ŻUŁAWSKI Mirosław

Urodzony 16 stycznia 1913 w Nisku na Podkarpaciu; syn Sławomira Żuławskiego, prawnika, urzędnika administracji państwowej, i Marii z Wiśniowskich, autorki sztuk dramatycznych dla młodzieży; bratanek Jerzego Żuławskiego, stryjeczny brat Juliusza Żuławskiego↑, poety, prozaika, ojciec Andrzeja Żuławskiego, reżysera filmowego. W Nisku spędził wczesne dzieciństwo, po czym w związku z częstymi zmianami miejsca pracy ojca przebywał kolejno w: Wieliczce, Bielsku, Katowicach, Tarnowskich Górach, Dobromilu, Turce nad Stryjem. Uczęszczał krótko do gimnazjum w Katowicach i Dobromilu. Około 1928 zamieszkał wraz z matką i chorym na gruźlicę bratem w Zakopanem, gdzie w 1930 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum, następnie studiował na Wydziale Prawa i w Studium Dyplomatycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Debiutował w lwowskich „Sygnałach” jako poeta w 1934 wierszem pt. Z Czarnohorskiej włóczęgi (nr 12), a jako prozaik w 1935 opowiadaniem pt. Miasteczko (nr 14). Po ukończeniu studiów w 1935, pracował w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie. Od wiosny 1936 mieszkał w Żółkwi pod Lwowem i odbywał praktykę administracyjną w starostwie; prowadził tam referat karno-administracyjny, otrzymał nominację na stanowisko referendarza. W 1936-39 należał do lwowskiej grupy literackiej Rybałci; ogłaszał wiersze m.in. w niedzielnej Kolumnie Rybałtów, drukowanej w „Dzienniku Polskim”. Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). W grudniu 1937 zamieszkał we Lwowie, gdzie pełnił obowiązki osobistego sekretarza wojewody lwowskiego. Latem 1938 odbył podróż do Francji i Włoch. Ożenił się z Czesławą Janiakówną, polonistką, później tłumaczką. Podczas II wojny światowej mieszkał nadal we Lwowie. W czasie okupacji sowieckiej utrzymywał się z pośrednictwa mieszkaniowego, fałszowania dokumentów, z handlu. Pracował też jako agent ubezpieczeniowy, następnie księgowy w spółdzielni mieszkaniowej (Łyczakowska Kolonia Profesorska). Po zajęciu Lwowa przez Niemców został zatrudniony w Instytucie Behringa (Institut für Fleckfieber und Virusforschung) produkującym szczepionki przeciwtyfusowe, najpierw jako karmiciel, a następnie preparator wszy. Brał udział w konspiracyjnym życiu literackim, czytał swoje opowiadania na potajemnych zebraniach literackich. W 1941 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ, później Armii Krajowej; AK; używał pseudonimów: Andrzej, Felicjan, Radca). Prowadził nasłuchy radiowe i redagował „Biuletyn Informacyjny Ziemi Czerwińskiej” (1941-44). W grudniu 1941 został członkiem, a w kwietniu 1944 szefem Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK Okręgu Lwów. Po ponownym zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną w lipcu 1944 podjął pracę w Teatrze Polskim na stanowisku asystenta reżysera. Zagrożony aresztowaniem przez NKWD, wyjechał wraz z rodziną w listopadzie tego roku do Lublina. Rozpoczął współpracę z dziennikiem „Rzeczpospolita”, w którym od 1945 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego; w marcu 1945 wraz z redakcją przeniósł się do Łodzi. Od 1944 ponownie był członkiem ZZLP (od 1949 Związku Literatów Polskich; do rozwiązania Związku w 1983). Wiosną 1945 przebywał jako korespondent wojenny pod Berlinem. Artykuły i reportaże publikował m.in. w „Odrodzeniu” (1945-48) i „Kuźnicy” (1945). W 1945 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). Od września 1945 przebywał w Paryżu, gdzie do 1949 pełnił funkcję attaché kulturalnego, a od 1946 funkcję I sekretarza w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej (RP). W 1949-52 był radcą do spraw kulturalnych w Ambasadzie RP w Pradze. Należał do Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Społecznych. W 1952 wystąpił ze służby dyplomatycznej. Po powrocie do kraju mieszkał w Warszawie i do 1955 współpracował z „Przeglądem Kulturalnym” (1952-55; tu w 1954-55 cykl reportaży pt. Kartki indochińskie); wchodził także w skład kolegium redakcyjnego tygodnika. Publikował również w „Życiu Warszawy” (1952-69; w 1952-53 stały cykl felietonów pt. Obrachunki pana Antoniego, w 1955 cykl reportaży pt. Pamiętnik wietnamski, Z pamiętnika wietnamskiego, w 1967-69 felietony pt. Opowieści mojej żony, w 1968 pt. Wietnam — lato 1968), „Trybunie Robotniczej” (tu w 1955 Pamiętnik wietnamski) i „Twórczości” (1952-66). Odbywał liczne podróże, m.in. do Chin i Wietnamu (1954, 1968, 1980). W 1956 został ponownie powołany do służby dyplomatycznej jako radca do spraw kulturalnych w Ambasadzie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Paryżu (do 1961) i stały przedstawiciel PRL przy UNESCO (do 1963). W 1964-73 był wicedyrektorem Departamentu Współpracy Naukowej i Kulturalnej z Zagranicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Publikował m.in. w „Kontynentach” (w 1968-69 reportaże z Afryki), „Kurierze Polskim” (w 1968-69 felietony pt. Niebieskie migdałki), „Kulisach” (1969-80; tu cykle: w 1969 Pisarze nocą, w 1977 Pisarze rankiem, w 1980 Zapiski). W 1974-75 był ambasadorem w Senegalu, akredytowanym także w Republice Górnej Wolty i Republice Mali, a w 1976 ambasadorem w Gambii. W 1975 przebywał w misji specjalnej w Angoli. W końcu 1977 przeszedł na emeryturę i powrócił do kraju. W 1987 został członkiem Fundacji Kultury Polskiej. Publikował felietony wspomnieniowe m.in. w „Tygodniku Polskim” (1987-89) i w czasopiśmie „Twój Styl” (w 1990-95 w cyklu pt. Album domowe). Był członkiem Oddziału Polskiego Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC) oraz Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Odznaczony m.in. Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954), wietnamskim Orderem Pracy I klasy (1958), francuskim Orderem Legii Honorowej (1972), francuskim Orderem Narodowym Zasługi, senegalskim Orderem Narodowego Lwa (1977), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1983). Zmarł 17 lutego 1995 w Warszawie; pochowany na cmentarzu w Górze Kalwarii.