BIO
Born on 12 May 1946 in Warsaw; daughter of the social and political activist Edward Ochab, whose roles included serving as Chairman of the Council of State in the People's Republic of Poland (PRL) from 1964 to 1968, and Rozalia, née Bobrowicz. She was a pupil at the Narcyza Żmichowska Grammar School and later the Juliusz Słowacki Grammar School, both in Warsaw. She completed her advanced secondary education in 1963 and then studied Romance philology at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1968. She made her debut in 1974 with a co-translation from French, with Stanisław Cichowicz, of Constantin Ionescu Gulian's book Hegel ou la philosophie de la crise (published in Polish as Hegel, czyli filozofia kryzysu). Her first individual translation, a Polish version of Georges Simenon's La Folie de Maigret (Polish: Wariatka Maigreta), appeared in 1975. It was initially serialized in daily newspapers. She published further translations from French and English, including Polish versions of articles, essays and poems that appeared in periodicals including "Literatura na Świecie" (1976, 1986-87, 2000, 2003, 2008, 2011, 2014, and 2016), "Punkt" (1979), "Aneks" (London, 1984, 1987-88; as: M.L., M.Li, Maria Li), "Zeszyty Literackie" (Paris then Warsaw, 1988-89, 1998-2007, from 2015), and "Konteksty" (1995, 1997-99, 2011, and 2016), as well as in the international monthly "Le Monde Diplomatique" (2016). She joined the Association of Polish Writers (SPP) in 1996 and the Polish PEN Club in 2000. She is the recipient of numerous prizes for her translations, including the Pro Helvetia award of the Swiss Cultural Fund (1985), the Polish PEN Club prize (2001), the Paweł Hertz "Zeszyty Literackie" prize (2006), the Tadeusz Boy–Żeleński Translation Work Award of the President of Gdańsk (2015), and the "Mamut" (Mammoth) Special Award of the literary periodical "Literatura na Świecie" (2016). In 2017, she was made an Officer of the French Ordre des Arts et des Lettres (Order of Arts and Letters). She has a daughter, Karolina. Ochab lives in Warsaw.
Twórczość
Przekłady
1. C.I. Gulian: Hegel, czyli filozofia kryzysu. Z francuskiego przeł.: M. Ochab i S. Cichowicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1974, 594 s.
2. G. Simenon: Wariatka Maigreta. [Powieść]. „Głos Pracy” 1975 nr 93-154, „Trybuna Robotnicza” 1975 nr 96-126, „Gazeta Pomorska” 1975 nr 106-159, „Słowo Polskie” 1975 nr 144-258, „Echo Krakowa” 1975 nr 171-187. Wyd. osobne: Warszawa: Czytelnik 1976, 151 s. Seria z Jamnikiem.
3. F. Braudel: Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II. T. 1. Przeł.: T. Mrówczyński i M. Ochab [rozdział 5 cz. 1 przeł. S. Meller]. Wstępem opatrzyli B. Geremek, W. Kula. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1976, 683 s. Wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 2004. Historia Morska.
4. M. Pagnol: Mój dzielny tata. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1978, 175 s.
5. M. Aymé: Przechodzimur. Opowiadania. Warszawa: Książka i Wiedza 1979, 221 s. Koliber, 52.
6. R. Nelli: Życie codzienne katarów w Langwedocji w XIII w. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 215 s.
7. M. Edelman, H. Krall: Mémoires du Ghetto de Varsovie; Un dirigeant de l’insurrection raconte. [Wstęp:] P. Vidal-Naquet. [Przeł.:] P. Li, M. Ochab. [Paris:] Édition du Scribe 1983, 159 s. Collection Historie. Wyd. nast. tamże 1993. Wyd. oddzielne zob. poz. ↑, ↑.
Zawartość
Zawiera: M. Edelman: Le ghetto lutte; H. Krall: Prendre le bon Dieu de vitesse. – Tytuły oryginałów polskich: Getto walczy; Zdążyć przed Panem Bogiem.
8. C. Castoriadis: W obliczu wojny. Warszawa: Myśl 1986, 190 s.
Przekład podpisany: Maria Li.
9. P. Ricoeur: Symbolika zła. Przeł.: S. Cichowicz, M. Ochab. Warszawa: PAX 1986, 339 s. Wyd. 2 Warszawa: De Agostini we współpracy z Ediciones Altaya Polska 2002. Arcydzieła Wielkich Myślicieli.
10. F. Braudel: Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek. T. 1. Struktury codzienności. Możliwe i niemożliwe. Przeł.: M. Ochab i P. Graff. Wstęp i red. naukowa: J. Kochanowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1992, 551 s. Wyd. nast. tamże 2019.
11. A. Finkielkraut: Porażka myślenia. [Eseje]. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza 1992, 137 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2023. Biblioteka Myśli Współczesnej.
Praca z zakresu etnopsychologii.
12. Gombrowicz w Europie. Świadectwa i dokumenty 1963-1969. Oprac.: R. Gombrowicz. Przeł.: O. Hedemann, M. Ochab. Tekst polskiego wydania przejrzał J. Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993 , 423 s. Wyd. 2 poprawione tamże 2002.
