BIO

Urodzony 3 września 1892 w Sierakowie; syn Antoniego Gładysza, piekarza, i Teodozji z Sokołowskich. Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Gnieźnie, które ukończył w 1911. Następnie kształcił się w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie. Po otrzymaniu w 1916 święceń kapłańskich był kolejno wikariuszem w Poznaniu (1916-18; w kościele św. Marcina) i w Szkaradowie pod Rawiczem (1918). W 1919 brał udział w powstaniu wielkopolskim, służąc ochotniczo jako kapelan w 10. Pułku. Po powrocie z wojska był katechetą w liceum i gimnazjum żeńskim w Ostrowie Wielkopolskim, skąd w 1922 przeniesiono go do Poznania, powierzając probostwo nowo utworzonej parafii św. Antoniego w Poznaniu-Starołęce. W tymże roku podjął studia na Uniwersytecie Poznańskim (UPozn.) w zakresie filologii polskiej i klasycznej oraz muzykologii. W 1926 uzyskał tytuł doktora na podstawie rozprawy pt. X. Maciej Kazimierz Sarbiewski a reforma hymnów brewiarzowych za czasów papieża Urbana VIII. W następnych latach rozwijał działalność naukową. Od 1928 był członkiem i jednocześnie sekretarzem Komisji Teologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1932 habilitował się na UPozn. i jako docent łacińskiej filologii średniowiecznej objął tamże kierownictwo nowo utworzonej katedry tej specjalności. Obok działalności dydaktycznej (wykłady i ćwiczenia do 1939) kontynuował prace badawcze, których wyniki przedstawiał w Komisji Teologicznej i KomisjiFilozoficznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Rozprawy, artykuły, recenzje i sprawozdania w języku polskim, francuskim i niemieckim publikował ponadto m.in. w pismach: „Ateneum Kapłańskie”, „Eos”, „Kronika Miasta Poznania”, „Kwartalnik Klasyczny”, „Mysterium Christi”, „Pamiętnik Literacki”, „Przegląd Katolicki”, „Przegląd Klasyczny”, „Przegląd Teologiczny” (późniejsze „Collectanea Theologica”), „Theologische — Praktische Quartalschrift” (Linz). Po wybuchu II wojny światowej nadal przebywał w Poznaniu. Aresztowany przez gestapo w lipcu 1941 za kolportaż konspiracyjnej prasy polskiej, był więziony kolejno w Poznaniu, Wronkach, Zwikau i Rawiczu (tu pracował jako tłumacz w drukarni). W grudniu 1942 został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen, do pracy w kamieniołomach. Zmarł tamże 19 czerwca 1943.

Twórczość

1. Życiorysy wybitnych świętych z uwzględnieniem ich symboliki. Oprac. [i przedmowa:] B. Gładysz. Poznań, Warszawa: Księgarnia św. Wojciecha [1921], XVI, 160 s.

Zawartość

Zawiera noty o świętych w porządku rozdziałów: Chrześcijańska starożytność: Czasy apostolskie (wiek I); Czasy męczeńskie (wiek II i III); Rozszerzenie Kościoła (wiek IV-VIII). — Wieki średnie: Nawrócenie Słowian (wiek IX-XI); Wzrost potęgi świeckiej papiestwa (wiek XI-XIII); Zanik potęgi świeckiej papiestwa (wiek XIV-XV). — Dzieje nowoczesne: Przewrót religijny (wiek XVI); Czasy nowsze (wiek XVII-XIX); Dodatek.

2. X. Maciej Kazimierz Sarbiewski a reforma hymnów brewiarzowych za czasów papieża Urbana VIII. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1927, 122 s. Prace Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 3 z. 3.

Rozprawa doktorska.

3. Officium in gratiarum actione pro victoria Chocimensi. W historycznym rozwoju przedstawione z uwzględnieniem dwóch nieznanych druków liturgicznych z XVII w. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1928, 62 s. Prace Komisji Teologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 1 z. 2.

4. Dogmatyczne teksty w poetyckich utworach Seduliusa. Studium z historii dogmatów V wieku. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1930, 120 s. Prace Komisji Teologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 1 z. 4.

5. De extremìs quibus Seduliana carmina ornantur verborum syllabis inter se consonantibus. Lwów: Societatem Philologam Polonorum 1931, 155 s.

6. Liturgiczne znaczenie hymnów brewiarzowych. [Studium]. Poznań: Drukarnia św. Wojciecha 1936, 20 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

O języku łacińskich hymnów z polskich źródeł. W: Księga pamiątkowa ku uczczeniu trzydziestoletniej pracy naukowej i nauczycielskiej Stanisława Dobrzyckiego. Poznań 1928 s. 70-81.
Einige Beiträge zur Geschichte der lateinischen Hymnendichtung in Polen. Theologische-Praktische Quartalschrift”, Linz 1930 nr 4 s. 561-577.
O łacińskich hymnach kościelnych z polskich źródeł średniowiecznych. Przegląd Teologiczny 1930 z. 2 s. 105-134.
Dzisiejsza hymnodia kościelna w historycznym swym rozwoju. Ateneum Kapłańskie 1932 t. 30 z. 4 s. 366-377.
Eléments classiques et postclassiques de l'oeuvre de Bède „De arte metrica. Eos 1932/1933 t. 34 s. 319-343.
O łacińskich oficjach rymowanych z polskich źródeł średniowiecznych. Pamiętnik Literacki 1933 z. 3/4 s. 313-351.
Łacińskie sekwencje mszalne z polskich źródeł średniowiecznych. Ateneum Kapłańskie 1934 t. 33 z. 2 s. 105-119, t. 34 z. 3 s. 252-266, z. 4 s. 380-393; 1937 t. 40 z. 2 s. 148-165, z. 3 s. 265-279.
O studium łacińskiej filologii średniowiecznej w Polsce. (Potrzeba i zadanie). W: Munera philologica L. Ćwikliński [...] oblata. Poznań 1936 s. 381-390.
Walka z Terentiusem w klasztorze średniowiecznym. Przegląd Klasyczny 1936 z. 7/8 s. 545-568.
Konstantyn Wielki we współczesnej mu poezji. Collectanea Theologica”, Lwów 1937 t. 18 s. 63-100.

Przekłady

1. Hymny brewiarza rzymskiego oraz patronału polskiego. Przekł. i objaśnienia: B. Gładysz. Poznań, Warszawa, Wilno, Lublin: Księgarnia św. Wojciecha 1933, 319 s.
2. Motu proprio papieża Piusa X o muzyce kościelnej z 22 listopada 1903 r. Poznań: Związek Chórów Kościelnych Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej 1939, 30 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Polski słownik biograficzny. T. 8 cz.1. Wrocław 1960 (J. Dziech).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa, Poznań 1981 (K. Liman).
J. Bazydło: Gładysz Bronisław. W: Encyklopedia katolicka. T. 5. Lublin 1989.

Ogólne

Artykuły

R. Pollak: Ks. Gładysz Bronisław. Pamiętnik Literacki 1946.
J. Ujda: Ks. doc. dr Bronisław Gładysz — zasłużony badacz łacińskiej literatury średniowiecznej. Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1957 nr 1.
K. Liman: Prace poznańskich filologów klasyków nad średniowieczną i renesansową literaturą łacińską (1919-1969). Meander 1971 z. 2.