenia z zewnątrz. Witold Gombrowicz w literaturze argentyńskiej (1970–2017). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego; Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2017, 365 s.
• K. Suchanow: Gombrowicz: ja, geniusz. [Biografia]. T. 1–2. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne; Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 2017, 582 + 598 s. Biografie.
• Gombrowicz: désemparé = bewildered. [Materiały z konferencji naukowej, 31 października 2016 r., Montreal]. [Red.:] D. Garand, A. Domanski. Montréal: L'Institut polonais des arts et des sciences au Canada; Kraków: Polska Akademia Umiejętności 2018, 210 s.
Zawartość
J. Jarzębski: Tuer l'écureuil. Gombrowicz stupéfait dans „Les Envoûtés”; I. Zdun: Two kinds of conscience in Gombrowicz's „Ivona, princess of Burgundia”; T. Trojanowska: Gombrowicz-Pharmakeus; J. Sowa: La minorité sans fin: Gombrowicz, écrivain périphérique; P.S. Rosół: Gombrowicz rencontre l'autre Gombrowicz qui s'appelle Genet; G.R. Hauch-Metcalf: Chance, love, stupidity (and something like nature). About the decentering forces and paralyzing effects of (something like) bewilderment in Gombrowicz's works; M. Smorąg-Goldberg: aisir l'ossature du temps ou l'utopie de la maîtrise; M. Okłot: „Kronos”. The real life of Witold Gombrowicz; M. Tomaszewski: Witold Gombrowicz ou la quête périlleuse de soi; T.K. Bhambry: The voyage as a Journey of the imagination: Gombrowicz's „Rio Parana diary” [dot. m.in.: Dziennik, Kronos]; A. Domanski: La plaine anarchique. Gombrowicz romancier; D. Garand: Ce qui fait retour, ou l'écriture de l'après-coup.
• N. Hochman: Incomodar con estilo. El exilio de Gombrowicz en Argentina. Buenos Aires: Dobra Robota Editora 2018, 206 s. (Des)formas Polacas.
• B. Warkocki: Pamiętnik afektów z okresu dojrzewania: Gombrowicz – queer – Sedgwick. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2018, 303 s. NH. Nowa Humanistyka, 46.
• Witold Gombrowicz, pisarz argentyński. Antologia. Red.: Ewa Kobyłecka-Piwońska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego; Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2018, 246 s.
Zawartość
Wstęp: Odmiany szumu. – Część krytyków: P. Gasparini: Amerykańska niedojrzałość i przybysze z zewnątrz. W stronę przemilczanego i niepoprawnego Gombrowicza; S. Mandolessi: Ohyda i podmiotowość: Dziennik, Testament i Wędrówki po Argentynie; J. Amícola: Gombrowicz i argentyńska elita literacka. Historia niezrozumienia; S.G. Dapía: Dwa sposoby myślenia o zbrodni. Zbrodnia z premedytacją Gombrowicza (1933) i Emma Zunz Borgesa (1948); M. Bueno: „Papeles de Buenos Aires” – Macedonio i Gombrowicz; N. Hochman: Gombrowicz, wymykający się emigrant. – Część pisarzy: R. Piglia: Czy istnieje powieść argentyńska? Borges a Gombrowicz; R. Piglia: Pisarz jako czytelnik; J.J. Saer: Spojrzenie z zewnątrz; C. Aira: Spojrzenie pozera; C. Gamerro: Puto w literaturze argentyńskiej.
• Gombrowicz in transnational context. Translation, affect, and politics. [Red.] S. Dapía. New York, NY: Routledge 2019, XVI, 281 s., wyd. nast. tamże 2021, wyd.jako dokument elektroniczny tamże 2019, plik w formacie EPUB.
Zawartość
D.l Balderston: The Rex Café, Buenos Aires, 1947. On the Spanish translation of Gombrowicz's Ferdydurke; Z. Stasiakiewicz: Witold Gombrowicz in Spain; C. Gamerro: The „puto” in Argentine literature; B.A. Zaboklicka Zakwaska: Are there as many weddings as translations? On Gombrowicz's Spanish „El casamiento” („The wedding”); M. Heydel: Intermolecular mockery and derision, an inbred superlaugh”. On English translations of Gombrowicz's „Ferdydurke” and their plural original; O. Kühl: Translating the secret; M. Markowski: „Indomitable boredom above the entire world”. Gombrowicz (and other Polish writers) on existential predicament; P. Seweryn Rosól: Becoming Gombrowicz. On the way of trans-subjectivity and trans-modernity; B. Warkocki: What really happened aboard the Banbury? Reading Gombrowicz with Eve Kosofsky Sedgwick; D. Pratt: Affect and youth. Reading Gombrowicz with Deleuze; Tul'si (Tuesday) Bhambry: „The quieter the louder indeed”. Silence and the space of literature in Trans-Atlantyk; S.G. Dapía: The anatomy of feeling in Gombrowicz's „A premeditated crime” („Zbrodnia z premedytacja”); J. Jarzebski: Gombrowicz's wild youth. The „Ferdydurkean individual” fades away; A.S. Kowalczyk: „Their astounding strength in overcoming their past”. The memory of Nazism in „The Berlin diary”; J.P. Salgas: Gombrowicz-Schulz. From duel to double; A.J. Kuharski: The politics of performing Gombrowicz in communist and post-communist Poland; K. Suchanow: The editorial adventures of a writer without readers.
• A. Konarzewska: Der Ausgang aus der Unmündigkeit. Sexualität, Kultivierung und Entzauberung der Welt in der Prosa von Stanisław Brzozowski und Witold Gombrowicz. Wyd. jako dokument elektroniczny: Frankfurt am Main: Peter Lang 2019, plik tekstowy MOBI. Wyd. Berlin; Bern; Wien: Peter Lang [2020], 268 s. [rozprawa doktorska, Eberhard Karls Universität, Tübingen, 2018].
• Przed i po. Witold Gombrowicz. [T.] 1–2. Pod redakcją J. Olejniczaka. Nowy Sącz: Wydawnictwo Pasaże 2019, 315 s. Granice Wyobraźni.
Zawartość
[T.] 1: J. Margański: Cóż po Gombrowiczu?; J. Jarzębski: Śmiech Gombrowicza dzisiaj; M. Bielecki: Interpretacja zakazana, czyli o tym, jak poeta „dobrej zmiany” Gombrowicza czytał [dot. J.M. Rymkiewicza]; A. Zieniewicz: Gombrowicz bez fikcji: „Trans-Atlantyk” jako reportaż (i jako powieść produkcyjna); A. Fiut: „Pokraj”, czyli Gombrowicz plus [dot. też: A. Saramonowicza]; Ł. Garbal: „...wielkim patriotą był”. Gombrowicz wobec Polski; P. Sadzik: Czy Witold Gombrowicz był pisarzem żydowskim?; E. Graczyk: Pan Jowialski musi odejść! Mały sarmatyzm w akcji [dot.: Trans-Atlantyk]; F. Mazurkiewicz: Witold Gombrowicz i Henryk Sienkiewicz, czyli nędza i intertekstualność; J. Olejniczak: W rzeczy samej byliśmy spiskowcami... [dot. też B. Schulza]; A. Spólna: Mickiewicz jako argument. Wykorzystywanie figury wieszcza w „Dzienniku”, „Wspomnieniach polskich” i „Testamencie. Rozmowach z Dominikiem de Roux” Witolda Gombrowicza; K. Korytko: Gombrowicz poprawia... Cieplińskiego [dot. wierszy C. Cieplińskiego, szkolnego polonisty W. Gombrowicza]; W. Śmieja: Wilk w skórze Gombrowicza. „Dziennik” Witolda Gombrowicza w „Dzienniku Północnym” Mariusza Wilka; P. Millati: „Dziennik psotnego chłopca”: nie tylko dziecięca lektura Witolda Gombrowicza [dot. też: M.V. Fuller Victor]. – [T.] 2: T. Bocheński: Pan nad improwizacją [dot.: Filidor dzieckiem podszyty]; T. Kunz: Leon-idiota, czyli (jeszcze raz) o głupim Gombrowiczu [dot.: Kosmos]; P. Próchniak: Przeciw poetom (glosy); A. Naróg: Wstręt w „Pamiętniku Stefana Czarnieckiego” Witolda Gombrowicza; J. Pachla: Imię nieprzemilczane „Iwona, księżniczka Burgunda” Witolda Gombrowicza; Ł. Tischner: „Nic nie wiem, nic nie rozumiem!” Zagadki „Ślubu” Witolda Gombrowicza; B. Sienkiewicz: Redundacja, erotyka, władza. „Kosmos” Witolda Gombrowicza; M. Pańczak: Pisarz mniejszy?: nowele Gombrowicza i przywoływanie „ludu, którego brak”; W. Ligęza: Fascynacje, polemiki, ekstrawagancje. Muzyka i kultura muzyczna w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza].
• Arc és álarcok. Magyarok Gombrowiczról. [Oprac.] J. Snopek. Budapest: Napkút Kiadó 2020, 266 s. [antologia węgierskich omówień twórczości W. Gombrowicza].
• M. Bielecki: Gombrowicziady. Reaktywacja. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN na zlecenie Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego 2020, 394 s.
• A. Libera: Radykalny sceptycyzm. Białystok: Prymat Mariusz Śliwowski; Wydział Filologiczny. Uniwersytet w Białymstoku 2020, 51 s. Prelekcje Mistrzów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku, 12.
• G. Itkes-Sznap: Nollpunkten. Precisionens betydelse hos Witold Gombrowicz, Inger Christensen och Herta Müller. Stockholm: Nirstedt/litteratur 2021, 203 s. Södertörn Doctoral Dissertations, 188.
• J. Olejniczak: Witold Gombrowicz – ja! Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2021, 252 s. Projekt: Egzystencja i Literatura, wyd. jako dokument elektroniczny tamże, plik PDF.
• G. Sebbag: Gombrowicz mentaliste. [Esej]. Paris: Tinbad 2021, 160 s. Essai.
• B. Sienkiewicz: Kim jest dla siebie samego ten twór nieszczęśliwy. Tropy i tryby refleksji antropologicznej w twórczości Schulza, Leśmiana, Gombrowicza i Wata. Kraków: Wydawnictwo Pasaże 2021, 272 s.
• W. Whiteford: Witold Gombrowicz. A biography. LaVergne, TN: [b.w.] [2021], XVI, 280 s.
• E. Data-Bukowska, P. de Bończa Bukowski: Gombrowicz Andersa Bodegårda. Analizy przekładoznawcze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022, 306 s.
• P. Freixa Terradas: Witoldo wyobrażony. Recepcja twórczości Witolda Gombrowicza w Argentynie i obraz pisarza w argentyńskim imaginarium kulturowym. Przekł. z języka katalońskiego: A.S. Jastrzębska. Posłowie: E. Kobyłecka-Piwońska. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2022, 299. Badania Polonistyczne za Granicą, t. 20.
Książka oparta na nieopublikowanej na Universitat de Barcelona w 2008 pracy doktorskiej pt. Recepció de l'obra de Witold Gombrowicz a l'Argentina i configuració de la seva imatge a l'imaginari cultural argentí.
• Gombrowicz na językach. Lekcje tłumaczy. Pod red. A. Spólnej. Kraków: Wydawnictwo Pasaże 2022, 268 s.
Zawartość
I. W innych kulturach w innych językach: D. Borchardt-Stachiewicz: Dwadzieścia lat współżycia z beletrystyką Witolda Gombrowicza; B. Zaboklicka: Pau Freixa, „Wybrane problemy przekładu w dwujęzycznym tandemie na przykłądzie tłumaczenia różnych utworów Witolda Gombrowicza na hiszpański”; K. Šalamun-Biedrzycka: O „Ferdydurke” i jej trzydziestoletniej tłumaczce; M. Markić: „Ojczyzna” vs „Synczyzna”. Kilka spostrzeżeń z warsztatu (post)jugosławieńskiej tłumaczki; T. Miletić-Oručević: Gombrowiczowskie „ja” a „my” południowych Słowian; C. Godun: Kto to Gombrowicz i czy warto go czytać? Kilka uwag o przekładach i recepcji dzieł Witolda Gombrowicza w rumuńskim obszarze kulturowym; T. Kärkkäinen: Wielki Zapomniany. O recepcji Witolda Gombrowicza w Finlandii; M. Handelzalc: Witold Gombrowicz po hebrajsku w Izraelu: ceniony, ale mało znany; M. Izz ad-Din: Witold Gombrowicz: nowe narodziny w języku arabskim; A. Piotrowska: Kair czy Buenos Aires? Garść uwag na marginesie wydania arabskiego przekładu „Ferdydurke” i „Dziennika”; G. Yacoub: Gombrowicz po arabsku. Problemy translatorskie; L. Wu: Twórczość Witolda Gombrowicza na tle dziejów translatorskich literatury polskiej w Chinach. II. Jak ugryźć Gombra? – zagadnienia warsztatowe i interpretacyjne; F. Dimevski: Gawęda szlachecka a język macedoński. Przekład i adaptacja „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza; N. Rusiecka: „Iwona...” Gombrowicza w teatrze białoruskim; O. Firat Baş: Udomowiona „Ferdydurke”; R. Fieguth: „Ferdydurke” jako powieść (także i) liryką podszyta. Pomysły starego tłumacza; V. Verdiani: Józio, Miętus i inni. Parę propozycji (i zapytań): o „mówiących” nazwiskach w „Ferdydurke”; K.B. Kokinova: In-between speaking and questioning instructions. – III. Krótkie objaśnienie: A. Spólna: Gombrowicz egzotyczny.
• C. Hopkins: Gombrowicz en escena. Buenos Aires?: Editorial INTeatro [2022].
Opis z Biblioteki Narodowej.
• N. Bąkowska: Metafikcja komiczna i komizm metafikcyjny w dramatach Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza. Studium porównawcze. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2023, 278 s.
• D. Just: Transformative fictions. World literature and personal change. New York: Routledge, Taylor & Francis Group 2023, 228 s.
Artykuły
• S. Piasecki: Czarowanie gałązką w zębach. „Prosto z Mostu” 1938 nr 7, przedruk w tegoż: Prosto z mostu. Kraków 2003.
• A. Sandauer: Szkoła mitologów. Bruno Schulz i Witold Gombrowicz. „Pion” 1938 nr 5.
• M. Kępiński: Rozkwit i upadek klasy próżniaczej. Witold Gombrowicz i jego rodzina w dwudziestoleciu międzywojennym i po 1945 roku. W: Lenie, bumelanci i niebieskie ptaki . Wrocław 2023.
• J. Wittlin: Apologia Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1951 nr 7/8, przedruk w tegoż: Orfeusz w piekle XX wieku. Paryż 1963 oraz w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• K.A. Jeleński: Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1957 nr 9, przedruk w tegoż: Zbiegi okoliczności. Kraków* 1981, wyd. nast. Paryż 1982, przedruk w: Gombrowicz filozof. Kraków 1991, Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945–1985. Lublin 1992.
• H. Mayer: Ansichten des Witold Gombrowicz. W tegoż: Ansichten zur Literatur der Zeit. Reinbek/Hamburg 1962, przekł. angielski: The views of Witold Gombrowicz. W tegoż: Steppenwolf and everyman. New York 1971.
• A. Sandauer: Witold Gombrowicz – człowiek i pisarz. W tegoż: Dla każdego coś przykrego. Kraków 1966, Liryka i logika. Warszawa 1969, wyd. 2 Warszawa 1971, Trójca nowoczesnych. Kraków [1992], przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, przekł. angielski: „Polish Perspectives”, Warszawa 1966 nr 2, przekł. francuski: „Les Temps Modernes”, Paris 1969 nr 273, przekł. hiszpański w: [A.] Sandauer, R. Cano Gaviria: Sobre Gombrowicz. Barcelona 1972.
• W. Karpiński: Gombrowiczowska przestrzeń. „Współczesność” 1969 nr 20, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, przedruk w tegoż: Książki zbójeckie. Londyn 1988, wyd. nast.: Warszawa 1996, wyd. 2 rozszerzone Lublin 2002, wyd. 4 rozszerzone i uzupełnione Warszawa 2009.
• J. Kott: Gęba i grymas. „Wiadomości,” Londyn 1969 nr 50/51, przedruk w tegoż: Kamienny potok. Warszawa* 1981, wyd. nast.: London 1986, Kraków 1991, przekł. angielski jako wstęp do: W. Gombrowicz: The marriage. New York 1969, wyd. nast. London 1970.
• C. Miłosz: Podzwonne. „Kultura”, Paryż 1969 nr 9, przedruk w tegoż: Zaczynając od moich ulic. Paryż 1985, wyd. nast.: Warszawa* 1987, Wrocław 1990, Kraków 2006, przekł. angielski: Beginning with my streets. [Przeł.] M.G. Levine. New York 1992, przekł. francuski: De la Baltique au Pacifique. [Przeł.] M. Bouvard. Paris 1990.
• H. Skolimowski: Gombrowicz i Kołakowski a postawa błazna. „Tematy”, Nowy Jork 1969 nr 31/32.
• K. Wolicki: Witold Gombrowicz anel bolest v uřiznute pazi. [Przeł.] H. Stachová. „Divadlo”, Praga 1969 nr 4.
• J. Błoński: O Gombrowiczu. „Miesięcznik Literacki” 1970 nr 8, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• L. Goldman: Le théâtre de Gombrowicz. W tegoż: Structures mentales et création culturelle. Paris [1970], przekł. polski: Teatr Gombrowicza. Przeł. M. Dramińska-Joczowa. W: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• W. Chylicka: Gombrowicz? „.Więź” 1971 nr 1.
• A. Kijowski: Kategorie Gombrowicza. „Twórczość” 1971 nr 11, przedruk pt. Strategie Gombrowicza w: Problemy literatury polskiej lat 1890–1939. Seria 2. Wrocław 1975, Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, w tegoż: Granice literatury. T. 1. Warszawa 1991, przekł. francuski: La stratégie de Gombrowicz. [Przeł.] A. Posner. W: Gombrowicz. Paris 1971.
• B. Knapp: Witold Gombrowicz: A faceless theatre. „Yale French Studies” New Haven, CT 1971 nr 46.
• A. Mencwel: Anty-Gombrowicz. W tegoż: Sprawa sensu. Warszawa 1971.
• K. Puzyna: Pestka. W tegoż: Burzliwa pogoda. Warszawa 1971, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, przekł. francuski: Le noyau. W: Gombrowicz. Paris 1971.
• C. Miłosz: Kim jest Gombrowicz? W tegoż: Prywatne obowiązki. Paryż 1972, wyd. nast.: Paryż 1980, [B.m.* 1981], Olsztyn 1991, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, przekł. francuski: Qui est Gombrowicz? [Przeł.] T. Douchy. W: Gombrowicz. Paris 1971, przekł. serbski: Ko je Gombrowicz? W tegoż: Kontinenti. Gornji Milanovac 1986.
• M. Szpakowska: Gombrowicz – teoretyk sztuki. „Teksty” 1972 nr 2, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• J. Szymkowicz-Gombrowicz: Mój brat Witold i nasi przodkowie. „Miesięcznik Literacki” 1972 nr 3, przekł. francuski: Mon Frère Witold et nos origines. [Przeł.] S. Arlet. W: Gombrowicz. Paris 1971.
• K. Wolicki: Gombrowicz. „Odra” 1972 nr 1.
• F. Bondy: Witold Gombrowicz czyli szlachcica polskiego pojedynki cieniów. Przeł. R. Zimand. „Pamiętnik Literacki” 1973 z. 4, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, „Patagończyk w Berlinie”. Witold Gombrowicz w oczach krytyki niemieckiej. Kraków 2004.
• L. Iribarne: Revolution in the theater of Witkacy and Gombrowicz. „The Polish Review”, Nowy Jork 1973 nr 1/2.
• W. Krysiński: Pirandello et Gombrowicz. „Rivista di Letterature Moderne e Comparate”, Florencja 1973 nr 26.
• Z. Malić: Felietony literackie Witolda Gombrowicza. Przeł. W. Krzemień. „Pamiętnik Literacki” 1973 z. 4, przedruk w przekł. francuskim: Les feuilletons littéraires de Witold Gombrowicz. Tłumaczenie B. Vuletic. W: Gombrowicz. Paris 1971.
• E. Fiala: Oficjalność i podoficjalność. (O koncepcji człowieka w powieściach Witolda Gombrowicza). „Roczniki Humanistyczne” 1974 nr 1.
• S. Chwin: Gombrowicz – sarmata kontestujący. „Ruch Literacki” 1975 nr 4.
• T.F. Domeradzki: Witold Gombrowicz „un fou révolté et son antitraditionalisme”. „Études Slaves et Est Européennes”, Montreal 1975/1976.
• M. Janion: Forma gotycka Gombrowicza. W tejże: Gorączka romantyczna. Warszawa 1975, wyd. 2 Gdańsk 2007, przedruk w: Prace wybrane. T. 4. Romantyzm i jego media. Kraków 2000.
• J. Błoński: Sarmatyzm u Gombrowicza. W: Tradycje szlacheckie w kulturze polskiej. Warszawa 1976, przekł. francuski: Le sarmatisme de Gombrowicz. [Przeł.] K. Błoński. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 10: 1983, przekł. węgierski: Gombrowicz szarmatizmusa. [Przeł.] J. Reiman. „Tisztaj”, Szeged 1981 nr 6, nadbitka Szeged 1981.
• J. Goćkowski: Świat wieczystych aktorów. (Gombrowicza antroposocjologia Formy). „Teksty” 1976 nr 4/5.
• C. Miłosz: Ziemia Ulro. Paryż 1977, wyd. nast.: tamże 1980, 1985, Kraków 1994 i wyd. nast. [rozdział 5–12].
• J. Sławiński: Sprawa Gombrowicza. „Nurt” 1977 nr 2, przedruk w tegoż: Teksty i teksty. Warszawa 1990, wyd. nast.: tamże 1991; Kraków 2000, przekł. angielski: The Gombrowicz case. [Przeł.] A. Kukulska. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 10: 1983.
• K. Bartoszyński: Antynomie Gombrowicza a problemy interpretacji literackiej. „Pamiętnik Literacki” 1978 z. 2, przekł. angielski: On how Gombrowicz’s antinomies may cause problems in literary interpretations. [Przeł.] A. Kukulska. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 10: 1983.
• M. Danilewicz Zielińska: Miłosz – Gombrowicz. W tejże: Szkice o literaturze emigracyjnej. Paryż 1978, wyd. nast.: Kraków* 1983; Toruń* 1988; Wrocław 1992, tamże 1999.
• G. Gömöri: Antynomies of Gombrowicz. „The Modern Language Review”, Londyn 1978 nr 1.
• A. Sandauer: Schulz i Gombrowicz czyli literatura głębin. (Próba krytycznej psychoanalizy). „Osnowa” 1978, przedruk w tegoż: Pisma zebrane. T. 1. Warszawa 1985, Trójca nowoczesnych. Kraków [1992].
• A. Zagajewski: „Duch zdrowego realizmu buntuje się przeciwko fikcji”. W tegoż: Drugi oddech. Kraków 1978.
• S. Gąssowski: Witold Gombrowicz. W tegoż: Współcześni dramatopisarze polscy 1945–1975. Warszawa 1979.
• D. Brodsky: Witold Gombrowicz and the „Polish October”. „Slavic Review,” Urbana, IL 1980 nr 3.
• M. Janion: „Ciemna” młodość Gombrowicza. „Twórczość” 1980 nr 4, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, w tejże: Prace wybrane. T. 4. Romantyzm i jego media. Kraków 2001.
• W. Tarnawski: Obrachunek z Gombrowiczem; Ferdydurke; Gombrowicz przeciw Gombrowiczowi; Dziennik lektury „Kosmosu”; „Operetka”. W tegoż: Od Gombrowicza do Mickiewicza. Londyn 1980; przedruk [z wyjątkiem: Dziennik lektury „Kosmosu”] w tegoż: Uchwycić cel. Lublin 1993; przedruk Dziennik lektury „Kosmosu” w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945–1985. Lublin 1992.
• M. Walicka: Gombrowicz wobec egzystencjalizmu Sartre'a i Camusa. „Przegląd Humanistyczny” 1980 nr 1.
• K. Dybciak: Forma i pasja. „Więź” 1981 nr 5, przedruk w: Metafizyczne w literaturze współczesnej. Lublin 1992.
