Print

BIO

Born on 23 March 1952 in Siepraw, near Krakow; son of the craftsman Adam Oramus and Anna, née Siatka. He attended the Tadeusz Kościuszko Grammar School in Myślenice, where he completed his advanced secondary education in 1969. He then studied at the Faculty of Energy and Mechanical Engineering at the Silesian University of Technology, specializing in atomic energy. He graduated as a master of engineering in 1975. He made his debut in 1972 with the humoresque Dziady i technokracja (Forefathers and Technocracy), which was published in the student weekly "itd" (no. 1). He continued to publish prose pieces, articles, interviews and reviews in this periodical until 1986. From 1972 he also collaborated with the Gliwice branch of the student weekly "Politechnik", serving on its editorial board from 1975 to 1981 (including a stint as editorial secretary from 1977 to 1980). He published the regular column Rezerwat (Reservation) there. From 1975 to 1982, he was a member of the Association of Polish Journalists (SDP). Between 1975 and 1977, he continued his studies at the Postgraduate Daytime Programme in Journalist at the University of Warsaw (UW), specializing in reportage. He wrote reports for the periodical "Przegląd Techniczny". He was a member of the Polish Club for Fans of Fantasy and Science Fiction (Ogólnopolski Klub Miłośników Fantastyki i Science Fiction), which associated with the Ubab student club in Warsaw. He participated in science fiction conventions. From January 1981 he was employed as a journalist by "itd", working in the culture section. In 1981, he was nominated for the post of deputy editor of "itd", although the choice was not approved by the publishers, the Youth Publishing Agency (MAW). He was a member of the Independent Self-Governing Trade Union Solidarity. Following the imposition of martial law in December 1981, he was subject to verification procedures and subsequently sacked from his job and banned from working as a journalist. He did not receive another permanent position until 1990. During this period he published science fiction novels and short stories. He moved to Rybnik in 1982. During this time he continued to collaborate with the periodical "Przegląd Techniczny", where between 1983 and 1986 he published reviews of science fiction books. He received an award from the periodical "Fantastyka" for his reviews in 1986. He received numerous awards and prizes, including the Golden Scrupt (Złota Sepulka) award for 1983/84 and the prize of the Polish Association of Fantasy Fans. He joined the Polish Writers' Association (SPP) in 1990. He was involved in the creation of the daily newspaper "Czas Krakowski", where he was head of section and later a journalist between 1990 and 1991. From 1990 to 1999 he collaborated with the literary and film monthly "Fenix", where he published the regular column Piąte piwo (Fifth Beer), as well as numerous book and film reviews. From autumn 1990 to spring 2004 he was employed by the monthly "Nowa Fantastyka" as head of the journalism section. He continued to write the Piąte piwo column, while also publishing articles and reviews (including some under the names: Jan Buła, Kunktator, and Predator). In the 1990s he started the weekly book review column Galaktyka Gutenberga (The Gutenberg Galaxy) in the daily newspaper "Dziennik Polski". In 2004, he spent a short period working in the opinion section of the daily "Życie". He also collaborated as a journalist and reviewer with the periodicals "Świat Techniki", "Świat Nauki", "Nowe Państwo" and "Wiedza i Życie". In 2010, he started contributing to the daily newspaper "Rzeczpospolita" as a literary and film reviewer. He also published a book review section online at http://www.galgut.eu/matka/. He received the Bronze Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2007. He married his first wife, the physiotherapist Jolanta Sachs, in 1981. Their relationship produced one child, Dominika (b. 1981). He married the English studies scholar Dominika Materska in 2004. They have one daughter, Berenika (b. 2005). He lives in Warsaw.

Twórczość

1. Senni zwycięzcy. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1982 [właśc. 1983], 253 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989; wyd. 3 Olsztyn: Solaris 2001. Kosmiczny Rodzynek; wyd. 4 Stawiguda: Solaris 2013. Archiwum Polskiej Fantastyki, wyd. 5 tamże 2016. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

Przekłady

litewski

Miegantys nugaletojai. Mokslinis fantastinis romanas. [Przeł.] A. Udovičius. Kaunas 2003.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Arsenał. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1985, 214 s. Fantastyka. Przygoda. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i uzupełnione Olsztyn: Solaris 2000. Kosmiczny Rodzynek, wyd. 3 Stawiguda: Solaris 2016. Archiwum Polskiej Fantastyki, wyd. 4 tamże 2017. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Cod Red Tomasz Stachewicz [2015 ], pliki w formacie PDF, EPUB, MOBI.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Wyposażenie osobiste. [Felietony i recenzje]. Warszawa: Iskry 1987, 285 s. Wyd. 2 rozszerzone Stawiguda: Agencja Solaris Małgorzata Piasecka 2013. Krytycy o Fantastyce, 2.

