BIO

Urodzona 1 września 1914 w Łodzi; córka Józefa Landaua, urzędnika, i Stanisławy [Tomaszewskiej][P], akuszerki. Ukończyła gimnazjum humanistyczne w Łodzi, następnie zamieszkała w Warszawie i pracowała jako dependentka w kancelarii adwokackiej. Po wybuchu II wojny światowej powróciła do Łodzi, a na przełomie 1939/40 przedostała się do Lwowa, włączonego do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdzie pracowała jako sprzedawczyni w Księgarni Akademickiej. Po zajęciu Lwowa przez Niemców powróciła w lipcu 1941 do Warszawy, gdzie zmuszona była zamieszkać wraz z rodzicami na terenie getta (utrzymywała się m.in. ze śpiewu w lokalu Pod Wesołym Marynarzem). W czasie akcji wysiedleńczej w sierpniu 1942 przedostała się wraz z matką na stronę aryjską i ukrywała się pod nazwiskiem Krystyna Żywulska. Brała udział w akcji pomocy Żydom. W czerwcu 1943 została aresztowana i osadzona na Pawiaku, po czym wywieziona do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Pisała w tym czasie wiersze, które krążyły między więźniarkami. W czasie ewakuacji obozu w styczniu 1945 uciekła z transportu. Po zakończeniu wojny zamieszkała w Łodzi. Wstąpiła do Polskiej Parti Robotniczej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). Została członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Debiutowała w 1945 w tygodniku „Pobudka” (nr 8) parafrazą wiersza J. Tuwima Dwa wiatry. Do 1946 pracowała w redakcji „Głosu Ludu”, gdzie publikowała m.in. recenzje. W tymże roku wyszła za mąż za Leona Andrzejewskiego, wówczas kierownika departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (rozwiedzeni) i przeniosła się do Warszawy. W 1947-49 pracowała w redakcji pisma Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych „Wolni Ludzie”. W 1949-50 pełniła funkcję kierownika działu wydawnictwa Prasa Wojskowa. W 1952 wchodziła w skład redakcji tygodnika „Świat”. W 1952-54 pełniła obowiązki kierownika literackiego Teatru Syrena. Jako satyryk współpracowała też z Estradą Satyryczną Polskiego Radia, tygodnikiem „Szpilki” (1952-69), a także kabaretami Wagabunda i U Lopka. Była autorką tekstów wielu popularnych piosenek (m.in. Dopóki życie trwa i Taka jestem zakochana). W 1954 została członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W latach sześćdziesiątych zajęła się także twórczością przekładową z języka rosyjskiego. W 1968 wyjechała na stałe do Republiki Federalnej Niemiec. Kontynuowała twórczość literacką. W 1970 została skreślona z listy członków ZLP. Zmarła 1 sierpnia 1992 w Düsseldorfie.

Twórczość

1. Przeżyłam Oświęcim. [Wspomnienia]. Warszawa: Wiedza 1946, 276 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [Poznań:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1949; wyd. 3 [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951; wyd. 4 Warszawa: Książka i Wiedza 1958, wyd. 5 tamże 1960; wyd. 6 Oświęcim: Państwowe Muzeum w Oświęcimiu; Warszawa: Książka i Wiedza 1996; wyd. 7 Warszawa: tCHu 2004.

Przekłady

angielski

I came back. [Przeł.] K. Cenkalska. London 1951, New York 1951, wyd. nast.: London 1957.
I survived Auschwitz. Warszawa 2006.

czeski

Přežila jsem Osvetim. [Przeł.] F. Krǎl. Praha 1957.

francuski

J'ai survécu à Auschwitz. Varsovie 1957, wyd. nast. Warszawa 2004.

niemiecki

Wo vorher Birken waren. München [1979], wyd. nast.: Darmstadt 1980; współwyd. z Pusta woda: Tanz, Mädchen... Vom Warschauer Getto nach Auschwitz. München 1988.

rosyjski

Ja perežila Osvencim. [Przeł.] V. Rakovskaja. Moskva 1960.

2. Niemożliwy człowiek. (Jednoaktówka w czterech odsłonach). Świat 1952 nr 20.

3. Wszyscy mówią. (Jednoaktówka w siedmiu odsłonach z cyklu „Pracowity dzień pani Maglińskiej”). Świat 1953 nr 12.

4. Tu mówi życzliwy... [Felietony satyryczne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 202 s.

Przekłady

czeski

Volá vás přítel. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1962.