• K.A. Jeleński: Tajny ładunek korsarskiego okrętu (na marginesie tłumaczenia „Trans-Atlantyku”); Od bosości do nagości (o nieznanej sztuce Witolda Gombrowicza) [dot.: Historia]; Czy inny Gombrowicz?; Dramat i antydramat; Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza. W tegoż: Zbiegi okoliczności. Kraków* 1981, wyd. nast. t. 1–2 Paryż 1982.
• W. Sztaba: Głęboki nieznawca malarstwa. W: Tessera. Sztuka jako przedmiot badań. Kraków 1981.
• „Teatro”, Buenos Aires 1981 nr 5.
Zawartość
Numer poświęcony W. Gombrowiczowi; zawiera kalendarium życia i twórczości oraz artykuły autorów: O. Cosentino [język i symbolika dramatów W. Gombrowicza na przykładzie „Ślubu”], M. Grinberg [wspomnienie], J. Kott [dot.: Ferdydurke, Ślub], J. Lavelli [dot. twórczości dramatycznej], S. Mrożek [dot. wpływu W. Gombrowicza na polskich pisarzy powojennych], J. Di Paola [wspomnienie], N. Terri [dot.: Ślub], L. Yusem [o pracy nad realizacją teatralną „Ślubu” w Argentynie].
• W. Bolecki: Narracja jako gra konwencji i jej „głębsze znaczenie”. (Przedwojenna proza Witolda Gombrowicza): „Ferdydurke” wobec „powieści-worka”; Opis w prozie Gombrowicza. W tegoż: Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Wrocław 1982, wyd. 2 poprawione i uzupełnione Kraków 1996.
• J. Goćkowski: Człowiek stwarzany człowiekiem – Witolda Gombrowicza filozofia formy. „Litteraria” 1982 t. 14.
• P. Merival: Estetyka perwersji – chwyty powieści gotyckiej u [Henry'ego] Jamesa i Gombrowicza. „Literatura na Świecie” 1982 nr 1.
• L. Neuger: Widzieć najbezwzględniej. (Witolda Gombrowicza mit biografii emigranta. Rekonesans). „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej” 1982 t. 19, przedruk w tegoż: Pomysły do interpretacji. Kraków 1997.
• K. Okopień: Dwie fenomenologie: Husserl i Gombrowicz. W: Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna. Wrocław 1982.
• J. Giszczak: „Kompleks polski” Witolda Gombrowicza. W: Polska literatura emigracyjna. Lublin 1983.
• J. Majcherek: Gombrowicz a teatr. „Pamiętnik Teatralny” 1983 z. 2.
• L. Pszczołowska: Repetitions in Gombrowicz prose. [Przeł.] A. Bartkowicz. „Russian Literature”, Amsterdam 1983 nr 13/3, wersja polska: Powtórzenia w prozie Gombrowicza. W tejże: Wiersz, styl, poetyka. Kraków 2002.
• C. Rowiński: Twarz i maski. „Miesięcznik Literacki” 1983 nr 5.
• A. Woźny: Relacje komunikacyjne w świecie przedstawionym powieści Witolda Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 1983 z. 3, przekł. francuski: Les relations de communication comme modèle axiologique dans le monde romanesque de „Cosmos” de Witold Gombrowicz. Tłum. D. Wijatyk. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1985 nr 727.
• J. Błoński: La passion de l'autoportrait. [M.] Leiris et Gombrowicz. W: Typologie du Roman. Wrocław 1984, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Romanica Wratislaviensia”, nr 690.
• J. Jarzębski: Między chaosem i formą; Anatomia Gombrowicza; Gombrowicz i panny. (Historia pewnej fascynacji); „Opętani” – zapomniana powieść Gombrowicza; O demonach Gombrowicza; O demonach – ciąg dalszy [polemika z M. Janion]; Gombrowicz wobec nicości [recenzja: A. Falkiewicz: Polski kosmos. Kraków 1981]; Być wieszczem [W. Gombrowicz i Cz. Miłosz]. W tegoż: Powieść jako autokreacja. Kraków, Wrocław 1984.
• K. Jeleński: Argentyńskie lata Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1984 nr 3, przedruk w tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010, przekład francuski jako przedmowa do: R. Gombrowicz: Gombrowicz en Argentine – temoignages et documents 1939–1963. Paris 1984.
• K. Jeleński: Nieznany włoski prekursor Gombrowicza. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1984 nr 8 [dot. I.U. Tarchettiego].
• K. Jeleński: O Gombrowiczu. Powst. 1984. Druk „Kultura”, Paryż 1987 nr 7, przedruk w tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010.
• J. Kott: On Gombrowicz. W tegoż: The theater of essence and the other essays. Evanston, IL 1984.
• R. Nycz: Gombrowicz (bio-grafia struktury). W tegoż: Sylwy współczesne. Wrocław 1984.
• E. Odachowska-Zielińska: Bohater Gombrowicz. Cz. 1–3. „Almanach Literacki Iskier” 1984, 1985.
• I. Sadowski-Guillon: La mise en scène d'une vie. Le théâtre et ses fonctions dans l'oeuvre de Witold Gombrowicz. „Les Cahiers Franco-Polonais”, Paris-Varsovie 1984.
• H. Schmid: Struktura semantyczna trzech dramatów Witolda Gombrowicza. „Ruch Literacki” 1984 nr 4 [dot.: Iwona, księżniczka Burgunda, Ślub, Operetka].
• L. Szaruga: Przejście Gombrowicza przez Ziemię Ulro. W tegoż: Szkoła polska. Warszawa* 1984, przedruk w tegoż: W Polsce, czyli Nigdzie. Berlin 1987 [dot. W. Gombrowicza i C. Miłosza].
• J. Ślósarska: Poeta formy: formowanie się człowieka i świata w utworach Witolda Gombrowicza. „Litteraria” 1984 t. 16.
• M. Baraniecki: Gombrowicz's drama within and without the Absurd. „Canadian Slavonic Papers”, Toronto 1985 t. 27 z. 3.
• K. Dedecius: Parodia totalna. O Witoldzie Gombrowiczu. Przeł. J. Miziński. „Akcent” 1985 nr 4.
• K. Głaz: Gombrowicz w Vence. W tegoż: Gombrowicz w Vence. Kanada: Nakład autora 1985, wyd. nast. w: Gombrowicz w Vence i inne opowiadania. Kraków 1989, przekład angielski w: K. Glaz: Rue du Chat qui pêche. A collection of sensibilistic short stories. Toronto 2001 [wspomnienie z pobytu w Vence w 1985].
• Gombrowicz. Actes du colloque de l'Université de Lille III (le 29 mai 1980). [Red.:] Z. Kruszyński, J. Łukasiewicz. [Tłumaczenie z języka polskiego D. Wijatyk]. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1985 nr 727.
Zawartość
Introduction. – D. Beauvois: „La contradiction qui est la mort du philosophe...” ; J. Błoński: Philibert microcosme de „Ferdydurke”? Tłumaczenie G. Sédir; A. Falkiewicz: Au pied de l'autel. Tłumaczenie z języka polskiego D. Wijatyk; R. Georgin: Avatars et métamorphoses du corps chez Gombrowicz; Z. Kruszyński: De la situation générique du „Journal” de Witold Gombrowicz; l. Sadowska-Guillon: Le théâtre et ses fonctions dans la création de Witold Gombrowicz; J. Voile: Gombrowicz et Nietzsche, frères de lait; A. Woźny: Les relations de communication comme modèle axiologique dans le monde romanesque de „Cosmos” de Witold Gombrowicz.
• W. Karpiński: Styl Gombrowicza. Powst. 1985. Druk w tegoż: Książki zbójeckie. Londyn 1988, wyd. nast.: wyd. 2 rozszerzone Warszawa 1996; Lublin 2002; wyd. 4 rozszerzone i uzupełnione Warszawa 2009, przekł. francuski: Le style de Gombrowicz. [Przeł.] L. Dyèvre. „L'Autre Europe”, Paryż 1985 nr 5, przekł. słoweński: Gombrowicz stil. [Przeł.] P. Vujičić. „Delo”, Lublana 1985 nr 10/11.
• W. Maciąg: Antropologia Gombrowicza. (Gombrowicz wobec powinności). W: Pisarz na obczyźnie. Wrocław 1985, przedruk w: Gombrowicz filozof. Kraków 1991.
• [J. Majcherek] J. Palusiński: Gombrowicz dzisiaj. „Kultura Niezależna”* 1985 nr 6.
• L.K. Nagy: Hamis ideálok romblása. Witold Gombrowicz és Kolozsvári Grandpierre Emil egy-egy regényében. W: Magyar-lengyel közelitesek. Budapest 1985.
• R. Chodźko: Gombrowicz peryferyjny. „Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Warszawski. Filia w Białymstoku. Humanistyka. Filologia Polska” 1986 t. 10.
• S. Chwin: Gombrowicz i maska. W: Maski. T. 2. Gdańsk 1986.
• B. Łagowski: Inny Gombrowicz. W tegoż: Co jest lepsze od prawdy. Kraków 1986, przedruk w: Gombrowicz filozof. Kraków 1991.
• M. Szpakowska: Gombrowicz uporządkowany. „Twórczość” 1986 nr 11/12.
• M. Tomaszewski: Nietzche a Gombrowicz. „Akcent” 1986 nr 2.
• M. Delaperrière: Exil et conscience de soi dans l'oeuvre de Gombrowicz. W: Emigration et exil dans les cultures tchèque et polonaise. Paris 1987.
• J. Heistein: Certains aspects de la clôture dans le romans de Witold Gombrowicz. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Romanica Wratislaviensis” 1987 nr 1019.
• J. Jarzębski: Witkacy, Schulz and Gombrowicz versus the avant-garde. [Przeł.] W.R. Brand. W: The slavic literature and modernism. Stockholm 1987, wersja polska pt. Między awangardą a modernizmem: Witkacy, Schulz, Gombrowicz w tegoż: W Polsce czyli wszędzie. Warszawa 1992.
• J. Olejniczak: Dyskurs i autobiografia. (Wokół prozy Witolda Gombrowicza, Czesława Miłosza i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego). W: Studia o przemianach gatunkowych w powieści polskiej XX wieku. Katowice 1987, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 836.
• C. Żerosławski: Witolda Gombrowicza sacrum narodowe. „Człowiek i Światopogląd” 1987 nr 4.
• B. Holmgren: Witold Gombrowicz in the United States. „The Polish Review”, Nowy Jork 1988 nr 4 i nadbitka, przedruk w: Gombrowicz's grimaces. Modernism, gender, nationality. Albany 1998, przekł. polski: Witold Gombrowicz w Stanach Zjednoczonych. W: Grymasy Gombrowicza. W kręgu problemów modernizmu, społeczno-kulturowej roli płci i tożsamości narodowej. Kraków 2001.
• J. Jarzębski: Gombrowicz: ucieczka z rodzinnego domu. „Miesięcznik Literacki” 1988 nr 2/3, przedruk w tegoż: W Polsce czyli wszędzie. Warszawa 1992.
• A. Kurczaba: Niemiecka recepcja teatru Gombrowicza. W: Literatura polska na obczyźnie. T. 5. London 1988.
• J. Trznadel: Gombrowicz. „Koniec Hamletów”?: 1. A jednak współczesny; 2. Konkordancje dzieła; 3. Historyczny uniwersalizm. W tegoż: Polski Hamlet. Paris 1988, wyd. nast. Warszawa * 1989.
• M. Worwąg: Gombrowicz wobec „dylematu formy”. „Studia Filozoficzne” 1988 nr 11.
• K. Adamczyk: O wiarygodności dziennikarskiej formy przekazu. (Lechoń, Gombrowicz, Herling-Grudziński). „Ruch Literacki” 1989 nr 1.
• H. Bereza: Admetyzm. W tegoż: Sposób myślenia. T. 1. O prozie polskiej. Warszawa 1989.
• J. Błoński: Gombrowicz and the literature of the two decades between the wars; A. Fiut: Gombrowicz's and Miłosz's relation to form. W: Poland between the wars 1918–1939. Bloomington, IN 1989.
• S. Chwin: Wyobraźnia i Natura: Gombrowicza „fenomenologia różnicy”; Romantyzm a „Forma polska” czyli Gombrowicz wobec „Pana Tadeusza”. W tegoż: Romantyczna przestrzeń wyobraźni. Bydgoszcz 1989.
• J. van der Meer: Dan Funktonspaar: Knien (sich verbeugen vs brühren) antasten im semantischen Universum Gombrowicz [...]. W: Festschrift für Herta Schmid. Amsterdam 1989.
• W. Karpiński: Nowe oczy; Dla Jaśniejszych. W tegoż: Herb wygnania. Paryż 1989.
• D. Scholze: Witold Gombrowicz. Empörung gegen die Allmacht der Form. W tegoż: Zwischen Vergnügen und Schock. Berlin 1989.
• J. Błoński: Gombrowicz jako tragediopisarz; M. Szpakowska: Gombrowicz wśród dobrych i złych uczniów. „Dialog” 1990 nr 2.
• A. Kochańczyk: Gombrowicza twarz tragiczna – ucieczka przed czasem i przestrzenią. W: Czas i przestrzeń w prozie polskiej XIX i XX wieku. Toruń 1990.
• J. Ludawska: O recepcji twórczości Witolda Gombrowicza w Szwecji. „Pamiętnik Teatralny” 1990 z. 3/4 [tu także spis inscenizacji].
• C. Rowiński: Witold Gombrowicz. W: Literatur Polens 1944 bis 1985. Berlin 1990.
• „Magazine Littéraire”, Paryż 1991 nr 37 [numer poświęcony W. Gombrowiczowi; tu m.in. autorzy: C. Guias, C. Miłosz, M. Smorąg].
• J. Margański: Dramaty Gombrowicza. Problemy poetyki i interpretacji. „Ruch Literacki” 1991 nr 6.
• J. Margański: Filozof Gombrowicz. „Teksty Drugie” 1991 nr 5.
• L. Neuger: Polskość jako cel. „Teksty Drugie” 1991 nr 1/2, przedruk w tegoż: Pomysły do interpretacji. Kraków 1997.
• B. Zielińska: Twarze Gombrowicza. W: Autor i jego wcielenia. Szczecin 1991.
• K. Chlipalski: Gombrowicz i cierpienie. „Ogród” 1992 nr 2.
• R. Chodźko: Witold Gombrowicz – z dystansu peryferii. W tegoż: Strefy konfesji i kreacji. Białystok 1992.
• A. Fiut: Ucieczka z Europy. „Kresy” 1992 nr 12, przedr. w tegoż: Pytania o tożsamość. Kraków [1995] [dot. też A. Bobkowskiego].
• C.K. Kęder: Gombrowicza mechanizm stwarzania głębi. „FA-art” 1992 nr 1/2.
• W. Maciąg: Próba podmiotu absolutnego. Witold Gombrowicz. W tegoż: Nasz wiek XX. Wrocław 1992.
• P. Marchesani: D'una edizione „Critica” di Gombrowicz (e d'altro). „Europa Orientalis”, Rzym 1992 nr 2.
• P. Nowicki: Człowiek Gombrowicza a filozofia. „Principia” 1992 t. 6.
• U. Phillips: Gombrowicz's Polish complex. W: New perspectives in twentieth century Polish literature. London 1992.
• M. Tramer: Wolność Gombrowicza. „Studio” 1992 t. 1.
• P. Wilczek: Przedmowy autorskie do dzieł Witolda Gombrowicza. Zarys problematyki. W: Autorów i wydawców dialogi z czytelnikami. Katowice 1992, przedruk w: Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. [1]. Kielce 1992, w tegoż: Ślady egzystencji. Katowice 1997.
• W. Bolecki: Prawdy niemiłe. (J. Mackiewicz i W. Gombrowicz). W tegoż: Prawdy niemiłe. Warszawa 1993.
• S. Chwin: Czy po Gombrowiczu możliwy był wallenrodyzm. W tegoż: Literatura a zdrada. Kraków 1993.
• S. Gębala: Czytanie Gombrowicza; Arcydramat Gombrowicza [dot.: Ślub]; Odczynianie uroków – czyli „Trans-Atlantyk” kontra „Pan Tadeusz”; Diagnoza stanu świadomości Polaków zawarta w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza; Sandauer w oczach Gombrowicza. W tegoż: Odpowiedzialność za słowo. Bielsko-Biała 1993.
• D. Horoch: Szydzenie z szydercy, czyli Mrożek wobec konwencji Gombrowicza. „Akcent” 1993 nr 4.
• J. Olejniczak: Witold Gombrowicz. W: Literatura emigracyjna 1939–1989. T. 1. Katowice 1993.
• G. Ritz: Nach Gombrowicz in Berlin. Berlin als Ort der polnisch-deutchen Kulturbegegenung in der jüngsten Zeit. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Filologiczne" 1993 z. 33.
• S. Rzęsikowski: Uniwersalna dramaturgia Gombrowicza. („Iwona księżniczka Burgunda”, „Ślub”, „Operetka”). W tegoż: Czy wszystko jest błazeństwem? Łódź 1993.
• M. Sugiera: Diabeł urojony. „Tytuł” 1993 nr 1.
• W. Tarnowski: Gombrowicz. W tegoż: Uchwycić cel. Lublin 1993.
• „Teatr” 1993 nr 9.
Numer poświęcony W. Gombrowiczowi.
Zawartość
Tu m.in. artykuły: J. Majcherek: Gombrowicz: powracająca fala; J. Błoński: Gombrowicz a literatura dwudziestolecia, przedruk w tegoż: Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Kraków 1994, wyd. nast. Kraków 2003; M. Głowiński: Gombrowiczowska nadliteratura; Z. Majchrowski: Mickiewicz w teatrze Gombrowicza; F.M. Cataluccio: Gombrowicz i muzyka. Rozważania na temat formy i bólu; P. Kłoczowski: „Jak w parze jakiej na zawsze...” (Witold Gombrowicz i Konstanty A. Jeleński); M. Grabowski: Dlaczego „Trans-Atlantyk”?; „Witold już mnie nie potrzebuje”. Z Ritą Gombrowicz rozm. J. Majcherek; Z. Chądzyńska: Vitoldo; Z dystansu. Z Barbarą Swinarską rozm. M. Baltyn i J. Majcherek.
• E. Wolicka: Kształt, jakby zaprojektowany, życie... „Kresy” 1993 nr 14.
• M. Bernacki: Autobiografia jako kreacja antologii podmiotowej. „Ruch Literacki” 1994 z. 1/2.
• F.M. Cataluccio: Gombrowicz in Italia. W: La letteratura polacca contemporanea in Italia. Roma 1994.
• A. Falkiewicz: Gombrowicz filozofujący i filozofia Gombrowicza. W: Wiary i słowa. Wrocław 1994.
• A. Fiut: Pojedynek o doktorową z Wilczej. W: Czytanie Schulza. Kraków 1994 [dot. wypowiedzi B. Schulza o W. Gombrowiczu i W. Gombrowicza o Schulzu].
• J. Goćkowski: Wieśniak z Sandomierskiego wobec kultury opartej na nauce. „Universitas” 1994 nr 9/10, 11.
• E. Graczyk: Twarz Gombrowicza. W tejże: O Gombrowiczu, Kunderze, Grassie i innych ważnych sprawach. Eseje. Gdańsk 1994.
• K. Kiciński: Witolda Gombrowicza „socjologia kultury”. W: Kategoria dobra i zła w kulturach słowiańskich. Warszawa 1994.
• M. Kitowska-Łysiak: Gombrowicz kultowy. „Znak” 1994 nr 11.
• R. Munteanu: Mǎştile lui Witold Gombrowicz. Spaţiul teatral. W tegoż: Jurnal de cărţi. [T.] 5. Bucureşti 1994.
• J. Olejniczak: O tym jak plecie Gombrowicz. W: Plotka. Katowice 1994.
• J. Olejniczak: Witold Gombrowicz. W: Literatura emigracyjna 1939–1989. Katowice 1994.
• K. Pleśniarowicz: Gombrowicz Witkacym podszyty. W tegoż: Teatr nie-ludzkiej formy. Kraków 1994.
• J. Tomkowski: Wawel i Vence. W: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Warszawa 1994, przedruk w tegoż: Don Juan we mgle. Warszawa 2005.
• J. Błoński: Uparte trwanie baroku. „Znak” 1995 nr 7 [motywy barokowe w twórczości W. Gombrowicza i C. Miłosza].
• W. Bolecki: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. „Dialog” 1995 nr 10, przedruk w tegoż: Polowanie na postmodernistów (w Polsce) i inne szkice. Kraków 1999, przekład angielski: Witkacy-Schulz-Gombrowicz. [Przeł.] V. Laken. „Periphery ”, Ann Arbor 1996 vol. 2 [nr] 1/2 s. 75-79 [wersja skrócona]; Three modernists: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. [Tłumaczenie] D. Malcolm. „Tekstualia” 2014 nr 1; przekład białoruski: Vitkacy, Šulc, Gambrovič. [Przeł.] V. Bulgakaŭ. W: Byc' abo nâ byc' sârèdneèŭrapejcam. Sučasnae pol'skae mys'len'ne. Mìnsk 2000; przekład serbski: Vitkaci–Šulc–Gombrovič. [Przeł.] B. Stojanović. „Gradac ”, Čačak 2003 [nr] 148–149.
• M. Dąbrowski: Witold Gombrowicz: powieść groteskowa. W tegoż: Polska awangarda prozatorska. Warszawa 1995.
• B. Falkowska: Wizerunek kultury polskiej w twórczości Witolda Gombrowicza. W: Konflikt współczesnej kultury. Białystok 1995.
• B. Faron: Krytyk czy recenzent? Metakrytyczne i metaliterackie poglądy Witolda Gombrowicza w dwudziestoleciu. W tegoż: Spotkania i powroty. Warszawa, Kraków 1995.
• J. Kaczyński: Miłosz – Gombrowicz. Dialog bez porozumienia. W: Studia i szkice o twórczości Czesława Miłosza. Olsztyn 1995.
• A. Kuharski: Gombrowicz i Faust. Tłumaczenie M. Zawadzka-Dąbrowska. „Dialog” 1995 nr 10.
• Z. Majchrowski: Gombrowicz i cień Wieszcza. W tegoż: Gombrowicz i cień Wieszcza oraz inne eseje o dramacie i teatrze. Gdańsk 1995.
• J. Margański: Co robić z cytatami u Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 1995 z. 1.
• G. Pietruszewska-Kobiela: Wizja niedojrzałości Brunona Schulza na tle pisarstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza i Witolda Gombrowicza. „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Filologia Polska. Historia i Teoria Literatury” 1995/96 z. 5.
• B. Zielińska: Śmiech u Gombrowicza; Gombrowicz i ból. Fantazje na usługach diabła; Staczanie się w ciało. Gombrowicz i cielesność. W tejże: Namysły i pomysły. Warszawa 1995.
• M. Zybura: Witold Gombrowicz. Mit einem bibliographischen Anhang zur Rezeption seiner Werke im deutsch sprachigen Raum. „Orbis Linguarum” 1995 vol. 3.
• M. Delaperriére: L’émigration en tant que pulsion identitaire: l’exemple de Gombrowicz. W: Littérature et émigration. Paris 1996, przekł. polski: Emigracja jako droga do tożsamości (czyli Gombrowicz). W tejże: Dialog z dystansu. Kraków 1998.
• S. Eile: Clown turned bard: Witold Gombrowicz. W tegoż: Modernist trends in twentieth century Polish fiction. London 1996.
• G. Gömöri: Történelemszemlélet és struktúra Witold Gombrowicz; Gombrowicz ürügy én sok-sok Erösi. W tegoż: Egy szigetlako feljegyzéseiből. Esszék. Budapest 1996.
• G. Graff: Gombrowicz a Gadamer. Studium porównawcze filozofii sztuki. „Univversitatis Gedanensis” 1996 nr 15.
• A. Krajewska: Ceremonie Gombrowicza. W tejże: Dramat i teatr absurdu. Poznań 1996.
• E. Płonowska-Ziarek: Witold Gombrowicz. Forms of life as disfigurement. W: The rhetoric of failure. Albany, NY 1996.
• K. Stala: Gombrowicza „eksperyment niemal groźny”. Cz. 1–2. „Teatr” 1996 nr 11–12.
• A. Fiut: Gombrowicza pląs ze śmiercią. „Teatr” 1997 nr 10.
• J. Jarzębski: Bóg ateistów: Schulz, Gombrowicz, Lem. W: Religijne aspekty literatury polskiej XX wieku. Lublin 1997, przedruk w tegoż: Pożegnanie z emigracją. Kraków 1998.
• R. Jędrzejewski: Filozofia procesu Stanisława Brzozowskiego i Witolda Gombrowicza. „Edukacja Filozoficzna” 1997 vol. 24.
