BIO

Urodzony 27 lipca 1906 w Mińsku Litewskim; syn Ignacego Giedroycia, urzędnika w magistracie miasta stołecznego Warszawy, i Franciszki ze Starzyckich. Do szkół uczęszczał w Mińsku Litewskim, Moskwie, a od 1919 w Warszawie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył ochotniczo jako telegrafista w Dowództwie Okręgu Generalnego w Warszawie. Po zdaniu w 1924 matury w Gimnazjum im. J. Zamoyskiego w Warszawie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Równocześnie w 1927-29 pracował w Polskiej Agencji Telegraficznej. W czasie studiów brał czynny udział w działalności organizacji akademickich: w 1926 był prezesem Korporacji Patria i Koła Międzykorporacyjnego w Warszawie, pracował w dziale zagranicznym Naczelnego Komitetu Akademickiego Polskiego Związku Młodzieży Akademickiej, działał w organizacji akademickiej Myśl Mocarstwowa (1928-30). Po ukończeniu studiów w 1929 pracował jako referent prasowy i parlamentarny w Ministerstwie Rolnictwa, a od 1935 był naczelnikiem wydziału prezydialnego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W 1930-31 studiował na UW historię Ukrainy. Rozwijał działalność polityczną i publicystyczną. W 1930 redagował tygodnik „Dzień Akademicki” wydawany jako dodatek „Dnia Polskiego”; pismo to wkrótce zostało przekształcone w dwutygodnik „Bunt Młodych”, a w 1936 w tygodnik „Polityka” (ostatni numer ukazał się 4 września 1939). W 1933 był nadto redaktorem organu Akademickiego Związku Sportowego pt. „Akademicki Przegląd Sportowy” oraz bezpłatnego dodatku „Buntu Młodych” pt. „Akademik”. W 1931 ożenił się z Tatianą Szewcow (rozwód 1937). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się do Rumunii, gdzie był kolejno sekretarzem osobistym ambasadora polskiego w Rumunii Rogera Raczyńskiego (od 20 września do listopada 1940), a następnie kierownikiem wydziału polskiego przy poselstwie chilijskim w Bukareszcie (od listopada do grudnia 1940), które po wyjeździe Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej (RP) z Rumunii objęło opiekę nad interesami polskimi. Wkrótce jednak został usunięty z poselstwa chilijskiego (które jak się okazało ściśle współpracowało z gestapo) i do marca 1941 współpracował z poselstwem angielskim, zajmując się sprawami polskimi w Rumunii. W marcu 1941 został wywieziony przez to poselstwo do Stambułu, gdzie zgłosił się do służby wojskowej i wyjechał do Palestyny. Służył w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich jako strzelec z cenzusem; uczestniczył w kampanii libijskiej i walkach w Tobruku. Po przybyciu 2. Korpusu na Bliski Wschód został przydzielony do Biura Propagandy 2. Korpusu jako kierownik Wydziału Czasopism i Wydawnictw Wojskowych. W styczniu 1944 mianowano go podporucznikiem czasu wojny. W czerwcu 1944 został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Gallipoli (Włochy), a w marcu 1945 odkomenderowany do Ministerstwa Informacji Rządu RP w Londynie na stanowisko dyrektora departamentu europejskiego. Po półrocznym pobycie w Londynie wrócił do Rzymu, gdzie rozpoczął organizowanie Instytutu Literackiego (Casa Editrice Lettere). Od początku 1946 do lipca 1947 wydał (we własnej drukarni Oggi) 35 książek i w czerwcu 1947 pierwszy numer czasopisma „Kultura”, które w założeniu miało być kwartalnikiem. W październiku 1947 przeniósł wydawnictwo do Maisons Laffitte pod Paryżem i tam, przy współpracy Józefa Czapskiego oraz Zofii i Zygmunta Hertzów rozwinął rozległą działalność wydawniczą. Na przełomie 1947/48 postanowił wydawać „Kulturę” jako miesięcznik, którego stałymi współpracownikami zostali wybitni pisarze i publicyści emigracyjni: J. Czapski, Jerzy Stempowski (od 1948), Konstanty A. Jeleński (od 1950), Juliusz Mieroszewski (od 1950), Czesław Miłosz (od 1951), Witold Gombrowicz (od 1951), Gustaw Herling-Grudziński (od 1966) i inni. W 1950 wraz z Józefem Czapskim brał udział w Kongresie Wolności Kultury w Berlinie, a następnie współpracował z powstałą