BIO

Urodzony 20 listopada 1901 w Łęczycy; syn Juliana Giergielewicza, urzędnika pocztowego, i Zenobii Bielskiej. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Miechowie, do gimnazjum kolejno w Łodzi, Warszawie, Bobrujsku, gdzie przebywał w czasie I wojny światowej (1915-18) i ponownie w Warszawie, gdzie w 1919 zdał maturę w Gimnazjum Rady Głównej Opiekuńczej. W 1920 służył w Wojsku Polskim. Następnie studiował polonistykę i historię na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu magisterium (1923) doktoryzował się na tymże uniwersytecie na podstawie rozprawy Maurycy Gosławski żołnierz – poeta. Równocześnie w 1923-31 pracował jako nauczyciel gimnazjalny kolejno w Milanówku, Skierniewicach, Żyrardowie i Warszawie. Debiutował w 1930 artykułem pt. Maurycy Gosławski jako krytyk literacki, ogłoszonym w „Ruchu Literackim” (nr 4), w którym to piśmie publikował następnie do 1937. Recenzje i artykuły ogłaszał także m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1931-33), i „Poloniście” (1931-35). W 1932-38 był wizytatorem szkół w okręgu warszawskim, a od 1934 przewodniczącym Komisji Oceny Książek w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Działał w Radzie Szkolnej m. st. Warszawy i w Światowym Związku Polaków z Zagranicy. W 1938-39 był kierownikiem wydawniczym firmy Gebethner i Wolff oraz współredaktorem Działu Kulturalno-Oświatowego Polskiej Agencji Telegraficznej w Warszawie. W czasie II wojny światowej służył w 4. Pułku Piechoty Wojska Polskiego we Francji, a następnie w Polskiej Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej w Szkocji, pełniąc funkcje m.in. adiutanta dowódcy Brygady, oficera oświatowego Brygady i wykładowcy oraz kierownika Kursów dla Oficerów Oświatowych. Powołany w 1944 do Ministerstwa Oświaty w Londynie organizował m.in. Wyższe Kursy Nauczycielskie, Kurs dla Nauczycieli Języka Angielskiego, Kurs dla Tłumaczy. W 1945 pełnił funkcję naczelnika Wydziału Ogólnego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Londynie. W 1946-47 był zastępcą kierownika działu oświaty Interim Treasury Committee for Polish Question. W tym czasie redagował „Refugee News” z ramienia Young Men's Christian Association (YMCA). Następnie był członkiem polsko-brytyjskiego Komitetu dla Spraw Oświaty Polaków w Wielkiej Brytanii (do 1957). Od 1952 wykładał literaturę polską na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO). W 1955 habilitował się na tej uczelni na podstawie rozprawy pt. Współbrzmienia polskie, tradycje i teorie; w 1969 uzyskał tam tytuł profesora zwyczajnego. Równocześnie od 1947 działał w różnych organizacjach kulturalnych, społecznych i naukowych, m.in.: był wicedyrektorem Polskiej YMCA w Londynie, redaktorem „Poradnika Kulturalno-Oświatowego” (1947-57), członkiem rady Szkoły Nauk Politycznych i Społecznych, prezesem Komitetu Kulturalno-Oświatowego w Londynie, Zrzeszenia Wykładowców i Księgarzy oraz Zrzeszenia Nauczycieli Polaków w Wielkiej Brytanii, z ramienia którego redagował „Wiadomości Nauczycielskie” w Londynie (1946-51), a także członkiem jury nagrody Stowarzyszenia Polskich Kombatantów. Za dorobek pisarski otrzymał w 1953 nagrodę Polskich Oddziałów Wartowniczych w Niemczech. W 1957 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał język i literaturę polską początkowo w Alliance College w Cambridge Springs, a w 1958 na University of California w Berkeley. W 1959-70 był profesorem literatur słowiańskich na Philadelphia University of Pennsylvania w Filadelfii. W 1970 przeszedł na emeryturę. W 1970-73 prowadził dział polski w miesięczniku „New Slavic Publications”. W 1972 otrzymał honorowe członkostwo stowarzyszenia Polish Heritage Society of Philadelphia. Wiosną 1973 wygłosił cykl wykładów w Alliance College w Cambridge Springs. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Shevchenko Ukrainian Scientific Society (USA) oraz członkiem rady wychodzącego w Nowym Jorku kwartalnika „The Polish Review”. Zmarł 13 maja 1983 w New Haven, w stanie Connecticut (USA).