• R. Jędrzejewski: Idea życia w twórczości Stanisława Brzozowskiego i Witolda Gombrowicza. „Ruch Filozoficzny” 1997 nr 3.
• W. Karpiński: Głos Gombrowicza. „Zeszyty Literackie” 1997 nr 2.
• A. Kuharski: Witolda Gombrowicza tragedia uwłaszczenia. Przeł. H. Morawska White. „Teatr” 1997 nr 11.
• A. Mencwel: Dialog nie dopowiedziany. Gombrowicz i Miłosz. W tegoż: Przedwiośnie czy potop. Warszawa 1997, przedruk w: Poznawanie Miłosza. Cz. 2. Kraków 2001.
• L. Neuger: Czytając Gombrowicza: Widzieć najbezwzględniej. Witolda Gombrowicza mit biografii emigranta. Rekonesans; Polskość jako cel. Witold Gombrowicz w Sztokholmie; Przez Atlantyk. W tegoż: Pomysły do interpretacji. Kraków 1997.
• B. Świderska: Dostojewski Gombrowicza. „Teksty Drugie” 1997 nr 3.
• M. Tomaszewski: Witold Gombrowicz est-il devenu un auteur français? „Acta Universitatis Wratislaviensis. Romanica” 1997 nr 44.
• P. Wilczek: Autokomentarz i autokreacja – przedmowy autorskie do dzieł Witolda Gombrowicza; „Dziennik” Witolda Gombrowicza – lekturowe pułapki. (Kilka refleksji metodycznych z okazji wprowadzenia „Dziennika” na listę lektur szkolnych); Bibliografia. W tegoż: Ślady egzystencji. Katowice 1997.
• M. Woźniak: Brzozowski i Gombrowicz wobec Sienkiewicza. „Tygiel Kultury” 1997 nr 8/9.
• J. Jaroszewska: Czytanie Mickiewicza po Gombrowiczu. [Fragment]. „Teksty Drugie” 1998 nr 5.
• J. Jarzębski: Bóg ateistów: Schulz, Gombrowicz, Lem; Gombrowicz i Wittlin – dwaj spiskowcy. W tegoż: Pożegnanie z emigracją. Kraków 1998.
• R. Lubas-Bartoszyńska: Jarosław Iwaszkiewicz i Witold Gombrowicz w spojrzeniu na Paryż i prowincję francuską. „Ruch Literacki” 1998 nr 2, przedruk w tejże: Pisanie autobiograficzne w kontekstach europejskich. Katowice 2003.
• A. Rússovich: Gombrowicz, pisarz języka hiszpańskiego. Tłumaczenie E. Zaleska. „Zeszyty Literackie” 1998 nr 3.
• M. Rychlewski: Gombrowicz na łamach londyńskich „Wiadomości”. „Polonistyka” 1998 nr 6.
• M. Tomaszewski: Od kosmosu do chaosu. Nietzsche a Gombrowicz; Witold Gombrowicz, polski antymit w oczach czytelników francuskich. W tegoż: Od chaosu do kosmosu. Warszawa 1998.
• H. Zaworska: „Będę pisał o bólu” [dot.: Dzieła. T. 14]; „Drogi i straszliwy” [dot. korespondencji W. Gombrowicza z lat 1957–1969]. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998.
• W. Bolecki: Gombrowicz, Błoński i rzeczy ostateczne. W tegoż: Polowanie na postmodernistów (w Polsce) i inne szkice. Kraków 1999.
• W. Bolecki: Le Postmodernisme? Ou peut-être un modernisme méconnu? Witkacy-Gombrowicz-Schulz. W: Modernisme en Europe Centrale. Les avant-gardes. Paris 1999.
• „Dialog” 1999 nr 11.
Zawartość
Tu m.in. artykuły dot. W. Gombrowicza: J. Chojka: Dotyk diabła; R. Węgrzyniak: „Filip”, czyli „Iwona”; A. Stawiarska: Iwona i dwór [fragment książki]; A. Sroka, Ł. Czuj, M. Świetlicki: Wieszcz, filozof, humorysta.
• A. Fiut: Formy, które mogą ugryźć. (O Stanisławie Ignacym Witkiewiczu i Witoldzie Gombrowiczu); Widmo nieokreśloności. (O Witoldzie Gombrowiczu i Czesławie Miłoszu). W tegoż: Być (albo nie być środkowoeuropejczykiem). Kraków 1999.
• M. Frankowska: Tajemnica boskiego natchnienia, czyli Witolda Gombrowicza analiza i interpretacja procesu twórczego. „Nowiny Psychologiczne” 1999 nr 1.
• A. Horubała: Sztafeta szyderców, czyli lustrowanie Gombrowicza. W tegoż: Marzenie o chuliganie. Warszawa 1999.
• B. Kerski: Lornetka Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1999 nr 3.
• J. Radzymińska: Przeciw Logice Absurdu. „Tytuł” 1999 nr 1.
• J.E. Skiwski: Kurza pierś. W tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999.
• P. Skórzyński: Trzydzieści lat po śmierci Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1999 nr 9.
• M.A. Supruniuk: Wielki pisarz i redaktorzy. O kilku powodach, dla których Witold Gombrowicz nie pisał dla „Wiadomości”; W.A. Zbyszewski: Gombrowicz i Hłasko. W: Twarze emigracji. Toruń 1999.
• K. Uniłowski: Miejsce Gombrowicza. „Fraza” 1999 nr 2/3.
• A. Biała: W kręgu polskich mitów literackich XX wieku: Józef Wittlin, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Bruno Schulz, Witold Gombrowicz, Kazimierz Brandys, Wisława Szymborska. Piotrków Trybunalski 2000, passim.
• B. Diaz: Witold Gombrowicz, un écrivain mineur? W: Pour une esthétique de la littérature mineure. Paris 2000.
• A. Fiut: Przypływy i odpływy chaosu. „Dialog” 2000 nr 11 [dot. też Cz. Miłosza].
• J. Jarzębski: Witold Gombrowicz. W: Leksykon kultury polskiej poza krajem od roku 1939. T. 1. Lublin 2000.
• J. Margański: Gombrowicz. Non credo quia absurdum; J. Olejniczak: Gombrowicz i trupy; K. Suchanow: Gombrowicza filozofia ucieczki, czyli jak zostać strażakiem. „Akcent” 2000 nr 1/2.
• M. Stawicki: Czy Mickiewicz wielkim poetą był? Wieszcz według Gombrowicza. „Podlaski Kwartalnik Humanistyczny” 2000 nr 3/4.
• L. Szaruga: Otoczony murem. W tegoż: Węzły polsko-niemieckie. Częstochowa 2000 [dot. pobytu W. Gombrowicza w Berlinie].
• K. Szczuka: Gombrowicz subwersywny. „Teksty Drugie” 2000 nr 5.
• M. Bielecki: Przejawy transgresji w powieściach Witolda Gombrowicza. „Kwartalnik Opolski” 2001 nr 2/3.
• J. Błoński: Gombrowicz i Miłosz o Europie. „Kwartalnik Artystyczny” 2001 nr 4, przedruk w: J. Błoński: Miłosz jak świat. Kraków 1998, wyd. 2 poszerzone tamże 2011.
• J. Błoński: Parodia i komentarz. W tegoż: Wszystko co literackie. Kraków 2001.
• K. Dorosz: Problem ateizmu w twórczości Gombrowicza. „Przegląd Powszechny” 2001 nr 6.
• Z. Fiszbak: Gombrowicz wobec „wielkości”. „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Litteraria Pololonica” 2001 z. 4.
• Ł. Garbal: Gombrowicz a „Wiadomości”; J. Olejniczak: Relacje. O perspektywach badań życia literackiego emigracji. Przykład księcia i żebraka. W: Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej. Toruń 2001.
• D.A. Kuprel: Witold Gombrowicz's ludic theatre. W: Perspectives on modern Central and East European literature. Quests for identity. Selected papers from the Fifth World Congress of Central and East European Studies. Houndmills; New York 2001.
• A. Lam: Gombrowicz o sytuacji literatury polskiej. W tegoż: Inne widzenie. Warszawa 2001.
• „Literatura na Świecie” 2001 nr 4.
Zawartość
Tu m.in. artykuły: J.P. Salgas: Byłem... przed wszystkimi. Przeł. A. Wasilewska; G. Marell: Europejskie przygody Monsieur Ferdydurke. Przeł. K. Suchanow; M. Grinberg: Gombrowicz in love. Przeł.: K. Suchanow, K. Radny; J.C. Gómez: Gombrowicz jest w nas. Przeł. R. Kalicki; I. Eörsi: Mój czas z Gombrowiczem. Przeł. J. Snopek; J. Saer: Spojrzenie z zewnątrz. Przeł.: K. Suchanow, K. Radny; G. Morelli: Witold Gombrowicz w sosie własnym. Przeł. K. Suchanow.
• J. Tomkowski: Jak pojawili się Adam i Józio [dot. W. Gombrowicza i T. Brezy]; M. Werner: Maski Gombrowicza. W: Maski współczesności. Warszawa 2001.
• J. Tomkowski: Pokolenie Gombrowicza. Narodziny powieści XX wieku. Warszawa 2001, passim.
• E. Udalska: Witold Gombrowicz w teatrze francuskim (1963–1975). W tejże: Teatr – aktor – dramat. Katowice 2001.
• J. Zimna: Nieznośna lekkość „ja”. Gombrowicz i Kundera o tożsamości. „Slavia Occidentalis” 2001 t. 58.
• T. Chlewiński: Pani Śmierć Gombrowiczowa. W: Cierpienie w literaturze polskiej. Siedlce 2002.
• D. Goldfarb: Gombrowicz's binoculars. The view from abroad; T. Trojanowska: Home lessness and the discourse of subjectivity in Gombrowicz's „The marriage” and Różewicz's „The card index”. W: Framing the Polish home. Athens 2002.
• J. Ładyga: Witold Gombrowicz. Heroizm szczerości. W tegoż: Kultura i światopogląd. Warszawa 2002.
• M. Reich-Ranicki: Witold Gombrowicz. Geknebelt, geschulmeister, verpaukert. W tegoż: Erst leben, dann spielen. Göttingen 2002.
• G. Ritz: Język pożądania u Witolda Gombrowicza. Przeł. M. Łukasiewicz. W tegoż: Nić w labiryncie pożądania. Warszawa 2002.
• M. Romaniuk: Tołstojem jestem, Tołstojem być muszę. O antropologii Tołstoja i Gombrowicza. „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2002 nr 1.
• S. Stabro: Witold Gombrowicz – biografia romantyczna. W tegoż: Od Emila Zegadłowicza do Andrzeja Bobkowskiego. Kraków 2002.
• K. Suchanow: Gombrowicz pisarzem argentyńskim? „Odra” 2002 nr 3.
• „Teksty Drugie” 2002 nr 3.
Zawartość
K. Czernicka: Gombrowicz w Teatro del Pueblo; K. Czernicka: Podróże Gombrowicza na „Chrobrym” oraz jego pierwsze dni w Argentynie; M. Delaperriére: Kościół międzyludzki i absurd totalitarny w teatrze Gombrowicza; E. Fiała: Transgresje racji moralnych w „Pornografii” Gombrowicza; K.A. Grimstad: Co zdarzyło się na brygu Brandbury; M. Kacik: Lena ocalona [dot.: Kosmos]; J. Margański: Józio w piekle literatury [dot.: Ferdydurke]; M. Miecznicka: Gombrowicz è la française; T. Stankiewicz: Spotkanie w Vence.
• C. Ungureanu: Witold Gombrowicz – altă filieră poloneză. W tegoż: Mitteleuropa periferiilor. Iąsi 2002.
• M. Barcz: Witold Gombrowicz. W tegoż: Elemente des Konstruktivismus in der polnischen Literatur. Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Philosophie eingereicht an der Geistes- und Kulturwissenschaftlichen Fakultät der Universität Wien. Wrocław 2003.
• E. Flis: Historia w kostiumie groteski. Tadeusz Miciński i Witold Gombrowicz. W: Modernistyczne źródła dwudziestowieczności. Warszawa 2003.
• I. Michno: Parcie ku sensowi i ból; Mistyfikacje, fikcje, atrakcje... Prawda o przebraniach Witolda Gombrowicza. W: Prawda a metoda. Wrocław 2003, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Filozofia”, 41.
• J. Misiewicz: Gombrowicz metafizyczny. „Akcent” 2003 nr 1/2.
• Ł. Musielak: Schulz i Gombrowicz wobec odczarowania świata. „Szkice Humanistyczne” 2003 nr 1/2.
• E. Pieszak: Witolda Gombrowicza dyskurs spotkania z Innym. W tegoż: Trzy dyskursy o spotkaniu z Innym: Gombrowicza, Schelera i Lévinasa ścieżki spotkania w pobliżu wielkich dróg. Poznań 2003.
• M. Wojtak: Tendencje stylizacyjne w dramaturgii Witolda Gombrowicza. W: Style literatury (po roku 1956). Katowice 2003.
• W. Bolecki: Gombrowicz i nauka. „Nauka” 2004 nr 4 s. 7-17, przedruk: „Orbis Linguarum ” 2005, przekład na język angielski: Gombrowicz and science. „Russian Literature ”, Amsterdam 2007 t. 62 s. 389-400; przekład na język bułgarski: Gombrowicz i naukata . [Przeł.] D. Gavazow. W: Filologičeski forum = Philological forum 5. Special. Sofiă 2019.
• M. Czermińska: Gombrowicz – oddalanie Polski i oswajanie Argentyny. W: Po sledite na modernizma i postmodernizma. Literaturni i kulturologični pročiti v načaloto na treteto hilâdoletie = On the trail of Modernism and Postmodernism Literary and cultural interpretations from the beginnning of the third millenium = Na tropach modernizmu i postmodernizmu. Interpretacje literackie i kulturologiczne na początku trzeciego tysiąclecia. Sofiâ 2004 [tekst w języku bułgarskim i polskim].
• M. Inglot: Epistolarny autoportret Witolda Gombrowicza. W: Między teatrem a literaturą. Wrocław 2004.
• L. Lederbuchová: Polské divadelní hry na scénách českých divadel. Ohlédnutí za plzeňskými inscenacemi her W. Gombrowicze, M. Kownacké a P. Tomaszuka. „Bohemistyka” 2004 [nr] 3.
• E. Paczoska: O formę przeciw formie. Prus i Gombrowicz. W tejże: Dojrzewanie, dojrzałość, niedojrzałość. Warszawa 2004.
• „Pamiętnik Literacki” 2004 nr 4.
Zawartość
K. Chmielewska: Podmiot jako utopia estetyczna. „Listy o estetycznym wychowaniu człowieka” Schillera a „Dziennik” Witolda Gombrowicza; J. Margański: Flirt z Dianą. Paryski epizod Gombrowicza; O.F. Bas: Człowiek Gombrowiczowski; M. Kacik: Filozofia spotkania niemożliwego. Perspektywy dialogu w „Pornografii” i „Kosmosie” Witolda Gombrowicza; L. Wiśniewska: Świat Gombrowicza między paradygmatami; A. Kowalczyk: Rodzina jako źródło cierpień. O motywie rodziny w twórczości Witolda Gombrowicza; M. Kowalska: Gombrowicz w Berlinie, czyli Gombrowicz uwikłany w Historię; M. Miecznicka: Sprawa Gombrowicza (za granicą).
• „Pamiętnik Teatralny” 2004 nr 1/4.
Zawartość
Tu m.in: P. Millati: Aktor Gombrowicz, przedruk w tegoż: Tratwa Meduzy. Szkice o literaturze. Gdańsk 2013; Z. Majchrowski: „Zasłona wzniosła się...”, przedruk w tegoż: Mickiewicz i wiek dwudziesty. Gdańsk 2006; R. Paczocha: O Gombrowiczu w londyńskich „Wiadomościach” (1946–1969) i warszawskim „Teatrze” (1958–1997); M. Komorowska: Muzyka dla Gombrowicza; M. Gmys: Gombrowicz w rytmie danse macabre. O operowych adaptacjach „Iwony, księżniczki Burgunda” oraz „Ślubu”; J. Ciechowicz: Gombrowicz w teatrze Gombrowicza; A.J. Kuharski: Improwizacja z nieboszczykiem: Teatr Witolda Gombrowicza wkracza w XXI wiek. Tłumaczenie z języka angielskiego M. Kołakowska; D. Pietrek: Recepcja dramatów Witolda Gombrowicza w niemieckim obszarze językowym; J. Ludawska: Gombrowicz oswojony [dot. recepcji w Skandynawii]; S.Å. Heed: Powrót do Gombrowicza. Tłumaczenie z języka angielskiego J. Hensel; M. Samsel: Bergman Gombrowiczem podszyty; A. Oldenburg: „Ślub” Gombrowicza – moje zaćmiewające wszystko przeżycie teatralne. [...] Tłumaczenie z języka szwedzkiego L. Sokół; E. Walczak-Andersen: Recepcja teatralna Witolda Gombrowicza w Danii; U. Aszyk-Bangs: Teatr kontestacji i lustrzanych odbić. O recepcji dramaturgii Gombrowicza w Hiszpanii; J. Sobczak: Bałkańskie paradoksy; A. Predan: Trzydzieści lat Gombrowicza w teatrze słoweńskim (od Dušana Jovanovicia do Jerneja Lorenci). Tłumaczenie z języka słoweńskiego J. Pomorska; N. Király: Zaślubiny z czardaszem; V. Smoláková: Gombrowicz w czeskim teatrze – jak dotąd za każdym razem: w porę i nie w porę. Tłumaczenie z języka czeskiego U. Dzierżawska-Bukowska; E. Morawiec: Gombrowicz w teatrach studenckich w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych; B. Guczalska: „Ślub” jako model teatru; M. Dziewulska: Ładunek korsarskiego okrętu? „Ślub” i „Operetka” w Teatrze Narodowym; A. Korytkowska-Mazur: „Spoglądać na świat przez pryzmat siebie”; R. Major: Gombrowicz i „Majoranka”; W. Śmigasiewicz: W labiryncie pustyni; M. Wojtyszko: To tak w kółko; J. Bunsch: Twarze Gombrowicza; A. Augustynowicz: Gombrowicz mści się na mnie; M. Żółkoś: „Potwora do wzięcia” czy „cud dziewczynka”? Sceniczne wykładnie Iwony i Albertynki w świetle kulturowych przemian cielesności; M. Napiontkowa: Shakespeare à rebours [dot.: Iwona, księżniczka Burgunda]; M. Pavlovski: Recepcja „Iwony, księżniczki Burgunda” w Macedonii. Tłumaczenie z języka macedońskiego L. Moroz-Grzelak; M. Kusztelska: Barokowa „Ivona” Yves'a Beaunesne'a; E. Bułhak: „Iwona” w Turcji; T. Sekiguchi: „Iwona” w Tokio; M. Kuraś: Wokół „Ślubu” Witolda Gombrowicza; D. Pietrek: Niemiecka premiera „Ślubu”; K. Zaleski: Nasz „Ślub”; M. Kusztelska: Kosmiczny „Ślub” Daniela Martina; D. Kuźnicka: Jerzego Grzegorzewskiego spotkania ze „Ślubem” Witolda Gombrowicza; J. Jarzębski: Erotyka i polityka [dot.: Operetka]; K. Wilewska: „Operetka” all'italiana; E. Kalemba-Kasprzak, D. Ratajczakowa: „Operetka” Janusza Nyczaka; A. Koecher-Hensel: „Operetka” w inscenizacji Kazimierza Dejmka; J. Majcherek: „Operetka” Macieja Prusa; E. Baniewicz: Nie zawsze zachwyca. O telewizyjnych realizacjach utworów Witolda Gombrowicza; M. Kulesza: Radiowy żywot Witolda Gombrowicza; nadto wywiady z reżyserami i aktorami polskimi i obcymi.
• „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2004 nr 4.
Zawartość
Tu m.in.: J.N. Vuarnet: Kosmos i biblioteka. Przeł. P. Mościcki; R. Bellour: Linie życia. Przeł. P. Mościcki; P. Mościcki: Gombrowicz i nieludzkie; P. Rodak: „Dziennik” Gombrowicza: między mową, pismem i drukiem. (Wstępne rozpoznanie); M. Strzecka: Dlaczego Gombrowicz nie napisał „Boskiej Komedii”?; M. Kittel: Dlaczego Gombrowicz wolał Schopenhauera od Kanta?; W. Popek: Autobiografia, czyli zbliżanie się Gombrowicza do prawdy o sobie samym; P. Dul: Tragiczność jako wykładnia humanizmu. Mechanika Gombrowiczowskiej koncepcji podmiotu; K. Misztal: O autentyczności – Witold Gombrowicz, Ernesto Sábato; T. Kowalczuk: Nie pozwolić istnieniu ugrząźć w formie.
• W. Skalmowski: Naipaul, Gombrowicz, literatura. W tegoż: Lektury dla „Kultury”. Lublin 2004.
• „Tygodnik Powszechny” 2004 nr 19 dod. „Kontrapunkt”.
Zawartość
Tu m.in. artykuły: C. Miłosz: Anachronizm bycia Polakiem; S. Chwin: Nie być sobą; M. Dziewulski: Inny „Ślub”; Ł. Drewniak: Fuś-kana-lija! Gombrowicz jubileuszowy w teatrze; W. Bereś: Ferdyk dla wszystkich.
• I. Vlad: Romanul universurilor crepusculare. Eseu: Thomas Mann, Robert Musil, Hermann Broch, Witold Gombrowicz, Günter Grass, Curzio Malaparte, Heinrich Böll, LF. Céline. Cluj-Napoca 2004.
• K. Dybciak: Forma i pasja. W tegoż: Trudne spotkanie. Kraków 2005.
• A. Fiut: Na „Kontynencie z Trzeciego Dnia Stworzenia”. Gombrowicz i Keyserling. „Ruch Literacki” 2005 nr 2.
• S. Gawliński: Rodzina u Gombrowicza. W tegoż: Metafory losu. Kraków 2005.
• M. Inglot: Norwid i Gombrowicz. W: Pejzaże kultury. Wrocław 2005.
• J. Jarzębski: Gombrowicz i propozycja nowego człowieka. W tegoż: Proza Dwudziestolecia. Kraków 2005.
• L. Laudański: Gombrowicz. W tegoż: Szkice polskie. Rzeszów 2005.
• Pisarz na emigracji. Warszawa [2005].
Zawartość
Tu m.in. artykuły dot. W. Gombrowicza: M. Legierski: Emigracja jako manifest artysty – Witold Gombrowicz; J. Margański: Gombrowicz i rozkosze marginalizacji; K. Misztal: Być sobą w Argentynie. O Gombrowiczowskiej utopii szczerości i literaturze „prawdziwie” południowoamerykańskiej; J. Olejniczak: Witold Gombrowicz wraca do Europy. „Dziennik Trans-Atlantycki” wobec emigracyjnych relacji z podróży; P. Rodak: Dziennik pisarza emigracyjnego: mowa, pismo, druk. Witold Gombrowicz.
• G. Ritz: Inexpressible desire and narrative poetics. Homosexuality in Iwaszkiewicz, Breza, Mach and Gombrowicz. W: Gender and sexuality in ethical context. Bergen 2005.
• M. Stępień: Powojenne wahania Witolda Gombrowicza. W tegoż: „Jak grecka tragedia”. Kraków 2005.
• „Teksty Drugie” 2005 nr 3.
Zawartość
Tu artykuły dot. W. Gombrowicza: J. Jarzębski: Gombrowicz na nowo opisany; L. Neuger: Granice tranzytywności; J. Jarzębski: Gombrowicz i natura; P. Czapliński: Wspólnotowy rytuał ofiarniczy. „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza; M. Leśniakowska: Jak widzieć architekturę, kiedy się ją czyta (u Gombrowicza i innych modernistów)?; J. Margański: Gombrowicz i muzyczność; D. Blažina: G. Zdravka Malicia. Przeł. J. Sychowska-Kavedžija; A. Czabanowska-Wróbel: Kosmos powtórzeń Witolda Gombrowicza; A. Fiut: Miłosz jako krytyk Gombrowicza, przekł. francuski: Czesław Miłosz, critique de Gombrowicz. W: Czesław Miłosz et le vingtième siècle. Paris 2006; M. Laurent: Przyprawianie gęby Gombrowiczowi [dot. przekładów na język francuski utworów W. Gombrowicza]; M. Miecznicka: Co nowego w sprawie Gombrowicza? [omówienie ostatnio wydanych książek nt. W. Gombrowicza]; – nadto recenzje poszczególnych książek poświęconych W. Gombrowiczowi.