wówczas organizacją (o tej samej nazwie), która, gromadząc intelektualistów europejskich i amerykańskich, miała za zadanie przeciwstawiać się wpływom komunistycznym w kulturze. W 1953 rozpoczął wydawanie serii Biblioteka Kultury, obejmującej dzieła literackie oraz książki o charakterze politycznym i pamiętnikarskim, a w 1962 nadto półrocznika „Zeszyty Historyczne” (od 1972 kwartalnik), dotyczącego najnowszej historii Polski i krajów środkowoeuropejskich. Koncentrując się na pracy redakcyjnej, sam pisał niewiele i to głównie jako redaktor „Kultury”. Był członkiem kolegium redakcyjnego pisma rosyjskich dysydentów „Kontynent” oraz członkiem rady redakcyjnej ukraińskiego kwartalnika „Widnowa”. Uczestniczył w wielu podejmowanych na Zachodzie akcjach na rzecz wolności kultury. Od lat siedemdziesiątych udzielał poparcia opozycji demokratycznej w Polsce i podziemnemu ruchowi wydawniczemu, organizując zaopatrzenie w niezbędny sprzęt i fundusze. W 1974-80 komentował aktualne wydarzenia społeczno-polityczne na łamach „Kultury” w stałej rubryce Wydarzenia miesiąca (podpisany Redaktor K), której kontynuacją były rubryki Obserwatorium (1981-88) i Notatki Redaktora (od 1993). W 1981 prawa wydawnicze i autorskie Instytutu Literackiego przekazał Niezależnej Oficynie Wydawniczej w Warszawie, przyczyniając się do rozwoju ruchu wydawniczego poza cenzurą. Był inicjatorem i członkiem utworzonego na początku 1982 Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej. Zwalczany przez władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), był obiektem ostrych napaści w prasie krajowej. Po zmianie sytuacji politycznej otrzymał w 1989 nagrodę Polskiego PEN Clubu za wybitne zasługi dla piśmiennictwa polskiego; nie przyjął przyznanego w następnym roku dyplomu ministra spraw zagranicznych RP za zasługi w upowszechnianiu kultury polskiej za granicą. W 1988 został wyróżniony Dolnośląską Nagrodą Solidarności. Otrzymał (odebrane w Paryżu) tytuły doktora honoris causa: Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1991), Katolickiego Uniwersytetu we Fryburgu (1996), Uniwersytetu Warszawskiego (1998), Uniwersytetu Wrocławskiego (1998), Uniwersytetu w Białymstoku (1998) oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2000). W 1991 otrzymał tytuł honorowego członka Polskiego Towarzystwa Historycznego. Był laureatem nagrody im. św. Brata Alberta za całokształt działalności na rzecz wolnej kultury polskiej oraz pomoc udzieloną środowiskom literackim w okresie PRL (1993), nagrody Polski Oskar przyznawanej przez Polski Klub Biznesu w uznaniu wieloletnich dokonań i zasług w działalności publicystycznej i politycznej na rzecz ładu w Europie i polskiej racji stanu (1996), specjalnej nagrody historycznej „Polityki” za edycję „Zeszytów Historycznych” (1996), nagrody Złote Berło przyznanej przez Fundację Kultury Polskiej (1999). W 1997 otrzymał obywatelstwo Litwy. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Korony Rumuńskiej (1930), estońskim Orderem Białej Gwiazdy (1932), Krzyżem Kawalerskim Korony Belgijskiej (1938), francuskim Krzyżem Legii Honorowej (1938), francuskim Krzyżem Oficerskim Legii Honorowej (1996) oraz litewskim Orderem Księcia Gedymina I klasy za specjalne zasługi dla kultury litewskiej (1998). Zmarł 14 września 2000 w Maisons Laffitte; pochowany na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi. Zgodnie z jego wolą miesięcznik „Kultura” przestał się ukazywać (ostatni numer, 637, wyszedł w październiku 2000).
W 1996 zostało utworzone Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu. Od jesieni 2001 dziennik „Rzeczpospolita” w porozumieniu z Instytutem Literackim przyznaje nagrodę honorową im. J. Giedroycia za działalność na rzecz polskiej racji stanu. W czerwcu 2005 patronat nad setną rocznicą urodzin J. Giedroycia objęła Rada Wykonawcza UNESCO. W dniu 29 lipca 2005 Sejm RP podjął uchwałę w sprawie ogłoszenia roku 2006 rokiem J. Giedroycia.