5. Nigdy więcej. [Album o obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu]. [B.m.:] Drukarnia Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch [1955], 8 k.

Przekłady

francuski

Jamais plus ca. [B.m. 1955].

6. Tak zwane życie. [Felietony satyryczne]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1956, 182 s.

7. Pusta woda. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1963, 192 s. Wyd. 2 tamże 1965.

Przekłady

francuski

L’eau vide. [Przeł.] S. Laks. Paris 1972.

niemiecki

Leeres Wasser. Darmstadt 1980. Wyd. nast. współwyd. z Przeżyłam Oświęcim: Tanz, Mädchen... Vom Warschauer Getto nach Auschwitz. München 1988.

włoski

L’acqua vuota. [Przeł. z francuskiego] M. Dazzi. Milano 1973.

8. Tyle tematów. Materiały repertuarowe do programów rozrywkowych. [Autorzy:] B. Brzeziński, A.K. Wróblewski, K. Żywulska. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1963, 76 s.

9. Jasia dziwne pomysły. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1966, 6 k.

10. Śmiech to zdrowie. Materiały repertuarowe do programów estradowych. [Autorzy:] B. Brzeziński, K. Żywulska. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1966, 111 s.

Tu K. Żywulskiej 21 monologów i scenek satyrycznych.

11. Kup mi, mamo. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1967, 6 k.

12. Sen Jasia. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1967, 6 k.

13. Wakacje Jasia. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1967, 18 k.

14. Pamiętnik lalki. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1968, 35 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

niemiecki

Die Sektiererin. Leipzig 1955-56 [?].
Die reine Wahrheit. Satiren. Düsseldorf 1983.
Zu Ehren der Familie und andere Satiren. München, Berlin 1988, wyd. nast. [skrócone] Frankfurt am Main, Berlin 1991.

rosyjski

Zolotaja rybka. [Przeł.:] N. Mickevič, N. Labkovskij. Moskva 1959.

Przekłady

1. A. Wasiliew: Poniedziałek — trudny dzień. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1963, 273 s.
2. L.G. Zorin: Poczciwcy. Komedia w 3 aktach. Oprac. reżysersko-inscenizacyjne: K. Wydrzyńska. Scenografia: S. Chorzemski. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1964, 100 s.
3. Kto ma rację? Materiały repertuarowe do programów estradowych. Przeł.: T. Żeromski, K. Żywulska. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1965, 128 s.
4. A. Arkanov, G. Gorin: Szklane wesele. Wystawienie: Warszawa, Teatr Syrena 1967. Wyd. pt. Wesele na całą Europę. Komedia satyryczna w 4 obrazach. Uwagi inscenizacyjne: J. Gruda. Scenografia: S. Chorzemski. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1969, 61 s.

Wystawienia następne

Wystawienie: też pt.: Wesele na całą Europę; Znamy cię tylko z widzenia. (Szklane wesele).

Prace redakcyjne

1. Wyzwolenie. Red. K. Żywulska. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 293 s. Wyd. 2 współred. E. Banaszczyk tamże 1952.
Wybór wspomnień dot. lat 1944-45 na terenie Polski.
2. Dobre rady dla gromady. Program estradowy. Oprac. i słowo wiążące K. Żywulskiej. Warszawa: Iskry 1954, 111 s.
3. Młodość to my. Program estradowy nr 2. Oprac. K. Żywulska. Warszawa: Iskry 1954, 109 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1954.

Wywiady

Zawsze czyjś los był gorszy... Rozm. B. Engelking-Boni. Gazeta Wyborcza 1992 nr 186.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.

Przeżyłam Oświęcim

E. Korzeniewska: Kobiece relacje obozowe. Kuźnica 1946 nr 51.

Tu mówi życzliwy...

B. Miecugow. Życie Literackie 1954 nr 36.

Pusta woda

S. Wygodzki: Na obszarach koszmaru. Głos Szczeciński 1963 nr 266.
J. Preger: Przyczynki do kroniki dramatu. Twórczość 1964 nr 6.
K. Rosner: Powieść o getcie. Nowe Książki 1964 nr 9.
H. Żurkowska. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 31.