BIO

Urodzony 9 lipca 1939 w Stanisławowie w rodzinie inteligenckiej, syn Michała Żurakowskiego i Janiny z domu Kij. W czasie II wojny światowej przebywał w Stanisławowie. Po wojnie zamieszkał w Opolu. Uczęszczał do III Liceum Ogólnokształcącego im. M. Konopnickiej; w 1957 zdał maturę. Następnie studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Opolu. Debiutował w 1957 wierszem pt. Ulewa i słońce, opublikowanym na łamach miesięcznika „Odra” (nr 4/5); w piśmie tym drukował do 1989, z przerwami, artykuły i recenzje. W 1958 zainicjował w Opolu powstanie Grupy Literackiej Formaty, a następnie do 1962/63 był jej członkiem. W 1960 ożenił się z Bogusławą Michalewską. W 1961 uzyskał magisterium i krótko pracował w Zarządzie Wojewódzkim Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, a następnie przez kilka miesięcy w redakcji „Trybuny Opolskiej”. Był współtwórcą opolskiego ośrodka Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy i inicjatorem wydanej przez niego jednodniówki „Próby Literackie” (1962); okresowo pełnił funkcję przewodniczącego ośrodka. W 1962-69 pracował jako kierownik instruktażu w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Opolu. Rozwijał równocześnie twórczość literacką. Wiersze, recenzje, artykuły drukował w tym czasie na łamach m.in. „Trybuny Opolskiej” (1959-74; tu w 1973 cykl felietonów pt. Świat w człowieku; artykuły podpisywał m.in. M. Kaczanowski), „Życia Literackiego” (1960-72, z przerwami), „Nadodrza” (1963-68), „Kalendarza Opolskiego” (1964-81, z przerwami), „Poezji” (1966-74), „Poglądów” (1966-74), „Twórczości” (1967-77 z przerwami), „Głosu Nauczycielskiego” (1968-75). Za twórczość poetycką otrzymał wiele nagród, m.in. dwukrotnie Wawrzyn, pierwszą nagrodę klubu studenckiego Pałacyk we Wrocławiu (1964, 1965), nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Opolu i Oddziału Opolskiego Związku Literatów Polskich (ZLP; 1965), wyróżnienie w międzynarodowym konkursie organizowanym przez PEN Club w Londynie (1965). Przewodniczył Kołu Młodych przy Oddziale Opolskim ZLP; od 1967 był członkiem ZLP (do rozwiązania Związku w 1983) i opiekunem Koła. W 1969 został zatrudniony jako pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Filologii Polskiej WSP w Opolu. W 1970 otrzymał nagrodę WRN w Opolu za upowszechnianie kultury. W 1975 doktoryzował się na podstawie rozprawy Główne zagadnienia nowszej polskiej poezji dla dzieci (promotor prof. Dorota Simonides), za którą otrzymał II nagrodę na III Biennale Sztuki dla Dziecka w 1977. W 1976 został członkiem Polskiego PEN Clubu, a w 1978 Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W 1977 otrzymał nagrodę miasta Opola. W 1982 przeprowadził się do Krakowa, gdzie podjął pracę na stanowisku adiunkta w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ). Wiersze i recenzje drukował w tym okresie m.in. nadal w „Poezji” (1977-78, 1980-81, 1989-90), „Życiu Literackim” (1976-81, z przerwami) oraz w miesięczniku „Opole” (1970-98, z przerwami; tu w 1971 cykl felietonów dotyczących poezji pt. Obrazy, emocje, symbole) i „Miesięczniku Literackim” (1973-82, z przerwami). W 1980 otrzymał nagrodę miesięcznika „Opole” za całokształt twórczości literackiej. Od 1981 był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) Solidarność. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich; od 1993 pełnił funkcję wiceprezesa, a od 1996 prezesa Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia. W 1990 został członkiem Klubu Inteligencji Katolickiej w Krakowie. W 1993 habilitował się na UJ na podstawie pracy pt. Literatura — wartość — dziecko i objął stanowisko kierownika w Zakładzie Pedagogiki Kultury UJ. W 1994-97 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Wydziałowej NSZZ Solidarność Wydziału Filozoficznego UJ, a w 1996-97 działał w Sekcji Nauki Komisji Krajowej Związku. W 2000 rozpoczął współpracę z amerykańskimi rozgłośniami radiowymi. W 2003 został mianowany profesorem nadzwyczajnym na UJ. Wyróżniony m.in. medalem Zasłużony dla miasta Opola (1965), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1968), medalem Zasłużonemu Opolszczyźnie (1976), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1976). Zmarł 1 lipca 2020 w Krakowie.