Nagrody

Nagroda w plebiscycie literackim w ramach Ogólnopolskiego Konwentu Klubów i Miłośników SF „Polcon 88”.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Hieny cmentarne. [Opowiadania]. Posłowie: M. Chrzanowski. Katowice: Śląsk 1989, 280 s.Science Fiction: opowiadania. Wyd. nast. Stawiguda: Solaris 2017. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

Inne formy wydań

Dostępna w Internecie w formacie PDF: Zob. link [dostęp 20 lutego 2023].

Zawartość

Drwale i dziewczyna; Hieny cmentarne; Witaj w domu; Bariera immunologiczna; Kompleks Hioba; Osada „Meteor”; Eutanazja; Sposób umierania; Barany i armia lwów; Trudno nie być bogiem; Ziemia – 410; Kwadrofoniczne delirium tremens.

Przekłady

Przekład na język słowacki opowiadania Bariera immunologiczna: Imunologická bariéra. [Przeł. ???]. W: Volanie na Mliečnej ceste. 13 x SCI-F. Bratislava 1989.

Adaptacje

radiowe

Opowiadania Bariera immunologiczna: Adapt.: B. Helbrecht. Reżyseria: S. Olejniczak. Polskie Radio 1993; Opowiadania Ziemia 410: Adapt.: B. Helbrecht. Reżyseria: S. Olejniczak. Polskie Radio 1995.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Dzień drogi do Meorii. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1990, 302 s. Fantastyka. Przygoda. Wyd. nast.: Warszawa: SuperNOWA 1997; Stawiguda: Solaris 2016. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Święto śmiechu. [Powieść]. Warszawa: SuperNOWA 1995, 286 s. Wyd. nast. Stawiguda: Solaris 2018. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Rozmyślania nad tlenem. Przygody człowieka czytającego. [Felietony]. Olsztyn: Solaris 2000, 315 s. Kosmiczny Rodzynek. Wyd. nast. Stawiguda: Solaris 2014. Krytycy o Fantastyce.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Olsztyn: Solaris 2014, plik w formacie MOBI.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Rewolucja z dostawą na miejsce. [Opowiadania]. Olsztyn: Solaris 2002, 298 s. Polska Fantastyka. Wyd. nast. [Olsztyn:] Stalker Books 2020. Powieści i opowiadania Marka Oramusa..

Zawartość

Król antylop; Ukryty w gwiazdach; Miejsce na Ziemi; Nocne wyścigi w głąb Anny; Zima w trójkącie bermudzkim; Rewolucja z dostawą na miejsce; Miaur; Uklejna.

Adaptacje

radiowe

Opowiadania Uklejna: Adapt. i reżyseria: A. Piszczatowski. Polskie Radio 2007.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Bogowie Lema. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz; Zakrzewo: Wydawnictwo Replica 2007, 261 s. Wyd. nast. poprawione i uzupełnione Stawiguda: Solaris 2016. Krytycy o Fantastyce..

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Olsztyn: Solaris 2016 , plik w formacie MOBI.
Zawiera felietony z cyklu „Piąte piwo”, drukowane w miesięczniku „Fenix”, wywiady z S. Lemem i eseje poświęcone jego twórczości, a także opowiadanie Miejsce na Ziemi [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Kankan na wulkanie. [Powieść]. „Dziennik Polski” 2007 nr 258 – 2008 nr 1-50. Wyd. osobne: Warszawa: Prószyński Media 2009, 312 s. Wyd. nast. Olsztyn: Stalker Books 2019.