Twórczość

1. Drogi Mickiewicza. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1945, 142 s.

2. Pamiętnik bobrujski. Londyn: Naczelny Komitet Związku Harcerstwa Polskiego 1945, 32 s.

Autor podpisany: M. Giergielewicz.

3. Zarys dziejów kultury polskiej w latach 1918-1953. Londyn: Szkoła Nauk Politycznych i Społecznych Studium Polski Współczesnej 1953, 39 s.

4. Kierunki i prądy doby pozytywizmu. Londyn: Polski Uniwersytet na Obczyźnie 1954, 125 s.

5. Obraz twórczości poetyckiej Mickiewicza. Londyn: Stowarzyszenie Polskich Kombatantów 1956, 16 s.

6. Rym i wiersz. [Podręcznik]. Londyn: Polski Uniwersytet na Obczyźnie 1957, 158 s.

Rozprawa habilitacyjna wydana pod zmienionym tytułem.

7. Introduction to Polish versification. Philadelphia: University of Pennsylvania Press 1968, 160 s. Wyd. 2 tamże 1970.

8. Henryk Sienkiewicz. A biography. New York: Twyne Publishers 1969, 192 s. [Wyd. 2] New York: Hippocrene Books 1991.

9. Studia i spotkania literackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 454 s.

Zawartość

Od autora. — Mickiewicz, nekromancja i „bukiet filozoficzny”; Antoni Malczewski jako batalista; Do genezy Małej Improwizacji [z „Dziadów” A. Mickiewicza]; Szklana harmonika świata; Napoleon w „Panu Tadeuszu” [A. Mickiewicza]; Gastronomia Mickiewicza i jej rodowód literacki; Elementy prawa u Słowackiego; Losy rodziny Cenci w teatrze; Pokusy cesarskie. [Car Mikołaj i pisarze]; Czynnik parodii w „Nie-Boskiej komedii” [Z. Krasińskiego]; Filadelfijska zagadka Adama Mickiewicza [o „Przestrodze dla demokratów amerykańskichdruk. w „La Tribune des Peuples” w 1849]; Dalekie kulisy dawnej emigracji; Proza Whitmana a Polska; Johann Bonawitz i jego „Ostrołęka”; Poprzednicy „Meira Ezofowicza” [E. Orzeszkowej]; Orędownik zaszczutych [B. Prus]; Z półwiecza Konopnickiej w Ameryce i Anglii [nt. recepcji]; Dwa potopy w „Potopie” [H. Sienkiewicza]; Z dziejów „Quo vadis” w Ameryce; Bohdan Łepki wśród Polaków; „Cyganeria” Murgera, Boya i Norwida; „Motylek”; Jama Michalikowa pod obstrzałem; Sprawa cudzysłowów [dot. W. Whitmana i Z. Przesmyckiego]; Awerczenko i jego wędrówki; Słowo o Brunonie Jasieńskim; „Córka Gebethnera i Wolffa”; Brytyjska przygoda wojenna „Krzyżaków” [H. Sienkiewicza]; Laureat Roku Mickiewiczowskiego [dot. T. Sułkowskiego]; Szlachetny spór o „jagódki” [polem. z S. Pigoniem; dot.Dziadów” A. Mickiewicza]: Tiutczew na warsztacie tłumaczy [nt. przekł.Burzy wiosennej” na język polski]; Wacław Lednicki w Kalifornii.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Z estetyki francuskiej ostatniego dziesięciolecia. Pamiętnik Literacki 1931 s. 146-168.
O nowej ortografii. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego1936, odbitka Warszawa 1936, 40 s.
Poeta Podola. W: Zjazd Naukowy im. I. Krasickiego we Lwowie w dn. 8-10 VI 1935. Lwów 1936 s. 110-127 [o M. Gosławskim].
Teatr szkolny. W: Encyklopedia wychowania. Warszawa 1939, odbitka Warszawa 1939, 32 s.
U źródeł uniwersalizmu Krasińskiego. W: Krasiński żywy. Londyn 1959 s. 244-260.
Oświecenie polskie. W: Polska i jej dorobek dziejowy... Cz. 3. Literatura polska. Londyn 1961 s. 21-33.
Shevchenko and world literature. Ukrainian Studies”, Filadelfia 1962 s. 19-32.
Two Slavic poets at the czar's court . Studies in Russian and Polish Literature”, ’s-Gravenhage 1962 s. 127-141 [o A. Puszkinie i Z. Krasińskim].
Echoes of the Polish January Rising in „Punch. The Polish Review”, Nowy Jork 1963 t. 8 z. 2, s. 3-27.
Prus and Gončarov. W: American contributions to the Fifth International Congress of Slavists. Vol. 2. Hague 1963 s. 129-146.
Twórczość poetycka. W: Literatura polska na obczyźnie 1940-1960. Londyn 1964 s. 23-131.
Sienkiewicz's „Political Duel. The Polish Review”, Nowy Jork 1965 nr 4 s. 65-72.
Henryk Sienkiewicz's American resonance. Antemurale”, Rzym 1966 s. 256-354.
Z dziejów sławy Sienkiewicza w Ameryce. W: Sienkiewicz żywy. Londyn 1967 s. 162-183.
Fredro's Comedies in English. The Polish Review”, Nowy Jork 1969 t. 14 z. 4 s. 91-103.
Americana of Bolesław Prus. W: Studies in Polish civilization. [New York ok. 1971] s. 236-249.
August Antoni Jakubowski and his „Remembrances of a Polish Exile. The Polish Review”, Nowy Jork 1971 t. 16 z. 2 s. 67-87.
Z półwiecza Konopnickiej w Ameryce i Anglii. W: Maria Konopnicka. Materiały z sesji naukowej w 60 rocznicę śmierci poetki. Warszawa 1972 s. 247-271.
Polish exile poetry. Queens Slavic Papers”, Nowy Jork 1973 nr 1 s. 25-52.
Priests and exorcists in Mickiewicz „Forefathers. W: For Wiktor Weintraub. The Hague, Paris 1975 s. 135-50.
Structural footnotes to Griboedow „Woe from wit. The Polish Review”, Nowy Jork 1979 nr 1 s. 3-21.
Twórczość poetycka na emigracji. Poezja 1989 nr 9 s. 63-78.

