Urodzony 3 maja 1924 we Lwowie; syn Pawła Gawlika, drukarza, i Anieli z domu Kruk. Do gimnazjum uczęszczał we Lwowie. Po wybuchu II wojny światowej, podczas okupacji niemieckiej Lwowa uczył się w Szkole Rzemiosł Artystycznych. Pracował jako robotnik w Instytucie Behringa, produkującym szczepionki przeciwtyfusowe. W 1946 przybył do Krakowa, tam ukończył szkołę średnią, a następnie studiował w Akademii Handlowej oraz w Szkole Nauk Politycznych i Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) i na Studium Dziennikarskim UJ; na obu uczelniach uzyskał absolutorium. Od 1948 rozwijał twórczość publicystyczną i krytycznoliteracką na łamach czasopism „Dziś i jutro” (do 1952) oraz „Tygodnik Powszechny” (do 1953). Po otrzymaniu magisterium z ekonomii w 1951 był przez dwa lata asystentem w Katedrze Ekonomii Akademii Handlowej. Następnie pracował jako urzędnik oraz kierownik wystawy objazdowej Muzeum Narodowego. Od 1954 publikował w pismach „Przegląd Kulturalny” (do 1955) oraz „Nowiny Tygodnia” (dodatek do „Nowin Rzeszowskich”; tu do 1957); jako krytyk teatralny współpracował z „Życiem Literackim” (w 1956-68 był też członkiem redakcji), „Słowem Tygodnia” (do 1959), a od 1956 z „Nową Kulturą” (do 1959; tu w 1956 stały cykl recenzji teatralnych pt. Teatry Krakowa), „Dialogiem” (do 1961), „Słowem Ludu” (do 1958; tu stałe recenzje teatralne, w 1960 cykl ABC teatru). W 1955-56 pracował jako redaktor w Wydawnictwie Literackim w Krakowie. W 1959 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). Jako dramatopisarz debiutował w 1962 sztuką Portret. W 1964 nawiązał stałą współpracę z tygodnikiem „Kultura”. W 1966 otrzymał nagrodę Klubu Krytyki Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W 1967-70 był kierownikiem literackim Teatru Rozmaitości w Krakowie, a następnie do 1980 dyrektorem i kierownikiem artystycznym Starego Teatru im. H. Modrzejewskiej. W 1974 otrzymał (wspólnie z Jerzym Jarockim, Konradem Swinarskim i Andrzejem Wajdą) nagrodę „Polityki” Drożdże 1974 za nowatorską działalność teatralną, w 1979 nagrodę I stopnia Komitetu do spraw Radia i Telewizji. Za upowszechnianie kultury i sztuki otrzymał w 1977 nagrodę miasta Krakowa. Od tegoż roku do 1982 pełnił funkcję dyrektora i naczelnego redaktora Teatru Telewizji Polskiej. W 1983-85 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru Dramatycznego miasta stołecznego Warszawy i równocześnie organizatorem oraz dyrektorem Teatru Rzeczypospolitej. Kontynuując twórczość literacką, nawiązał w 1983 współpracę z „Gazetą Krakowską”, w której ogłaszał felietony teatralne (pod pseudonimem Obserwator). Od 1983 przez dwie kadencje wchodził w skład Narodowej Rady Kultury. Od września 1985 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie (do przejścia na emeryturę w 1989). W miesięcznikach „Filatelistyka” (1994-2001), a następnie „Przegląd Filatelistyczny” prowadził stały felieton pt. Fanaberie i herezje. W 2002 zrezygnował z członkostwa w ZLP. Odznaczony m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1969, 1975), Złotym Krzyżem Zasługi (1975), Krzyżem Kawalerskim (1979) i Krzyżem Komandorskim (1989) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1979), odznaką Za Zasługi dla Województwa Kaliskiego (1980), Złotą Odznaką miasta Krakowa (1990). Zmarł po długiej chorobie 22 marca 2017 w Krakowie; pochowany tamże na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Twórczość

1. Powrót do Jamy. [Popularna monografia Jamy Michalikowej w Krakowie]. Wybór ilustracji: J. Gawlik i D. Mróz. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa” 1961, 191 s.

Zawartość

Przymierze z epoką; W Zielonym Baloniku; Sąd nad Zielonym Balonikiem; Powrót do Jamy.

2. Portret. Tragifarsa współczesna. Prapremiera: Katowice, Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego 1962. Druk zob. poz. ↑.

Pierwotny tytuł: Nasze nowe życie.

Przekłady

słowacki

Portret. [Przeł.] M. Andráš. Bratislava 1963.

Adaptacje

telewizyjne

pt. Nasze nowe życie: Adaptacja: J. Hoffman. Telewizja Polska 1966.

See Studies

3. Pokusa. Komedia współczesna w 2 aktach. Prapremiera: teatralna: Zielona Góra, Teatr Ziemi Lubuskiej 1963; telewizyjna: Telewizja Polska 1968. Wyd.: Oprac. dramaturgiczne oraz inscenizacyjno-reżyserskie: J. Wasiuczyński. Scenografia: J. Golka. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1965, 60 s.

Przekłady

czeski

Pokušeni. (Takové manželstvi). [Przeł.] J. Langer. Praha 1964.

słowacki

Skuśka. [Przeł.] E. Štercová. Bratislava 1979.

4. Twarze teatru. [Szkice]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, 333 s.

Zawartość

Od autora. – Kazimierz Witkiewicz; Danuta Michałowska; Aleksander Dzwonkowski; Halina Gryglaszewska; Henryk Bąk; Stanisław Igar; Jerzy Nowak; Maria Bednarska; Ida Kamińska; Kazimierz Rudzki; Elżbieta Barszczewska; Jacek Woszczerowicz; Zofia Mrozowska; Halina Mikołajska; Maria Kościałkowska; Jan Świderski; Gustaw Holoubek.

See Studies

5. Wybór. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Bielsko-Biała, Teatr Polski 1964.

See Studies

6. Egzamin. Sztuka w 2 częściach. Powst. 1965. Prapremiera: Zielona Góra, Teatr Ziemi Lubuskiej 1966. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1982, 124 s. Przedruk zob. poz. ↑.

Nagrody

Nagroda w konkursie Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie 1965.

Przekłady

bułgarski

Wystawienie: Warna, Dramatičen Teatr 1978.

czeski

Zkouška. [Przeł.] J. Simonides. Praha 1978.

Wystawienie: Zvolen, Divadlo J.G. Tajovského 1980.

rumuński

Wystawienie: Bukareszt, Teatrul National I.E. Cavogiale 1981.

See Studies

7. Procedura. Ponura burleska w 3 aktach. Powst. 1965. Prapremiera: Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 1980. Druk zob. poz. ↑.

8. Tor. Komedia o ludziach i automobilach. Prapremiera: Kielce-Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1965. Druk zob. poz. ↑.

Adaptacje

radiowe

pt. Grand Prix trwa: Adaptacja: A.W. Piotrowski. Polskie Radio 1963.

9. Sława. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1967. Prapremiera: pt. Obszar cienia (Sława), Szczecin, Teatr Współczesny 1973.

Nagrody

Nagroda w konkursie Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie 1967.

10. Dług. [Sztuka telewizyjna]. Telewizja Polska 1969.

11. Miejsce rektorskie. [Sztuka telewizyjna]. Powst. 1969. Telewizja Polska 1978. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1979 nr 2 s. 6-30.

Nagrody

Nagroda w konkursie Telewizji Polskiej, Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego i Centralnej Rady Związków Zawodowych w 1969.

12. Propozycje. Dramaty. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1969, 292 s.

Zawartość

Zawiera poz. 2, 3, 7, 8.

See Studies

13. Wypadek. [Sztuka telewizyjna]. Powst. 1970.

Nagrody

II nagroda w konkursie Telewizji Polskiej i Milicji Obywatelskiej na widowisko sensacyjne w 1970.

14. Okolice teatru. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 403 s.

Wybór felietonów publikowanych pod pseudonimem Obserwator głównie w „Gazecie Krakowskiej” w 1983-1988.

See Studies

Przekłady

1. P. Landovský: Pokój na godziny. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1970 nr 12 s. 54-77. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 1971.

Tłumacz podpisany: Jan Calka.

Prace redakcyjne

1. Helena Modrzejewska na scenie krakowskiej 1865-1869. Kolegium red.: T. Bukowski, J. Gawlik, [J. Spiegel] J. Got. Wstęp i objaśnienia: [J. Spiegel] J. Got. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 43 s.

2. Radio: szanse i wyzwania. Materiały konferencji Kulturotwórcza rola radia, Kraków 14-15 lutego 1997. Red. prowadzący: T. Leśniak. Oprac. tekstów: J. Gawlik. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury; Polskie Radio 1997, 134 s.

3. Mistrzowie światła. Impresjonizm kalifornijski 1890-1930. Międzynarodowe Centrum Kultury. [Katalog wystawy]. Autor i kurator wystawy: J. Stern. Oprac. red.: T. Leśniak, J. Gawlik. Tłumaczenie: P. Łopatka, P. Pieńkowski. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury 2003, 186 s.