Inne formy wydań

Dostępny w Internecie w formacie PDF: Zob. link [dostęp 20 lutego 2023].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Trzeci najazd Marsjan. [Powieść]. Poznań.: Media Rodzina 2010, 391 s.Wyd. nast. Stawiguda: Solaris 2018. Powieści i opowiadania Marka Oramusa.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Poznań.: Media Rodzina 2012, pliki w formacie EPUB, MOBI.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Problem kluczy do mieszkania w Piasecznie. Powieść postmodernistyczna. [Felietony]. Stawiguda: Agencja Solaris Małgorzata Piasecka, 2014, 368 s. Krytycy o Fantastyce, 3.

57 felietonów z cyklu „Piąte piwo”, drukowanych w miesięczniku „Fenix”.

13. Człowiek idzie z dymem. Podroby z brzucha PRL-u. [Felietony]. Stawiguda: Agencja Solaris Małgorzata Piasecka 2015, 398 s. Krytycy o Fantastyce, 5.

14. Na niebie i ziemi. Największe tajemnice Wszechświata objaśniają czołowi polscy naukowcy. [Wywiady]. Warszawa: Zona Zero 2018, 360 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fronda 2018, pliki w formacie EPUB, MOBI.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

15. Wszechświat jako nadmiar. [Teksty popularnonaukowe]. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 2019, 486 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Wszechświat jako nadmiar . Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo 2019 , plik w formacie EPUB, MOBI.

16. Matka paranoja. Olsztyn: Stalker Books 2023, 552 s. Krytycy o Fantastyce.

Eseje, recenzje, wywiady, felietony.

Zawartość

Przedmowa, – Wędrujący ciemną doliną: Życie na różnych planetach [dot. L Jęczmyka]; Ci, którzy brną przez pole minowe. Ostatnie rozmowy z Lechem Jęczmykiem [rozmowa z 2023]; Królowa Ekumeny [dot. U. le Guin]; W krainie strąconych aniołów [dot. C. McCarthy'ego]; Wędrujący ciemną doliną [dot. E. Wnuk-Lipińskiego]; Dzieje jednego fantasty [dot. M. Parowskiego]; Nowe mapy piekła [dot. J. Zajdla]; Świat według Snerga [dot. A. Wiśniewskiego-Snerga]; Nekrologi [dot. nast. autorów: A.C. Clarke, F.W. Kres [właśc. W. Chmielewski], Kowal [M. Kowalski], A. Smuszkiewicz]; – Dwa końce świata: Dwa końce świata [dot. M. Atwood]; Postnuklearna idylla [dot. P.K. Dick: „Bluthgeld”]; Matka paranoja [dot. K. Vonneguta]; Mroźne powietrze wolności; Arka Otcetena [dot. S. Otceten: „Przechowalnia”]; O podobieństwach i zbieżnościach pomiędzy filmem „Matrix” Andy'ego i Larry'ego Wachowskich a twórczością Adama Wiśniewskiego-Snerga; Horror w bewatronie [dot. P.K. Dick: „Oko na niebie”]; Mortalistyka, czyli życie pośmiertne nieboszczyków, – [felietony:] Demon von Neumanna: Do pracy by się szło; Demon von Neumanna; Gry wojenne; Nowe szaty wojny; Co będzie z Polską?; O czym mówią zwierzęta; Stygmaty potworności, – [felietony:] Ostatnie Piąte Piwa: QF, czyli Quantum Fiction; Plac zabaw szatana; Pierścień Warszawa, – [felietony:] Stany wewnętrzne: Zmrocza przed wzroczami; Korupcja i upadek Neuta z blokowiska; Prosty homo sapiens; Wariat wśród obłąkanych; Sequele i prequele, – [wywiady:] W piekle jeszcze weselej: Dobrze, ale nie beznadziejnie. Wywiad Krzysztofa Kurczyny [pierwodruk: „Voyager. Almanach Grozy i Fantastyki” 1993 nr 6, dot. „Senni zwycięzcy”]; Nad jaką katastrofą pracujemy. Wywiad L. Abrana [pierwodruk: „Magyar Nemzet”, Budapeszt 1995, przeł.: L. Tokodi, K. Chiger]; Tani arystokratyzm. Wywiad Pawła Ostrowskiego [pierwodruk: „Inne planety” 1999 nr 2/3/4]; Ten Sylwester miał być na Księżycu. Wywiad Marka Bartosika [z 1999]; Cóż po świecie bez tygrysa?. Wywiad Marcina Rotkiewicza [z 1999]; Wróciłbym do młodych lat. Wywiad Magdaleny Druzgały [pierwodruk: „Gazeta Myślenicka”.2008 nr 15]; Plugawy kwiat fantastyki. Wywiad Pawła Stachnika [z 2001]; Żyję tak jak umiem. Wywiad Dawida Brykalskiego [pierwodruk pt. Marek Oramus w tegoż: Rozmowy przekorne. Warszawa 2003]; Bat nad tyłkiem. Drugi wywiad Pawła Stachnika; Błazeńskie podrygi władzy. Wywiad Tomasza Zaperta [z 2010]; Lepiej, żeby diabeł zastał mnie przy robocie. Wywiad Wojtka Sedeńki [z 2011]; Mięso i buty dla wszystkich. Wywiad Tomasza Łupiny [z 2016]; W piekle jeszcze weselej. Wywiad Anity Czupryn [pierwodruk: „Polska” 2017 nr 16, dodatek „Magazyn”]; Wszechświat jest bogaty w formę, a i w treść niebiedny. Drugi wywiad Anity Czupryn [pierwodruk: „Polska” 2018 nr 88, dot. „Na niebie i ziemi”]; Po prostu woziłem książki. Wywiad Macieja Hołuja [z 2018]; Wirus superstar. Trzeci wywiad Anity Czupryn [pierwodruk: „Polska. Metropolia Warszawska” 2020 nr 25 dodatek „Dodatek na czas kwarantanny”]; My z niego wszyscy. Trzeci wywiad Pawła Stachnika [z 2021; dot. S. Lema]; Fantastyka i futurologia. Wywiad Marcina Kube [z 2021], – Aneks: Jaka piękna XIX-wieczna redakcja. „Nową Fantastykę” wspominają Dominika Oramus i Marek Oramus; Kalendarz Lemowski 2094 [dot. wynalazków autorstwa S. Lema].