Twórczość

1. Autobiografia na cztery ręce. Słowo wstępne: J. Giedroyc. Oprac. i posłowiem opatrzył K. Pomian. Warszawa: Czytelnik 1994, 326 s. Archiwum „Kultury, t. 2. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 uzupełnione 1996, [wyd. 3] 1999.

Wspomnienia ułożone chronologicznie i opracowane przez K. Pomiana na podstawie rozmów z J. Giedroyciem, odbytych na przełomie 1990/1991 i w 1994. — W Aneksie: Odpowiedź na kilka pytań fundamentalnych. Rzeczpospolita 1996 nr 41. Korespondencja.

Listy

1. J. Stempowski: Listy do Jerzego Giedroycia. Wybrał, oprac. i posłowiem opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: LNB Wydawnictwo 1991, 209, XI s. Por. poz. .
2. J. Giedroyc, W. Gombrowicz: Listy 1950-1969. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: Czytelnik 1993, 512 s. Archiwum „Kultury, t. 1. Wyd. 2 rozszerzone tamże 2006, 740 s.
W wyd. 2 dodano 324 listy oraz telegram żony W. Gombrowicza, Rity Gombrowicz o śmierci męża i list Izy Neyman, opisujący ostatnie godziny życia Gombrowicza.

Przekłady

francuski

Correspondance 1950-1969. [Przeł.] J.-C. Famulicki. Paris 2004.
3. J. Giedroyc, K.A. Jeleński: Listy 1950-1987. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył W. Karpiński. Warszawa: Czytelnik 1995, 515 s. Archiwum „Kultury, t. 3.
4. J. Giedroyc, A. Bobkowski: Listy 1946-1961. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył J. Zieliński. Warszawa: Czytelnik 1997, 728 s. Archiwum „Kultury, t. 4.
5. J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Cz. 1-2. Warszawa: Czytelnik 1998, 467 + 505 s. Archiwum „Kultury, t. 5.
6. J. Giedroyc, J. Mieroszewski: Listy 1949-1956. Cz. 1-2. Wybrał i wstępem poprzedził K. Pomian. Przypisami i indeksami opatrzyli J. Krawczyk i K. Pomian. Szkicem o Mieroszewskim i Giedroyciu uzupełnił P. Wandycz. Warszawa: Czytelnik 1999, 468 s. Archiwum „Kultury, t. 6.
7. J. Giedroyc, M. Wańkowicz: Listy 1945-1963. Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła A. Ziółkowska-Boehm. Rękopisy oprac. J. Krawczyk. Warszawa: Czytelnik 2000, 546 s. Archiwum „Kultury, t. 7.
8. J. Giedroyc, J. Nowak-Jeziorański: Listy 1952-1998. Wybór, oprac. i wstęp: D. Platt. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum 2001, 776 s.
9. J. Giedroyc: Emigracja ukraińska. Listy 1950-1982. Wybrała, wstępem i przypisami opatrzyła B. Berdychowska. Listy autorów ukraińskich przełożyła O. Hnatiuk. Warszawa: Czytelnik 2004, 832 s. Archiwum „Kultury, t.8.
Korespondencja z siedmioma przedstawicielami emigracji ukraińskiej (B. Osadczuk, B. Łewycki, J. Szerecha-Szewelow, J. Ławrinenko, I. Koszeliwić, I. Kodryn-Rudnyckij, I. Łysiak-Rudnycki).

