BIO
Urodzony 25 lutego 1907 w Wilnie; syn Mikołaja Gołubiewa, urzędnika, i Antoniny z Wiszniewskich. Uczęszczał do Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. Był członkiem redakcji szkolnych pisemek „Hejnał” (1925; tu też humoreska pod pseudonimem Sztubak) i „Ogniwa” (1925/26; tu też proza pod pseudonimem Kazimierz Łubi). Po zdaniu matury w 1925 studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego początkowo fizykę i astronomię, później filologię polską i historię; w 1933 uzyskał magisterium w zakresie historii. W okresie studiów brał czynny udział w studenckim życiu naukowym i literackim. Działał w Kole Filozoficznym i Kole Naukowym Historyków, należał do Stowarzyszenia Młodzieży Akademickiej Odrodzenie. Współpracował z redakcją „Wolnej Trybuny Akademickiej” (ok. 1931), należał do założycieli grupy Żagary i do redakcji jej czasopisma „Żagary” (1931-32), redagował dodatek do „Słowa” pt. „Wilcze Zęby”. Od 1932 pracował kolejno jako nauczyciel historii początkowo w Gimnazjum oo. Marianów w Drui nad Dźwiną, potem w Wilnie w Gimnazjum oo. Jezuitów i w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta, jako dziennikarz w redakcji „Kuriera Wileńskiego” (tu też teksty pod pseudonimem W. Toll), sekretarz adwokacki, referent prasowy i oświatowy w Izbie Przemysłowo-Handlowej. Równocześnie kontynuował twórczość literacką i publicystyczną. W 1932-36 był redaktorem miesięcznika Porozumienia Katolickich Stowarzyszeń (później miesięcznika Młodych Katolików) „Pax”. Współpracował z Rozgłośnią Wileńską Polskiego Radia jako autor felietonów literackich, reportaży, komentarzy politycznych, społecznych, kulturalnych i obyczajowych pt. Lornetujemy świat. Rozpoczął pracę nad powieścią Bolesław Chrobry. Po wybuchu II wojny światowej podjął nieudaną próbę przedostania się przez Łotwę na Zachód; od jesieni 1939 przebywał w Rydze. Powróciwszy w lecie 1940, mieszkał w okresie Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Kunach, a od zimy 1940/41 w Kolonii Wileńskiej (4 km od Wilna). Utrzymywał się z pracy fizycznej zatrudniony jako wozak, a potem stróż nocny w składzie drewna. Równocześnie kontynuował pracę nad powieścią Bolesław Chrobry. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Ukropiszkach pod Oszmianą (w folwarku żony) i zajmował się gospodarstwem oraz wyrobem zabawek na sprzedaż. Uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Po zakończeniu wojny przyjechał do Łodzi. W styczniu 1946 zamieszkał w Krakowie w związku z podjęciem pracy w redakcji „Tygodnika Powszechnego”, której członkiem był do końca życia (z wyjątkiem okresu 1953-56, gdy pismo zostało zawieszone, a następnie przekazane Stowarzyszeniu Pax). W piśmie tym publikował (zwłaszcza w latach pięćdziesiątych) liczne artykuły, recenzje i felietony, m.in. cykle: Spotkania literackie (1949-52, 1958 też pod pseudonimem Goa), Spotkania teatralne, Kartki z nad jezior (1958, 1960-61), Listy z Gorców (1960), 1000 lat między Wschodem i Zachodem (1960). Współpracował także z miesięcznikiem „Znak” (w 1949-52 członek zespołu redakcyjnego). W styczniu 1976 zaprotestował, we wspólnym z Hanną Malewską liście, przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W tymże roku otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku, a w 1977 nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1955) i Krzyżem Komandorskim (1975) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 czerwca 1979 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Salwatorskim.
Twórczość
1. Mędrcy na arenie. [Powieść]. „Pax” 1935 nr 2-10, 13-18. Wyd. osobne Wilno: Towarzystwo Wydawnicze Pogoń 1935 [właśc. 1936], 121 s.
2. Bolesław Chrobry. [Cykl powieściowy; cz. 1-4]. 1940-1974.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
[Cz. 1]. Puszcza. Powst. 1940-1944.
[Cz. 2]. Szło nowe. Powst. 1940-1944.
Wyd. łączne [cz. 1-2] Warszawa: Czytelnik 1947, 425 + 597 s. Wyd. 2 tamże 1948.
Wyd. osobne fragmentów [cz. 1] pt. Zdobycie Jomsborga. Warszawa: Czytelnik 1951, 128 s.
[Cz. 3]. Złe dni. T. 1-2. [Warszawa:] Czytelnik 1950, 449 + 501 s.
Wyd. osobne fragmentów pt. Poselstwo Taginona. Warszawa: Wydawnictwo MON 1951, 173 s.
Wyd. łączne [cz. 1-3]: wyd. 3 przejrzane [cz. 3 t. 1-2 jako wyd. 2 przejrzane] Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1952; wyd. 4 [cz. 3 t. 1-2 jako wyd. 3] tamże 1954.
[cz. 4]. Rozdroża. T. 1-2. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1954, 1955, 423 + 520 s.
Wyd. łączne [cz. 1-4]: wyd. 4 poprawione przez autora [cz. 4 t. 1-2 jako wyd. 2] Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1956; wyd. 5 [cz. 4 t. 1-2 jako wyd. 3] tamże 1970-1971; Warszawa: Świat Książki 1999.
[Cz. 5]. Wnuk. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1974, 149 s.
Wyd. łączne [cz. 1-5]: wyd. 6 tamże [cz. 1-2] 1974, [cz. 3-5] 1981; tamże [cz. 1-2] 1980, [cz. 3-5] 1986; tamże [z diapozytywów cz. 1-2] 1986.
3. Listy do przyjaciela. Gdy chcemy się modlić. Powst. 1952. Wyd. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1955, 330 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1956; wyd. 3 Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1959, tamże 1987.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
4. Poszukiwania. [Szkice]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1960, 356 s.
Zawartość
5. Na drodze. Opowiadania. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1966, 321 s.
Zawartość
6. Unoszeni historią. [Szkice]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1971, 378 s.
Zawartość
7. Największa przygoda mego życia. Lata nad „Bolesławem Chrobrym”. Powst. ok. 1974. Wyd. z posłowiem A. Doroszewskiej. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1981, 455 s.
Zawartość
8. Świadkowie przemian. [Szkice]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1974, 315 s.
Zawartość
9. W żółtej poczekalni dworcowej pod zegarem. Opowieść polemiczna. Powst. przed 1974. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 218 s.
10. Szaja Ajzensztok. Trzy świeczniki siedmioramienne. [Udramatyzowana kronika]. Powst. przed 1975. Wyd. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1984 [właśc. 1985], 277 s.
Zawartość
11. Spotkania na Świętokrzyskiej. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 261 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
12. W dolinie dwu rzek. [1]. Kazimierzówka. Fragment „Tygodnik Powszechny” 1977 nr 19-24. Powst. całości 1977-1979. Wyd. osobne pt. Kazimierzówka. O inspiracji literackiej, zawiłościach drogi ludzkiej i o baśniowej Szklanej Górze. Posłowie: M. Łotyszowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 197 s.
Zawartość
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL 1956, 1966.
Autor o sobie
Wywiady
Słowniki i bibliografie
Ogólne
Książki
Artykuły
Bolesław Chrobry
Zob. też Autor o sobie.