BIO

Urodzony 13 maja 1934 w Rozmierzy (Opolskie); syn Józefa Goczoła, cieśli, i Emilii z Gawlików. Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Rozmierzy, gdzie uczęszczał najpierw do szkoły niemieckiej, a następnie polskiej. Po wojnie, w 1953 zdał maturę w Liceum Administracyjno-Handlowym w Strzelcach Opolskich. W 1953-56 pracował kolejno jako księgowy w państwowych gospodarstwach rolnych, jako magazynier w fabryce obuwia oraz w Zarządzie Powiatowym Związku Młodzieży Polskiej (którego był członkiem) w Strzelcach Opolskich. W 1956-58 odbywał zasadniczą służbę wojskową. Debiutował w 1957 wierszami Czarny deszcz, Nim wysoka kruchta nocy i Wiersz o zamordowanej miłości, ogłoszonymi w Almanachu artystycznym 1957 wydanym w Opolu. W 1958 powrócił do pracy w fabryce obuwia jako urzędnik w dziale ekonomicznym. Od 1960 studiował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, w 1965 uzyskał stopień magistra filologii polskiej. Równocześnie rozwijał twórczość literacką; wiersze i fragmenty prozy oraz recenzje literackie i tłumaczenia wierszy z literatur obcych publikował m.in. w „Odrze” (1958-59), „Trybunie Opolskiej” (1958-69; tu w 1967-68 cykl felietonów pt. Kartki znad Ronda), „Kalendarzu Opolskim” (1962-70). W 1963 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP; w 1971 prezes Oddziału Opolskiego). W 1965-70 był publicystą dwutygodnika społeczno-kulturalnego „Poglądy” (w którym drukował swoje utwory do 1979). Publikował też na łamach „Tygodnika Kulturalnego” (1966-74, 1982, 1984), „Życia Literackiego” (1968-85, z przerwami), „Faktów i Myśli” (1969-72) oraz „Miesięcznika Literackiego” (1969-88, z przerwami). Otrzymał nagrodę literacką Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Opolu (1967). W 1969 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1970 rozpoczął pracę w redakcji miesięcznika społeczno-kulturalnego „Opole”: w 1970-72 jako sekretarz, 1972-75 jako zastępca redaktora naczelnego, od 1975 jako redaktor naczelny; publikował tu też w 1971-88 m.in. wiersze, artykuły i recenzje literackie, przekłady poezji z języka niemieckiego (podpisane też: j.g., jg), w 1985-86 cykl felietonów wstępnych pt. Z perspektywy miesiąca. Jednocześnie ogłaszał też wiersze, prozę, artykuły i recenzje oraz przekłady literackie w „Poezji” (1971-73, 1988), „Trybunie Opolskiej” (1973-74, 1981-83; tu m.in. w 1973 cykl felietonów i recenzji pt. Od soboty do soboty) oraz „Trybunie Odrzańskiej” (1976-81; od 1977 stały cykl felietonów pt. Półwieś). Otrzymał nagrodę im. S. Piętaka (1974) oraz ponownie nagrodę literacką WRN w Opolu (1978). W 1982 został członkiem Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, następnie był posłem na Sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej IX i X kadencji. W 1983-86 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W 1985 otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Od 1986 pełnił funkcję prezesa Oddziału Opolskiego nowego ZLP, a od 1989 był członkiem Zarządu Głównego Związku. W 1994 został prezesem Opolskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego. Odznaczony odznaką Zasłużonemu Opolszczyźnie (1976). Zmarł 22 lutego 2018 w Opolu; pochowany tamże na cmentarzu na Półwsi.

Twórczość

1. Małgorzata. [Wiersze]. Opole: Redakcja Audycji Rozgłośni Polskiego Radia 1961, [8] k.

2. Topografia intymna. [Wiersze]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1961, 34 s.

3. Sprzed drzwi. [Wiersze]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1969, 39 s.

4. Manuskrypt. [Wiersze]. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974, 77 s.

5. Poezje wybrane. Wybór i wstęp autora. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985, 173 s.

Adaptacje

sceniczne

Inscenizacja utworów poetyckich pt.: Pod krzykiem gawronów. Scenariusz: J. Feusette. Wystawienie: Opole, Teatr im. J. Kochanowskiego 1987.

6. Znad Odry. Wybór wierszy. Mississauga, Ontario: Silican House 1996, 18 s.

7. Zapisy śladowe. [Wiersze]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1999, 63 s.

8. Na brzozowej korze. [Szkice literackie]. Opole: Miejska Oficyna Wydawnicza przy Miejskiej Bibliotece Publicznej 2000, 154 s.

Montaże utworów

Mój Śląsk. Oprac.: B. Nierenberg. Telewizja Polska 1988.

Przekłady

1. Heinz Piontek — życie i dzieło. Przeł.: J. Goczoł (proza), A. Lam (poezja). Opole: Konwersatorium im. J. von Eichendorffa 2004, 183 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989, 2004.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

J. Neuberg: Jan Goczoł. Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smolki na zlecenie Wydziału Kultury i Sportu Urzędu Wojewódzkiego 1998, 76 s.

Artykuły

B. Żurakowski: Paradoks jednej poezji. Poglądy 1978 nr 6.
B. Żurakowski: Paradoks „źródeł gorących. W tegoż: Paradoks poezji. Kraków 1982.
Z. Żbikowski: Rzeczy Goczołowe. Radar 1985 nr 36.
J. Marszałek: Goczoł. Rzeczywistość 1986 nr 27.

Topografia intymna

E. Czaplejewicz: Nadmiar metafory. Twórczość 1963 nr 1.

Sprzed drzwi

B. Żurakowski: Autentyzm otwarty. Poglądy 1969 nr 22.

Manuskrypt

T. Kijonka: Prawdy męskiego wieku. Poglądy 1975 nr 2.

J. Prevért: Poezje wybrane

Cz. Sobkowiak: Poczucie obcości. Nowe Książki 1986 nr 6.
J. Neuberg: Ten mężczyzna kiedyś był mną. Opole 1988 nr 5.

Zapisy śladowe

T. Kijonka: Znakiem Słowa. Śląsk 2001 nr 12 [dot. też: Na brzozowej korze].

Na brzozowej korze

T. Kijonka: Znakiem Słowa. Śląsk 2001 nr 12 [dot. też: Zapisy śladowe].