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1993.

Autor o sobie

J. Giedroyc: Autobiografia na cztery ręce zob. Twórczość poz. .
J. Giedroyc: Zwalczałem „Wiadomości. W: Archiwum „Wiadomości”. T. 1. Toruń 1995.

Wywiady

Dwa wywiady. Jerzy Giedroyc, Zofia Hertz o paryskiej „Kulturze”. Rozm. B. Toruńczyk. Res Publica* 1981 nr 8, wyd. osobne Gdańsk, Kraków: RKW [Regionalna Komisja Wykonawcza] Regiony* 1984, 40 s.
Rozmowa z Jerzym Giedroyciem sprzed dwunastu lat. „Aneks”, Londyn 1986 nr 44, przedruk „Kultura Niezależna*” 1987 nr 30/31, toż w: Zostało tylko słowo... Lublin [1990].
Po wielu latach autoryzowana rozmowa przeprowadzona przez J. Garlińskiego. Pamiętnik Literacki” Londyn 1987 t. 11, przedruk „Eutopa”* 1988 nr 2.
Będę rozmawiał o konkretach. Rozm. M. Bugaj. Przegląd Tygodniowy 1989 nr 8.
Droga na Wschód. Rozm. M. Zieliński. Więź 1989 nr 10.
Jedynym wyjściem jest słowo. Rozm. A. Sławiński. Rzeczpospolita 1990 nr 168.
Polak drugiego piętra. [Rozm.] E. Berberyusz. Tygodnik Powszechny 1993 nr 27.
Redaktor musi być dyktatorem. Rozm. S. Bereś. Oprac. M. Rospond. Odra 1999 nr 12.
Bardzo luźne wspomnienia z wczesnego dzieciństwa. Rozm. M.A. Supruniuk [1993]. Archiwum Emigracji 2000 z. 3.
Bo to jest rodzaj zakonu. Rozm. J. Żakowski. Gazeta Wyborcza 2000 nr 239.
Ponoszę taką samą odpowiedzialność. Rozm. E. Skalski. Gazeta Wyborcza 2000 nr 35.
Rozmowa z Jerzym Giedroyciem w maju 1993. Rozm. M.A. Supruniuk. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2006 nr z 28 VII.
B. Toruńczyk: Rozmowy w Maisons Laffitte, 1981. Warszawa: „Zeszyty Literackie2006, 212 s.

Słowniki i bibliografie

Leksykon kultury polskiej poza krajem od roku 1939. T. 1. Lublin 2000 (A.S. Kowalczyk; zob. też hasło Instytut Literacki).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).

Zob. też (wyd. Paryż: Instytut Literacki w Bibliotece „Kultury nr 43, 257, 345, 448, 498) bibliografie zawartości wydawnictw Instytutu Literackiego: J. Kowalik: Kultura” 1947-1957. Bibliografia zawartości treści. Działalność wydawnicza (1946-maj 1959). Paryż 1959; M. Danilewicz Zielińska: Bibliografia. „Kultura” (1958-1973), „Zeszyty Historyczne” (1962-1973), działalność wydawnicza (1959-1973). Paryż 1975; Tejże: Bibliografia. „Kultura” (1974-1980). „Zeszyty Historyczne” (1974-1980), działalność wydawnicza (1974-1980). Paryż 1981; Tejże: Bibliografia. „Kultura” (1981-1987). „Zeszyty Historyczne” (1981-1987), działalność wydawnicza (1981-1987). Paryż 1989; A. Supruniuk, M.A. Supruniuk: Bibliografia. Kultura (1988-1996), „Zeszyty Historyczne” (1988-1996), działalność wydawnicza (1988-1996). Paryż 1997 oraz opracowania: M.A. Supruniuk: Kultura”. Materiały do dziejów Instytutu Literackiego w Paryżu. [T. 1]. Bibliografia działalności wydawniczej 1946-1990. Uzupełnienia; T.2. Bibliografia przedruków wydawnictw Instytutu Literackiego w Paryżu w niezależnych oficynach wydawniczych w Polsce w latach 1977-1990. Toruń 1994, Warszawa 1995; J. Krawczyk, J. Szymański: Bibliografia, „Zeszyty Historyczne” 1-110 (1962-1994). Paryż, Warszawa 1996.