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

czeski

• Polská ruleta. Polskie sci-fi povidky. [Przeł.] P. Weigel. Plzeň 2003.

słowacki

• Volanie na Mlečnej česte. 13 x SCI-FI. [Przeł.] J. Gerbóc [i inni]. Bratislava 1989.

Prace redakcyjne

1. Bunt robotów. [Antologia]. [Red.: M. Oramus]. [B.m.]: klubówka 1980, 100 s.
2. J. Zajdel: Wyższe racje. Wybór opowiadań. Utwory wybrał M. Oramus. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1988, 384 s. SF.
3. L. Jęczmyk: Życie jako okręt oglądany od spodu. [Red.: M. Oramus]. Olsztyn: Stalker Books 2020, 367 s. Krytycy o Fantastyce.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Omówienia i recenzje

• Strona internetowa Marka Oramusa: http://www.galgut.eu.

• Ankiety dla IBL PAN 2008 , 2011 , 2024.

Wywiady

Zob. też Twórczość poz.↑.

• Ciemne okulary. Rozm. P. Sekyrova. „Fantastyka” 1990 nr 4/5 [dot.: Arsenał].
• Pierwszy wywiad z Markiem Oramusem, 1995. Rozm. W. Sedeńko. Powst. 1995 [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 września 2023].
• Przyziemna fantastyka. Rozm. M. Łukaszewicz. „Literatura” 1996 nr 2.
• Kolapsoid. Rozm. J. Gondowicz. „Nowe Książki” 2001 nr 9.
• Rok 2019. Rozm. T.Z. Zapert. „Rzeczpospolita” 2009 nr 132.
• Lada moment pojawi się sztuczne życie. Rozm. P. Girdwoyń. „Rzeczpospolita” 2018 nr 251 [dot.: Na niebie i ziemi].

Słowniki i bibliografie

• Marek Oramus. W: Encyklopedia fantastyki. [On line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 22 września 2023].
• A. Niewiadowski: Marek Oramus. W: A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań 1990.
• Marek Oramus. W: Słownik literatury popularnej. Wrocław 2006.

