BIO
Urodzony 2 sierpnia 1890 w Husiatynie nad Zbruczem; syn Szczepana Życzyńskiego, urzędnika, i Olimpii z Schubartów. Do szkoły średniej uczęszczał początkowo w Tarnopolu, a następnie uczył się w gimnazjum w Brzeżanach. Był członkiem młodzieżowego tajnego koła niepodległościowego, działającego od 1902/03 przy gimnazjalnej Bursie im. Jakóbowicza; pisał artykuły do wydawanego przez tę organizację pisemka „Iskry”. W 1910 zdał egzamin maturalny i podjął studia z zakresu historii literatury polskiej i filozofii na Uniwersytecie Lwowskim, które ukończył w 1914, uzyskując tytuł magistra. Debiutował w tymże roku na łamach „Kuriera Lwowskiego” artykułem S. Przybyszewskiego «Mocny człowiek» (nr 153, 155, 157). Należał do Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej walczył w 1914 w Legionie Wschodnim. W 1916 doktoryzował się na Uniwersytecie Lwowskim. W tymże roku został powołany do służby w wojsku austriackim i przydzielony do 58. Pułku Piechoty (do 1918). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pracował jako nauczyciel języka polskiego w Gimnazjum Realnym w Orłowej (obecnie Czechy; 1918/19), a następnie w Gimnazjum Państwowym im. A. Osuchowskiego w Cieszynie (1920-27). Należał do Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, pełnił funkcję przewodniczącego Cieszyńsko-Orłowskiego koła tej organizacji. Ożenił się z Zofią Cwojdzińską. Pierwszą rozprawę naukową pt. Badania nad historią estetyki i teorii literatury w Polsce. Estetyka «Pamiętnika Warszawskiego». (1815-1822) ogłosił w 1918 na łamach „Pamiętnika Literackiego” (z. 1/2-3/4); kontynuował współpracę z tym pismem do 1936 (z przerwami). W 1921-27 był redaktorem naczelnym „Miesięcznika Pedagogicznego”, w którym drukował do 1933 (z przerwami; podpisany też: H.Ż., Ż.). Artykuły, recenzje i wiersze zamieszczał też m.in. w „Kurierze Lwowskim” (1919-20), „Dzienniku Cieszyńskim” (1921-24; podpisany też H.Ż.), „Słowie Polskim” (1922-26; podpisany też H.Ż.), „Myśli Narodowej” (1926-27) i „Ruchu Literackim” (1926-30, 1933-35, 1937). Pisał podręczniki, analizy literackie i prace z zakresu metodyki nauczania humanistycznego przeznaczone dla uczniów i nauczycieli szkół średnich. W 1927 objął stanowisko zastępcy profesora historii literatury polskiej na Wydziale Nauk Humanistycznch Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). Zajmował się głównie historią estetyki XIX w. oraz teorią dramatu. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie, od 1927 przewodniczył sekcji filologicznej tego towarzystwa. W 1928 habilitował się na Uniwersytecie Poznańskim, przedstawiając rozprawę pt. Z estetyki Mickiewicza. Mianowany w tymże roku profesorem nadzwyczajnym KUL, kontynuował pracę naukową na tej uczelni. Pełnił funkcję prodziekana (1930-33, 1938/39) oraz dziekana (1934-38) Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. Równocześnie był dyrektorem Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Heleny Czarnieckiej w Lublinie. W 1930 został członkiem Towarzystwa Naukowego we Lwowie oraz Towarzystwa Naukowego KUL. Był również współpracownikiem Komisji Filologicznej Polskiej Akademii Umiejętności (1931-35). Artykuły, recenzje i studia drukował m.in. na łamach „Pamiętnika Lubelskiego” (1929/30-1935/37), „Prądu” (1934-35, 1937-39; podpisany też: H.Ż., Ż.), „Nowej Książki” (1936-39), „Prosto z mostu” (1937-38). W 1935 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. W 1937 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W 1938 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Po wybuchu II wojny światowej jako podporucznik rezerwy brał udział w kampanii wrześniowej. Dostał się do niewoli sowieckiej; był przetrzymywany w obozie w Kozielsku, a następnie został przewieziony do Katynia, gdzie zginął rozstrzelany w kwietniu 1940. W 1958 otrzymał pośmiertnie tytuł doktora honoris causa KUL.