Twórczość

1. Malarstwo-grafika — wiersze. [Autorzy:] B. Żurakowski, J. Pitera. Katowice Opole: Korespondencyjny Klub Młodych Pisarzy 1961, 14 s.

Tu wiersze B. Żurakowskiego.

2. Taniec bez ludzi. [Wiersze]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk1962, 23 s.

3. Grudy ziemi. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 75 s.

Nagrody

Nagroda Ugrupowania 66 w 1966.

Zawartość

Cykle: Pokarm; Kształt miejsca; Modele; Na migi; Do syna.

4. Rysunki; Wiersze. [Autorzy:] B. Żurakowski i J. Beski. Opole: Klub Związków Twórczych 1970, [6] k.

Tu wiersze B. Żurakowskiego.

5. Pieśń. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 58 s.

6. Słowa czasu każdego. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 50 s.

7. Ciało i światło. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 59 s.

Nagrody

Nagroda im. S. Piętaka, przyznana przez Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, Ludową Spółdzielnię Wydawniczą i redakcję „Tygodnika Kulturalnego” w 1979.

8. Narzecze nadziei. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 53 s.

9. W świecie poezji dla dzieci. [Szkice]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1981, 153 s. Wyd. nast. [zmienione] Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 1999, 135 s.

Nagrody

Nagroda w międzynarodowym konkursie Premio Pinocchio, przyznana przez włoską Fondazione Nazionale im. Carlo Collodii w 1983.

Zawartość

Zamiast wstępu. — Czym jest poezja dla dzieci: Poezja jako komunikat; Wierszowany folklor dzieci; W stronę formy literackiej. — Poezja jako zabawa i humor: Ironia; Zagadnienia komizmu; Światopogląd humoru. — Współczesna poezja dla dzieci a tradycja. — Poetycki sens: Kreacje podmiotu a tradycja; W stronę czystej poezji; Czy istnieją szkoły poetyckie; Podmiot-dziecko; Paidia. — Zakończenie. – Wyd. nast. bez przypisów i wykazu literatury.

10. Wybór poezji. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 169 s.

11. Paradoks poezji. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 208 s.

Zawartość

Przedsłowie. – Zamiast wstępu. – Sztuka nadziei; Punkty paradoksu; Czym jest estetyka paradoksu; Margines paradoksu; Metafora tajemnicy; Język otwarty; Pieśń i filozofia [dot. J. Kochanowskiego]; Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie [dot. M. Sępa Szarzyńskiego]; Model baroku; Barok „na rusztowaniach” [dot. T. Peipera]; Kreacje czasu teraźniejszego; Akuszeria piękna [dot. S. Grochowiaka]; Lis [dot. J. Harasymowicza]; Rysowanie słowami [dot. T. Śliwiaka]; Autentyzm Arkadii [dot. T. Nowaka]; Paradoks źródeł gorących [dot. J. Goczoła]; Przeklęty poeta [dot. R. Wojaczka]; Poetyckie morze [dot. Z. Jankowskiego]; Obiektywizacja piękna [dot. M. Buczkównej]; W dziecińcu historii [dot. E. Lipskiej]; Strip-tease pielgrzyma [dot. J. Horodyńskiego]; Realizm liryki [dot. T. Różewicza i Z. Bieńkowskiego]; „Wiersze są zawsze pisane przeciwko śmierci” [dot. Cz. Miłosza]. — Zamiast zakończenia.

12. Koncert ciszy. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1984, 74 s.

13. Poza obiegiem. [Wiersze]. Kraków: Miniatura 1990, 54 s.

14. Literatura, wartość, dziecko. [Szkice]. Kraków: Uniwersytet Jagielloński 1992, 155 s. Wyd. nast. [zmienione] Kraków: Wydawnictwo Impuls 1999, 166 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Od autora. — Wprowadzenie w problematykę komunikacyjną literatury dla młodego odbiorcy; Zagadnienie wartości a odbiorca i nadawca w wierszach dla dzieci; W stronę mitu dziecka; Kod subkultury dziecięcej; W stronę mitu „dorosłości”; Bajka a wartość; Wartości religijne w poezji dla dzieci; Wartości etyczne w poezji dla dzieci; Wartości estetyczne w poezji dla dzieci; Wokół problematyki wartości estetycznych w literaturze dla młodego odbiorcy; Poetyka wobec wartości; Wartości poezji Marii Konopnickiej; Nuta dziecięca w poezji Józefa Czechowicza; „Romantyzm” poezji dla dzieci; O wartościach w fabule i we wzorach postaci literackich; Dorastanie do tajemnicy; Królestwo dziecka. — W wyd. nast. pominięto: Wartości estetyczne w poezji dla dzieci, dodano: Pogranicze baśni i mitu; Wartości wychowawcze w prozie dla młodego odbiorcy PRL.