Ogólne

Książki

• I. Chruścińska: Była raz „Kultura”... Rozmowy z Zofią Hertz. Słowo wstępne: Cz. Miłosz. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Most 1994, 151 s. Wyd. 2 poprawione i rozszerzone. Paryż: Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego; Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie 2003, 169 s.
K.A. Jeleński: Kultura” — Polska na wygnaniu. [Tłum. z francuskiego] IBM. Warszawa : NSZZ "Solidarność" 1981, 20 s. Wyd. nast.: wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Stop* 1985.
O „Kulturze. Wspomnienia i opinie. Materiały zebrali i ułożyli: G. i K. Pomianowie. London: Puls Publications 1987, 178 s. Wyd. nast. Warszawa: Pomost* 1988.
Kultura” i jej krąg. Katalog wystawy Czterdziestolecie Instytutu Literackiego. Biblioteka Polska, Paryż 11 XII 1986 – 10 I 1987. Pod red. G. Pomiana [i in.]. [Paryż:] Les Amis de „Kultura [1988], 202 s. [zawiera m.in.: K. Pomian: Redaktor i publicysta — o polityce „Kultury”].
Anty-Kultura. Wybór tekstów o paryskiej „Kulturze”. [Wstęp: L. Unger. Nota edytorska: M. Zieliński]. Warszawa: Pomost 1992, 263 s.
E. Berberyusz: Książę z Maisons-Laffitte. Gdańsk: Marabut 1995, 195 s., wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Rytm 2000.
Spotkania z paryską „Kulturą. [Wyd.:] Z. Kudelski [na k. tytułowej podany jako autor]. Warszawa: Pomost 1995, 150 s. [zawartość: Z. Kudelski: Spotkania z paryską „Kulturą”; A. Friszke: Jerzego Giedroycia praca u podstaw (1956-1976); K. Kopczyński: O Jerzym Giedroyciu i polityce polskiej lat 1989-1994; A.S. Kowalczyk: „Kultura chodzi własnymi drogami”; L. Szaruga: To można było przewidzieć; R. Habielski: Między Londynem a Maisons-Laffitte; Cz. Bielecki: Polacy na księżycu; A. Pospieszalski: Dwa listy; D. Morawski: Rozmowa z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim; Z. Florczak: W górę mojej rzeki, czyli o „Kulturze”; A. Bagłajewski: Spór o polskość. — Aneks: N. Chiaromonte: Polacy z Paryża; J. Mieroszewski: ABC polityki „Kultury”].
J. Gawłowicz: Byłem kurierem Giedroycia. [Wspomnienia]. Szczecin: Albatros 1998, 146 s.
J. Korek: Paradoksy paryskiej „Kultury. Ewolucja myśli politycznej w latach 1947-1980. Stockholm: Almqvist and Wiksell International 1998, 366 s.
Jerzego Giedroycia doktoraty honoris causa. Red.: H. Kosienkowska, J. Krawczyk, A. Peciak. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie 1999, 52 s. Wyd. nast. tamże 2005.
A.S. Kowalczyk: Giedroyc i „Kultura. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1999, 313 s. A to Polska właśnie.
D. Dawid: Księstwo w Maisons- Laffitte. Rzeczywistość i legenda paryskiej „Kultury”. Kraków: Impuls 2000, 77 s.
Jerzy Giedroyc doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie 2000, 38 s.
K. Pomian: W kręgu Giedroycia. ILP [Instytut Literacki w Paryżu]. Warszawa: Czytelnik 2000, 217 s.
Jerzy Giedroyc. Redaktor, polityk, człowiek. Zebrał, do druku przygotował i wstępem poprzedził K. Pomian. Lublin: Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu; Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie 2001, 302 s. [Zawartość: J. Krawczyk: Jerzy Giedroyc. 1906-2000. Kalendarium; E. Berberyusz: Dwóch szefów: [J. Giedroyc i J. Turowicz]; Cz. Bielecki: Książę Witold w podziemiu; M. Danilewicz Zielińska: Wspomnienie o Jerzym Giedroyciu; R. Gorczyńska: Giedroyc literacki; T. Jastrun: Zbieranie okruchów; W. Karpiński: Czwarta polszczyzna; A. Koraszewski: Osobisty interwencjonizm; A. Michnik: Spotkania z Giedroyciem; D. Morawska: Redaktor Giedroyc i Kościół w Polsce; B. Osadczuk: Rola Jerzego Giedroycia w stosunkach polsko-ukraińskich; G. Pomian: Lata „Solidarności”; J. Pomianowski: Człowiek z antypodów; A. Pospieszalski: O religii bez namaszczenia; W. Skalmowski: Prywatne lektury Jerzego Giedroycia; A. Strońska: Piłsudczyk, którego pokochała Litwa; L. Szaruga: „Kultura” i przyszłe stosunki polsko-niemieckie; L. Unger: Widziane z Brukseli. Dwaj panowie z legendy. [J. Giedroyc i J. Nowak-Jeziorański]; P. Wandycz: „Zeszyty Historyczne”].
L. Szaruga: Przestrzeń spotkań, Eseje o „Kulturze” paryskiej. Lublin: Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie 2001, 141 s.
A.S. Kowalczyk: Od Bukaresztu do Laffittów. Jerzego Giedroycia rzeczpospolita epistolarna. Sejny: Pogranicze 2006, 299 s.
M. Ptasińska-Wójcik: Z dziejów „Biblioteki Kultury” 1946-1966. Warszawa: Instytutu Pamięci Narodowej 2006, 377 s.
R. Habielski: Dokąd nam iść wypada?” Jerzy Giedroyc. Od „Buntu Młodych” do „Kultury”. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2007, 294 s.

