BIO

Urodzony 12 stycznia 1904 w Stawiszczach (powiat taraszczański) na Ukrainie, w rodzinie inteligenckiej; syn Jana Jurkowskiego i Heleny z Jaworskich. Pod koniec 1914 przeprowadził się wraz z rodzicami do Warszawy i podjął naukę w szkole średniej. W 1922 zdał maturę w Zakopanem. W tymże roku wstąpił do Szkoły (od 1932 Akademia) Sztuk Pięknych w Warszawie, którą ukończył około 1935. Debiutował w 1932 utworem pt. Podróż na statku „IPS”. Urywek z pamiętnika starszego bosmana, opublikowanym na łamach „Cyrulika Warszawskiego” (nr 45; autor podpisany Zygmunt J.). Był związany z grupą młodych satyryków skupionych wokół tego pisma; występował na wieczorach autorskich organizowanych przez nią w Instytucie Propagandy Sztuki. Nowele, humoreski, satyry i felietony publikował m.in. w „Expresie Porannym” (ok. 1933; tu w rubryce Savoir vivre pod pseudonimem: Wuj Tomasz), „ABC” (1934-36), „Prosto z mostu” (1935), „Polonii” (1937-39), „Gońcu” (1938-39), „Kronice Polski i Świata” (1938-39). W 1935-39 należał do grupy pisarzy związanych z redakcją „Prosto z mostu”. Zajmował się też grafiką, projektując okładki do książek dla wydawnictwa Stanisława Cukrowskiego i Roju. Jako korespondent pism literackich wyjeżdżał do Anglii i Czechosłowacji. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się ochotniczo do wojska; brał udział w kampanii wrześniowej. W 1940 był więziony w obozie dla jeńców wojennych Mühlberg (Stalag IV b). Po zwolnieniu w tym samym roku zamieszkał w Warszawie. Po upadku powstania warszawskiego został ponownie wywieziony do Niemiec, do miasta Cottbus (Chociebuż). Po zakończeniu wojny powrócił do Warszawy i w kilka dni później 22 maja 1945 zmarł na atak serca.

Twórczość

1. Księżycowe interesy. Powieść. ABC 1935 nr 343, 350-371, 1936 nr 1-89. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1937, 330 s.

2. Ja pana zniszczę. [Powieść]. Goniec Warszawski 1938 nr 299-359, 1939 nr 2-75.

Druk przerwany z powodu konfiskaty. W „Gońcu Warszawski1939 nr 81 ukazał się List autora skonfiskowanej powieści do P.T. Czytelników.

3. Pani ministrowa. [Powieść]. Polonia 1938 nr 5053-5108, 1939 nr 5109-5123. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1939, 316 s.

4. Wielki egzamin. Powieść [niedokończona]. Wieczór Warszawski 1939 nr 120-249. Wyd. osobne: [Dokończył i przedmową opatrzył:] J. Janowski. Warszawa: E. Kuthan 1946, 323 s.

Druk z 1939 przerwany na skutek wybuchu wojny; Z. Jurkowski złożył wydawcy podczas okupacji utwór w formie szkicowej i niedokończonej.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Polski słownik biograficzny (P. Grzegorczyk). T. 11. Wrocław 1964-1965.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

Ogólne

Artykuły

T. Konwicki: Nieudany egzamin. Odrodzenie 1946 nr 40.
E. Szermentowski: Felietoniści, którzy odeszli. (Wspomnienie o przyjaciołach). Odnowa 1946 nr 16.

Księżycowe interesy

Z. Broncel: O księżycowych interesach. Zwierciadło 1937 nr 7.
J. Lorentowicz. „Nowa Książki1937 z. 6.
[T. Sinko] (T.S.). Ilustrowany Kurier Codzienny 1937 nr 198.

Pani ministrowa

A. Jesionowski: Lektura w pociągu. Kultura 1939 nr 31.