BIO

Urodzony 21 października 1908 w Zagórzu pod Sanokiem w rodzinie inteligenckiej; syn Józefa Gołębiowskiego i Teresy z domu Riegler. Do szkoły średniej uczęszczał we Lwowie; w 1928 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum im. T. Kościuszki. W tymże roku debiutował nowelą pt.Opłatek, opublikowaną w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” (nr 42). Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Po uzyskaniu magisterium w 1934 uczył w Liceum im. J. Zamoyskiego w Lublinie. Równocześnie kontynuował twórczość literacką i naukową, przygotowując od 1938 pracę doktorską pod kierunkiem prof. Juliusza Kleinera. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej jako żołnierz 44. Pułku Piechoty. W listopadzie 1939 został przez Niemców aresztowany wraz z grupą nauczycieli Prywatnego Gimnazjum Mechanicznego im. S. Syroczyńskiego w Lublinie i był więziony w zamku (do marca 1940) jako zakładnik. Po zwolnieniu podjął pracę w Izbie Przemysłowo-Handlowej i w Szkole Budownictwa. Poszukiwany przez gestapo, ukrywał się od września 1942 do lipca 1944 we wsiach Wojciechów i Niemce pod Lublinem. W tym czasie uczestniczył w tajnym nauczaniu. Po wyzwoleniu kontynuował pracę pedagogiczną, literacką i naukową. W 1944-45 był dyrektorem gimnazjum w Janowie Lubelskim, a następnie nauczycielem języka polskiego w szkołach średnich (m.in. w Liceum im. J. Zamoyskiego) w Lublinie, gdzie również kierował w 1951 Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym dla Polonistów. Należał do Nauczycielskiego Klubu Literackiego w Lublinie. W 1946 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich; ZLP). Od 1947 do końca 1952 był też kierownikiem literackim Teatru Muzycznego w Lublinie. Opracował kilka adaptacji operetek i oper komicznych. Kontynuując pracę naukową uzyskał w 1949 stopień doktora nauk humanistycznych w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na podstawie pracy Sebastian Fabian Klonowic jako poeta rzeczywistości (promotor prof. J. Kleiner). W następnych latach ogłaszał powieści, wiersze, fragmenty utworów dramatycznych, artykuły, recenzje i przekłady, m.in. na łamach „Kameny” (od 1952). W 1956-57 był prezesem Oddziału Lubelskiego ZLP. Otrzymał dwukrotnie (1956, 1973) nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej za całokształt twórczości. W 1973-74 odbył podróże do Francji, Włoch i Anglii. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1956) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), którego przyjęcia odmówił ze względów politycznych. Zmarł 12 stycznia 1986 w Lublinie.

Twórczość

1. Izio. Powieść. Ilustrowany Kurier Codzienny 1937 nr 114-212.

Nagrody

Nagroda w konkursie „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w 1937.

2. Magda. (Sztuka sceniczna). Światło 1946 nr 12 s. 1-5. Prapremiera: Lublin, Teatr Muzyczny 1947.

Sztuka odznaczona w konkursie dwutygodnika „Światło” w 1946.

3. W on czas... Wiersze wojenne z lat 1939-1945. Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1946, 32 s.

4. Złote Gdańska klucze. Poemat sceniczny. Powst. przed 1947.

Nagrody

Nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku w 1947.

5. Bajki. Tomik 1. Lublin: Związek Zawodowy Literatów Polskich 1948, 16 s.

6. Sebastian Fabian Klonowic — poeta rzeczywistości. Monografia. (Praca doktorska). Powst. 1948. Streszczenie pt. Sebastian Fabian Klonowicz — lubelski poeta postępu XVI w.Sztanda Ludu” 1951 nr 130.

7. Giordano Bruno. (Dramat w 5 aktach). Powst. przed 1953. [Inf. autora]. Druk fragmentów: II Akt. „Kamena” 1953 nr 4 s. 12-17.

8. Dożywocie pana Woyszy. Powieść historyczna. Warszawa: Czytelnik 1955, 335 s.

9. Mistrz Twardowski. Libretto widowiska muzycznego. [Współautor:] P. Bem. Prapremiera: Lublin, Operetka 1956. Druk fragmentów „Kamena” 1958 nr 3/4 s. 9.

10. Pedagog. Sztuka współczesna w 5 aktach i 6 odsłonach. Powst. przed 1956. [Inf. autora]. Druk fragmentów „Kamena” 1956 nr 1 s. 25-35.

11. Przygody królewskiego piechura. Opowieść historyczna. Warszawa: Czytelnik 1956, 213 s.

12. Flisacy. [Powieść]. Powst. przed 1957. Druk fragmentów: „Kamena” 1957 nr 1/2 s. 3, nr 12 s. 4; „Kalendarz Lubelski” 1958 s. 214-216.

13. Zygmunt August. Żywot ostatniego z Jagiellonów. Warszawa: Czytelnik 1962, 428 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione 1968, wyd. 3 1977.

14. Kapitan Cook. Opowieść biograficzna. Warszawa: Czytelnik 1964, 294 s.

15. Przygoda dra Hiacynta. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1979, 125 s.

Adaptacje

Kraina uśmiechu. Libretto: V. Leon, L. Herzer, F. Lohner. Adaptacja: E. Gołębiowski. Muzyka: F. Lehar. Wystawienie: Lublin, Teatr Muzyczny 1951.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1953, 1956, 1962, 1976.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
W. Michalski: Gołębiowski Eugeniusz. W: Słownik biograficzny miasta Lublina. T. 1. Lublin 1993.

Ogólne

Artykuły

J. Seredyńska: 40 lat twórczej pracy Eugeniusza Gołębiowskiego. Sztandar Ludu 1968 nr 250.
Z. Strzałkowski: Eugeniusz Gołębiowski. Głos Nauczycielski 1968 nr 47.
J. Smolarz: Kształty historii. W: Lubartów i Ziemia Lubartowska. Lublin 1980.
Z. Mikulski: Był z nami Woysza... Kamena 1986 nr 3.
I. Paprocka: Eugeniusza Gołębiowskiego widzenie historii. W: Polska powieść historyczna XX wieku. Lublin 1990.
H. Makarski: Eugeniusz Gołębiowski — pisarz świadomości historycznej. W: Almanach Nauczycielskiego Klubu Literackiego im. Józefa Czechowicza w Lublinie. Cz. 2. Eseje. Lublin 1991 [2].