15. Znaki wodne. [Wiersze]. Kraków: Symbol 1993, 72 s.

16. Światłocierń. [Wiersze]. Kraków: Baran i Suszczyński 1997, 54 s.

17. Znaki wodne. [Wiersze]. [Przedmowa:] L. Elektorowicz. Przeł. na język angielski: A. i J. Gregorek. New York: Cross-Cultural Communications; Kraków: Baran i Suszczyński 2000, 71 s.

Tekst w języku polskim i angielskim.

18. Piszę na cieniu. [Wiersze]. Kraków: Plus 2001, 55 s.

19. Szept wody = Wassergeflüster. [Wiersze]. Przeł. M. Bereska. Kraków: Plus 2002, 70 s.

Tekst w języku polskim i niemieckim.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

O twórczości opolskich poetów. Kwartalnik Opolski 1971 nr 1 s. 63-76.
Humor i komizm w wierszach Janiny Porazińskiej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia Literatury 1975 t. 13 s. 223-238.
Wokół socjologii debiutu literackiego na Śląsku Opolskim po 1945 roku. W: Życie literackie na Opolszczyźnie w latach 1945-1980. Opole 1986 s. 111-131.
Kody literackie a kształcenie dzieci. W: Komunikowanie się w kształceniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Kraków 1987 s. 165-175.
Wartości estetyczne opowiadań ludowych. W: Folklor Górnego Śląska. Katowice 1989 s. 441-455.
Dziecko-odbiorca wpisany w tekst literacki. W: Dziecko jako odbiorca literatury. Warszawa, Poznań 1992 s. 29-42.
Świat wartości w wierszach medytacyjnych Stanisława Grochowiaka. W: Wiary i słowa. Wrocław 1994 s. 118-126.
Świat wartości w pismach Rafała Urbana. W: Człowiek i pisarz. Opole 1995 s. 69-79.
Człowiek centralną wartością — wychowanie i wartości. W: Ku pełni człowieczeństwa. Kraków 1997 s. 18-31.
Dziecięctwo jako wartość w literaturze dla młodego odbiorcy. W: Dzieciństwo i sacrum. Warszawa 1998.
Dydaktyzm „Patyków i patyczków” ks. J. Twardowskiego. W: Dzieciństwo i sacrum. Warszawa 2000 s. 85-99.

Wybory utworów literackich w przekładach

czeski

Pisné karlovarskych pramenu. Przeł.: L. Waszková, L. Martinek. Český Tĕšín 1998, wyd. 2 tamże 1999.

ukraiński

Karlovars’ki pisni. Przeł. O. Gordon. Lviv 2003.

Prace redakcyjne

1. Przewodnik po bibliotekach Opola. Red. B. Żurakowski. Opole: Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, Wydział Kultury, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich 1969, 88 s.
2. Wartości w świecie dziecka i sztuki dla dziecka. Praca zbiorowa pod red. M. Tyszkowej i B. Żurakowskiego. Warszawa, Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1984, 279 s.
3. Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Praca zbiorowa pod red. J. Papuzińskiej i B. Żurakowskiego. Warszawa, Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1985, 311 s.
4. Poezja dla dzieci — mity i wartości. Redakcja naukowa: B. Żurakowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1986, 251 s.
5. Komunikowanie się w kształceniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Pod red. D. Skulicz i B. Żurakowskiego. Kraków: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Kształcenia Nauczycieli im. W. Spasowskiego, Oddział Doskonalenia Nauczycieli w Krakowie 1987, 244 s.
6. L. Falecki: Nie miejcie mi za złe. [Wiersze]. Red. [i posłowie]: B. Żurakowski. Suwałki: Suwalskie Towarzystwo Kultury 1989, 34 s.
7. Miejsce dziecka w komunikacji literackiej. Praca zbior. pod red. B. Żurakowskiego. Warszawa, Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1989, 280 s.
8. Obszary spotkań dziecka i dorosłego w sztuce. Praca zbiorowa pod red. M. Tyszkowej i B. Żurakowskiego. Warszawa, Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1989, 383 s.
9. R. Wojaczek: Na nucie najwyższej. [Wiersze]. Wybrał i wstępem opatrzył B. Żurakowski. Warszawa: Anagram 1992, 172 s. Wyd. 2 zmienione i rozszerzone 1996, 199 s.
10. Poezja, gwiazdy i tokaj w Jamie Michalika. [Antologia]. Red. B. Żurakowski. Kraków: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Krakowie; Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 1995, 51 s.
11. Poezja i gwiazdy na Kanoniczej. [Antologia]. Red. B. Żurakowski. Kraków: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Kraków 1996, 46 s.
12. Sfera. Zbiór młodej poezji krakowskiej. Wstęp i oprac.: B. Żurakowski. Kraków: Baran i Suszczyński 1998, 60 s.
13. Co dalej z polską literaturą? Materiały sympozjum literackiego w Krynicy, 1-3 XI 1998 r. Pod red. B. Żurakowskiego. Kraków: Baran i Suszczyński 1999, 119 s.
14. Poezja i gwiazdy na Kanoniczej oraz w Jamie Michalika. [Antologia]. Red. B. Żurakowski. Kraków: Oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Kraków 1999.
15. Pedagogika kultury. Wychowanie do wyboru wartości. [Szkice]. Pod red. B. Żurakowskiego. Kraków: Impuls 2003, 326 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2005.