Artykuły

W.A. Zbyszewski: Zagubieni romantycy. Kultura”, Paryż 1959 nr 10, przedruk w: O „Kulturze”. Londyn 1987.
J. Kowalik: Czasopiśmiennictwo; J. Zabielska: Instytucje i firmy wydawnicze — oficyny drukarskie. W: Literatura polska na obczyźnie 1940-1960. Londyn 1966.
M. Danilewicz Zielińska: W kręgu „Kultury. W tejże: Szkice o literaturze emigracyjnej. Paryż 1978.
M. Król: Style politycznego myślenia. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”. Paryż 1979, passim.
K.A. Jeleński: Kultura” — La Pologne en exil. Le Debat”, Paryż 1981 nr 9, wersja polska pt. Kultura” — Polska na wygnaniu. Przeł. IBM. Aneks”, Londyn 1981 nr 24/25. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Stop* 1984, 17 s.
K. Dybciak: Literacka działalność Instytutu Literackiego. W: Literatura źle obecna (rekonesans). Londyn 1984.
S. Kisielewski: Spotkania z Jerzym Giedroyciem. Puls”, Londyn 1986 nr 30, przedruk: „Kurs”* 1986 nr 24O, w: O „Kulturze. Londyn 1987.
K.A. Jeleński: O „Kulturze” raz jeszcze. Aneks”, Londyn 1987 nr 46/47, toż w wersji francuskiej: Le rôle du mensuel „Kultura” en France. W: La presse polonaise en France 1918-1984. Lille 1988.
K. Dybciak: Literacka działalność Instytutu Literackiego. Eutopa* 1988 nr 3.
M. Król: Cnoty „Kultury. Zeszyty Literackie”, Paryż 1989 nr 26.
K. Kopczyński: Przed przystankiem Niepodległość. Paryska „Kultura” i kraj w latach 1980-1989. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1990, 91 s., passim.
E. Berberyusz: Maisons Laffitte. Tygodnik Powszechny 1991 nr 45.
M. Król: Chwała Jerzemu Giedroyciowi. Tygodnik Powszechny 1991 nr 28.
Zostało tylko słowo... Wybór tekstów o „Kulturze” paryskiej i jej twórcach. Lublin [1991] [zawiera m.in.: K. Dybciak: Dzieje i dorobek Instytutu Literackiego; W.A. Zbyszewski: Zagubieni romantycy; K.A. Jeleński: „Kultura” — Polska na wygnaniu; Rozmowa z Zofią Hertz].
K. Kopczyński: Wśród „zagubionych romantyków. „Kultura” podczas przełomu październikowego. W: Między Polską a światem. Kultura emigracyjna po 1939 roku. Warszawa 1992.
M. Ptasińska: Jerzego Giedroycia „Hotel Lambert. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 1992 z. 141.
M.A. Supruniuk: Emisariusze innej Polski. Instytut Literacki w Paryżu (1946-1992). Toruń1992, passim.
E. Berberyusz: Samotnik z Maison-Laffitte. Tygodnik Powszechny 1993 nr 51/52.
J. Korek: Przylegać do rzeczywistości. Stanowiska i spory polityczne w „Kulturze” w latach 1968-1975. „Acta Sueco-Polonica”, Uppsala 1993 nr 1.
I. Chruślińska: Była raz „Kultura”... Rozmowy z Zofią Hertz. Słowo wstępne: Cz. Miłosz. Warszawa 1994, passim.
K. Kopczyński: O Jerzym Giedroyciu. Więź 1994 nr 9.
M. Ptasińska: Oficyna wydawnicza z Maisons-Laffitte. Kieleckie Studia Biblioteczne 1995 t. 2.
T. Chrzanowski: Pochwała Xięcia na Laficie; W. Skalmowski: Drogi Panie... Tygodnik Powszechny 1996 nr 30.