13. P. Ariès: Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Gdańsk: Marabut 1995, 238 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z podtytułem: Dziecko i rodzina w czasach ancien regime’u. Warszawa: Aletheia 2010, 334 s., tamże wyd. 3 2022.
14. J. Delumeau: Wyznanie i przebaczenie. Historia spowiedzi. Gdańsk: Marabut 1997, 113 s.
15. Z. Milshtein: Koci chichot. Powieść z trzydziestoma trzema rysunkami autora. Warszawa: Sic! 1997, 143 s.
16. J. Starobinsky: 1789. Emblematy rozumu. [Szkice]. Warszawa: Czytelnik 1997, 161 s.
17. L. Carrington: Trąbka do słuchania. [Powieść]. Posłowie: A. Taborska. Piosenki i zagadki przeł. M. Lipszyc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998, 292 s. Wyd. 2 z posłowiem O. Tokarczuk: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2023. Inne Konstelacje Olgi Tokarczuk.
18. G. Bataille: Erotyzm. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 1999, 282 s. Przygody Ciała. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2007, wyd. 3 2015.
19. M. Leiris: Lustro tauromachii. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 1999, 52 s. Przygody Ciała.
20. M. Petrusewicz: Irlandzki sen. Życie Konstancji Markiewiczowej – komendantki IRA (1868-1927). Warszawa: „Twój Styl” 2000, 272 s.
21. J.-B. Botul: Życie seksualne Immanuela Kanta. [Szkice]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2002, 81 s.
22. M. Edelman: Mémoires du ghetto de Varsovie. [Przeł.:] P. Li, M. Ochab. [Wstęp:] P. Vidal-Naquet. Paris: Liana Levi 2002, 124 s. Zob. poz. ↑.
23. P. Hassner: Koniec pewników. Eseje o wojnie, pokoju i przemocy. Wybór i wstęp: A. Smolar. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, Sic! 2002, 258 s.
24. J. Semprún: Odpowiedni trup. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 2002, 155 s.
25. M. Toussaint-Samat: Historia naturalna i moralna jedzenia. Przeł.: A.B. Matusiak, M. Ochab. Warszawa: W.A.B. 2002, 667 s. Seria z Wagą. Wyd. 2 tamże 2015.
26. F. Augiéras: Podróż na górę Athos. [Reportaże]. Przeł.: J. Juryś, M. Ochab. Warszawa: „Twój Styl” 2003, 255 s. Wielki Wóz.
27. A. Glucksmann: Dostojewski na Manhattanie. Warszawa: Sic! 2003, 253 s.
Rozprawa na temat współczesnego nihilizmu.
28. Z. Milshtein: Śpiew psa. [Powieść]. Warszawa: „Twój Styl” 2003, 111 s.
29. G. Ceronetti: Milczenie ciała. Materiały do studiów medycznych. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 174 s. Przygody Ciała.
30. M. Pastoureau: Diabelska materia. Historia pasków i tkanin w paski. Warszawa: Oficyna Naukowa 2004, 143 s.
31. R. Caillois: W sercu fantastyki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2005, 177 s. Archiwum Wyobraźni.
32. J.-C. Izzo: Total Cheops. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2005, 238 s. Wyd. 2 tamże 2006. Mroczna Seria.
33. H. Krall: Prendre le bon Dieu de vitesse. [Przeł.:] P. Li, M. Ochab. [Paris:] Gallimard 2005, 138 s. Arcades, 81. Zob. poz. ↑.
34. V.S. Naipaul: Podróż karaibska do pięciu społeczeństw kolonialnych. Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc 2005, 338 s.
35. R. Queneau: Zazi w metrze. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2005, 150 s. Osiemdziesiąt Światów. Wyd. 2 poprawione tamże 2023.
Nagrody
Nagroda za przekład przyznana przez miesięcznik „Literatura na Świecie” w 2005.
36. J. Wullschläger: Andersen. Życie baśniopisarza. [Biografia]. Przeł. M. Ochab. Fragmenty baśni, listów i dzienników Ch. Andersena w przekł. B. Sochańskiej. Warszawa: W.A.B. 2005, 534 s.
37. R.H. van Gulik: Sędzia Di i złote morderstwo. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2006, 228 s.
38. J.-C. Izzo: Szurmo. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2006, 249 s. Mroczna Seria. Wyd. 2 tamże 2007. Lato z Kryminałem, 3.
39. F. Melquiot: Nad moim grobem noc nie zapadnie. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: M. Ochab, B. Schubert. Wystawienie (jako sztuka czytana): Reżyseria: A. Smolar. Warszawa, Teatr Rozmaitości 2006.
40. J. Starobinski: Wynalezienie wolności. 1700-1789. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2006, 249 s.
41. J. Clair: De immundo. Apofatyczność i apokatastaza w dzisiejszej sztuce. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2007, 101 s.
42. J. Le Goff, J.-L. Schlegel: O średniowieczu. Warszawa: Oficyna Naukowa 2007, 137 s. Chcemy Wiedzieć.
43. J.-C. Izzo: Solea. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2007, 205 s. Mroczna Seria. Wyd. 2 tamże 2008. Lato z Kryminałem, 5.