Prace redakcyjne

1. J. Słowacki: Balladyna. Oprac. M. Giergielewicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1947, 151 s.
2. J. Słowacki: Wybór pism: Poematy; Jan Bielecki; Godzina myśli; W Szwajcarii; Ojciec zadżumionych. Oprac. M. Giergielewicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1947, 72 s.
3. J. Słowacki: Wybór pism: Wiersze różne. Oprac. M. Giergielewicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1947, 144 s.
4. A. Malczewski: Maria, powieść ukraińska. Oprac. M. Giergielewicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1948, 79 s.
5. Juliusz Słowacki. 1809-1849. Księga zbiorowa w stulecie zgonu. Komitet red.: W. Folkierski, M. Giergielewicz, S. Stroński. Londyn: Polish Research Centre 1951, 448 s.
6. Polonia zagraniczna 1929-1954. Księga pamiątkowa w 25-lecie istnienia Światowego Związku Polaków z Zagranicy. Komitet red.: M. Giergielewicz, L. Ciołkoszowa, B. Hełczyński, S. Lenartowicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1955, 131 s.
7. Adam Mickiewicz. Księga w stulecie zgonu. Komitet red.: S. Stroński, M. Danilewicz, W. Folkierski, M. Giergielewicz (sekretarz), M. Kukiel, T. Terlecki. Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe 1958, 539 s.
8. C.K. Norwid: Laur dojrzały. Wyboru dokonał i posłowie napisał M. Giergielewicz. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1964, 175 s.
9. Polish civilization. Essays and studies. [Wyd.:] M. Giergielewicz, L. Krzyżanowski. New York: New York University Press 1979, 318 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967, 1972, 1976.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
Słownik badaczy literatury polskiej. [T. 2]. Łódź1998 (J. Starnawski).

Ogólne

Artykuły

J. Bujnowski: Śp. Mieczysław Giergielewicz. (1901-1983). „Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie 1982/1983”, Londyn wyd. 1984.

Drogi Mickiewicza

T.B. Syga: Mickiewicziana. Twórczość 1958 nr 2.

Rytm i wiersz

J. Pietrkiewicz. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1957 nr 87.
Z. Siatkowski. Język Polski 1960 nr 1.

Introduction to Polish versification

J. Peterkiewicz. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1971 nr 116.
L. Pszczołowska. Pamiętnik Literacki 1972 z. 3.

Henryk Sienkiewicz

J. Maurer. „The Polish Review”, Nowy Jork 1969 nr 4.

Studia i spotkania literackie

S. Tomala. Miesięcznik Literacki 1985 nr 7.