Wywiady

• Rozm. H. Duda. Fama 1967 nr 2.
Pisałbym i wtedy gdybym nie był drukowany. Rozm. M. Pawlikowska. Kontrasty Odrzańskie 1971 nr 1.
Miejce i czas poety. Rozm. J. Feusette. Opole 1977 nr 3.
Z perspektywy końca wieku. Rozm. M.M. Tytko. Impresje. Magazyn Artystyczny 1997 nr 2.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (G. Skotnicka).
H.J. Killmann: Bogusław Żurakowski. Bibliografie. Maintal bei Frankfurt am Main: Selbstverlag 2003, 95 s.

Ogólne

Artykuły

S. Kryska: Wiersze Bogusława Żurakowskiego. Współczesność 1961 nr 21 [recenzja wierszy B. Żurakowskiego w: Malarstwo-grafika – wiersze].
M. Orski: Zanurzony w substancji czasu. Opole 1976 nr 4.
M. Orski: Czas przestrzeni. Poezja Bogusława Żurakowskiego. W tegoż: Czas lumpa. Wrocław 1978.
J. Feusette: Uwiązany do potężnego promienia”... Odra 1979 nr 3.
K. Grela: Czy to są słowa czy chleb? Poezja 1980 nr 7, przedruk w tejże: Kształt słowa. Warszawa 1986 [właśc. 1987].
M. Jodłowski: Pisarze opolscy. Światło słów. Trybuna Odrzańska 1980 nr 117.
M. Orski: Powracać do prawd odwiecznych. Odra 1985 nr 9, przedruk w tegoż: Kontestator wśród narodowych znaków. Wrocław 1989.
A. Gnarowski: Owoce z drzewa świadomości (O poezji Bogusława Żurakowskiego). Poezja 1989 nr 4.
A. Wolny: W poszukiwaniu utraconego miejsca. Trzy wiersze Bogusława Żurakowskiego. Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu. Filologia Polska 1993 z. 33.
J. Rochowiak. PAL Przegląd Artystyczno–Literacki 2002 nr 7/8.

Taniec bez ludzi

P. Soszyński: Peryfrazy Bogusława Żurakowskiego. Odra 1962 nr 7/8.
A.K. Waśkiewicz: Czy tylko „poeta prowincjonalny. Tygodnik Kulturalny 1963 nr 2.
E. Czaplejewicz: Laboratorium poezji w Opolu. Twórczość 1964 nr 3.

Grudy ziemi

M. Garbala: Właściwy debiut jednego Opolanina. Agora 1966 nr 12.
E. Puzdrowski. Tygodnik Kulturalny 1966 nr 42.
A.K. Waśkiewicz: Droga niezakończona. Poglądy 1966 nr 15.
M. Orski: Heraklitejska” formuła wyobraźni. Wiatraki 1967 nr 8.
M. Sprusiński: Doświadczenie poetyckie i człowiecze. Twórczość 1967 nr 1.
R. Sulima. Poezja 1967 nr 3.