Ogólne

Artykuły

• K. BOCIAN: Odmienne stany cielesności. Antropologia ciała w polskiej literaturze fantastyczno-naukowej (1989-2005). Kraków 2009, passim.
• M. PAROWSKI: Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów. T. 2. Kraków 2021, passim.

Senni zwycięzcy

• M. BARTUS: Gra. „Odgłosy” 1983 nr 25.
• S. KORDACZUK: Oramus w „Czytelniku”. „Rzeczywistość” 1983 nr 27.
• M. PAROWSKI: Sen o dziesięciornicy. „Fantastyka” 1983 nr 1.
• P. TOMCZYK: Stawka większa niż... „Przegląd Techniczny” 1983 nr 19.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Arsenał

• L. JĘCZMYK. „Przegląd Techniczny” 1986 nr 6.
• M. PAROWSKI: Adam N. poluje na Boga. „Fantastyka” 1986 nr 3.
• M. MROZIUK: Spotkanie w kosmosie. „Esensja” 2015 nr 4.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Wyposażenie osobiste

• L. BUGAJSKI: Wyposażenie osobiste Oramusa. „Nowa Fantastyka” 1988 nr 3.
• T. LEWANDOWSKI: Golem LXXXVII. „Nowe Książki” 1988 nr 5.
• M. PAROWSKI: „Mogłabym odtańczyć ten fotel – rzekła Isadora”. „Przegląd Techniczny” 1988 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Hieny cmentarne

• M. PAROWSKI: Deogracias wydał opowiadania. „Fantastyka” 1990 nr 4/5.
• M. WOŁK: „Hieny cmentarne” Marka Oramusa, czyli niepewność konwencji. W: Polska literatura fantastyczna. Toruń 2005.
Go back to position Wróć do pozycji

Dzień drogi do Meorii

• M. PAROWSKI: Wejście suwerena! „Nowa Fantastyka” 1991 nr 3.
• J. INGLOT: Książki pokupne. „Odra” 1997 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Święto śmiechu

• K. VARGA: Zadzwońcie po wiedźmina. „Gazeta Wyborcza” 1995 nr 284, polemika: M. PAROWSKI: Nim się przedmiot świeży.... „Nowa Fantastyka” 1996 nr 5.
• B. CHACIŃSKI: W poszukiwaniu świętego kufla. „Życie Warszawy” 1996 dodatek „Ex Libris” nr 85.
• J. GRZĘDOWICZ: Święto łez. „Fenix” 1996 nr 9.
• J. INGLOT: Powrót do rzeczywistości. „Odra” 1996 nr 2.
• A. SKOWRON-NALBORCZYK. „Magazyn Literacki” 1996 nr 2.
• A. SMUSZKIEWICZ: W obronie zasad. „Nowa Fantastyka” 1996 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Rozmyślania nad tlenem

• J. GONDOWICZ: Kolapsoid. „Nowe Książki” 2001 nr 9.
• P. STACHNIK: Bar z tlenem. „Dziennik Polski” 2001 nr 97.
• B. ŚWIDERSKI: Zagłoba w Galaktyce Gutenberga. „Nowa Fantastyka” 2001 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Rewolucja z dostawą na miejsce

• J. SMUSZKIEWICZ. „Nowa Fantastyka” 2002 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Bogowie Lema

• J. WIERZEJSKA: W kosmosie literackim Lema. „Nowe Książki” 2007 nr 6 [dot. także W. Orliński: Co to są sepulki? Wszystko o Lemie].
Go back to position Wróć do pozycji

Kankan na wulkanie

• B. DARSKA: Nowy stary świat. „Nowe Książki” 2009 nr 5.
• P. DUNIN-WĄSOWICZ: Mazur na bagnie. „Lampa” 2009 nr 1/2.
• M. WOLSKI: Dziesięć lat później. „Gazeta Polska” 2009 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Trzeci najazd Marsjan

• B. SZCZYŻAŃSKI. Powst. 2010 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 września 2023].
• M. ZWIERZCHOWSKI: Symulacja. Powst. 2011 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 września 2023].
Go back to position Wróć do pozycji

Na niebie i ziemi. Największe tajemnice Wszechświata objaśniają czołowi polscy naukowcy

• S. GRABOWSKI: Warto rozmawiać. „Esensja” 2018 nr 9.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO