BIO
Born on 8 February 1922 in Warsaw; son of the metalworker Stefan Gajcy and the midwife Irena, née Zmarzlik. He attended the Marian Fathers' Grammar School and Secondary School in the Bielany district of Warsaw from 1935. He started writing poems in 1938. On 6 September 1939, he left Warsaw and reached Włodawa before returning to the capital in October of the same year. He continued his education at the Marian Fathers' school, with the staff working at the authorized Städtische Schule für Straßenbau (Municipal Roadbuilding School) also offering secret secondary school courses. During this period, he produced several dozen translations of poetry from German and Czech, as well as of Horace. After completing advanced secondary education in 1941, he studied Polish philology at the underground University of Warsaw (UW) until 1943, where he became acquainted with people including Zdzisław Stroiński, who became a friend. Towards the end of that year, he joined the conspiratorial organization Confederation of the Nation (Konfederacja Narodu). Around 1943, he became a reporter for the Confederation's periodical, "Nowa Polska – Wiadomości Codzienne". He was active in the group of young artists associated with the organizations' periodical "Sztuka i Naród" and the Cultural Movement. He made his debut in 1942 in "Sztuka i Naród" with the poem Wczorajszemu (For yesterday's man), which won third prize in the journal's poetry competition. That year, he joined the editorial board of "Sztuka i Naród", before becoming its editor in November 1943 following the death of his predecessor Andrzej Trzebiński. Gajcy published poems, excerpts of prose pieces, articles and reviews in the periodical (both anonymously and under the pseudonyms: Karol Topornicki and Roman Oścień). He was a member of the Home Army (AK). He collaborated with the literary section of the AK Bureau of Information and Propaganda (his section was subordinate to the Swarm (Rój) Subdepartment of Mobilizing Propaganda). He was involved in underground literary meetings where he presented his works. In 1942, he received second prize in a competition for military marches organized by the AK information bulletin "Biuletyn Informacyjny" (no. 42) for his piece Uderzenie (Strike; published under the name: Witold Orczyk), while in 1943 he was awarded second prize in a competition by "Kultura Jutra" for his poems *Śpiew murów (Song of the Walls) and Rapsod o Warszawie (Warsaw Rhapsody), which were published anonymously in issues 6/7 and 8/9. Alongside Z. Stroiński, he took part in the act of laying flowers at the memorial to Nicolaus Copernicus in Warsaw on 25 May 1943, marking the 400th anniversary of the scientist's death. This action was organized by Wacław Bojarski. He spent several months of 1943 as a warehouse worker at a factory producing women's clothes. He resigned in autumn of the same year. In spring 1944, he participated in the Press Courses for War Reporters that were organized by the Bureau of Information and Propaganda of the AK. In July of the same year, he was assigned to the Motorized Division of the Warsaw District Motorized Unit of the AK. Following the outbreak of the 1944 Warsaw Uprising, he was involved in combat in the Old Town as part of the ambush and sortie group led by lieutenant Jerzy "Ryszard" Bondorowski. He died on either 16, or 21 or 22 January 1944: according to one report together with Z. Stroiński in a building that was blown up by German forces on Przejazd Street 1/3/5, while another report suggests that he died on 21 or 22 at Warsaw's Arsenal[P].
Twórczość
*** (Jestem tutaj, ot, niedbały). [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
1. Homer i Orchidea. Dramat w 3 aktach. Powst. 4 XII 1943. Prapremiera: Reżyseria: I. Gall. Gdynia, Teatr Wybrzeże 1946. Druk zob. poz. ↑, ↑.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
telewizyjne
2. Misterium niedzielne. 4 widowiska z intermedium. Powst. 25 X 1943. Druk zob. poz. ↑. Przedruk zob. poz. ↑, ↑. Prapremiera: Reżyseria: A. Majczak. Katowice, Teatr im. Stanisława Wyspiańskiego 2009.