J. Olejniczak: Jerzy Giedroyc. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. T. 2. Katowice 1996.
A. Mencwel: Studium sukcesu. Program „Kultury” (1946-1956). W tegoż: Przedwiośnie” czy „Potop. Warszawa 1997.
K. Jonca: Jerzego Giedroycia wizja Polski. Odra 1998 nr 10.
H. Olszewski: Jerzy Giedroyc i jego „imperatyw zachowania niezależności” Polski. Życie i Myśl 1998 nr 3.
R. Gorczyńska: Redaktor i róże — Zofia Hertz i Jerzy Giedroyc. W tejże: Portrety paryskie. Kraków 1999.
R. Habielski: Życie społeczne i kulturalne emigracji. W: Druga wielka emigracja 1945-1990. [T.] 3. Warszawa 1999, passim.
K. Jonca: Wrocławska laudacja dla Jerzego Giedroycia. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa 1999 t. 42.
A. Friszke: Na pożegnanie Jerzego Giedroycia. Więź 2000 nr 11.
S. Janovic: Giedroyc i Białorusini. Krasnogruda 2000 nr 12.
A.S. Kowalczyk: Jerzy Giedroyc. Roczniki Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 2000.
J.R. Krzyżanowski: Koniec epoki; J. Nowak-Jeziorański: Jerzy Giedroyc — konflikty i współpraca. „Nowy Dziennik” dod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2000 nr z 29 IX.
A.S. Kowalczyk: Jerzy Giedroyc w Bukareszcie (1939-1940). Zeszyty Historyczne”, Paryż 2001 z. 136.
M. Ptasińska: Na rozdrożu. Repertuar wydawniczy Instytutu Literackiego w Paryżu 1948-1952. Kieleckie Studia Biblioteka 2001 t. 6.
M. Ptasińska: Rzymskie lata Instytutu Literackiego. Zeszyty Historyczne”, Paryż 2001 z. 137.
L. Szaruga: Dziennik Jerzego Giedroycia. W: Powroty w zapomnienie. Kraków 2001.
Z. Girzyński: Jerzy Giedroyc a „przełom październikowy” w Polsce. Archiwum Emigracji 2002/2003 z. 5/6.
K. Muszkowski: Jerzy Giedroyc. 1906-2000. W tegoż: Parasol angielski. Lublin 2002.
B. Kaliski: Przerzut od Giedroycia. (Sprawa „taterników”). Karta 2004 nr 40.
M. Korwat: Między literaturą a polityką. Korespondencja Jerzego Giedroycia z Czesławem Miłoszem. Zeszyty Literackie 2004 z. 150.
A.S. Kowalczyk: Walcząca, wolna czy nowoczesna. Miejsce literatury w dyskursie politycznym Jerzego Giedroycia. W: Dwudziestowieczność. Warszawa 2004.
M. Ptasińska: Jerzego Giedroycia potyczki z cenzurą w okresie Października '56. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2004 nr 2.
J. Trznadel: Jerzy Giedroyc i „Kultura”: List do Jerzego Giedroycia; Wielkość i zakręt; Rozważania i dyskusja nad „Kulturą; Tratwa „Kultury. W tegoż: Spór o całość. Polska 1939-2004. Warszawa 2004.
A.S. Kowalczyk: Jerzy Giedroyc — Mieczysław Grydzewski: dwa style bycia emigrantem. W: Pisarz na emigracji. Warszawa [2005].
F. Ziejka: Jerzy Giedroyc. W tegoż: Miasto poetów. Kraków 2005.
J. Zieliński: Czarnoksiężnik idei. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2006 nr z 28 VII.
M. Zieliński: Ostatni z rodu. W tegoż: Ucieczka przed Polską. Kraków 2006.