Pieśń

J. Feusette: Wiedza o sobie. Trybuna Opolska 1971 nr 153.
M. Jodłowski. Opole 1971 nr 5.
K. Miklaszewski: Ostrożnie z samowiedzą. Nowe Książki 1971 nr 18.
S. Nyczaj: Opis przestrzeni. Tygodnik Kulturalny 1971 nr 35.
T. Nyczek: Krajobrazy wewnętrzne. Życie Literackie 1971 nr 32.
T. Sznerch: Żurakowskiego Lampa Aladyna, czyli poszukiwanie światła. Głos Nauczycielski 1971 nr 30 dod.Literacki Głos Nauczycielskinr 4.
S. Balbus: Oślepiony światłem. Poezja 1972 nr 3.
H. Duda: Poezja uświadomionej konieczności. Kwartalnik Nauczyciela Opolskiego 1972 nr 1.
M. Dźwinel: Brama na ciemno i jasno. „Kontrasty”, Białystok 1972 nr 6.
J. Łukasiewicz. Kwartalnik Opolski 1972 nr 1.

Słowa czasu każdego

H. Duda: Otwarte na wszystko... Kwartalnik Nauczyciela Opolskiego 1976 nr 2.
J. Feusette: W poszukiwaniu nad-świadomości. Trybuna Odrzańska 1976 nr 25.
M. Jodłowski: Inwokacja do czasu. Odra 1976 nr 7/8.

Ciało i światło

J.K. Adamkiewicz: W dążeniu do stwierdzeń. Nowy Wyraz 1978 nr 11.
K. Gawarkiewicz: Materia i logika. Regiony 1978 nr 4.
J. Neuberg: Drżące pismo o sprawach nie przebrzmiałych. Tygodnik Kulturalny 1978 nr 31.
K. Nowicki: Wartość istnienia. Fakty 1978 nr 12, przedruk w tegoż: Dziennik krytyczny. Gdańsk 1981 [m.in. dot. B. Żurakowskiego].
M. Orski: W poszukiwaniu zapomnianego języka. Opole 1978 nr 10.
J. Płaskoń: Wejście w nowy krajobraz. Głos Nauczycielski 1978 nr 31.
A.K. Waśkiewicz: Wchodząc w wiek średni. Życie Literackie 1978 nr 38.
J.Z. Brudnicki: Stare księgi snów” i nowe problemy. Tygodnik Kulturalny 1979 nr 31.
S. Jurkowski: Gdzie mieszka bestia? Magazyn Kulturalny 1979 nr 1.
P. Matywiecki: Historia światła. Twórczość 1980 nr 12.

Narzecze nadziei

J. Neuberg: Światło nadziei. Opole 1981 nr 2.

W świecie poezji dla dzieci

M. Wiaderek. Polonistyka 1982 nr 5.

Wybór poezji

J.Z. Brudnicki: W życie rażące nie dobranymi kolorami. Poezja 1982 nr 10.
J. Płaskoń: Człowiek i dobroć. Kwartalnik Nauczyciela Opolskiego 1982 nr 1/4.

Paradoks poezji

T. Błażejewski: Paradoksy i intymność poezji. Życie Literackie 1983 nr 7.
T. Wach: Oswajanie poezji. Nowe Książki 1983 nr 1.
A. Zawada: Poeta o naturze poezji. Twórczość 1983 nr 8.
S. Tomala: O poezji — paradoksalnie. Miesięcznik Literacki 1984 nr 2.
J. Zychowicz: Źle o paradoksie, czyli krytyka dialektycznej krytyki. Poezja 1985 nr 2.

Koncert ciszy

Z. Chojnowski: Prometeusz w XX wieku. Życie Literackie 1985 nr 42.
J. Feusette: Paradoks o ciszy. Opole 1985 nr 12.
M. Lalak: Poezja naturalnych sprzeczności. Nowe Książki 1985 nr 3.
J.Z. Brudnicki: Jednak pod prąd. Poezja 1986 nr 3.

Znaki wodne

J. Łukasiewicz. Odra 1993 nr 11.
U.M. Benka: Ciała ciemniejsze od cieni. Opcje 1994 nr 3.

Światłocierń

K. Lisowski: Po stronie sensu. Rzeczpospolita 1997 nr 227.
J. Gutorow: Na straży milczenia. Strony 1998 nr 3.
K. Maliszewski: Rozmowa we wnętrzu. Odra 1998 nr 2.
D. Pawelec: Ponad szumem nonsensu. Nowe Książki 1998 nr 1.

Piszę na cieniu

Ł. Mańczyk: Gawęda o miłości jestestwa. Akant 2004 nr 8.

Wartości literatury dla dzieci i młodzieży

M. Ziółkowska-Sobecka: Nowa książka o literaturze dla dzieci i młodzieży. Polonistyka 1987 nr 2.
M. Inglot. Studia o Sztuce dla Dziecka 1988 nr 3.

Poezja dla dzieci — mity i wartości

W. Tkaczuk: Czyja sprawa? Nowe Książki 1987 nr 1.