• S. Wróbel: Trzej muszkieterowie: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. „Twórczość” 2005 nr 9.
• K. Ambroziak: Zniekształcenie Gombrowicza. „Twórczość” 2006 nr 8.
• M. Delaperière: „Ferdydurke”, czyli Gombrowiczowska wersja Bildungsroman; Kościół międzyludzki i absurd totalitarny w teatrze Gombrowicza; Marginalność i transgresja: Gombrowicz i Genet. W tejże: Pod znakiem antynomii. Kraków 2006.
• D. Dobrzański: Witold Gombrowicz i Harold Garfinkel, czyli nie tylko o próbie ujawnienia pewnej mistyfikacji. „Sprawy Wschodnie” 2006 z. 1/2.
• J. Franczak: Bankructwo nadrealności czyli Gombrowicz versus Breton. „Kresy” 2006 nr 3.
• A. Grabowski: Teatr wewnętrzny Gombrowicza. Everyman sobą nawiedzony, (1) czyli książę duński ma narzeczonego w Polsce; (2) czyli Kierkegaard czyta Gombrowicza (po polsku). „Dialog” 2006 nr 7–8.
• T. Kwiręg: „Siła ciążenia i łaska” Simone Weil jako kontekst metafizyczny dialogu Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza. W: Czytane na nowo. Warszawa 2006.
• Z. Majchrowski: „U stóp nieznanego ołtarza”. Gombrowicz i Młoda Polska; „Zasłona wzniosła się...” Z dziejów scenicznych „Ślubu” Gombrowicza; Gombrowicz czytany ruchem konika szachowego. W tegoż: Mickiewicz i wiek dwudziesty. Gdańsk 2006.
• L. Malcew: Vitoľd Gombrovič o slavânskoj literature. „Acta Polono-Ruthenica” 2006 t. 11.
• L. Malcew: Witolda Gombrowicza i Wasylego Rozanowa walka z formą. Przeł. J. Aulak. „Przegląd Humanistyczny” 2006 nr 4.
• Z. Malić: Wokół Gombrowicza. W tegoż: Między życiem a światem. Warszawa 2006.
• J. Margański: Giedroyc-Gombrowicz. Inwektywa i genealogia. „Przegląd Polityczny” 2006 nr 78.
• Ż. Nalewajk: Gombrowiczowska (dez)organizacja. Ciało jako prymarny model kulturalnych identyfikacji Ja; Znaczenie ruchu – ruch znaczeń w mikroakcjach „Kosmosu” Witolda Gombrowicza. W: Podmiot i tekst w literaturze XX wieku. Warszawa 2006.
• L. Neuger: Milczenie Gombrowicza; Granice tranzytywności. W tegoż: Ćwiczenia z wrażliwości. Katowice 2006.
• J. Olejniczak: Nagość Gombrowicza. W: Intymność wyrażona. Katowice 2006. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2471.
• J. Pietrkiewicz: „The fork or the fear”. Remembering Gombrowicz. W tegoż: Polish literature from the European perspective. Łódź 2006.
• M. Tacher: Erotyzm i przemoc w Kościele Ludzkim: Georges Bataille – druga połowa Gombrowicza. „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2006 nr 2.
• N. Tirri: Sny wygnanego księcia. Tłumaczenie R. Kalicki. „Twórczość” 2006 nr 8.
• Ł. Tischner: Gombrowicz na Golgocie. „Znak” 2006 nr 12.
• M. Bielecki: Co to jest „ono”? O filiacjach gombrowiczowskich w twórczości Grzegorza Musiała. „Ruch Literacki” 2007 z. 6.
• M. Bielecki: Niebezpieczne związki, czyli romans Tadeusza Konwickiego z Witoldem Gombrowiczem. „Pamiętnik Literacki” 2007 z. 3.
• M. Bielecki: Przezwyciężanie Gombrowicza, czyli o tym, jak Tadeusz Różewicz chciał być „silnym poetą”. „Roczniki Naukowe” 2007 [nr] 13.
• M. Bielecki: Transgresje, metamorfozy, przebieranki: Witkowski i Gombrowicz. „Kresy” 2007 nr 12.
• T. Bocheński: „Sądy boże” opisane przez Witkacego i Gombrowicza. „Przestrzenie Teorii” 2007 nr 7.
• W. Browarny: Gombrowicz i autorytety (kilka przykładów z wczesnej prozy). „Pomosty” 2007 [t.] 12.
• J.Z. Brudnicki: Kapłan niedojrzałości [o Małoszycach i turystycznej trasie szlakiem W. Gombrowicza]; Dzieci Gombrowicza [dot. Kielecczyzny w literaturze]. W tegoż: Ćwiczenia z wolności. Polska proza od salonu do supermarketu. Toruń 2007.
• E. Czapska: Gombrowicz o polskości. „Realia i co Dalej...” 2007 nr 1.
• M. Głowiński: Gombrowicz źle widziany. Dlaczego polska prawica boi się autora „Ferdydurke”? „Tygodnik Powszechny” 2007 nr 29.
• J. Goćkowski: Sprostać wyzwaniu. O poszukiwaniu formy na czas klęski. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2007 [z.] 32.
• K.A. Jeleński: Aneks. O Gombrowiczu. W tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010.
• K.A. Jeleński: Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza; Od bosości do nagości (o nieznanej sztuce Witolda Gombrowicza); Grajmy w Gombrowicza; „Ferdydurke” po pięćdziesięciu latach; Argentyńskie lata Gombrowicza; Tajny ładunek korsarskiego okrętu (na marginesie tłumaczenia „Trans-Atlantyku”); O Gombrowiczu. W tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010.
• M. Kędzierski: Dawni mistrzowie: Witold Gombrowicz i Thomas Bernhard. „Kwartalnik Artystyczny” 2007 nr 4.
• P. Kępiński: Antyfabryka. Witold Gombrowicz namawia do autoszyderstwa, autoironii, autopogardy – tradycja druga. W tegoż: Bez stempla. Opowieści o wierszach. Wrocław 2007.
• M. Krzyworączka: Kto się boi Witolda Gombrowicza? „Polonistyka” 2007 nr 8.
• P. Kulas: Miłosz i Gombrowicz – filozofia, religia, polityka. „Opcja” 2007 nr 1.
• W. Ligęza: Wizje Ameryki Łacińskiej w prozie Bobkowskiego, Gombrowicza i Straszewicza. W: Proza polska na obczyźnie. Problemy – Dyskursy – Uzupełnienia. Rzeszów 2007.
• A. Mencwel: Gombrowicz i Kantor. Wstęp do paraleli; W. Ligęza: Ciało argentyńskie (i polskie). W: Literatura – punkty widzenia – światopoglądy. Prace ofiarowane Marcie Wyce. Kraków 2007.
• T. Mizerkiewicz: Okrucieństwo śmiechu i poszukiwanie humoru, czyli o przedwojennej prozie Witolda Gombrowicza; Reforma „śmiechu polskiego” na emigracji. (Gombrowicz i Straszewicz). W tegoż: Nić śmiesznego. Poznań 2007.
• A. Moskwin: Teatr białoruski: zmierzenie się z Gombrowiczem. „Acta Albaruthenica” 2007 t. 6.
• Ł. Musiał: Ojczyzna – Synczyzna czyli patriotyzm według Gombrowicza. „Przegląd Polityczny” 2007 nr 82.
• M. Różewicz: Państwo osobne. „Notatnik Teatralny” 2007 nr 45/46.
• M. Stępień: Witold Gombrowicz wśród polskich emigrantów. W: Wśród emigrantów. Kraków 2007.
• L. Tarnaszyńska: Vìtoľd Gombrovič ta Ìvan Drač: mitec' ì polìtika. „Slavica Wratislaviensia” 2007 nr 143.
• M. Wróblewski: Słowo o tym, jak emigranci do szkoły szli – Stempowski, Gombrowicz i Miłosz. „Archiwum Emigracji” 2007 z. 1.
• A. Zagajewski: Gombrowicz i podejrzani pisarze. W tegoż: Poeta rozmawia z filozofem. Warszawa 2007.
• H. Baltyn-Karpińska: Gombrowicz Witold; Iwona, księżniczka burgunda; Operetka; Ślub. W tejże: Iskier leksykon dramatu. Warszawa 2008.
• M. Bielecki: Dlaczego Gustaw Herling-Grudziński bał się spotkać z Witoldem Gombrowiczem? „Teksty Drugie” 2008 nr 3.
• L. Butnaru: Românii, enciclopedia sufletului rus & Gombrowicz. Iaşi 2008.
• P. Dobrowolski: Skąd, dokąd, dlaczego? „Więź” 2008 nr 4/5 [dot. inscenizacji J. Jarockiego].
• D. Felman: Ciernista droga Gombrowicza na polskie sceny. „Pamiętnik Teatralny” 2008 nr 1/2.
• R. Gombrowicz: Gombrowicz: „Teatr to sex appeal pisarza”. Oprac.: D. Felman. Tłumaczenie z francuskiego M.O. Bieńka. „Pamiętnik Teatralny” 2008 z. 1/2.
• J.C. Gómez: Gombrowicz, Bereza i ja. [Przeł.] B. Gill. „Twórczść” 2008 nr 11.
• G.R. Hauch: Sich in einem Text finden und verlieren: Gombrowicz und Caillois und die Umwägbarkeiten der Deutung. „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2008 t. 51 z. 1/2.
• Z. Majchrowski: Uliczne przejścia Gombrowicza; J. Błochowiak: Znikąd, okrężną drogą, donikąd. Nie-erotyczny kosmos Gombrowicza. W: Księga Janion. Gdańsk 2008.
• E. Morawiec: O władzy i duszy. „Arcana” 2008 nr 3/4 [dot. dramatów].
• W. Śmieja: Matryca Gombrowicza. Ojczyzna jako closet i fantazmat Synczyzny w literaturze lat osiemdziesiątych. W: Lektury płci. Polskie (Kon)teksty. Warszawa 2008, przedruk w tegoż: Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”. Kraków 2010.
• Ł. Tischner: Dramat w kościele międzyludzkim. Kilka uwag o antropologii Gombrowicza. „Dialog” 2008 nr 9.
• H. Wlodarczyk: Quelle vérité pour la littérature polonaise de 1939 à 1989? W: Le témoignane dans la littérature polonaise du XXe siècle. Paris 2008 [dot. m.in. Z. Herberta, W. Gombrowicza i S. Mrożka].
• P. Zacharewicz: Witold Gombrowicz – przekroczyć episteme. W tegoż: W stronę nowego paradygmatu. Toruń 2008.
• R.A. Ziemkiewicz: Wygonić Gombrowicza Conradem. „Rzeczpospolita” 2008 nr 251.
• J. Anders. W tegoż: Between fire and sleep. Essays on modern Polish poetry and prose. New Haven, CT 2009, wyd. nast. tamże 2014.
• J. Breczko: Wyzwolenie Polaka z formy polskiej. (Gombrowicza program przebudowy polskiej kultury). „Sofia. Žurnal fìlosofìv slov'âns'kih krain”, Rzeszów 2009 nr 9.
• M. Dudkowska: Wariacje na polską nutę. „Jezioro Bodeńskie” Stanisława Dygata wobec romantyzmu i Witolda Gombrowicza. „Orbis Linguarum” 2009 vol. 35.
• E. Fiała: Homo idolatricus w opowiadaniach Gombrowicza. „Ethos” 2009 nr 3/4.
• P. Kulas: Jednostka wobec rzeczywistości w twórczości Czesława Miłosza i Witolda Gombrowicza. „Folia Philosophica” 2009 t. 27.
• J.W. Przybytniowski, A. Bochyńska: Twarz czy maska? Analiza porównawcza filozoficznych koncepcji Witolda Gombrowicza i Józefa Tischnera. „Społeczeństwo i Rodzina” 2009 nr 2.
• S. Sierakowski: Ironia, literatura, system. W: Polityka literatury. Przewodnik krytyki politycznej. Warszawa 2009.
• M. Zaczyński: Pierwszy tekst Jana Błońskiego o Witoldzie Gombrowiczu. „Teksty Drugie” 2009 nr 3 [dot. referatu J. Błońskiego, L. Flaszena i K. Puzyny pt. „Między buntem a ucieczką. (S.I. Witkiewicz, B. Schulz, W. Gombrowicz)” wygłoszonego w 1949].
• M. Zadanecka: Witold Gombrowicz: sceny w przestrzeni nieeuklidesowej. „Teksty Drugie” 2009 nr 3 [dot. prozy].
• P. Augustyniak: Śmiertelna woń Tiergartenu. „Przegląd Polityczny” 2010 nr 99.
• I. Bachman: Witold Gombrowicz. „Literatura na Świecie” 2010 nr 1/2.
• M. Bielecki: Europa Gombrowicza. „Pogranicza” 2010 nr 1.
• M. Bielecki: Kompotem w nowoczesność. „Pogranicza” 2010 nr 4.
• W. Bolecki: Słowacki Gombrowicza. „Teksty Drugie” 2010 nr 1/2, przekład francuski: Le Słowacki de Gombrowicz . [Przeł.] J. Delaperierre. W: Juliusz Słowacki. Lectures contemporaines . Paris 2010.
• J. Breczko: Koncepcja formy Witolda Gombrowicza jako recepta na duchowe bolączki naszych czasów. „Sztuka Leczenia” 2010 nr 1/2.
• L. Malcew: Witolda Gombrowicza i Lwa Szestowa świadomość „peryferyjna”. Tłumaczył z rosyjskiego J. Aulak. „Przegląd Humanistyczny” 2010 nr 1.
• E. Wiegandt: Gombrowicz i Miłosz o Mickiewiczu. W tejże: Niepokoje literatury. Studia o prozie polskiej XX wieku. Poznań 2010.
• S. Żak: Ateizm Gombrowicza. W: Tradycje literatury polskiej XX wieku. Rozprawy i szkice. Rzeszów 2010.
• J. Cieślak: Tadeusza Peipera potyczki z formą. „Ruch Literacki” 2011 z. 3.
• S. Duda: Przypadki polskiej formy. Co Polak może wyczytać dziś u Gombrowicza. „Przegląd Powszechny” 2011 nr 3.
• N. Gendaj: Buenos Aires, Borges i Gombrowicz. Poszukiwanie tożsamości metropolii pierwszej połowy XX wieku. „Rocznik Komparatystyczny” 2011.
• N. Gendaj: Miłosz w „Dzienniku” Gombrowicza. W: Czesław Miłosz i rewolucja. Szczecin 2011.
• M. Kuziak: Krótka i ryzykowna historia cierpienia w nowoczesności. Z Gombrowiczem w tle bądź na planie pierwszym. W: Autobiografizm i okolice. Słupsk 2011.
• S. Kwak: Bajkopisarz Gombrowicz. „Twórczość” 2011 nr 11.
• G. Maciejewski: Czy literatura awangardowa jest polityczna? „Zeszyty Karmelitańskie” 2011 nr 4.
• P. Sadzik: Gombrowicz na kresach człowieka. Rzecz o ręce czango. „Twórczość” 2011 nr 11.
• A. Synowiec: Odpieprzcie się od Gombrowicza! „Fronda” 2011 nr 4.
• J. Ugniewska: Gombrowicz i Brandys: nieznośne piękno Włoch. „Zeszyty Literackie” 2011 nr 1, przedruk w tejże: Podróżować, pisać. Warszawa 2011.
• T. Bocheński: Mrożek jako krytyk Gombrowicza. „Teatr” 2012 nr 2.
• W. Bolecki: Destrukcje mimetycznej reprezentacji rzeczywistości. Schulz i Gombrowicz; Antynowoczesna nowoczesność. („Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, 1937/1938); Mackiewicz – Gombrowicz; Schulz – Leśmian – Gombrowicz (i inni). W tegoż: Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje. Warszawa 2012.
• K. Bzowska: Świat jako więzienie, czyli rzeczywistość międzyludzka w czarnych okularach (Witolda Gombrowicza). „Ogrody Nauki i Sztuk” 2012 t. 2.
• E. Fiała: Wokół zła ontycznego w prozie Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 2012 z. 2.
• M. Karwowska: „Ens Amans”. Brunona Schulza filozofia drugiego. „Prace Polonistyczne” Seria 67: 2012 [dot. m.in. W. Gombrowicza].
• S. Kavalëŭ: Belaruskì Gambrovìč = Bielorusian (!) Gombrowicz. „Spheres of Culture” 2012 vol. 3.
• M. Mikołajec: Dwie figury pisarstwa. Nieznane zwierzę: Zantman, Gombrowicza i kopidoł Rybka, Morcinka. „Świat i Słowo” 2012 nr 1.
• N. Mrozkowiak-Nastrożna: Gombrowicz dzieckiem czy starcem podszyty? Pomiędzy niedojrzałością a dojrzałością. „Fragile” 2012 nr 4.
• Ż. Nalewajk: Topos wygnania. Wittlin, Gombrowicz i Miłosz – rewizje tradycji romantycznych. W: Romantyzm Drugiej Wielkiej Emigracji. Warszawa 2012.
• J. Nesiobędzki: Gombrowicz i egzorcyści. „Migotania” 2012 nr 1.
• N. Taylor-Terlecka: Czesław Miłosz i Witold Gombrowicz. Koleżeństwo – rywalizacja – mechanizmy przyjaźni. W: Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza. Białystok 2012.
• Ł. Tischner: Gombrowicz i sacrum. Z Bogiem czy bez Boga?. W: Potrzeba sacrum. Literatura polska okresu PRL-u. Lublin 2012.
• B. Tokarz: Gombrowicz w Słowenii. Ramy interpretacyjne czasu i przestrzeni kulturowej. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2012 t. 3, cz. 1. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 2945.
• E. Bieńkowska: Miłosz et Gombrowicz – un couple mal assorti? W: Czesław Miłosz, dialogue des cultures. Paris 2013.
• T. Bilczewski: Miłosz, Gombrowicz i nowoczesna komparatystyka. W: Miłosz i Miłosz. Kraków 2013.
• J. Gawłowicz: Szczecińska kuzynka Gombrowicza. „Zeszyty Literackie” 2013 nr 4 [dot. Heleny Kurcyuszowej].
• R. Gombrowicz: Miłosz i Gombrowicz w Vence. W: Obecność. Wspomnienia o Czesławie Miłoszu. Warszawa 2013.
• D. Hamze: Duchowe peregrynacje Gombrowicza. „Studia Slavica” 2013.
• W. Ligęza: Osobne – międzyludzkie. W: Rożne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kraków 2013.
• L. Marinelli: La patria di nessuno. Nazione, emigrazione e omosessualità in Witold Gombrowicz. W: La patria degli altri. Roma 2013.
• P. Millati: Aktor Gombrowicz; Gombrowicz wobec samobójstwa. W tegoż: Tratwa Meduzy. Szkice o literaturze. Gdańsk 2013.
• J. Nowakowski: Gombrowicz a polski film fabularny. „Przestrzenie Teorii” 2013.
• K.P. Skowroński: Deformation of facial images as social degradation (Gombrowicz). W tegoż: Beyond aesthetics and politics. Philosophical and axiological studies on the avant-garde, pragmatism, and postmodernism. Amsterdam; New York 2013. Central European Value Studies, Value Inquiry Book Series, 264, wyd. także jako dokument elektroniczny 2013, także passim.
• M. Szpakowska: Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie. „Dialog” 2013 nr 2 [dot. spotkania S. Mrożka i W. Gombrowicza w 1965 r. w Chiavri oraz o sztuce M. Wojtyszki: Dowód na istnienie drugiego].
• B. Świderski: Gombrowicz i Kierkegaard. „Kronos” 2013 nr 4, przedruk w tegoż: Czepiam się Kierkegaarda. Warszawa 2015. Biblioteka Kwartalnika „Kronos”.
• A. Barska: „Z nieludzką rozkoszą zanurzam się w muzykę”. Kilka słów o Gombrowiczowskiej ambiwalencji. „Przegląd Reliogioznawczy” 2014 nr 3.
• J. Gondowicz: Stalker. „Czas Kultury” 2014 [nr] 3.
• D. Hamze: „Zapada zmierzch...”. Kognitywno-konotatywne implikacje pojęcia w twórczości Witolda Gombrowicza. W: Zmierzch w literaturze i kulturze. Bielsko-Biała 2014.
• J. Jarzębski: Gombrowicz i Szekspir. „Pamiętnik Literacki” 2014 z. 3, przedruk w tegoż: Gry poetyckie i teatralne. Kraków 2018.
• T. Kunze: Witold Gombrowicz: autobiografizm w trzech odsłonach. „Autobiografie” 2014 nr 2.
• M. Loba: On animality and humanity in literature after the „Darwinian turn”. „Studia Pedagogiczno-Artystyczne” 2014 vol. 9.
• W. Owczarski: Gombrowicz snem podszyty. W tegoż: Sennik polski. Literatura, wyobraźnia i pamięć. Gdańsk 2014.
• R. Piglia: Pisarz jako czytelnik. Tłumaczenie E. Kobyłecka-Piwońska. „Czytanie Literatury” 2014 nr 3.
• A. Skrendo: Anty-Gombrowicz i Różewicz. „Przestrzenie Teorii” 2014 nr 21.
• J. Stolarek: Groteska w wybranych utworach pisarzy okresu międzywojennego. „Conversatoria Linguistica” 2014 [dot. też B. Schulza i S.I. Witkiewicza].
• „Tekstualia” 2014 nr 1.
Numer poświęcony W. Gombrowiczowi wydany w języku angielskim.
Zawartość
Ż. Nalewajk: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. Tłum. T. Wiśniewski; W. Bolecki: Three modernists: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. Tłum. D. Malcolm; J. Jarzębski: Three versions of modernity: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. Tłum. D. Malcolm; T. Bocheński: Dissidents of modernism: Witkacy, Schulz, Gombrowicz. Tłum. M. Wojtyna; M.P. Markowski: „Worse and worse boredom”: Gombrowicz, Schulz, and Witkacy on the intensity of modern life. Tłum. D. Malcolm; E. Paczoska: A genealogy of modernity: Schulz, Witkacy, and Gombrowicz, and the ventures of Polish writers of the second half of the nineteenth century and the turn of the nineteenth and twentieth centuries. Tłum. M. Aleksandrowicz-Wojtyna; T. Mackiewicz: Romantic dialectics: Schulz, Gombrowicz, Witkacy. Tłum. J. Burzyńska; Ż. Nalewajk: Literature philosophied. Witkacy, Gombrowicz, Schulz. Tłum. J. Burzyńska; E. Kasperski: Under the sign of parody and the grotesque. (Stanisław Ignacy Witkiewicz, Bruno Schulz, Witold Gombrowicz); K. Siatkowska-Callebat: Characters in the prose works of Stanisław Ignacy Witkiewicz, Bruno Schulz, and Witold Gombrowicz. Tłum. M. Szuba.
• T. Wójcik: Animalne metafory (nie)normalności (Kafka, Gombrowicz, Ionesco); P. Sadzik: Krach instancji ładu na przykładzie „Pornografii” Witolda Gombrowicza. W: (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2014.
• M. Zaleski: Ekstazy Jana Błońskiego. „Wielogłos” 2014 nr 4.
• D. Zawistowska-Toczek: Kuchnia smaczna i pożywna, polecam: Witold Gombrowicz, krytyk literacki. „Bliza” 2014 nr 3.
• M. Zybura: „Dudeczku mój drogi... Droga Alice”. O pewnej „amitié amoureuse à trois” w dziejach niemieckiej recepcji twórczości Witolda Gombrowicza. „Teksty Drugie” 2014 nr 4.
• M. Bielecki: Brandys i Gombrowicz. Agon pisarski jako jednostka procesu historycznoliterackiego. W: Kulturowa historia literatury. Warszawa 2015.
• H. Buczyńska-Garewicz: Czy o zmierzchu wylatuje sowa Minerwy? Rozważania z fenomenologii samoświadomości. Studium dwóch wizji: Gombrowicz i Nietzsche. „Teksty Drugie” 2015 nr 4.
• D. Czakon: Gombrowicz i filozofia. Uwagi do koncepcji sztuki pisarza. „Kwartalnik Filozoficzny” 2015 z. 1.
• A. Dauksza: Peryperformatyka jako chwyt. Oddolne metody Witolda Gombrowicza. „Didaskalia” 2015 nr 129.
• A. Franaszek: Chodzili nad piekłem, oglądając kwiaty. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 225 [dot. też Cz. Miłosza].