Twórczość
1. Wzory metodyczno-krytycznego rozbioru literatury pięknej. Podręcznik do użytku nauczycieli szkół średnich, zawierający estetyczno-krytyczną analizę najcelniejszych utworów poezji polskiej. Cieszyn: Kresy 1921, 144 s. Seria 2 zob. poz. ↑.
2. Teoria dramatu. Systematyczny wykład, obejmujący zasady kompozycji i techniki dramatycznej, oraz charakterystykę stylów i gatunków poezji dramatycznej, uzupełniony wzorami krytycznego rozbioru utworów dramatycznych. Cieszyn: Kresy 1922, 209 s. Przedruk [zmieniony] zob. poz. ↑ t. 2.
3. „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza. Oprac. H. Życzyński. Przemyśl: Książnica Naukowa [1923], 40 s. Wyd. nast. tamże: [1924], [1928].
4. „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. Oprac. H. Życzyński. Przemyśl: Książnica Naukowa [1923], 74 s. Wyd. nast. tamże: [1926], [1928].
5. Z estetyki Mickiewicza. Technika obrazowania poetyckiego. Klasyfikacja estetyczna. Teoria romantyzmu. Cieszyn: Kresy 1923, 101 s.
6. „Dziady” wileńskie Adama Mickiewicza. Oprac. H. Życzyński. Przemyśl: Książnica Naukowa [1924], 51 s.
7. Studia estetyczno-literackie. Estetyka Zygmunta Krasińskiego; Akord finalny w poezji Mickiewicza; J. Słowackiego „W Szwajcarii”; C. Norwida „Assunta”. Cieszyn: Kresy 1924, 132 s.
8. Rozbiory literackie w przykładach. Wzorów rozbioru literatury pięknej seria druga. Cieszyn: Kresy 1925, 126 s. Seria [1] zob. poz. ↑.
9. Studium o powieści rzymskiej Sienkiewicza „Quo vadis”. Przemyśl: Książnica Naukowa [1925], 58 s. Przedruk zob. poz. ↑ t. 3.
10. Metodyka wypracowań pisemnych. Cieszyn: Kresy 1928 [właśc. 1927], 84 s. Przedruk pt. Kształcenie zdolności pisarskich, psychologicznych i literackich zob. poz. ↑ t. 1 cz. 1.
11. „Dziady” drezdeńskie Mickiewicza. W setną rocznicę. Lublin: Drukarnia Państwowa 1932, 63 s. „Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie. Prace Komisji Filologicznej”, 3. Por. poz. ↑.
12. Materiały psychologiczne w literaturze. Uwagi nad współdziałaniem psychologa i polonisty w szkole średniej. Lublin: Zarząd Okręgu i Koła Lubelskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych 1933, 38 s. Przedruk pt. Materiały psychologiczne w literaturze polskiej zob. poz. ↑ t. 1 cz. 2.
13. O pojmowaniu „Dziadów”. (Na marginesie recenzji M. Kridla). Lublin: [Druk] „Głos Lubelski” 1933, 15 s.
14. Problemy wersyfikacji polskiej. Cz. 1. Rytm poetycki. Lublin: Drukarnia Państwowa 1934 [antydatowane 1933], 64 s. „Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie. Prace Komisji Filologicznej”, 4.
15. Adam Mickiewicz. [T.] 1. Młodość. Lublin: Drukarnia Narodowa 1936, 169 s. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
16. Pisma. Wrocław: J. Życzyński 1946-1947.
T. 1. Kształcenie zdolności pisarskich, psychologicznych i literackich. Cz. 1. Sztuka pisania. Metodyka wypracowań pisemnych i technika pisarska; Cz. 2. Materiały psychologiczne w literaturze polskiej. Metodyka ćwiczeń początkowych z analizy humanistyczno-psychologicznej. 1946, 64 + 32 s. Por. poz. ↑, ↑.
T. 2. Teoria i analiza dramatu. Cz. 1 ogólna. Zasady kompozycji i techniki dramatycznej. 1947, 168 s. Zob. poz. ↑.
T. 3. Opracowania i komentarze. Cz. 1-b. „Quo vadis”. Studium o powieści rzymskiej i technice powieściowej Sienkiewicza. 1947, 64 s. Zob. poz. ↑.
