BIO
Urodzona 24 sierpnia 1869 w Warszawie; córka Wojciecha Gersona, artysty malarza, i Natalii z Frydrychów. Ukończyła Gimnazjum im. H. Czarneckiej w Warszawie i kurs wychowania przedszkolnego (1887). Uczyła się rysunku oraz malarstwa pod kierunkiem ojca i rzeźby u Hipolita Marczewskiego i Jana Wojdygi. W 1885 wyjechała do Paryża, gdzie studiowała rzeźbę i malarstwo w Académie Julian (1896-98). Po powrocie do kraju rozwijała zainteresowania sztukami plastycznymi; należała do Stowarzyszenia Artystek Polskich (od 1889), brała udział w wystawach, m.in. Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i w Salonie Krywulta w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w Krakowie oraz w pokazach we Lwowie, Paryżu i Wilnie. Była działaczką tajnego koła oświaty ludowej (ok. 1888-1914) i Związku Teatrów Ludowych (1901-39). W 1903 wyszła za mąż za Ignacego Dąbrowskiego, literata. W 1904 podjęła pracę jako nauczycielka rzeźby w szkole artystycznej dla kobiet A. Conti w Warszawie, nauczała także rysunku i historii w szkołach średnich, m.in. w Szkole Żeńskiej Jadwigi Sikorskiej (od 1918 Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi) w Warszawie. Zajmowała się popularyzacją sztuki, publikując prace z zakresu historii malarstwa i rzeźby, sztuki teatru oraz edukacji plastycznej. Równocześnie była autorką utworów dla dzieci i młodzieży; artykuły, opowiadania, wiersze i obrazki sceniczne zamieszczała m.in. w „Przyjacielu Dzieci” (1904-13; cykle artykułów pt. W krainie sztuki. Listy z podróży oraz Z dziejów sztuki), „Iskrach” (1923-28), „Płomyku” (1923-32), „Moim Pisemku” (1929-36), „Wychowaniu Przedszkolnym” (1930-38). Organizowała szkolne przedstawienia swoich sztuk (m.in. w Liceum im. Królowej Jadwigi w Warszawie). Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie, gdzie zmarła 24 stycznia 1942; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Łokietek w grotach Ojcowa. Obraz historyczny. „Przyjaciel Dzieci” 1910 nr 48-50. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1918, 19 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Łokietek w grotach Ojcowa; Kazimierz i Rokiczana, tamże 1924, 32 s.
2. Obrazki historyczne uscenizowane. Pierwodr. pt. Wanda; W piastowej chacie; Jagiełło pod Grunwaldem. „Przyjaciel Dzieci” 1910 nr 21-23, 25, 26, 43-47. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1911, 50 s.
3. Baśń o królowej Róży. Fantazja sceniczna w 3 odsłonach. „Przyjaciel Dzieci” 1911 nr 43-49, 51. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1913 [?]. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1914, 54 s. Wyd. 2 tamże 1924.
4. Kazimierz i Rokiczana. [Obrazek sceniczny]. „Przyjaciel Dzieci” 1911 nr 3, 4. Wyd. osobne łącznie z poz. ↑ pt. Łokietek w grotach Ojcowa; Kazimierz i Rokiczana, Warszawa: M. Arct 1924, 32 s.
5. Legenda o królowej Kindze; Leszek Biały. Obraz historyczny. „Przyjaciel Dzieci” 1911 nr 21-23; 1912 nr 15-18. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1924, 36 s.
6. Wielcy artyści, ich życie i dzieła. Warszawa: Gebethner i Wolff [1911], 238 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1925, wyd. 2 [!] 1930; wyd. 3 rozszerzone Warszawa: Biblioteka Polska [1938].
Zawartość
Przekłady
litewski
7. Żacy za Batorego. Obraz historyczny. „Przyjaciel Dzieci” 1911 nr 16-19. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1918, 24 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Żacy za Batorego; Pod murami Częstochowy. Obrazy historyczne, tamże 1924, 39 s.
8. Pod murami Częstochowy. [Obraz historyczny]. „Przyjaciel Dzieci” 1913 nr 34-38. Wyd. osobne łącznie z poz. ↑ pt. Żacy za Batorego; Pod murami Częstochowy. Obrazy historyczne. Warszawa: M. Arct 1924, 39 s.
9. Artur Grottger. Malarz Powstania. Odczyt. Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1917, 27 s.
10. Laleczka z saskiej porcelany. Historia w 4 odsłonach. Prapremiera: teatralna: Warszawa, Teatr Polski 1917; radiowa: Polskie Radio 1930. Druk pt. Laleczka z saskiej porcelany. Historia jednej majowej nocy w 4 odsłonach. Warszawa: M. Arct 1928, 63 s.
11. Racławickie kosy. Obraz sceniczny w 3 częściach. Warszawa: Księgarnia Ludowa 1917, 71 s. Wyd. nast. z prologiem: tamże 1917; wyd. 2 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia. 1926, 109 s.
12. Wybranieckie zuchy. Obraz historyczny z czasów Stefana Batorego w 3 częściach. Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1917, 63 s.
13. Za co? Obrazek z życia unitów. Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1917, 23 s.
14. Grottger. [Biografia]. Warszawa: Księgarnia Ludowa 1918, 83 s., 16 k. tablic.
15. Krewniak z Ameryki. Humoreska w 2 osłonach. Warszawa: Księgarnia Ludowa 1918, 42 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1927, wyd. 3 tamże 1936.
16. Majster Kiliński. Obraz sceniczny w 3 odsłonach. Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1918, 30 s. Wyd. 2 Warszawa, Łódź: Nasza Księgarnia 1927.
17. Święć się, święć się wieku młody... Humoreska sceniczna. Warszawa, Lublin: M. Arct 1918, 24 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1924; wyd. 3 Warszawa: I. Rzepecki [1937].
18. Polscy artyści. Ich życie i dzieła. Warszawa: Gebethner i Wolff 1926, 383 s. Wyd. 2 tamże 1930.
Zawartość
19. Rogata dusza. Opowieść dla młodzieży. „Moje Pisemko” 1934 nr 44-49. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1936, 31 s.
20. Chłopiec z puszczy. Obrazek historyczny. Warszawa: M. Arct 1935, 31 s.
21. Onegdaj... Wczoraj... Dziś... Trzy obrazki sceniczne. Warszawa: Nasza Księgarnia 1935, 47 s.
22. Piosenki żołnierskie. Humoreska ludowa w 1 akcie. Warszawa: I. Rzepecki [1935], 31 s.
23. Lotnik zza morza. Humoreska w 3 odsłonach na jednej dekoracji. Warszawa: I. Rzepecki [1936], 45 s.
24. Włóczęga. Opowieść dla młodzieży. Warszawa: M. Arct 1937, 31 s.