• J. Jopek: Widz wywłaszczony. Subwersywne gry z biernością odbiorcy w teatrze Krzysztofa Garbaczewskiego.. „Didaskalia” 2015 nr 125 [dot. inscenizacji dramatów W. Gombrowicza].
• P. Koprowski: Poeci – poezja – kultura. Kilka myśli Witolda Gombrowicza i Janusza Stanisława Pasierba. „Język, Szkoła, Religia. Księga referatów z konferencji w Pelplinie” 2015 t. 10 nr 2.
• M. Kuziak: Prowincja – centrum. Strategie mocy i słabości literatury peryferyjnej (Mickiewicz – Gombrowicz – Stasiuk). „Rocznik Komparatystyczny” 2015, przedruk w: Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe – literatury i dyskursy o literaturach. Kraków 2017.
• M.P. Markowski: Ręka kelnera. Esej o obsesji w literaturze. W: Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym. Warszawa 2015.
• J. Olejniczak: Zwątpienie (w) tożsamość i wielokulturowość. W: W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny. Kraków 2015.
• V. Piñera: Witold Gombrowicz: Ferdydurke; Gombrowicz en Argentina; Gombrowicz por él mismo. W tegoż: Ensayos selectos. [Wybór i red.:] G.A. Marigó. Madrid 2015 .
• J. Snopek: Dwie lekcje polskiego: Żeromski, Gombrowicz. W: Stefan Żeromski: kim był? Kim jest? Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, Kielce, 2–4 października 2014 r. Kielce 2015.
• P. Sommer: Wejście. „Twórczość” 2015 nr 11 [dot. też J. Geneta].
• M. Szymański: „W blasku nawałnicy ukazało się coś ... ”. O spotkaniach Miłosza z Gombrowiczem. „Zeszyty Literackie” 2015 z. 2.
• B. Świderski: Kierkegaard i Gombrowicz; Czy Bóg istnieje? (albo: Dlaczego Kierkegaard, Nietzsche i Gombrowicz przypominają siebie?). W tegoż: Czepiam się Kierkegaarda. Warszawa 2015. Biblioteka Kwartalnika „Kronos”.
• C. Woźniak: Between ownness and alienness. Towards the dialectic of cultural heritage. W: Cultural heritage. Management, identity and potential. Kraków 2015.
• S. Wróbel: Polskie szaleństwo albo zawładnięcie Don Kichota. „FA-art” 2015.
• C. Zalewski: „Istnienie jest rzeczą skomplikowaną”. Gombrowiczowskie kłopoty z lekturą Henryka Sienkiewicza. „Ruch Literacki” 2015 z. 6.
• M. Andrzejak-Nowara: Gombrowicza kreacja Innego, czyli „Ja i moje ciało". W: Inny, obcy, potwór. Kulturowo-społeczne aspekty odmienności przez wieki. Bydgoszcz 2016.
• K. Bielecki: Gombrowicz w szalupie. „Fronda Lux” 2016 nr 81.
• R. Birkholc: Filmowy dialog z Gombrowiczem. „Kino” 2016 nr 7.
• D. Dobrzański: Eksperyment z doświadczeniem obcości. Literatura Witolda Gombrowicza w kontekście postulatów fenomenologii Alfreda Schütza i etnometodologii Harolda Garfinkela. W: Oblicza obcości. Bydgoszcz 2016.
• P. Dybel: Łydka młodzieńca czy piękne nóżki doktorowej. Antropologiczny pojedynek na listy Gombrowicza z Schulzem. „Konteksty” 2016 nr 3/4.
• A. Fidowicz: Dzieciństwo jako źródło cierpień i rozkoszy we wczesnej nowelistyce Witolda Gombrowicza. W: Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze. Kraków 2016.
• P. Freixa Terradas: El teatro de Witold Gombrowicz en la Argentina. W: Otras geografías, otros mapas teatrales. Nuevas perspectivas escénicas latinoamericanas. Bielsko-Biała 2016.
• P. Freixa Terradas: Traducir a Gombrowicz al español, pero... a qué español? Apuntes sobre la traducción (peninsular) al español (neutro?) de 3 cuentos inéditos de Witold Gombrowicz para una editorial (Argentina). „Między Oryginałem a Przekładem” 2016 nr 1/4.
• G. Gömöri: Magyar-lengyel változatok. Esszék, vázlatok, emlékezések. Pécs 2016 [dot. m.in. W. Gombrowicza].
• A.H. Hudzik: Philosophie der Verführung in der Prosa der Moderne. Polnische und deutschsprachige Autoren im Vergleich. Powst. 2016. Berlin [2018], wyd. jako dokument elektroniczny: tamże 2017 [Praca doktorska. Freie Universität Berlin, 2016; dot. m.in. W. Gombrowicza].
• M. Kępiński: Jaśniepanicz we dworze. Wiejskie życie Witolda Gombrowicza. W: Dwór. Ponowoczesne przygody idei i formy. Łódź 2016.
• D. Krupa: Krytyka filozofii w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza. W: Filozofia w literaturze, literatura w filozofii. 2. Światy możliwe. Projekty. Rzeszów 2016.
• A. Łuba: Znudzona gęba diabła. „Twórczość” 2016 nr 7/8.
• M. Osińska, K. Skowron: Witold Gombrowicz jako bohater literacki na przykładzie dramatu Pawła Huellego „Kolibra lot ostatni”. „Radomskie Studia Humanistyczne” 2016 t. 3.
• B. Pawłowska-Jądrzyk: Młodość jako „sekretna alchemia odciążająca”. W kręgu idei Witolda Gombrowicza. W: Ciężar i lekkość w kulturze. Estetyka, poetyka, style myślenia. Warszawa 2016.
• R. Remedi: El (inconstante y ambievalente) discurso sobre le diferencia india/indígena y la afiliación indoamericanista de Francisco René Santucho en el relato autogiográfico de Witold Gombrowicz. „Itinerarios. Polonia la Península Ibérica Latinoamérica” 2016 nr 24.
• J. Sadzik: O Witoldzie Gombrowiczu. „Studia z Filozofii Boga, Religii i Człowieka” 2016 t. 7.
• J. Sikora: Tischner i Gombrowicz – porównanie ekspresji myśli i języka. W: Intertekstualność a Słowo Boże, czyli O języku biblijno-religijnym w tekstach kultury. Warszawa 2016.
• Tōō-no sōzōryoku. Gendai tōō bungaku gaido. [Red.:] A. Oku, M. Nishi, M. Numano. Kyōto2016 [dot. m.in. W. Gombrowicza].
• J. Zając: Nieograniczone graniczenie. O Witolda Gombrowicza zmaganiach z chaosem. W: Literatura i chaos. Szkice o literturze XX i XXI wieku. Katowice 2016.
• D. Zawistowska-Toczek: Uwieść i wykorzystać. Krytyka literacka Witolda Gombrowicza w latach trzydziestych. W: Palenie cygar, muzyka, przejażdżki... Czas wolny w literaturze XIX i XX wieku. Gdańsk 2016.
• D. Betlewska-Gutowska: Pan Bóg i ekscentrycy. „Twórczość” 2017 nr 12 [dot. też E. Ciorana i J. Tischnera].
• A. Bielecka-Mateja: Teatr w zwierciadle filozofii. Powieści Witolda Gombrowicza na scenach polskich. „Tekastualia” 2017 nr 3.
• J. Bielecki: Zdzieranie i zakładanie masek: Stanisław Dygat i Witold Gombrowicz. „Pamiętnik Literacki” 2017 z. 4.
• D. Blažina: O listach Witolda Gombrowicza do Zdravka Malicia. „Wielogłos” 2017 nr 3, przedruk w: Apetyt na literaturę. Kraków 2019.
• M. Chojnacki: Witold Bosonóg, czyli Polska (nie)dojrzała (nie)dojrzałość. Casus strukturacji tożsamości. „Tematy i Konteksty” 2017 nr 7.
• P. Gverić Katana: Tekst i paratekst. Recepcija Witolda Gombrowicza u Hrvatskoj = Text and paratext. The reception of Witold Gombrowicz in Croatia. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2017 t. 8 cz. 2.
• M. Jamiołkowski: Daleka bliskość, bliska dalekość. Witold Gombrowicz w i o Berlinie. W: Pamięć o przeszłości w prywatnych narracjach i historiografii. Warszawa 2017.
• A. Mieszkowska: Zapomniana ambasadorka literatury i nauki polskiej we Francji Anna Posner (1917–2001). W: Literatura polska na obczyźnie. Zapomniane dziedzictwo po roku 1939. Lublin 2017 [dot. też W. Gombrowicza].
• Ż. Nalewajk-Turecka: Poe – Dostojewski – Gombrowicz. Płaszczyzny porównania. W: Poe-Land. Studia i szkice. Rzeszów 2017.
• M. Pańczak: „Antynaturalizm” Gombrowicza albo Po co ekokrytyce pamięć o nowoczesności. „Przestrzenie Teorii” 2017 nr 28.
• P. Semka: Gombro à la Vence. Nowe muzeum pisarza. „Do Rzeczy” 2017 nr 41.
• P. Spytek: Witold Gombrowicz w krytycznych komentarzach Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W: Od Lema do Sienkiewicza (z Ingardenem w tle). Prace literaturoznawcze ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Stoffowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Toruń 2017.
• J. de Taboada: Europeos en Latinoamérica. Cine y literatura transnacionales. La visión de Herzog, Buñuel, Aub y Gombrowicz. Madrid 2017.
• E. Vila-Matas: Gombrowicz zostaje; Suterena Schulza. Tłumaczenie E. Zaleska. „Zeszyty Literackie” 2017 nr 2.
• S. Žurba: Karnavalʹnij topos maski u romanah Vitolʹda Gombroviča „Ferdidurke” ta Geo Škurupiâ „Dveri v den”ʹ. „Acta Polono-Ruthenica” 2017 t. 22 [cz.] 3.
• J. Jarzębski: Mickiewicz Gombrowicza, Terleckiego i Miłosza: trzy portrety; Pisarze pokolenia 1910 jako krytycy: Gombrowicz i Miłosz; Prowincjusz w Paryżu u Witkacego, Gombrowicza i Miłosza; Gombrowicz i Szekspir; Gombrowicz w teatrze Jerzego Jarockiego; Grzegorzewski dramatopisarz? [dot. wystawienia „Kronosu” W. Gombrowicza w adaptacji i reżyserii K. Garbaczewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu]. W tegoż: Gry poetyckie i teatralne. Kraków 2018 .
• N. Jež: Tango z Mistrzem. W: Literatura (i kultura) polska w świecie. Kraków 2018 [o recepcji w Słowenii].
• E. Kobyłecka-Piwońska: Diálogos con lo marginal Witold Gombrowicz en la literatura argentina contemporánea; N. Sadowska: Roberto Bolaño y Witold Gombrowicz. Dos rebeldes de las letras. W: Czytanie między językami. Szkice komparatystyczne z literatury polskiej i hiszpańskojęzycznej = Leer entre lenguas. Acercamiento comparativo entre la literatura hispánica y la polaca. Łódź 2018.
• Ż. Nalewajk-Turecka: The topos of exile: Wittlin, Gombrowicz and Miłosz – the review of romantic traditions = Topos wygnania: Wittlin, Gombrowicz, Miłosz – rewizje tradycji romantycznych. „Społeczeństwo, Edukacja, Język” 2018 t. 7.
• P. Świercz: Criticism in political philosophy. On the advantages of pragmatism over ideologized politics in light of the works of Witold Gombrowicz. W: Thinking critically: what does it mean? Berlin; Boston 2018.
• L. Tesarska: Teatralność w prozie Gombrowicza i Bernharda = Das Theatralische in Prosawerken von Gombrowicz und Bernhard. W: Bernhard-Colloquium. Młodzi polscy germaniści o twórczości Thomasa Bernharda. Warszawa 2018.
• M. Zioło: J – jak Gombrowiczowskie „ja”. „Więź” 2018 nr 1.
• Apetyt na literaturę. Kraków 2019.
Zawartość
Tu artykuły dot. W. Gombrowicza: Ł. Tischner: „Czy warto być czystym sceptykiem, bez domieszki?”. Tajemnice „Opętanych” Witolda Gombrowicza; E. Graczyk: „Opętani”. Żeby nastąpił wybuch, musimy potrząsać całością; S. Chwin: Gombrowiczowski reizm. Rzeczy o „Ślubie”; M. Wyka: Kronos: możliwe lektury; D. Blažina: O listach Witolda Gombrowicza do Zdravka Malicia; M. Smorąg-Goldberg: Vence albo wybór eks-centryczny, czyli peryferia kontra centrum. Ostatnia kryjówka Gombrowicza: Vence jako wybieg.
• S. Chwin: Gombrowicz dziś. „Newsweek Polska” 2019 nr 31.
• S. Chwin: Wyobraźnia literacka, wyobraźnia filozoficzna, wyobraźnia teologiczna. „Kwartalnik Artystyczny” 2019 [nr] 1 [dot. min. W. Gombrowicza].
• J. Cieślak: Inne historie Witolda Gombrowicza. „Rzeczpospolita” 2019 nr 169.
• Ł. Garbal: Gombrowicz antytotalitarny. (W świetle kilku dzienników i wspomnień z lat 50. XX wieku). W: Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku. Toruń 2019.
• S. Karageorgos: Przeciwstawne światy Schulza i Gombowicza. Schulzowska antyhumanistyczna koncepcja świata. W: Humanizm między Wschodem a Zachodem. Warszawa 2019.
• E. Kącka: Gombro na kryzys. „Tygodnik Powszechny” 2019 nr 30.
• K. Korytko: Gombrowicz w Zakopanem. Kilka uwag o projekcie „powieści złej”. „Pamiętnik Literacki” 2019 z. 1 [dot. rękopisu rzekomo spalonej w Zakopanem „powieści złej”].
• E. Kreuder: Odwiedziny u Witolda Gombrowicza. Przeł. [z niemieckiego] M. Zybura. „Odra” 2019 nr 7/8.
• T. Kunz: Witold Gombrowicz. „Poza mną ja się tworzę”. W tegoż: Więcej niż słowa. Literatura jako forma istnienia. Kraków 2019.
• S. Magala: (Nie)obecność mitu. „Odra” 2019 nr 2.
• P. Rodak: Między bliskością i dystansem, czyli O dwóch wielkich biografiach dwóch wielkich polskich pisarzy (Gombrowicz i Herbert). „Autobiografia. Literatura, kultura, media” 2019 nr 2.
• J. Rudnicki: Na Boga, panie Witoldzie! 50. rocznica śmierci Gombrowicza. „Gazeta Wyborcza” 2019 nr 171.
• P. Sobolczyk: Zabijanie Gombrowicza. „Kwartalnik Artystyczny” 2019 [nr] 3.
• B. Warkocki: Niemęskość i morze. Gombrowicz wobec Conrada i Melville'a. W: Nie)męskość w tekstach kultury XIX–XX wieku. Gdańsk 2019.
• B. Wildstein: Gombrowicz: nostalgia i pycha. „Arcana” 2019 nr 4.
• A. Woch: Geniusze, nowatorzy i skandaliści polskiej literatury. Od Przybyszewskiego do Gombrowicza. Wyd jako dokument elektroniczny: Warszawa: Promohistoria Histmag.org 2019, plik w formacie EPUB [dot. m.in. W. Gombrowicza].
• M. Zybura: ... „czy Piper dojdzie do porozumienia z Neskem”? Witold Gombrowicz a „sprawa Piper-Neske” w świetle korespondencji. „Orbis Linguarum” 2019 vol. 53 [dot. kontaktów W. Gombrowicza z A. de Barcza i jego niemieckim tłumaczem R. Richterem (publikował pod pseudonimem Walter Tiel)].
• W. Bolecki: Co grozi Gombrowiczowi? Porocznicowe rozważania. „Arcana” 2020 nr 1/2.
• P. Freixa Terradas: Czy Gombrowicza czytano w Argentynie za jego życia? Tłum. A.S. Jastrzębska. „Kontekasty Kultury” 2020 nr 1.
• B. Gutkowska: „Gombrowicz jest moją zmorą”. Dziennikowe zmagania Sławomira Mrożka z Witoldem Gombrowiczem. „Postscriptum Polonistyczne” 2020 nr 2.
• J.J.B. Hutchens: Queer transgressions in twentieth-century Polish fiction. Gender, nation, politics. Lanham 2020, passim [m.in. dot. W. Gombrowicza].
• A. Janiak: O metafizyce bez podstaw? Witold Gombrowicz Józefa Czapskiego. „Twórczość” 2020 nr 10.
• Jerzy Jarocki: Głosy, wspomnienia, wywiady. Kraków 2020, passim.
• T. Kaczorowska: Gombrowicz w Buenos Aires. „Akcent” 2020 nr 2.
• E. Kobyłecka-Piwońska: „Ten biedny Itek! Taki zblazowany! Pozuje!”. Gombrowicz jako pozer. „Teksty Drugie” 2020 nr 6.
• Ł. Marcińczak: Transatlantyk podstawiony, a pan nie wsiadasz? „Akcent” 2020 nr 3 [dot. też W. Iwaniuka].
• J. Olejniczak: Bruno Schulz, Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska w Zabrzu. W: Obecność słowa w Zabrzu. Księga jubileuszowa 75 lat Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Jerzego Fusieckiego w Zabrzu. Zabrze 2020.
• S. Porzuczek: Urbanizacja Gombrowiczowskiej prowincji. Impas i fenomen bólu. W tegoż: Mapowanie bólu. Lektura-spojrzenie-afekt. Kraków 2020.
• P. Sadzik: Listy Witolda Gombrowicza do Leo Lipskiego. „Teksty Drugie” 2020 nr 6.
• P. Sadzik: Witold Gombrowicz albo maranizm bergiem podszyty. W: Marani literatury polskiej. Kraków 2020.
• T. Skiba: Witold Gombrowicz i Bruno Schulz. Biografie równoległe. „Schulz Forum” 2020 [nr] 16.
• M. Smorąg-Goldberg: Karol Irzykowski albo „Kuchenne schody” estetycznego dyskursu Witolda Gombrowicza. W: Karol Irzykowski. Człowiek sporu, postać sporna. Warszawa 2020.
• M. Bielecki: Ku hermeneutyce i etyce niemożliwej. Kafka i Gombrowicz. „Pamiętnik Literacki” 2021 z. 1.
• A. Gall: Vakante Wirklichkeit: Derealisierung bei Beckett, Gombrowicz und Lem. W: Kosmos Stanisław Lem. Zivilisationspoetik, Wissenschaftsanalytik und Kulturphilosophie. Wiesbaden 2021.
• J. Kowalski: Między francuską filozofią obrazu (Philosophie des image) a tzw. niemiecką teorią o obrazie (Bildwissenschaft). Kilka uwag o Formie Gombrowiczowskiej na przykładzie wybranych utworów scenicznych Witolda Gombrowicza „Iwona, księżniczka Burgunda” oraz „Ślub”. W: Na pograniczu kultur. T. 2. Radom 2021.
• B. Świąder-Puchowska: Mapa i terytorium ciała. Witolda Gombrowicza portret całkowity. „Konteksty” 2021 nr 3.
• M. Waśko: Gombrowicz i Heidegger – pytanie o świat. „Przegląd Filozoficzny” 2021 nr 3.
• M. Bielecki: Śmierć psa albo Heideggera i Gombrowicza dyskursy o ludziach i zwierzętach. „Teksty Drugie” 2022 nr 4.
• T. Bocheński: Witold Gombrowicz. W tegoż: Improwizacja w literaturze polskiej XX wieku. Łódź 2022.
• P. Dybel: Gombrowicza gra w gęby albo gra gąb. W tegoż: Lektury subwersywne. Filozoficzne eseje o literaturze i sztuce: Kant, Derrida, Lacan, Freud i inni. Kraków 2022.
• D. Just: Disruption and agitation in novels by Witold Gombrowicz; Witold Gombrowicz's autobiographical provocations. W tegoż: Transformative fictions. World literature and personal change. Milton 2022.
• A.C. Leszczyński: Okruchy. „Prowincja” 2022 nr 3.
• J. Potkański: Niedokończona psychoza Witolda Gombrowicza. „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2022 nr 12.
• A. Spólna: „To jest rzeczywiście piękny kraj”. Lazurowe Wybrzeże w autonarracjach Witolda Gombrowicza. „Archiwum Emigracji” 2022 z. 29.
• E. Szperlik: Dwaj Słowianie w ojczyźnie Borgesa. Doświadczanie Argentyny w autobiograficznych utworach Witolda Gombrowicza i Joza Kljakovicia. W: Bezdroża komunikacji. Kontakt, porozumienie, akceptacja. Poznań 2022.
• M. Czerwiński: Uskok. O Stanisławie Przybyszewskiej i innych. Gdańsk 2023 [tu m.in. o W. Gombrowiczu].
• J. Gutorow: Polishness revisited. Witold Gombrowicz and the question of identity. W: Polish literature as world literature. New York 2023.
• K. Masłoń: Boski Witoldo. Talent czy gęba? Dlaczego w twórczości wielkiego pisarza Witolda Gombrowicza mieszka nieśmiertelne piękno, które zachwyt wzbudza? Bośmy dali sobie to wmówić. „Do Rzeczy” 2023 nr 14.
• K. Masłoń: Nieznośna polskość bytu. W tegoż: Klątwa sprzeczności. Sylwetki dwudziestowiecznych pisarzy. Poznań 2023.
• J. Paszek: „Exegi...” Ignacego Fika. „Śląsk” 2023 nr 8.
• J. Zalewski: „Ferdydurke” jedzie do Ameryki. O wczesnej percepcji Gombrowicza w Ameryce Północnej. „Twórczość” 2023 nr 7/8.
Utwory literackie inspirowane życiem i twórczością autora
• R. Pulvers: Witold Gombrowicz in Buenos Aires. A comedy. Budapest: Centre Hongrois de l'I.I.T. 1980, 65 s., powielone.
• L. Pariani: La straduzione. Milano: Rizzoli 2004, 205 s., przekł. polski: Gombrowicz i Buenos Aires. Historia pewnego przekładu. [Powieść biograficzna]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2006, 239 s.
• R. Fuchs: Gombroman. [Powieść biograficzna]. Rostock: Charlatan-Verlag 2010, 485 s.
• M. Wojtyszko: Dowód na istnienie drugiego. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: M. Wojtyszko. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy, Scena przy Wierzbowej im. J. Grzegorzewskiego 2014 [dot. spotkania W. Gombrowicza z S. Mrożkiem w 1965 r. w Chiavari.].
Pamiętnik z okresu dojrzewania
• J. Kaden-Bandrowski: Z okresu dojrzewania. „Gazeta Polska” 1933 nr 222, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• L. Piwiński: Interesujący debiut. „Wiadomości Literackie” 1933 nr 32.
• P. Hultberg: The reception of Gombrowicz first work. „Scando-Slavica”, Kopenhaga 1971 t. 17.
• K. Bartoszyński: Nieważne to, jak było naprawdę. W: Nowela, opowiadanie, gawęda. Warszawa 1974, wyd. 2 Warszawa 1979, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• M. Głowiński: Straszny piątek w domu hrabiny. (O „Biesiadzie u hrabiny Kotłubaj”). W: Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi. Kraków, Wrocław 1984.
• J. van der Meer: „Dziewictwo” Witolda Gombrowicza: antyidylla czy baśń/idylla antyformy. [Przeł.] K. Jachimczak. „Pamiętnik Literacki” 1988 z. 4.
• S. Szymutko: Wielkość Gombrowicza. Natura i rytuał. Na przykładzie „Zbrodni z premedytacją” W: Znajomym gościńcem. Katowice 1993.
• M. Janion: Od cierpienia do nudy – i z powrotem. W tejże: Żyjąc tracimy życie. Niepokojące tematy egzystencji. Warszawa 2001.
• B. Umińska: Witolda Gombrowicza. „Pamiętnik Stefana Czarnieckiego”. Przeciwko jednoznaczności. W tejże: Postać z cieniem. Warszawa 2001.
• J. Franczak: Imiona obcości. (Witold Gombrowicz, „Pamiętnik Stefana Czarnieckiego”). „Ruch Literacki” 2006 nr 4/5.
• J. Franczak: O trupie. Walka perspektyw w „Biesiadzie u hrabiny Kotłubaj” Witolda Gombrowicza. „Tekstualia ” 2006 nr 2.
• Ż. Nalewajk: Projekt transgresji: zmiana rozumienia pojęcia kultury, a somatyzacja świata przedstawionego w „Pamiętniku z okresu dojrzewania” Witolda Gombrowicza. „Tekstualia” 2006 nr 1.
• J. Franczak: Theatrum mundi. Witold Gombrowicz – Pamiętnik z okresu dojrzewania. W tegoż: Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej. Kraków 2007 .
• T. Zielke: Powierzchnie Gombrowicza: „Tancerz mecenasa Kraykowskiego” i perwersja. „Twórczość” 2012 nr 10.
• K. Jakowska: Gombrowicza sen i żart. O „Zdarzeniach na brygu Banbury”. W: Modernizm. Zapowiedzi, krystalizacje, kontynuacje. Bydgoszcz 2013.
• C. Zalewski: Moja gwiazda przewodnia. „Tancerz mecenasa Kraykowskiego” Witolda Gombrowicza wobec „Notatek z podziemia” Fiodora Dostojewskiego. W: Rożne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kraków 2013.
• E. Leskova: „Kary” F. Kafki i „Prednamerennoe ubijstvo” V. Gombroviča. Tipy nakazaniâ i tradiciâ Dostoevskogo. „Acta Neophilologica” 2014 [t.] 16 [cz.] 2.
• G. Maroszczuk, M. Kokoszka: „...do parku... do parku”. Przyczynek do interpretacji pewnej sceny parkowej. „Śląskie Studia Polonistyczne” 2018 nr 1 [dot.: Tancerz mecenasa Kraykowskiego].
• J. Stryjczyk: Martwy ojciec: „Pamiętnik z okresu dojrzewania” Gombrowicza, czyli opowieść inicjacyjna à rebours W: Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą. Kraków 2018.
• B. Warkocki: Sen artysty z czasów młodości albo Język jako żywy grób. O jednym opowiadaniu Witolda Gombrowicza. „Czas Kultury” 2018 nr 1 [dot.: Na pięć minut przed zaśnięciem].
• B. Warkocki: Kogo boi się doktorowa z Wilczej? O recepcji debiutu Witolda Gombrowicza. W: Płeć awangardy. Katowice 2019.
• M. Całbecki: Wolne indywiduum czy ideał ascetyczny? Incipit tragedia ála Gombrowicz. W tegoż: Józef Czechowicz i inni mitotwórcy. Studia i szkice z literatury dwudziestolecia międzywojennego. Gdańsk 2020 [dot.: Dziewictwo].
• T. Jativa: Form and power on the disciplinary coding of national identity in „Pamiętnik Stefana Czarnieckiego" by Witold Gombrowicz. „Czytanie Literatury” 2020 nr 9.
• M.T. Nowicka: „Pamiętnik z okresu dojrzewania” Witolda Gombrowicza jako zwierciadło niepokojów społecznych. W: (Nie)pokój w tekstach kultury XIX-XXI wieku. Gdańsk 2021.
• W. Bolecki: Kogo Gombrowicz ukrył na brygu Banbury. „Teksty Drugie” 2023 nr 4 s. 52-78 [dot.: Zdarzenia na brygu Banbury].
Iwona, księżniczka Burgunda
• K. Irzykowski. „Rocznik Literacki 1938” wyd. 1939.
• E. Csató. „Sztandar Młodych” 1957 nr 287.
• K. Eberhardt: Próba sceny Gombrowicza. „Orka” 1957nr 28.
• [K.T. Toeplitz] KTT: Gdyby Szekspir był Polakiem. „Nowa Kultura” 1957 nr 50.
• J. Zagórski. „Kurier Polski” 1957 nr 79.
• H. Kunstman: Über Witold Gombrowicz „Iwona, księżniczka Burgunda”. „Die Welt der Slawen”, Kolonia, Wiedeń 1973 t. 18.
• M. Gołaczyńska: Iwona księżniczka Burgunda – bohaterka dramatu Gombrowicza – jako kozioł ofiarny. „Warsztaty Polonistyczne” 1999 nr 1.
• E. Graczyk: „Inne panienki skaczą”. O Iwonie i księciu Filipie w Gombrowiczowskiej „Iwonie księżniczce Burgunda”. W: Krytyka feministyczna. Wrocław 2000.
• M. Żółkoś: Dwa ciała Iwony. „Teatr” 2000 nr 9 [o inscenizacjach „Iwony, księżniczki Burgunda”].
• M. Żółkoś: Ciało mówiące. „Iwona, księżniczka Burgunda”. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001, 197 s.
• M. Żółkoś: Kopciuchy Bergmana. „Dialog” 2001 nr 1 [o inscenizacjach „Iwony, księżniczki Burgunda”].
• A. Szurek: Drżące ciało – o „Iwonie” Gombrowicza i Jarzyny. „Notatnik Teatralny” 2002 nr 24/25.
• P. Bojko: Non serviam – opozycja mowy i milczenia w „Iwonie, księżniczce Burgunda” Witolda Gombrowicza. W: Światy przedstawione. Toruń 2006.
• W. Bolecki: Corpus „Iwony” W: Ciało widzialne. Wykłady otwarte. Sezon 2005/2006. Warszawa 2006 . Teatr Narodowy, przekład francuski: Le „Corps” d’Yvonne de Witold Gombrowicz . W: Médiatrice des cultures . Paris 2021.
• J.J. Lipski: Szekspir pilnie poszukiwany. (O „Iwonie, księżniczce Burgunda” Gombrowicza). Powst. ok. 1958?. Druk w tegoż: Słowa i myśli. T. 2. Warszawa 2009[szkic niedokończony].
• M. Bielecki: „Iwona, księżniczka Burgunda” i „Historia”, czyli o arogancji kulturowego dyskursu. „Pamiętnik Literacki” 2010 z. 3.
• A. Moskwin: Teatr rosyjski. Zmagania z „Iwoną księżniczką Burgunda”. „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej” 2010 t. 5.
• Ł. Musiał: Mordowanie Iwony, czyli kilka słów na koniec. W tegoż: O bólu. Pięć rozważań w poszukiwaniu autora. Poznań2016.
• J. Kijak: „Dzieje kultury wykazują, że głupota jest siostrą bliźniaczą rozumu”. „Iwona, księżniczka Burgunda” jako historia nieudanej rewolucji. W: Głupota wszechobecną jest. O uniwersalności pewnej ludzkiej przywary. Opole 2017.
• M. Nikodem: Metateksty dramatów Witolda Gombrowicza. W: Metateksty i parateksty teatru i dramatu. Od antyku do współczesności. Łódź 2017 [dot. także: Operetka, Ślub].
• A. Sprengel: Podglądanie brzyduli w „Lotten Brenners ferier” Hjalmara Bergmana i „Iwonie, księżniczce Burgunda" Witolda Gombrowicza. „Maska” 2019 nr 3.
• D. Śniowska: Gombrowicz Hobbesem podszyty. „Iwona, księżniczka Burgunda” w świetle filozofii politycznej. „Horyzonty Polityki” 2019 nr 32.
Ferdydurke
• T. Dołęga-Mostowicz: Książka Gombrowicza (Odpowiedź na ankietę „Jaką najciekawszą książkę przeczytałem w r. 1937?”). „Prosto z Mostu” 1938 nr 5, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• I. Fik: Miny trudne i miny łatwe. „Nasz Wyraz” 1938 nr 3, przedruk w tegoż: Wybór pism krytycznych. Warszawa 1961 oraz w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• L. Fryde. „Pióro” 1938 nr 1, przedruk w tegoż: Wybór pism krytycznych. Warszawa 1966, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, w tegoż: Kartografowie dziwnych podróży. Kraków 2004.
• S. Kisielewski: „Ferdydurke” – artykuł krytyczny. „Czas” 1938 nr 125, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• B. Schulz. „Skamander” 1938 nr 96/98, przedruk w tegoż: Proza. Kraków 1964, wyd. 2 Kraków 1973, Opowiadania. Wybór esejów i listów. Wrocław 1989, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione tamże 1998, Opowiadania, eseje, listy. Warszawa 2000, Szkice krytyczne. Lublin 2000, Dzieła zebrane. T. 7. Szkice krytyczne. Gdańsk 2017; przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, w: Kartografowie dziwnych podróży. Kraków 2004, przekł.: angielski: [Przeł.] P. Coates. „Literary Studies in Poland,” Wrocław T. 10: 1983, francuski: [Przeł. J. Kukułczanka] Kokou Chanska. W: Gombrowicz. Paris 1971.
• A. Sandauer: Powieść o udawaniu. „Nasz Wyraz” 1939 nr 3, przedruk w tegoż: Stanowiska wobec W. Gombrowicz. Kraków 1963, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• L. Flaszen. „Życie Literackie” 1956 nr 28, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• J.J. Lipski: Ferdydurke czyli wojna skutecznie wydana mitom. „Nowa Kultura” 1957 nr 12, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984 oraz w tegoż: Słowa i myśli. T. 2. Warszawa 2009.
• A. Sandauer: Szkoła nierzeczywistości i jej uczeń. (Esej osnuty na tle I cz. „Ferdydurke” Gombrowicza); Początki, świetność i upadek rodziny Młodziaków. (Esej krytyczny osnuty na tle II cz. „Ferdydurke” Gombrowicza). W tegoż: Bez taryfy ulgowej. Warszawa 1959, wyd. 3 [!] zmienione Kraków 1974, Dla każdego coś przykrego. Kraków 1966.
• A. Mencwel: Antygroteska Gombrowicza, „Ferdydurke” i teoretyczne problemy jej interpretacji. W: Z problemów literatury polskiej XX w. T. 2. Warszawa 1965.
• Z. Malić: „Ferdydurke”. [Przeł.] J. Łatuszyńska. „Pamiętnik Literacki” 1968 z. 2.
• R. Boyers: Gombrowicz and Ferdydurke: the tyranny of form. „Centennial Review”, East Lansing, MI 1970 t. 14.
• L. Neuger: Przygody czystego intelektu. (Esej osnuty na tle „Ferdydurke” Gombrowicza). W: W kręgu przemian polskiej prozy XX w. Wrocław 1978.
• H. Górecka-Dryńska: Humorystyczna funkcja języka w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Przegląd Humanistyczny” 1979 nr 5.
• J. Speina: „Język w stanie podejrzenia”. (O „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza). „Ruch Literacki” 1979 nr 1.
• J. Błoński: „Filibert” makrokosmosem „Ferdydurke”. „Pismo” 1981 nr 3, przekł. francuski: Philibert microcosme de „Ferdydurke”? Tłumaczenie G. Sédir. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1985 nr 727.
• W. Bolecki: „Ferdydurke” wobec „powieści-worka”. W tegoż: Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Wrocław 1982, wyd. 2 poprawione i uzupełnione Kraków 1996.
• A. Kochańczyk: Gra jako kategoria literacka. „Akcent” 1983 nr 2.
• R.K. Przybylski: Autor stwarzany albo „Ferdydurke”. W tegoż: Autor i jego sobowtór. Wrocław 1987.
• K.A. Jeleński: „Ferdydurke” po pięćdziesięciu latach. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1988 nr 21, przedruk w tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010.
• W. Maciąg: „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. W: Arcydzieła literatury polskiej. T. 2. Rzeszów 1988.
• A. Marzec: Spotkanie z groteską (W. Gombrowicz „Ferdydurke”). W tejże: Od Schulza do Myśliwskiego. Warszawa 1988, wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i poszerzone Łódź 1994, wyd. 3 rozszerzone i zmienione Kraków 1998.
• M. Głowiński: „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1991, 118 s. Biblioteka Analiz Literackich.
• H. Zaworska: „Miluśińscy i Młodziakowie” – o modelu rodziny polskiej w „Rodzinie Połanieckich” Sienkiewicza i „Ferdydurke” Gombrowicza. W tejże: Wczoraj i dzisiaj. Poznań 1992.
• J. Błoński: Rozbieranie Józia. „Teksty Drugie” 1993 nr 3.
• T.Z. Longinović: Witold Gombrowicz. Modernity, gender and identity in Ferdydurke. W tegoż: Borderline culture. The politics of identity in four twentieth-century slavic novels. Fayetteville, AR 1993, przekł. serbski: Granična kultura. Politika identiteta u četiri slovenska romana 20. Veka. [Przekł.] D. Mitrović Longinović. Beograd 2013.
• J. Margański: Monolog narracyjny jako projekt świata. „Ja”, „inny” i „ten trzeci” w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. W: Formy i strategie wypowiedzi narracyjnej. Toruń 1993.
• A. Gorzkowski: Czy Freddy Durkee to Ferdy Durkee. O „tajemniczym” słowie „Ferdydurke” raz jeszcze. „Universitas ” 1994 nr 9/10, 11.
• I. Nowacka: „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Lublin: Biblioteka Wysyłkowa 1994, 37 s.
• A. Zawadzki: „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza wobec tradycji powieści pikarejskiej. „Pamiętnik Literacki” 1994 z. 4.
• H. Zaworska: „Gęba” Gombrowicza. W tejże: Lustra Polaków. Łódź 1994.
• W. Bolecki: Gombrowicz avait – il des yeux? (La problematique de la description dans „Ferdydurke”). „Revue des Sciences Humaines”, Villeneuve d'Ascq 1995 nr 3.
• L. Żuliński: „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Warszawa: Arkadia [1995], 27 s. Biblioteka Analiz Literackich.
• B. Hammerschmid, B. Schultze: Inszenierte Kultur. Mahlzeiten in Gombrowicz's „Ferdydurke” – polnisch und deutsch. „Kwartalnik Neofilologiczny” 1996 z. 2.
• W. Schlott: „Ferdydurke” soll nun endgültig der Geschichte angehören. Die Reformpolnischen Bildungswesens angesichts seiner prophezeiten Katastrophe. „Forschungstelle Osteuropa Bremen” 1996.
• J. Paszek, F. Mazurkiewicz: Przeczytajcie „Ferdydurke”. Szkolna encyklopedia języków Ferdydurki. Katowice: Książnica 1998, 157 s.
• S. Tynecka-Makowska: Między jawą i snem – u źródeł literackiej konwencji. („Ferdydurke” Witolda Gombrowicza a „Metamorfozy albo Złoty Osioł” Apulejusza z Madaury). „Prace Polonistyczne” Seria 53: 1998.
• S. Sontag: Gombrowicz’s Ferdydurke. [Przedmowa do:] Ferdydurke. [Przeł.] D. Borchard. New Haven, CT 2000, przedruk w tejże: Where the stress falls. Essays. London 2001, wyd. nast. tamże 2009.
• I. Michno: Odyseja antywychowania. Czy forma jest kobietą? „Teraźniejszość, Człowiek, Edukacja” 2001 nr 4.
• J. Franczak: Rzecz o nierzeczywistości. „Mdłości” Jeana Paula Sartre'a i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2002, 139 s.
• S. Kryński: Artysta i reszta ludzkości. „Ferdydurke” jako (przy)powieść o artyście. W tegoż: Artysta – świat. Rzeszów 2003.
• K. Uniłowski: Nowy Frankenstein albo romantyczna ironia w nowoczesnej powieści. W: Godność i styl. Prace dedykowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Katowice 2003, przedruk w: Prawo krytyki. O nowoczesnym i ponowoczesnym pojmowaniu literatury. Katowice 2013 [nt. parabazy na przykładzie „Ferdydurke”].
• I. Furnal: „Ferdydurke” jako powieść autobiograficzna. W tejże: Spektakle pamięci. Kielce 2005.
• M. Staniszewski: Witold Gombrowicz i Gajusz Juliusz Cezar, czyli o historii pewnego wariantu tekstu „Ferdydurke”. Całkiem niepoważne studium krytyczno-translatologiczne. „Meander” 2005 nr 2.
• W. Bolecki: „Ferdydurke”: długi przypis do krótkiego tytułu. W: Poetyka, polityka, retoryka. Warszawa 2006.
• M. Ciesielski: Witolda Gombrowicza wizja człowieka a jednostka epoki ponowoczesnej. „Zeszyty Filozoficzne” 2006 nr 12/13.
• B. Żaboklicka: Dwukrotne odkrywanie „Ferdydurke” Gombrowicza w Katalonii, czyli dwie różne wersje powieści po katalońsku. W: Nieznane w przekładzie. Kraków 2006.
• S. Kryński: Wschód słońca w „Ferdydurke”. Gombrowicza dialog przekorny z Iwaszkiewiczowym „Księżycem”. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF. Philologiae” 2007 vol. 25, toż: „Twórczość” 2007 nr 3.
• J. Błochowiak: Między ekstazą a zakazem. Homoerotyzm w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Pamiętnik Teatralny” 2008 z. 4.
• M. Chrzanowski: Pragnienie a kultura – perspektywy wykorzystania koncepcji antropologicznych René Girarda i Witolda Gombrowicza do budowy teorii podmiotu kultury. „Mêlée” 2008 nr 2/3.
• K. Czernicka-Suchanow: Proces „ferdydurkizacji” Argentyny. „Teksty Drugie” 2008 nr 3 [tu także edycja recenzji z 1947 r. z prasy południowoamerykańskiej dot. hiszpańskiego przekładu „Ferdydurke” w tłumaczeniu z hiszpańskiego i opracowaniu K. Czernickiej-Suchanow].
• G. Bartosiewicz: Zderzenie dwóch światów – dwóch kreatorów. Eseizacja powieści na przykładzie „Na krawędzi rozumu” Miroslava Krležy i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Slavica Wratislaviensia” 2009 nr 148.
• J. Błoński: Między buntem a ucieczką. „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Teksty Drugie” 2009 nr 3.
• M. Kurda: Silvester: W poszukiwaniu człowieka. (O „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza). „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury” 2009 z. 4.
• N. Łobas: Tekstowe realizacje modeli karnawałowych w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Postscriptum Polonistyczne” 2009 nr 1.
• I. Masojć: Kluczowe pojęcia powieści Witolda Gombrowicza „Ferdydurke” w przekładzie na język litewski = Key concepts of the novel „Ferdydurke” by Witold Gombrowicz in Lithuanian translation. „Bibliotekarz Podlaski” 2010 nr 2.
• P. Wojtas: The (M)other langwidge. Poetics of translation on the basis of Witold Gombrowicz's „Ferdydurke” and James Joyce's „„Ulysses”. „Miscellaneous Studies in English” 2010 vol. 3.
• W. Bolecki: Antynowoczesna nowoczesność. („Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, 1937/1938). W tegoż: Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje. Warszawa 2012.
• M. Osmólska: Bohater groteskowy „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza w przekładzie Katariny Šalamun-Biedrzyckiej; M. Buczek: Bariery kulturowe w słowackim przekładzie „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2012 t. 3 cz. 1.
• S. Chwin: Grzechy Gombrowicza przeciwko wolności. O projekcie etycznym wpisanym w „Ferdydurke”; M. Bielecki: Lewackie dyskursje. O trzeciej części „Ferdydurki” Gombrowicza. „Literaturoznastwo. Historia, teoria, metodologia, krytyka” 2012/2013 nr 6/7.
• P. Dybel: Bruno Schulz i psychoanaliza. „Teksty Drugie” 2013 nr 6 [dot. także: Ferdydurke].
• „Przestrzenie Teorii” 2013.
Zawartość
Tu artykuły dot. „Ferdydurke”: P. Dybel: Gombrowicza gra w gęby albo gra gąb; M. Zaleski: Linoskoczek nad otchłanią normalnej nienormalności; E. Majewska: There is no such thing as Society. „Ferdydurke” w neoliberalizmie, postmodernizm i płeć; M. Bielecki: Niewidzialne imperium albo o kłopotach w szkole; J. Franczak: W poszukiwaniu utraconej bezczelności. „Ferdydurke” i cynizm; J. Gondowicz: Łydczaność; J. Jarzębski: Odejście „człowieka ferdydurkicznego”; P. Rodak: „Wielka bitwa paryska”. O pierwszym francuskim wydaniu „Ferdydurke”.
• E. Fiała: The shadow of mother imago in Witold Gombrowicz's world. W: Melancholia. The disease of the soul. Lublin 2014.
• J. Gondowicz: W tubie; Skok w bok; Łydczaność. W tegoż: Duch opowieści. Warszawa 2014 [dot. fragmentu „Ferdydurke”, ogłoszonego w 1935 r. w „Skamandrze”, metafizycznej wykładni „Filidora dzieckiem podszytego”, łydki w twórczości W. Gombrowicza].
• L. Marinelli: „Ferdydurke” di Witold Gombrowicz. W: Letteratura europea. 4. Capolavori. Torino 2014.
• A. Urbańska: „Ferdydurke”, czyli studium nad Formą. O kłopotach w recepcji Gombrowiczowskiego dzieła i o recepcie na prawidłowe jego odczytanie. „Postscriptum Polonistyczne” 2014 [nr] 2.
• M. Bielecki: Śmierć autora, czyli o tym, jak Skolimowski załatwił Gombrowicza. „Studia Filmoznawcze” 2015 [t.] 36 [recenzja adaptacji filmowej].
• Gombrowicz z przodu i z tyłu. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, Wsola–Radom, 20–22 października 2014 roku. Radom 2015 .
Zawartość
Tu artykuły dot. „Ferdydurke”: R. Niziołek: Przekład ponowiony. Dwa francuskie tłumaczenia „Ferdydurke”; R. Knapek: Czy w szkole dyrektora Piórkowskiego nie uczy się religii (i biologii)?; E. Czapska: Wyobraźnia socjologiczna Witolda Gombrowicza. Socjocentryczna myśl autora „Ferdydurke” w świetle początków socjologii humanistycznej; Ł. Garbal: „Ferdydurke”. Aktualizacja arcydzieła; Tul'si K. Bhambry: Nawiedzona powieść. Kwestia autorstwa w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza.
• W. Ligęza: Szkoła jako system opresji: „Zmory”... Zegadłowicza a „Ferdydurke” Gombrowicza. W: Emil Zegadłowicz daleki i bliski. Katowice 2015.
• L. Malcew: Èkzistencializm Vitol'da Gombroviča i Georgiâ Ivanova. „Acta Polono-Ruthenica” 2015 t. 20.
• M. Bielecki: „Ferdydurka” i „Mechaniczna pomarańcza”, czyli o nieoczywistości tego, co niektórzy nazywają „wolną wolą”. „FA-art” 2016 nr 1/2.
• M. Budzyła: Ideologiczny kontekst filmowych adaptacji dzieł literackich: „Dziadów” Adama Mickiewicza i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Seria Scripta Humana” 2016 t. 6.
• D. Jaszewska: O gombrowiczowskim kiczu w kontekście teorii (po)nowoczesności. „Załącznik Kulturoznawczy” 2016 nr 3.
• T. Kaliściak: Gombrowicz od tyłu. Projekt krytyki analnej na przykładzie powieści „Ferdydurke”. „Śląskie Studia Polonistyczne” 2016 nr 1/2.
• R. Niziołek: Brak normy jako norma. Gombrowicz „tłumaczy” „Ferdydurke”. „Między Oryginałem a Przekładem” 2016 nr 1/4.
• M. Tyčyna: Belaruska-pol'skì moŭny fenomen ramana „Ferdydurke” Vìtal'da Gambrovìča. W: Belaruska-pol'skìâ kul'turna-moŭnyâ ŭzaemadačynennì. Ad gìstoryì da sučasnacì = Białorusko-polskie stosunki kulturowo-językowe. Historia i współczesność. Zbornìk navukovyh artykulaŭ. Mìnsk 2016.
• C. Bocianowski: „Mise en corps des Gueules” de „Ferdydurke”. Le ballet grotesque d'Anna Hop à la Lumière de L'Œuvre de Gombrowicz. „Prace Polonistyczne” Seria 72: 2017 [dot. baletu A. Hop z 2015 roku, opartego na powieści W. Gombrowicza ].
• J. Franczak: Epoka, przypadek i bzdura. „Twórczość” 2017 nr 7/8.
• M. Bielecki: Poza międzyludzkie, czyli dlaczego Stanley Kubrick zrobiłby najlepszą adaptację „Ferdydurke”. W: Przechadzki po lesie teorii i nie tylko. Wrocław 2019.
• Ferdydurke Witolda Gombrowicza. Oprac. A. Mądry. Toruń: Wydawnictwo Literat [2019], 173 s. Lektury Wszech Czasów. Streszczenie, analiza, interpretacja, 51.
• J. Franczak: W poszukiwaniu utraconej bezczelności. „Ferdydurke” i cynizm. W tegoż: Maszyna do myślenia. Studia o nowoczesnej literaturze i filozofii. Kraków 2019.
• M. Kępiński: Motyw inicjacyjnej wędrówki w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza„. W: Filozoficzno-kulturowe aspekty nauk humanistycznych. Lublin 2022.
• Sz. Wróbel: „Ferdydurke” albo porwanie. „Twórczość” 2022 nr 1.
Opętani
• P. Śliwiński: Witolda Gombrowicza powieść „w miarę zła”. Jeszcze w sprawie artystycznej rangi „Opętanych”. „Sutdia Polonistyczne” 1988/1989 t. 16/17.
• L.B. Grzeniewski: Nieznany Gombrowicz odnaleziony; „Opętani”. (Zakończenie powieści). W tegoż: Igły w stogu siana. Warszawa 1996.
• D. Korwin-Piotrowski: Pęta „Opętanych”. „Teksty Drugie” 1996 nr 4.
• J. Orska: Logos i Bigos. O dyskusjach nad „Opętanymi” Witolda Gombrowicza. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 1998 nr 7.
• E. Graczyk: Strona Mysłoczy w „Opętanych” Witolda Gombrowicza. W: Ciało, płeć, literatura. Warszawa 2001.
• K.A. Grimstad: Gombrowicz's „gender trouble” or the problem of intimacy in „Possessed”. W: Gender and sexuality in ethical context. Bergen 2005.
• J. Chądzyńska: Straszna powieść Gombrowicza. „Prace Polonistyczne” Ser. 62: 2007.
• I. Poniatowska: „Płcią opętani, gębą spętani”. Tabu w powieści popularnej na przykładzie utworów Tadeusza Dołęgi-Mostowicza („Bracia Dalcz i S-ka”) i Witolda Gombrowicza („Opętani”). „Napis” Seria 18: 2012.
• A. Wnuk: Playing with form. „Possessed” by Witold Gombrowicz. Tłumaczenie na angielski B. Lutostański. „Tekstualia” 2014 nr 1.
• M. Kurkiewicz: Co słychać u Gombrowicza? Refleksje o foniczności „Opętanych”. W: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, Wsola–Radom, 20–22 października 2014 roku. Radom 2015.
• Ł. Tischner: „Czy warto być czystym sceptykiem, bez domieszki?”. Tajemnice „Opętanych” Witolda Gombrowicza.W: Proza modernizmu. „Wielogłos” 2017 nr 4, przedruk w: Apetyt na literaturę. Kraków 2019.
Przeciw poetom [Szkic]
• A. Ściepuro: „Nikt prawie nie lubi wierszy...”. Glosa do eseju „Przeciw poetom” Witolda Gombrowicza. „Studia i Szkice Slawistyczne” 2006 nr 7.
• P. Próchniak: Słabość poezji. Głosy do diatryby „Przeciw poetom” Witolda Gombrowicza. „Konteksty” 2019 nr 3.
Ślub
• M. Masłowski: „Kościół międzyludzki” w „Ślubie” Witolda Gombrowicza. „Teksty Drugie” 1999 nr 1/2, wersja francuska pt. "L’église interhumaine" dans Le mariage de Witold Gombrowicz. W tegoż: "Transcendance horizontale" dans les cultures d’Europe centrale. Histoire et religion. [Paris] 2023.
• J. Wittlin: Apologia Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1951 z. 7/8 [dot. też: Trans-Atlntyk].
• M.D. Adamski. „Kultura”, Paryż 1952 z. 12 [dot. też: Trans-Atlntyk].
• C. Miłosz: Notatki z lektury. „Kultura”, Paryż 1953 z. 4 [dot. też: Trans-Atlntyk].
• M. Sambor: Swoista swojszczyzna. „Wiadomości”, Londyn 1953 nr 47 [dot. też: Trans-Atlntyk].
• J. Kelera. „Odra” 1974 nr 10.
• M. Fik. „Twórczość” 1974 nr 7.
• J. Kłossowicz. „Literatura” 1974 nr 16.
• S. Treugutt. „Kultura” 1974 nr 19.
• B. Wojdowski: Kiedy odbyła się prapremiera „Ślubu”? „Dialog” 1974 nr 3 [dot. wystawienia w 1960].
• M. Głowiński: Komentarze do „Ślubu”. „Dialog” 1975 nr 11, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, przekł. angielski: Commentaries on „Ślub”. („The marriage”). [Przeł.:] A. Kukulska, M. B. Fedewicz. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 10: 1983.
• Z. Majchrowski: „Białe małżeństwo” czyli „ślub w kościele ludzkim”. „Teksty” 1977 nr 4.
• H. Schmid: „Nagi palec”. (Teatralizacja przedmiotów w „Ślubie” Witolda Gombrowicza). Przeł. M. Fleischer. „Pamiętnik Literacki” 1985 z. 4.
• J. Margański: Od rytuału ku teatrowi. O „Ślubie” Gombrowicza. „Ruch Literacki” 1986 nr 4.
• T. Trojanowska: Teatralne dylematy „Ślubu”. „Ruch Literacki” 1986 nr 4.
• S. Gębala: Arcydramat Gombrowicza. W: Dramat polski XIX i XX wieku. Lublin 1987, przedruk w tegoż: Odpowiedzialność za słowo. Bielsko-Biała 1993.
• J. Ludawska: „Emellan oss”. Om de svenska uppsät tningarna av Witold Gombrowicz „Vigseln”. Stockholm: Institutionem for Teater-och Filmvetenskap 1991, 267 s. [dot. trzech inscenizacji „Ślubu” w Szwecji].
• J. Margański: Postać w poszukiwaniu scenerii. Problem miejsca dramatycznego w „Ślubie” Witolda Gombrowicza. „Zeszyty Naukowe. Studia Filologiczne. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy” 1991 z. 30/32.
• M. Bukowska-Schielmann: „Ja, sztuka [...], jestem jak sen”. O „Ślubie” Witolda Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 1992 z. 2, przedruk w tejże: Tymczasowa rzeczywistość. Gdańsk 2004.
• B. Schultze, E. Tabakowska: The Polish discourse marker TO in Gombrowicz's „Ślub” („The marriage”) and its English, German, French and Czech translations. Cognitive linguistics and poetics of the theatre text. Mainz: Liber Verlag 1992, 66 s.
• P. Rudzki: Motyw „z chłopa król” w „Janie Macieju Karolu Wścieklicy” Stanisława Ignacego Witkiewicza i w „Ślubie” Witolda Gombrowicza. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 1994 nr 33.
• W. Owczarski: Diabeł jako reżyser. W tegoż: Diabeł w dramacie polskim. Z dziejów motywu. Gdańsk 1996.
• M. Kuziak: „Ślub” w kościele międzytekstowym. (O śladach romantyzmu w dramacie Witolda Gombrowicza). „PAL Przegląd Artystyczno-Literacki” 1998 nr 11.
• W. Owczarski: Karczemno-Karczemny diabeł Gombrowicza. W: Diabeł w literaturze polskiej. Łódź 1998.
• M. Kanabrodzki: Cyrulik z Małoszyc. „Dialog” 1999 nr 9.
• R. Fieguth: Słowo, sacrum i władza. Komentarze do „Ślubu” Gombrowicza i jego tradycji romantycznych. W tegoż: Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej. Izabelin, Warszawa 2000, przedruk w: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• M. Sugiera: Witolda Gombrowicza „Ślub”. W: Dramat polski. Interpretacje. Gdańsk 2001.
• Z. Osiński: Świadectwa Czesława Miłosza i niedoszły „Ślub” Witolda Gombrowicza w Kielcach. W tegoż: Nazywał nas bratnim teatrem. Gdańsk 2005.
• T. Drewnowski: Arcydramat antyromantyczny. W tegoż: Porachunki z XX wiekiem. Kraków 2006.
• A. Grabowski: Everyman sobą nawiedzony, czyli książę duński ma narzeczonego (w Polsce). Cz. 1. „Dialog” 2006 nr 7.
• J. Korłub: Od „Ślubu” do „Wesela”... „Arteria” 2007 nr 5.
• P. Dziewoński: Fryderyk Nietzsche i światopogląd ironiczny w „Ślubie” Witolda Gombrowicza. Toruń; Łysomice: Dom Wydawniczy Duet 2008, 96 s.
• M. Kotlewska: „Ojczyznę synczyzną zastąp!”. „Węgajckie” rozprawianie się z kulturą tradycyjną (na przykładzie spektaklu „Synczyzna” Teatru Wiejskiego „Węgajty”. „Episteme” 2008 nr 6 [dot. też: Trans-Atlantyk].
• E. Szkudlarek: Antyepitalamium w onirycznej wyobraźni „Ślubu” Witolda Gombrowicza. „Tematy z Szewskiej” 2008 nr 1.
• M. Delaperrière: Gombrowicz w paradygmacie teatru absurdu. W tejże: Literatura polska w interakcjach. Szkice porównawcze z literatury i kultury. Warszawa 2010.
• M. Dziewulska: „Ślub” na granicy historii. „Dialog” 2011 nr 12.
• A. Krajewska: „Ślub” w manierze performatywnej. „Przestrzenie Teorii” 2013.
• C. Zalewski: „Ojciec twój bogiem winien być dla ciebie”. „Ślub” Gombrowicza między Freudem a Girardem (i Szekspirem). „Studia Gdańskie” 2013 t. 32.
• H. Makurat: Odniesienia intertekstualne obecne w tłumaczeniu dramatu „Ślub” Witolda Gombrowicza na język kaszubski w świetle badań komparatystycznych. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2014 t. 5 cz. 1.
• P. Martin: W poszukiwaniu drugiego człowieka. Refleksje na kanwie „Ślubu” Witolda Gombrowicza. W: Rzecz piękna, mądra, dobra i wszystko, co takie... Wrocław 2014.
• A. Kania: Kontrowersje wokół wystawionych w Państwowym Teatrze im. Stefana Żeromskiego sztuk: „Pluskwa” Majakowskiego i „Ślub” Gombrowicza. „Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne” 2015 t. 4.
• P. Zacharewicz: „Ślub”. Rekonstrukcja mitu gnostyckiego. W: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• O. Sadzik: Rewolucja nieprześniona. Stan wyjątkowy w „Ślubie” Witolda Gombrowicza. W: Opowiedzieć (sobie) Polskę. Literackie ślady 1918, 1945, 1989 w szkicach warsztatowych na temat (i obok tematu). Warszawa 2016.
• M. Nikodem: Metateksty dramatów Witolda Gombrowicza. W: Metateksty i parateksty teatru i dramatu. Od antyku do współczesności. Łódź 2017 [dot. także: Iwona, księżniczka Burgunda, Operetka].
• J. Wiaderny: Boski szelma na rauszu. Archetyp trickstera w „Ślubie” Witolda Gombrowicz. „Twórczość” 2018 nr 4.
• K. Latawiec: Nieznośnie lekka wolność w „Ślubie” Witolda Gombrowicza w reżyserii Anny Augustynowicz. W: Maski wolności w dramacie i teatrze XX i XXI wieku. Katowice 2019.
• D. Śniowska: „Ślub”. Szaleństwo czy powrót do stanu natury? W: W kręgu szaleństwa. Kielce 2020.
• K. Żabicki: Hamlet i Henryk: ofiary zdeformowanego systemu czy kreatorzy niejasnej rzeczywistości? W: Człowiek: humanoidalny, humanistyczny, czy humanitarny? Lublin 2020.
Trans-Atlantyk
• J. Wittlin: Apologia Gombrowicza. „Kultura”, Paryż 1951 z. 7/8 [dot. też: Ślub].
• M.D. Adamski. „Kultura”, Paryż 1952 z. 12 [dot. też: Ślub].
• C. Miłosz: Notatki z lektury. „Kultura”, Paryż 1953 z. 4 [dot. też: Ślub].
• M. Sambor: Swoista swojszczyzna. „Wiadomości”, Londyn 1953 nr 47 [dot. też: Ślub].
• Z. Malić: La construction du „Trans-Atlantique” de Witold Gombrowicz. [Przeł. z serbsko-chorwackiego na francuski] J. Dąbrowska. „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1970 t. 13, przekł. polski: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. Przeł. J. Wierzbicki. W: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• K. Schmidt: Der Stil von Witold Gombrowicz „Trans-Atlantyk” und sein Verhältnis zur polnischen literarischen Tradition. Meisenheim am Glan: Hain 1974, 298 s.
• E. Widota: Leksyka symboliczna w „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza. „Ruch Literacki” 1975 z. 1.
• K. Jeleński: Tajny ładunek korsarskiego okrętu (na marginesie tłumaczenia „Trans-Atlantyku”). „Kultura”, Paryż 1976 nr 5, przedruk w tegoż: Zbiegi okoliczności. Kraków* 1981, wyd. nast. Paryż 1982, Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010.
• E. Sławkowa: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. Studia nad językiem i stylem tekstu. Katowice: Uniwersytet Śląski 1981, 167 s.
• J. Łukasiewicz: Dwa nawiązania do „Pana Tadeusza”: „Kwiaty polskie” i „Trans-Atlantyk”. „Pamiętnik Literacki” 1984 z. 3.
• S. Murzański: Jednostka wobec „mocy zbiorowych”. „Przegląd Powszechny” 1984 nr 11.
• J. Rohoziński, T. Wroczyński: Tradycja barokowa w „Trans-Atlantyku” Wtolda Gombrowicza. „Przegląd Humanistyczny” 1988 nr 1/2.
• S. Burkot: Witold Gombrowicz: „Trans-Atlantyk”. W tegoż: Proza powojenna 1945–1987. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione Warszawa 1991.
• I. Mityk: Rozbijanie skostniałej formy. (O „Trans-Atlantyku” i „Pornografii” Gombrowicza). W tejże: Inne spojrzenie. Groteska w prozie polskiej o wojnie i okupacji. Gombrowicz, Dygat, Sandauer, Andrzejewski, Zieliński. Kielce 1997.
• M. Brzóstowicz: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. W tejże: Wizerunek rodziny w polskiej prozie współczesnej. Poznań 1998.
• J. Margolin: Witolda Gombrowicza teatr marionetek. (O powieści „Trans-Atlantyk”). Tłumaczenie M. Zielińska. „Teksty Drugie” 1998 nr 3.
• E. Fiala: Księga lęków polskich, czyli „Trans-Atlantyk” Gombrowicza. „Ruch Literacki” 1999 z. 5.
• S. Bortnowski: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. W: Rytmy prozy, czyli jak czytać polską prozę współczesną. Warszawa 2000.
• R. Fieguth: „Trans-Atlantyk”, czyli piękno. W tegoż: Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej. Izabelin, Warszawa 2000, przedruk w: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. W tychże: Literatura polska XX wieku. Poznań 2005.
• A. Gądek: Artysta wobec formy: „Trans-Atlantyk”. „Polonistyka” 2006 nr 8.
• A. Wójtowicz-Stefańska: Gry (językowe i nie tylko), czyli co łączy Gombrowicza z Kapuścińskim? „Nowa Polszczyzna” 2007 nr 1 [dot. też: R. Kapuściński: Cesarz].
• B. Koncewicz: „Trans-Atlantyk” na polskich scenach początku lat osiemdziesiątych. „Pamiętnik Teatralny” 2008 z. 1/2.
• M. Kotlewska: „Ojczyznę synczyzną zastąp!”. „Węgajckie” rozprawianie się z kulturą tradycyjną (na przykładzie spektaklu „Synczyzna” Teatru Wiejskiego „Węgajty”). „Episteme” 2008 nr 6 [dot. też: Ślub].
• L. Wille: Witold Gombrowicz: Rozmowa przez ocean. W tejże: Interpretacyjne skutki decyzji tłumacza. Przekład literacki jako interpretacja międzykulturowa. Chełm 2009 [dot. przekładów „Trans-Atlantyku”].
• K. Dobrosz-Michiewicz: Kilka uwag o prototypowości w kontekście kognitywnych rozważań nad istotą gatunków literackich. (Na podstawie „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza). „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2012 [nr] 4.
• C. Salmeri: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza w angielskim i włoskim przekładzie. Katowice: Oficyna Wydawnicza Wiesław Walasek 2012, 224 s.
• D. Dobrowolska: Rozprawa z polskością w „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza; Uzupełnienie rozważań na temat Gombrowiczowskiej Formy. W: My o przeszłości, przeszłość o nas. Problematyka tożsamości narodowej w dawnej i nowej literaturze polskiej. Toruń 2013.
• Ł. Marcińczak: Nadberezyński Homer albo rozmowa między panami Florianem, Witoldem i Tadeuszem. „Akcent” 2013 nr 1.
• M. Pankowski: „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. Zwycięstwo retoryki. Tłumaczenie T. Chomiszczak. „Fraza” 2013 nr 3.
• P. Szulim: Między „Trans” a „Atlantykiem”. O trudnościach włoskiego i angielskiego przekładu „Trans-Atlantyku”. „Czytanie Literatury” 2014 nr 3.
• W. Szwebs: O problemach angielskiego tłumaczenia „Trans Atlantyku” Witolda Gombrowicza. „Między Oryginałem a Przekładem” 2014 nr 4.
• R. Fieguth: „Trans-Atlantyk” w świetle celownika. „Ruch Literacki” 2015 z. 3, przedruk w: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• M. Jaworski: Twórcza reinterpretacja mitów narodowych. Próba współ-odczytania „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza i „Małego palca Buddy” Wiktora Pielewina = Tvorčeskaâ reinterpretaciâ narodnyh mifov. Popytka co-čteniâ „Trans-Atlantika” Vitol'da Gombroviča i „Čapaeva i Pustoty” Viktora Pelevina = Creative reinterpretation of national myths. An attempt to co-read „Trans-Atlantic” by Witold Gombrowicz and „Buddha's little finger” by Viktor Pelevin. „Kultury Wschodniosłowiańskie Oblicza i Dialog” 2016 t. 6.
• K. Kaliściak: Męskości argentyńskie a „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. „Autobiografia” 2016 nr 1.
• M. Bielecki: Trzy opowieści o Obcym: Kristeva, Gombrowicz, Pankowski. „Kształcenie Językowe” 2018 t. 16 [dot. też: J. Kristeva: Étrangers à nous-même; M. Pankowski: Gość].
• E. Data-Bukowska, P. de Bończa Bukowski: Syntax och stilisering i den svenska översättningen av Witold Gombrowicz „Trans-Atlantyk”. W: Filologiskt smörgåsbord. 3, Språk, översättning, literatur. Kraków 2018.
• K. Dobrosz-Michiewicz: Kategorialność myślenia w badaniach literackich (na przykładzie badań genologicznych). W tejże: Kategorialność myślenia – myślenie kategoriami. Literatura, psychologia, komunikacja. Kraków 2018 [na podstawie „Trans-Atlantyku”].
• K. Wołowska: Wartościowanie motywu „Ojczyzny” i „Synczyzny” w „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza w świetle metodologii semantyki interpretacyjnej. „Linguistica Copernicana” 2018 nr 15.
• J. Paszek: „Gromba i turnulka w Transatlantyku”. Jak się śmieje (z nas!) Gombrowicz. „Śląsk” 2019 nr 7 [dotyczy wydania z 2017 r. oprac. przez M. Bieleckiego].
• A. Zieniewicz: Gombrowicz bez fikcji. Mój „Trans-Atlantyk”. „Twórczość” 2019 nr 7//8.
• A. Zieniewicz: Miary wewnętrzne niepodległości (Stefan Żeromski, Juliusz Kaden-Bandrowski, Witold Gombrowicz). W: Rok 1918 w polskiej pamięci kulturowej. Warszawa 2019 [dot. także: Przedwiośnie; Generał Barcz].
• P. de Bończa Bukowski, E. Data-Bukowska: Między pamięcią komunikacyjną a kulturową. Interdyskursywność a transfer retoryki kolektywnej pamięci w „Trans-Atlantyku” Witolda Gombrowicza i jego szwedzkim przekładzie autorstwa Andersa Bodegårda. W: Polsko-szwedzkie spotkania po roku 1918. Literatura – język – kultura. Uppsala 2022.
Historia. (Operetka)
• K.A. Jeleński: Od bosości do nagości (o nieznanej sztuce Witolda Gombrowicza). „Kultura”, Paryż 1975 nr 10 [tu jako wstęp do pierwodruku utworu], przedruk w tegoż: Zbiegi okoliczności. Kraków 1981, wyd. nast. Paryż 1982, Chwile oderwane. Gdańsk 2007, wyd. 2 poprawione tamże 2010, w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984 oraz jako wstęp do Twórczość poz. ↑.
• M. Bielecki: „Iwona, księżniczka Burgunda” i „Historia”, czyli o arogancji kulturowego dyskursu. „Pamiętnik Literacki” 2010 z. 3.
Bakakaj
• D. Mazurek: „Człowiek – szczur”. O wątku zwierzęcym w tomie „Bakakaj” Witolda Gombrowicza W: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
Pornografia
• R. Boyars: Aspects of the perversion in Gombrowicz's „Pornografia”. „Salmagundi”, Saratoga Springs, NY 1971 nr 17, przekł. polski: Formy perwersji w „Pornografii” Gombrowicza. Przeł. I. Sieradzki. „Pamiętnik Literacki” 1973 z. 4.
• M. Głowiński: Parodia konstruktywna. W tegoż: Gry powieściowe. Warszawa 1973, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984, w tegoż: Gombrowicz i nadliteratura. Kraków 2002.
• P. Hultberg: Pornografia i alchemia. (Prolegomena do analizy „Pornografii” Gombrowicza) Przeł. I. Sieradzki. „Pamiętnik Literacki” 1973 z. 2.
• W. Lipiec: „Pornografia” Gobrowicza jako gra. „Roczniki Humanistyczne” 1982 nr 1.
• K. Šalamun-Biedrzycka: Tłumacząc „Pornografię”. „Pismo Literacko-Artystyczne” 1985 nr 3.
• K. Bielecki: Rozprawa o „Pornografii”. „Twórczość” 1986 nr 11/12.
• K. Dorczyk: Gombrowicz i „Burza”. „Dialog” 1988 nr 8 [motywy „Burzy” W. Shakespeare'a w „Operetce” i „Pornografii”].
• K. Rutkowska: Kosmiczny konstruktywizm, czyli o „Pornografii” Witolda Gombrowicza. „Przegląd Humanistyczny” 1989 nr 5.
• M. Tramer: Próba reanimacji skandalu – czyli o pewnej konsekwencji wynikającej z niepornograficzności „Pornografii” Witolda Gombrowicza. W: Zmierzch świata? Artystyczne wizje współczesnych przemian kulturowych. Olsztyn 1997.
• Ł. Garbal: Edytorskie problemy z „Pornografią”. „Archiwum Emigracji” 2001 z. 4.
• B. Pawłowska-Jądrzyk: Teoretycy i apologeci lekkości w literaturze. (Na marginesie „Pornografii” Witolda Gombrowicza). „Sztuka i Filozofia” 2001 t. 9.
• M. Kacik: Samotność zwycięzcy. „Twórczość” 2002 nr 7/8 [dot. też: Kosmos].
• T. Stefańczyk: Pornografia w Skaryszewie, czyli śledztwo w sprawie widzimisię. „Twórczość” 2002 nr 2.
• M. Kacik: Dramat spojrzenia. „Kresy” 2003 nr 2/3.
• J. Olejniczak: Trochę „Pornografii”... W: Skala mikro w badaniach literackich. Katowice 2005.
• P. Sadzik: Krach instancji ładu na przykładzie „Pornografii” Witolda Gombrowicza. W: (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2014.
• B. Lutostański: Gombrowicz nienaturalny. „Pamiętnik Literacki” 2019 z. 1.
• P. Sadzik: Nawiasem mówiąc. Język anomii i anomia języka w „Pornografii” Witolda Gombrowicza. W: Imiona anomii. Literatura wobec doświadczenia stanu wyjątkowego. Warszawa 2019.
• A. Ubertowska: Histeryczne/historyczne, materialność graphé. Natura jako prospekt (o „Pornografii” Witolda Gombrowicza). „Pamiętnik Literacki” 2019 z. 4.
• A. Gall: The novel as third space in the struggle for one’s own place: Witold Gombrowicz’s hidden polemic with german literature in „Pornografia”. „Tematy I Konteksty” 2020 nr specjalny 1.
• J. Wilkowski: Pornografia w Vence. „Akant” 2021 nr 5.
• M. Czardybon: The theater of the old and its transitions. „Measure for measure” within Gombrowicz's „Pornografia”. [Przeł.] K. Makowska. „Tekstualia” 2022 nr 1.
Wspomnienia polskie; Wędrówki po Argentynie
• A. Naróg: „Wędrówki po Argentynie” Witolda Gombrowicza. „Zawsze obcy”? „Teksty Drugie” 2022 nr 3.
