BIO
Urodzona 10 stycznia 1909 w Warszawie; córka Józefa Fabijanowskiego, inżyniera i Wandy z Dunin-Wąsowiczów. W dzieciństwie mieszkała pod Częstochową, w osiedlu huty „Częstochowa”. Od 1920 uczęszczała kolejno do Gimnazjum ss. Nazaretanek w Częstochowie, Gimnazjum Heleny Miklaszewskiej w Łodzi (1922-23), Gimnazjum Heleny Rzadkiewiczowej w Sosnowcu (od 1924). Po zdaniu matury w 1929 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1934 uzyskała magisterium. W tymże roku wyszła za mąż za Stefana Żółkiewskiego, historyka i teoretyka literatury (rozwód 1949). Podjęła też pracę w Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie jako praktykantka u prof. Juliusza Saloniego (1934/35). Równocześnie zastępowała poważnie chorego wówczas Stefana Żółkiewskiego w jego pracy nauczyciela polonisty w Gimnazjum Zgromadzenia Kupców; w 1936 została tam zatrudniona jako polonistka w Półinternacie laboralnym – eksperymentalnym typie gimnazjum, opartym na daltońskim planie nauczania i wychowania. Pracowała tam do wybuchu wojny 1939; była wychowawczynią klasy najmłodszej i najstarszej, uczyła języka polskiego i łaciny. Debiutowała w 1939 artykułem Nauczanie pod kierunkiem języka polskiego, opublikowanym w wydawnictwie zbiorowym pt. Nauczanie pod kierunkiem (Warszawa 1939). Podczas okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. Początkowo brała udział w tajnym nauczaniu. Wiosną 1942 nawiązała przy pomocy męża kontakty z Gwardią Ludową, jako członek Polskiej Partii Robotniczej brała udział w konspiracyjnej działalności społeczno-politycznej. W 1942-44 była kierownikiem tajnej drukarni na ulicy Grzybowskiej 23 (używała wówczas pseudonimu Katarzyna). Podczas likwidacji getta warszawskiego prowadziła wraz z mężem akcję pomocy Żydom. Po upadku powstania warszawskiego została wywieziona do Niemiec, do obozu pracy w Limbach (Saksonia); pracowała przy obróbce granatników w fabryce Ernst Saupe. W obozie prowadziła akcję oświatową wśród młodocianych więźniów, a także zaczęła pisać pierwszą książkę pt. Kobiety z Limbach (wyd. 1946). Po powrocie do kraju latem 1945 została mianowana porucznikiem. Od września tego roku pracowała w Spółdzielni Księgarsko-Wydawniczej „Książka” w Łodzi, początkowo jako sekretarka, następnie jako redaktorka w dziale literatury dziecięcej i młodzieżowej. Od 1946 była członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). Prozę, recenzje i artykuły publikowała w „Kuźnicy” (1946-47), „Kobiecie” (1948-49), piśmie „Moda i Życie Praktyczne” (1948-49). W 1949 została członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W tymże roku wyszła za mąż za Jana Wilczka, pisarza i urzędnika Ministerstwa Kultury i Sztuki. Od 1951 współpracowała z pismami dla młodzieży szkolnej: „Płomykiem” (do 1968) i tygodnikiem Związku Harcerstwa Polskiego „Świat Młodych” (do 1957; od 1952 do września 1955 była także konsultantką działu literackiego). W 1956 została kierownikiem literackim Teatru Młodej Warszawy. W 1967 otrzymała nagrodę literacką Stołecznej Rady Narodowej w Warszawie. Kontynuowała twórczość literacką, publikując w „Płomyczku” (1978, 1982) oraz „Świerszczyku” (1981-82, 1984). Za twórczość artystyczną dla dzieci i młodzieży otrzymała w 1979 nagrodę Prezesa Rady Ministrów. Odznaczona m.in. Srebrnym (1945) i Złotym (1955) Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1968). Zmarła 26 sierpnia 1989 w Warszawie; ; pochowana tamże na cmentarzu ewangelicko-reformowanym.