Autobiografia na cztery ręce

A. Friszke. Więź 1995 nr 5.
K. Kopczyński: Książę znad Sekwany i znad Wisły. Arka 1995 nr 2.
A. Micińska: Giedroyć, Miłosz, Wat. Tygodnik Powszechny 1995 nr 14.
P. Bystrzycki. Życie i Myśl 1996 nr 1.

J. Giedroyc, W. Gombrowicz: Listy 1950-1969

J. Zychowicz: Impresario i poeta. Bez Dogmatu 1994 nr 7/8.
A. Bodegard; F.M. Cataluccio. Tłumaczenie: Z. Kruszyński; J. Uszyński. Zeszyty Literackie 1995 nr 49.

J. Giedroyc, K.A. Jeleński: Listy 1950-1987

A. Zieliński. Rocznik Biblioteki Narodowej 1996 t. 32.
H. Zaworska: Fanatyk wolności; Nadzieje matką mądrych; Światowe życie Polaka. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998 [dot. też J. Giedroyc, A. Bobkowski: Listy 1946-1961; J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969].

J. Giedroyc, A. Bobkowski: Listy 1946-1961

R. Habielski: Grand hombre i Redaktor. Więź 1998 nr 7.
R. Kwiecień: Nie, nie bójmy się — Querido Jorge!. Znak 1998 nr 4.
[W. Skalmowski] M. Broński. Kultura”, Paryż, Warszawa 1998 nr 3.
H. Zaworska: Fanatyk wolności; Nadzieje matką mądrych; Światowe życie Polaka. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998 [dot. też J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969; J. Giedroyc, K.A. Jeleński: Listy 1950-1987].

J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969

H. Zaworska: Fanatyk wolności; Nadzieje matką mądrych; Światowe życie Polaka. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998 [dot. też J. Giedroyc, A. Bobkowski: Listy 1946-1961; J. Giedroyc, K.A. Jeleński: Listy 1950-1987].
W. Lewandowski: Korespondencja Giedroyc — Stempowski. Archiwum Emigracji 1999 z. 2.

J. Giedroyc, J. Mieroszewski: Listy 1949-1956

R. Habielski: Laboratorium „Kultury. Więź 2000 nr 11.
W. Skalmowski: Oczami „Kultury. O korespondencji Mieroszewskiego i Giedroycia. Tygodnik Powszechny 2000 nr 13.

J. Giedroyc, M. Wańkowicz: Listy 1945-1963

J.R. Krzyżanowski: O „Klubie Trzeciego Miejsca. Korespondencja Jerzego Giedroycia i Melchiora Wańkowicza. „Nowy Dziennikdod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2001 nr z 20 IV.