Kosmos
• A. Libera: „Kosmos” Gombrowicza: wizja życia – wizja wszechświata. „Twórczość” 1974 nr 5, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• A. Okopień-Sławińska: Hipoteza jedności. (Glosa do interpretacji „Kosmosu”). „Teksty” 1976 nr 3, przedruk pt. Wielkie bergowanie czyli hipoteza jedności „Kosmosu”. W: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• J. Pawłowski: Przestrzeń w „Kosmosie”. W: Przestrzeń i literatura. Wrocław 1978.
• W. Krysiński: Les fonctions et les modalités du narrateur. Cosmos de Witold Gombrowicz. W tegoż: Carrefours des signes. New York 1981.
• K. Bartoszyński: Kosmos i antynomie. W tegoż: Teoria i interpretacja. Warszawa 1985, przedruk w tegoż: O polskich prozach powieściowych – słynnych i nieco zapomnianych. Warszawa 2011.
• Z. Wilkiewicz: Personendarstellung und Menschenbild im „Kosmos” Witold Gombrowicz. Mainz: Liber Verlag 1986, 239 s.
• K. Uniłowski: „Kosmos” Witolda Gombrowicza, czyli zagłada powieści. W: Cezury i przełomy. Katowice 1994.
• L. Neuger: „Kosmos” Witolda Gombrowicza. Genologiczne podstawy hipotez sensowności. „Teksty Drugie” 1999 nr 6.
• M. Kacik: Samotność zwycięzcy. „Twórczość” 2002 nr 7/8 [dot. też: Pornografia].
• B. Pawłowska-Jądrzyk: (Non)sens jako punkt widzenia. Pochwała niedorzeczności. (O „Kosmosie” W. Gombrowicza). W tejże: Sens i chaos w grotesce literackiej. Kraków 2002.
• M. Szmyd: „Kosmos” Witolda Gombrowicza testamentem filozoficznym pisarza. (Próba analizy i interpretacji). „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Philosophica” 2002 nr 1.
• M. Kacik: Sacrum w „Kosmosie” Gombrowicza. „Kresy” 2003 nr 2/3.
• W. Bartoszyński: Lektury „Kosmosu”. W tegoż: Kryzys czy trwania powieści. Kraków 2004.
• H. Markiewicz: Jak się „Kosmos” rozszerzał. W tegoż: Przygody dzieł literackich. Gdańsk 2004.
• H. Gosk: „Hodowanie” obcości, by wejść z nią w kontakt. („Kosmos” Witolda Gombrowicza). W tejże: Zamiast końca historii. Warszawa 2005.
• Ż. Nalewajk: Znaczenie ruchu – ruch znaczeń w mikroakcjach „Kosmosu” Witolda Gombrowicza. W: Podmiot i tekst w literaturze XX wieku. Warszawa 2006.
• J. Jagodzińska: Magiczno-obrzędowe uwarunkowania świata przedstawionego w powieści Witolda Gombrowicza „Kosmos”. W: Polska literatura współczesna wobec romantyzmu. Lublin 2007.
• M. Solli: Rapport fra tekstens „indre”. En filosofisk lesning av Witold Gombrowicz' roman „Cosmos”. Trondheim: M. Solli 2009, 113 s.
• M. Rolka: Nietzsche i Gombrowicz. O ludzkiej potrzebie formowania chaosu. „Analiza i Egzystencja” 2011 nr 14.
• K. Michałkiewicz: Erotyka i Tatry. „Kosmos” Gombrowicza wobec „Pożegnania jesieni” Witkacego. „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne” 2013 nr 1.
• A. Paliczuk: Tradurre l'immagine del mondo. L'approccio cognitivo alla traduzione sull'esempio del „Cosmo” („Kosmos”) di Witold Gombrowicz. „Neophilologica” 2013 vol. 25.
• K. Bartczak: Wielość literatury i autokreacja w warunkach realnego. Systemy prozy w „Kronosie”, „Dzienniku” i „Kosmosie” Witolda Gombrowicza. „Arterie”, Łódź 2015 nr 2.
• D. Hamze: Ekspresivniât potencial na neologizmite kato katalizator na groteskogenezata (vʺrhu material ot roma). „Poznańskie Studia Slawistyczne” 2015 nr 8.
• Gombrowicz, Kosmos. Činohra . [Przeł.] E. Sojka. Praha: Národní divadlo 2019, 138 s. [tu także eseje o twórczości W. Gombrowicza].
• M. Antoniuk: „Kosmos” wzywa polską krytykę genetyczną! „Pamiętnik Literacki” 2020 z. 4.
• P. Kawulok: „Everything Rather Black”. Uncanny objects in Orhan Pamuk’s the Black Book and Witold Gombrowicz’s Cosmos. W: Texts, contexts, intertexts. Studies in honor of Orhan Pamuk. Baden-Baden [2022].
Operetka
• J. Błoński: Historia i operetka. „Dialog” 1971 nr 6, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• D. Danek: Oblicze Gombrowicza i śmierć. „Znak” 1975 nr 8, przedruk w: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984.
• M. Fik. „Polityka” 1975 nr 18.
• Z. Greń. „Życie Literackie” 1975 nr 18.
• J. Kłossowicz. „Literatura” 1975 nr 18.
• E. Morawiec. „Życie Literackie” 1975 nr 25.
• G. Sinko. „Teatr” 1975 nr 13.
• E. Wysińska. „Kultura” 1975 nr 17.
• D. Danek: Z problemów poetyki snu. (W kontekście menippejsko-karnawałowej interpretacji „Operetki”). „Pamiętnik Literacki” 1978 z. 4.
• A. Sobolewska: Pracownie krawieckie ludzkości. „Teksty” 1978 nr 5 [dot. też: S. Mrożek: Krawiec].
• T. Trojanowska: Teatralne konsekwencje operetki w „Operetce”. „Dialog” 1986 nr 5/6.
• D. Danek: Menippejskość „Dziadów” i „Operetki”. „Pamiętnik Literacki” 1987 z. 1.
• J. van der Meer: „Operetka” jako tryptyk sceniczny. „Ruch Literacki” 1988 z. 4/5.
• K. Dorczyk: Gombrowicz i „Burza”. „Dialog” 1988 nr 8 [motywy „Burzy” W. Shakespeare'a w „Operetce” i „Pornografii”].
• M. Janion: Trzy dramaty o rewolucji. (Krasiński, Witkiewicz, Gombrowicz). W tejże: Projekt krytyki fantazmatycznej. Warszawa 1991, przedruk w: Zwierciadła Północy II. Warszawa 1992, w tejże: Prace wybrane. T. 2. Tragizm, historia, prywatność. Kraków 2000 [dot. także: „Nie-Boska komedia”; „Szewcy”].
• C. Rowiński: „Operetka” Witolda Gombrowicza. W: Wśród starych i nowych lektur szkolnych. Rzeszów 1994.
• R. Inglot: Romantyczne komentarze „Operetki” Witolda Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 1999 z. 3.
• M. Nikodem: Metateksty dramatów Witolda Gombrowicza. W: Metateksty i parateksty teatru i dramatu. Od antyku do współczesności. Łódź 2017 [dot. także: Iwona, księżniczka Burgunda; Ślub].
• N. Bąkowska: „Operetka” Witolda Gombrowicza w tłumaczeniu na język włoski, angielski i francuski. Studium komparatystyczne. W: Jakże samotny na niepewnej drodze! O tłumaczeniach literatury polskiej. Kraków 2019.
Rozmowy z Gombrowiczem
• B. Holmgren: O „Rozmowach” Witolda Gombrowicza. Przeł. z angielskiego D. Gostyńska. „Pamiętnik Literacki” 1990 z. 1.
• M. Bielecki: Auto-biografie: Nietzsche – Gombrowicz – Barthes. „Ruch Literacki” 2010 z. 3 [dot. także: F. Nietzsche: Ecce homo].
• K. Myszkowski: Instrukcja obsługi. „Kwartalnik Artystyczny” 2019 [nr 1].
Dziennik 1953–1969
• S. Gębala: „Dziennik” Gombrowicza – problemy autokreacji. „Miesięcznik Literacki” 1977 nr 8.
• J. Pawłowski: Gombrowicz i lęk. (Uwagi o „Diariuszu Rio Parana”). „Pamiętnik Literacki” 1977 z. 4.
• A. Sulikowski: Egotyzm i egzotyzm. (O „Dzienniku” Gombrowicza). „Pamiętnik Literacki” 1979 z. 3.
• A. Kurczaba: Gombrowicz and [M.] Frisch. Aspects of literary diary. [Wstęp:] J.W. Marchand. Bonn: H. Bouvier 1980, XV, 197 s.
• A.S. Kowalczyk: Gombrowicz i Husserl. (O fenomenologicznych inspiracjach w „Dzienniku”). „Znak” 1984 nr 354/5, przedruk w: Gombrowicz filozof. Kraków 1991.
• J. Domagalski: „Nieszczera szczerość”. (Proust w „Dzienniku” Gombrowicza). „Pamiętnik Literacki” 1985 z. 4.
• S. Gębala: Diagnoza stanu świadomości Polaków zawarta w „Dzienniku” W. Gombrowicz. W: Pisarz na obczyźnie. Wrocław 1985, przedruk w tegoż: Odpowiedzialność za słowo. Bielsko-Biała 1993.
• J. Olejniczak: Problematyka marksistowska w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza czyli jedenasty esej przy Gombrowiczu. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” 1985 nr 676.
• J. Aćin: Z historii grymasu. Odjazdy przy lekturze „Dziennika”. Przeł. M. Wierzbicka. „Twórczość” 1986 nr 11/12.
• J. Łukasiewicz: Z marginesu dziennika. W tegoż: Rytm czyli powinność. Wrocław 1993.
• E. Morawiec: „Dziennik” czytany dzisiaj. „Arka” 1993 nr 48.
• K. Adamczyk: Witolda Gombrowicza przygoda z dziennikiem. W tegoż: Dziennik jako wyzwanie: Lechoń, Gombrowicz, Herling-Grudziński. [Kraków:] 1994, 154 s.
• B. Cepuchowicz-Wierszyłowska: Elementy eseju w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza. „ Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu. Filologia Polska” 1994 z. 32.
• M. Czermińska: Autobiografia jako wyzwanie. (O „Dzienniku” Gombrowicza). „Teksty Drugie” 1994 nr 1.
• E. Polanowski: Polska i Polacy w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza. „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Filologia Polska. Historia i Teoria Literatury” 1994 z. 4.
• A. Borowska: Problem alienacji w dziennikach Herlinga-Grudzińskiego, Gombrowicza, Konwickiego i Tyrmanda. W: Kresy i pogranicza. Olsztyn 1995.
• P. Mazurek: Semantyka świata zwierząt a kreowanie wartości w „Dziennikach” Gombrowicza. W: Kreowanie świata w tekstach. Lublin 1995.
• R. Munteanu: „Jurnalul” lui Witold Gombrowicz. W tegoż: Jurnal de cărţi. Bucureşti 1996.
• M. Szpakowska: Sarmata między sobą a światem. W tejże: Zakorzenieni, wykorzenieni. Warszawa 1997.
• K. Uniłowski: „Dziennik” Witolda Gombrowicz. Rozproszenie „Ja”. W tegoż: Polska proza innowacyjna w perspektywie postmodernizmu. Katowice 1999. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 1753.
• A.M. Dąbrowska: Przeciwko śmierci. „Dziennik” Witolda Gombrowicz. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 2000 nr 37.
• S. Szubert: Filozofia „Dzienników” Witolda Gombrowicza. „Topos” 2000 nr 2.
• L. Tarnasinska: Okrema deržava v ogni osoby. Nad „Ščodennikom” Vitol'da Gombroviča. W: Sezon ličnosti. Pariz, Lviv, Cvikau 2001.
• G. Gugulski: Die selbstdarstellung im Tagebuch. Am Beispiel des Tagebuchs Witold Gombrowicz. Wien: WUV Universitätsverlag 2002, 191 s.
• J. Beczek: Gombrowicz w poszukiwaniu Gombrowicza. Indywidualne sensy „Dziennika”. W: Czytane na nowo. Warszawa 2004.
• B. Gutkowska: „Nie chcę być falą, która uderza o skałę, chcę być (w Dzienniku) wodą, która sączy się, przecieka...”, czyli o „przełomie” 1956 roku w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza. W tejże: Odczytywanie śladów. Katowice 2005.
• K. Chmielewska: Poza granicami gatunku? „Dziennik” Witolda Gombrowicza. „Nauka” 2008 [nr] 4.
• Ł. Malinowski: Gombrowicz w labiryncie pożądania. „Mêlée” 2008 nr 2/3.
• M. Kopczyk: Przyczynek do tematu: przekład w systemie literatury. Przy okazji słoweńskiej wersji „Dziennika” Witolda Gombrowicza. „Przekłady Literatur Słowiańskich” 2009 t. 1 cz. 1.
• R. Pokrywka: Witold Gombrowicz als Verfasser und Held seines „Tagebuchs”. „Studia Germanica Resoviensia” 2010 z. 8.
• K. Chmielewska: Strategie podmiotu: „Dziennik” Witolda Gombrowicza. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2011, 211 s. Rozprawy Literackie, 87.
• S. Obirek: Gombrowicza zmagania z polskością w „Dzienniku”. „Czas Kultury” 2011 [nr] 6.
• P. Rodak: Forma obecności. O „Dzienniku” Witolda Gombrowicza. W tegoż: Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku: (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński). Warszawa2011. Communicare: historia i kultura.
• S. Schahadat: Polak w Niemczech: Witold Gombrowicz w Berlinie; S. Mandolessi: „Heterotopia” i literatura narodowa w „Dzienniku argentyńskim” Witolda Gombrowicza. Tłumaczenie z hiszpańskiego N. Gendaj. „Rocznik Komparatystyczny” 2011.
• M. Więckiewicz: Dekonstrukcja dziennika. Na przykładzie strategii pisarskiej Witolda Gombrowicza. „Media, Kultura, Komunikacja Społeczna” 2011 nr 7.
• M. Wiśniowska: Strategie translatorskie w przekładach „Dziennika” Witolda Gombrowicza na język niemiecki. [Praca magisterska na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza]. Poznań 2011, 205 s., wyd. jako dokument elektroniczny: [dostęp 18 września 2019]. Dostępne w Internecie: zob. link, wersja angielska: Strategies applied in German translations of Witold Gombrowicz's Diary. Saarbrücken 2013.
• M. Kowalska: „Dziennik” jako Gombrowiczowska menippea. „Pamiętnik Literacki” 2012 z. 3.
• D. Walczak: Każdy ma swoją Itakę. Bobkowski i Gombrowicz: dwa dzienniki, dwie wolności. „Roczniki Hummanistyczne” 2012 z. 1 [dot. też: A. Bobkowski: Szkice piórkiem].
• E. Pieszak: Między młodym a Bogiem, między „Kronosem” a „Dziennikiem”. Gombrowicz i pełna świadomość czynów, czyli prawda, której nie ma. „Sensus Historiae” 2013 nr 2.
• G. Jankowicz: Gombrowicz – loading. Esej o formie życia. Wrocław: Teatr Polski; Książkowe Klimaty 2014, 151 s. „Poczekalnia. 0” [dot. też: Kronos].
• Ł. Tischner: Zagadka domu Pueyrredóna. Wokół „Dzienników” Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 2014 z. 3 [dot. też: Kronos].
• K. Bartczak: Wielość literatury i autokreacja w warunkach Realnego. Systemy prozy w „Kronosie”, „Dzienniku” i „Kosmosie” Witolda Gombrowicza. „Arterie”, Łódź 2015 nr 2.
• A.J. Kuharski: Witold Gombrowicz: dziennik dramaturga. W: W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny. Kraków 2015.
• K. Orlińska: Gombrowicz w Berlinie. O dwóch przekładach Berliner Notizen; K. Zapała: Ile Gombrowicza w Gombrowiczu? Analiza porównawcza stylu „Dziennika” i „Kronosu”; D. Świtkowska: Prywatność v. intymność? „Dziennik” i „Kronos” Witolda Gombrowicza w perspektywie kategorii przestrzeni autobiograficznej. W: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• E. Turzyńska: Witold Gombrowicz i egzystencjalizm ateistyczny. „Zapiski z Pogranicza” 2015 z. 2.
• S. Wróbel: Co to jest dziennik? Wstęp do lektury dzienników Witolda Gombrowicza i Sławomira Mrożka. „Twórczość” 2015 nr 6, przedruk i przekład angielski: What Is a Diary? Introduction to the Reading of Witold Gombrowicz’s and Sławomir Mrożek’s Diaries. „Pamiętnik Literacki” 2017 z. 1.
• Ch. Estrade: El diario de Witold Gombrowicz como dispositivo literario. W: Diarios latinoamericanos del siglo XX. [Red.:] A. Gallego Cuiñas, C. Estrade, F. Idmhand. Bruxelles 2016.
• A. Fiała: Autoafirmacja Gombrowicza w „Dzienniku” i „Kronosie”. W: Mądrość literatury. Lublin 2016.
• W. Kaute: Polska i Polacy a „duch” nowożytności w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza. „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2016 t. 12.
• E. Kobyłecka-Piwońska: „Dziennik argentyński” czyli Jakiego Gombrowicza czyta się w Buenos Aires? „Teksty Drugie” 2016 nr 1.
• M. Pańczak: Walka o wizję świata: ujawnienia diarysty Gombrowicza. „Autobiografia” 2016 nr 2.
• A. Podemska-Kałuża: Dwudziestowieczne dzienniki pisarskie świadectwami doświadczeń emigracyjnych W: Polskie obywatelstwo na emigracji. Poznań 2016 [dot. także: A. Bobkowski: Szkice piórkiem; J. Lechoń: Dziennik].
• M. Posledova: Možet li nastoâŝaâ literatura byt' političnoj? (Miloš, Gombrovič i „Poraboŝennyj razum”) W: Tradycja i współczesność w języku i literaturze. Poznań 2016 [dot. też: C. Miłosz: Zniewolony umysł].
• M. Łuczewski: Wojtyła – Gombrowicz. Dwa oblicza dojrzałości. W: Polacy i Polska wobec wyzwań dojrzałości. Po XI Kongresie Obywatelskim. Gdańsk 2017 [dot. także: K. Wojtyła: Myśląc ojczyzna].
• B. Muilwijk: Witold Gombrowicz' Tagebücher. Zwei Arten autobiographischen Erzählens. W: Beiträge zur XI. Internationalen Slavistischen Konferenz. Hamburg 2017.
• T.K. Bhambry: The voyage as a Journey of the imagination. Gombrowicz's „Rio Parana diary”. W: Gombrowicz: désemparé = bewildered. Montréal 2018 [dot. m.in.: Dziennik; Kronos].
• A. Ubertowska: Fałda i „queer”. Natura jako scena homoerotyczna. „Wielogłos” 2018 [nr] 4.
• A. Karpowicz-Zbińkowska: Logika rozwoju muzyki. „Christianitas” 2019 nr 75/76 [dot. m.in. uwag W. Gombrowicza w „Dzienniku” na temat muzyki].
• P. Świercz: Between realism and nominalism: Gombrowicz and the debate on Polish and European archetypes of political culture. „Horyzonty Polityki” 2019 nr 33.
Kronos
• M. Bielecki: Dyskrecja i obsceniczność. Prolegomena do lektur „Kronosa” Witolda Gombrowicza; M. Wyka: Parę uwag o „Kronosie”. „Autobiografia. Literatura, kultura, media” 2013 nr 1.
• J. Cieślak: Z kim sypiał Witold; M. Cieślik: Gombrowicz bez formy. „Rzeczpospolita” 2013 nr 115.
• J. Franczak: Operacja Kronos: intymny dziennik Witolda Gombrowicza. „Tygodnik Powszechny” 2013 nr 20, przedruk w: Zamieranie fikcji. Katowice 2014 s. 15-24.
• A. Horubała: Gombrowicz wielki, Gombrowicz żałosny. „Do Rzeczy” 2013 nr 7.
• I. Iwasiów: Czekanie. „Tygodnik Powszechny” 2013 nr 26 dod. „Książki w Tygodniku”.
• M. Lachman: Prywatny Gombrowicz w publicznej domenie. „Dialog” 2013 nr 2.
• M.P. Markowski: Mieszczaństwo kontratakuje. Wszyscy się mylą w sprawie „Kronosa”. „Tygodnik Powszechny” 2013 nr 24.
• E. Morawiec: Money, Money, czyli Gombrowicz goły, owrzodzony, astmatyczny. „Tygodnik Solidarność” 2013 nr 28.
• M. Nowicki: Nagi Gombrowicz. „Newsweek Polska” 2013 nr 19.
• E. Pieszak: Między młodym a Bogiem, między „Kronosem” a „Dziennikiem”. Gombrowicz i pełna świadomość czynów, czyli prawda, której nie ma. „Sensus Historiae” 2013 nr 2.
• A. Sinkowski: Gombrowicz zakłada profil na Twitterze; K. Koehler: Gombrowicz: nuda: nuda: co dalej? „Fronda” 2013 nr 68.
• T. Sobolewski: Gombrowicz każe: Tańcz! „Gazeta Wyborcza” 2013 nr 111.
• K. Suchanow: Gombrowicz o Witoldzie G. „Polityka” 2013 nr 21.
• A. Tetera: KRONO-Sinusoida. „Wyspa” 2013 nr 3.
• J. Drzewucki: Niewiele wiem, nic nie robię, śmierć coraz bliżej. (Tydzień nad „Kronosem” Gombrowicza). W: Stan skupienia. Teksty o prozie. Szczecin-Bezrzecze 2014.
• G. Jankowicz: Gombrowicz – loading. Esej o formie życia. Wrocław: Teatr Polski; Książkowe Klimaty 2014, 151 s. Poczekalnia 0 [dot. też: Dziennik].
• Ł. Tischner: Zagadka domu Pueyrredóna. Wokół „Dzienników” Gombrowicza. „Pamiętnik Literacki” 2014 z. 3 [dot. też: Dzienniki].
• Ł. Tischner: Kronos, czyli mistyka i ruina życia; K. Bartczak: Wielość literatury i autokreacja w warunkach Realnego. Systemy prozy w „Kronosie”, „Dzienniku” i „Kosmosie” Witolda Gombrowicza. „Arterie”, Łódź 2015 nr 2.
• G. Tomicki: Po „Kronosie”. „Twórczość” 2015 nr 8.
• K. Zapała: Ile Gombrowicza w Gombrowiczu? Analiza porównawcza stylu „Dziennika” i „Kronosu”; A. Spólna: „...jeśli nie zachwyca”: głosy recenzentów po publikacji „Kronosu” Witolda Gombrowicza w świetle genologii i teorii odbioru; D. Świtkowska: Prywatność v. intymność? „Dziennik” i „Kronos” Witolda Gombrowicza w perspektywie kategorii przestrzeni autobiograficznej; F. Mazurkiewicz: Kronos na brygu Banbury. W: Gombrowicz z przodu i z tyłu. Radom 2015.
• A. Fiała: Autoafirmacja Gombrowicza w „Dzienniku” i „Kronosie”. W: Mądrość literatury. Lublin 2016.
• T.K. Bhambry: The voyage as a Journey of the imagination. Gombrowicz's „Rio Parana diary”. W: Gombrowicz: désemparé = bewildered. Montréal 2018 [dot. też.: Dziennik].
• M. Okłot: „„Kronos”: the real life of Witold Gombrowicz. W: Gombrowicz: désemparé = bewildered. Montréal 2018.
• M. Peroń: „Kronos” Witolda Gombrowicza. Dziennik „najbliżej siebie”. W: Czytanie współczesności. 2. Lublin 2019.
• N. Pielacińska: Prześwietlanie „Dzienników” w „Gombrowicz, este hombre me causaproblemas” Juana Carlosa Gómeza. „Autobiografia. Literatura, kultura, media” 2019 nr 2.
Listy 1950-1969. [Autorzy:] J. Giedroyc, W. Gombrowicz
• A. Bodegård; F.M. Cataluccio. Tłumaczenie: Z. Kruszyński; J. Uszyński. „Zeszyty Literackie” 1995 nr 49.
• E. Górka: Problem literatury emigracyjnej na przykładzie korespondencji Jerzego Giedroycia z Witoldem Gombrowiczem. W: Literatura współczesna w edukacji polonistycznej. T. 1. Analizy i (re)interpretacje. Rzeszów 2017.
Błądzenie
• M. Andrzejak-Nowara: Witkaco-Gombrowiczowskie tęsknoty i pragnienia, czyli Od metafizyki do estetyki. Interpretacje Jerzego Jarockiego. W: Przyjemności duchowe i cielesne w kulturze na przestrzeni dziejów. Lublin 2016 [dot. m.in.: Błądzenie].