Works
1. Kobiety z Limbach. Warszawa: Książka 1946, 159 s.
2. Koniec królestwa rondli. [Opowiadanie]. Warszawa: Książka 1946, 20 s.
3. Kapel. [Opowiadania]. Warszawa: Książka 1948, 161 s.
Zawartość
4. Pluton Wacka Hutnika. Powieść dla młodzieży. „Echo Krakowa” 1948 nr 281-357, 1949 nr 3-6. Wyd. osobne Warszawa : Książka 1948 , 287 s.
Przekłady
czeski
5. Awans. Sztuka w 3 aktach. Warszawa: Czytelnik 1951, 84 s. Prapremiera: Warszawa, Teatr Powszechny 1951.
Adaptacje
radiowe
Wyd. inne z podtytułem Adaptacja dla świetlic. Warszawa: Centralna Rada Związków Zawodowych 1951, 87 s.
6. Droga przez ogień. Powieść dla młodzieży. Warszawa: Czytelnik 1951, 246 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1962, wyd. 4 1965 [właśc. 1964], wyd. 5 1966, wyd. 6 1968.
Adaptacje
radiowe
7. Egzamin serc. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1953, 361 s. Wyd. 2 tamże 1955.
Zawartość
8. Kobieta w Polsce 1945-1955. [Album]. Tekst: W. Żółkiewska. Scenariusz i oprac., ilustracje: B. i S. Bałukowie. Warszawa: Polonia 1955, 193 s.
9. Przyjaciele mojego dzieciństwa. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 121 s. Wyd. 2 [rozszerz.] tamże 1963, 152 s.
Zawartość
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Przyjaciele mojego dzieciństwa. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 308 s., toż. pt. Przyjaciele mojego dzieciństwa; Trzy kostki cukru. Tamże 1978.
10. Szabla z perłą. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 232 s.
11. Uczeń czarnoksiężnika. [Utwór dramatyczny; współautor:] S. Bugajski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Klasyczny 1959. Telewizja Polska 1966.
Przekłady
czeski
rosyjski
12. Księżycowy pantofelek. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr 7.15 1960.
13. Trzy kostki cukru. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 160 s. Wyd. 2 tamże 1964. Wyd. łącznie z: Przyjaciele mojego dzieciństwa zob. poz. ↑.
Zawartość
14. Robin Hood. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Klasyczny 1961.
15. Kopciuszek. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Polski 1962.
16. Las moim domem. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 157 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1981, wyd. 4 1984.
Zawartość
17. Porwał go Czerwonoskóry. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 197 s.
18. Ślady rysich pazurów. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Czytelnik 1965, 276 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1970, wyd. 4 1972, wyd. 5 1974, wyd. 6 1980; wyd. 7 Warszawa : Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1984; wyd. 7 [!] Warszawa : Czytelnik 1985; wyd. 8 Warszawa : Krajowa Agencja Wydawnicza 1989 .
Przekłady
niemiecki
słowacki
19. Dzikus, czyli wyjęty spod prawa. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Czytelnik 1967, 223 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969, wyd. 3 1976, wyd. 4 1988.
Przekłady
czeski
20. Kibice. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie 1967, 49 s.
21. Kwiaty ciotki Anieli. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1967, 148 s.
22. Sekrety Amelki. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 122 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969, wyd. 3 1976, wyd. 4 1979.
23. Twarz mojego ojca. [Opowiadanie dla młodzieży]. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie 1968, 45 s.
24. Ostatni strzał. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 154 s. Wyd. 2 tamże 1974.
25. Gdzie diabeł mówi dobranoc. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 228 s.
26. Dzieci departamentu Sekwany. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Horyzonty 1971, 140 s. Wyd. 2 tamże 1973.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
27. Pojedynek z miłością. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1972, 186 s.
Zawartość
28. Tadek z Batignolles. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, 283 s. Wyd. 2 tamże 1987.
29. Maniusia. [Dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 200 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1983, wyd. 3 1986.
Przekłady
japoński
30. Jestem ładną dziewczyną. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Czytelnik 1976, 206 s.
31. Czarodziej. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1979, 259 s. Wyd. 2 tamże 1988.
Nagrody
Przekłady
niemiecki
32. Kwiaty dla profesora. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1989, 230 s.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Adaptacje
Prace redakcyjne
Analyses and reviews
• Ankieta dla IBL PAN 1957.