Adaptacje
radiowe
telewizyjne
3. Widma. Poemat. 1. Warszawa maj [1943], 25 k., powielone, Biblioteka Sztuki i Narodu, [1]. Przedruk zob. poz. ↑, ↑,↑ ,↑ , ↑, ↑. ↑, ↑, ↑, ↑.
Zawartość
Adaptacje
radiowe
4. Do potomnego. [Poemat]. Powst. 1944. Druk zob. poz. ↑. Prapremiera: Reżyseria: J. Gajewski. Warszawa, Teatr Narodowy 2004. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.
Adaptacje
telewizyjne
5. Grom powszedni. [Wiersze]. Poznań: Biblioteka Poetycka 1937 [właśc.: Warszawa 1944], 31 s. powielone. Z „Biblioteki Sztuki i Narodu”, 3. Przedruk zob. poz. ↑, ↑. ↑, ↑.
6. O wawrzyn. [Odczyt]. Powst. 1944. Druk zob. poz. ↑.
7. Trzy śmierci. [Powieść]. Powst. 1944. Druk fragmentów: „Sztuka i Naród” 1944 nr 16 s. 7-10. Przedruk zob. poz. ↑.
8. Utwory zebrane. Poezje i dramat „Homer i Orchidea”. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1952, 242 s.
Zawartość
9. Utwory wybrane. Wiersze, poematy, proza. Przygotował oraz wstępem i posłowiem opatrzył L.M. Bartelski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, 263 s.
Zawartość
10. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: L.M. Bartelski. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 130 s.
Zawartość
11. [Wybór poezji]. Warszawa: Czytelnik 1971, 127 s.
12. Pisma. Juwenilia — przekłady — wiersze — poematy — dramat — krytyka i publicystyka literacka — varia. Przygotował oraz wstępem i posłowiem opatrzył L.M. Bartelski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 563 s.
Zawartość
13. Poezje wybrane. (II). Wybór i wstęp: Z. Bieńkowski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza [1990], 131 s.
14. Do potomnego. [Wybór wierszy]. Wybrała i wstępem poprzedziła G. Gronczewska. Warszawa: Anagram 1992, 205 s.
15. Dotknięty ogniem. [Wybór wierszy; wyd. łącznie ze szkicem:] B. Maj: Biały chłopiec. O poezji Tadeusza Gajcego. Kraków: Oficyna Literacka 1992, 345 s.
Zawartość
16. Wybór poezji. Misterium niedzielne. Oprac. [i wstęp:] S. Bereś. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1992, CXXXI, 223 s. Biblioteka Narodowa, I, 283.
Zawartość
17. Ja i ogień. Baczyński, Gajcy, Trzebiński. [Wiersze]. Wstęp: B. Drozdowski. Warszawa: Interart 1994, 111 s. Wyd. nast. tamże 1996.
18. Ojczyzna z drżącego płomienia. [Wiersze]. Wybór i posłowie: W. Smaszcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1998, 160 s.
19. Kto ja. Tadeusz Gajcy – poeta 1922-1944. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego; Oficyna Wydawnicza Rytm 2010, 126 s.
20. Opowieść z innego świata. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska 2014, plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
21. Poezje. Toruń: Wydawnictwo „C&T” 2015, 76 s.
22. Widma. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
23. Z dna. [Wybór wierszy]. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], 2018, plik tekstowy w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
24. Żegnając się z matką. [Wybór wierszy]. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik tekstowy w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
25. Poemat Widma; Wiersze. Warszawa: Wydawnictwo CM Klasyka 2017, 138 s. Poezja polska XX wieku.
26. Chwila biblijna. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
27. Legenda o Homerze. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
28. Moja mała. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
29. Nowo narodzonemu. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
30. Poezje. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Wydawnictwo Ktoczyta.pl – Ventigo Media 2018, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.
31. Portret. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
32. Uderzenie. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
33. Wstecz. [Wybór wierszy]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], plik w formacie MOBI, wyd. nast. tamże 2018.
34. Widma. Opowieść z innego świata. [Wiersze; album]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy; Biblioteka Narodowa 2022, 154 s.