44. E. Maillart: Od Gór Niebiańskich do Czerwonych Piasków. [Reportaże]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2007, 301 s. 80 Światów.
45. R. Roussel: Słoneczny pył. [Utwór dramatyczny]. „Literatura na Świecie” 2007 nr 9/10 s. 31-176.
46. J. Depaule: Ciało kobiety, młot. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: M. Ochab, B. Schubert. Wystawienie: Reżyseria: J. Depaule. Warszawa, Teatr Polonia 2008.
O mistrzyni sportowej Kamili Skolimowskiej.
47. J. Duquesne: O Bogu. [Dla młodzieży]. Warszawa: Oficyna Naukowa 2008, 106 s. Chcemy Wiedzieć.
48. E. Huisman-Perrin: O śmierci. Warszawa: Oficyna Naukowa 2008, 81 s. Chcemy Wiedzieć.
49. S. Leroy, P. Lucas: O rozwodzie. Warszawa: Oficyna Naukowa 2009, 97 s. Chcemy Wiedzieć.
50. W. Mouawad: Seuls. (Sami). [Utwór dramatyczny]. Wystawienie (jako sztuka czytana): Warszawa, Nowy Teatr 2009.
51. J. Pommerat: Jedną ręką. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: M. Ochab, B. Schubert. „Dialog” 2009 nr 3 s. 120-146. Wystawienie: Reżyseria: A. Smolar. Warszawa, Teatr Studio 2009.
52. J. Clément: O kulturze. Warszawa: Oficyna Naukowa 2010, 138 s. Chcemy Wiedzieć.
53. C. Lanzmann: Zając z Patagonii. [Wspomnienia]. Wołowiec: Czarne 2010, 511 s.
54. W. Mouawad: Monologi. Wystawienie jako część spektaklu pt. Opowieści afrykańskie. Reżyseria: K. Warlikowski. Warszawa, Nowy Teatr 2011.
55. J. Starobinski: Czarodziejki. [Szkice]. Przekł.: M. Ochab i T. Swoboda. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2011, 322 s. Biblioteka Mnemosyne.
Historia opery europejskiej.
56. V.S. Naipaul: Indie. Miliony zbuntowanych. [Reportaże]. Przeł.: A. Nowakowska, M. Ochab. Wołowiec: Czarne 2013, 600 s.
Nagrody
Nominacja do Nagrody im. R. Kapuścińskiego za reportaż literacki w 2014.
57. M. Pastoureau: Niebieski. Historia koloru. Warszawa: Oficyna Naukowa 2013, 219 s. Ludzie i Kolory.
58. J. Pommerat: Pinokio. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: A. Smolar. Warszawa, Nowy Teatr 2014.
59. N. Göle: Muzułmanie w Europie. Dzisiejsze kontrowersje wokół islamu. Kraków: Karakter 2016, 291 s.
60. J. Pommerat: Kopciuszek. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: A. Smolar. Kraków, Stary Teatr 2017.
61. T. Venclova: Magnetyczna Północ. Rozmawia E. Hinsey. [Wywiad rzeka]. Warszawa: Fundacja „Zeszytów Literackich” 2017, 501 s.
62. F. Furet: Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX wieku. Przeł.: J. Górnicka-Kalinowska, M. Ochab. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2018, 655 s.
63. P. Rambert: Koniec miłości. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: D. Andrusz. Bydgoszcz, Teatr Polski im. H. Konieczki 2018.
65. D. Eribon: Powrót do Reims. [Wspomnienia]. [Przekł.] M. Ochab. Kraków: Karakter 2019, 218 s.
66. J. Pommerat: Będzie dobrze (1). Koniec Ludwika. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie (jako sztuka czytana): Warszawa, Nowy Teatr 2019.
67. Albert Camus, Nicola Chiaromonte: Korespondencja 1945-1959. Oprac., przedmowa i przypisy: S. Novello. Przekład: M. Ochab. Aneks z języka włoskiego przeł. J. Ugniewska. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki 2020, 221 s. Biblioteka Mnemosyne.
68. U. Zürn: Trąby jerychońskie. Utwory wybrane. [Opowiadania]. Przełożyły: M. Łukasiewicz, M. Ochab. Posłowie: A. Taborska. Okoniny: Wydawnictwo Drzazgi 2021, 230 s.
Tu w tłumaczeniu M. Ochab: Ciemna wiosna.
69. L. Carrington: Siódmy koń. Opowiadania zebrane. Przełożyli M. Ochab i M. Kłobukowski. Warszawa: Filtry Wydawnictwo 2022, 221 s.
70. J. Pommerat: Czerwony Kapturek. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: A. Smolar. Szczecin, Teatr Współczesny 2023.
Prace redakcyjne
1. A. Zinowiew: Homo sovieticus. [Powieść]. Tłum. S. Deja. Do druku przygotowała M. Ochab. London: Polonia Book Fund 1984, 234 s.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 2016, 2024.
