BIO

Urodzony 14 października 1905 we wsi Ocinek w Sandomierskiem, w rodzinie chłopskiej; syn Kazimierza Burka i Marianny z Sochów. Ojciec Tomasza Burka, krytyka literackiego. W 1916-26 uczęszczał do szkół w Sandomierzu; maturę zdał w Gimnazjum im. J. Długosza. W 1919 zadebiutował krótkim artykułem w „Gazecie Świątecznej”. W 1923/24 był redaktorem miesięcznika szkolnego „Spójnia”; w 1925 współpracował z miesięcznikiem krajoznawczym „Orli Lot”. Po jednorocznej służbie w wojsku studiował w 1928-32 anglistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem Stronnictwa Ludowego i aktywnym działaczem Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Jako prozaik debiutował w 1934 opowiadaniem O małym Franku opublikowanym w „ABC Literacko-Artystycznym” (nr 369; podpisany: Stefan Rumistrzewicz). W 1935-36 należał do zespołu redakcyjnego miesięcznika „Młoda Myśl Ludowa”. W 1936 redagował kolumnę literacką czasopisma spółdzielczego „Zjednoczenie”. W 1936-39 był członkiem komitetu redakcyjnego czasopism wydawanych przez Związek Nauczycielstwa Polskiego i kolejno redaktorem „Małego Płomyczka Wiejskiego”, „Małego Płomyczka”, „Szkolnej Gazetki Ściennej” oraz „Płomyczka.” Równocześnie brał udział w wieczorach autorskich organizowanych przez grupę pisarzy chłopskich przeważnie na wsiach. Interesował się regionalizmem; działał w Kole Sandomierzan (był w Komisji Redakcyjnej Pamiętnika Koła Sandomierzan 1925-1935. Warszawa 1936). W 1935 ożenił się z Zofią Młodożeniec (siostrą poety Stanisława Młodożeńca). Po wybuchu wojny opuścił z powodu trudności bytowych Warszawę i w listopadzie 1939 przeniósł się wraz z rodziną do Sandomierza. Brał udział w pracy konspiracyjnej jako działacz oświatowy Batalionów Chłopskich w Sandomierskiem (używał pseudonimu: Mochnacki). Pracował w redakcji konspiracyjnego pisma „Młodzi Idą”. Po wojnie pozostał w Sandomierzu. W 1944-45 należał do redakcji wychodzącego tam czasopisma „Ziemia Kielecka”. Był działaczem Polskiego Stronnictwa Ludowego, członkiem Zarządu Powiatowego w Sandomierzu. W 1946 przed wyborami do Sejmu został pod fałszywym zarzutem na krótko aresztowany. W następnym okresie pracował w spółdzielczości. Był działaczem oświatowo-kulturalnym. W 1950 został dyrektorem Państwowego Ogniska Kultury Plastycznej, a następnie kierownikiem Ogniska Muzycznego w Sandomierzu. Działał w Polskim Towarzystwie Krajoznawczym (był m. in. przewodnikiem po mieście); pisywał artykuły na tematy związane z Sandomierzem do prasy regionalnej i ogólnopolskiej. Przez wiele lat wygłaszał prelekcje literackie w radiowęźle sandomierskim. Uczestniczył w pracach powiatowej i miejskiej Rady Narodowej w Sandomierzu oraz Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Kielcach. W 1956 otrzymał nagrodę WRN w Kielcach za całokształt twórczości. W 1956-58 wchodził w skład komitetu redakcyjnego miesięcznika „Ziemia Kielecka.” W 1963 przeniósł się do Warszawy. W 1965-68 redagował miesięcznik „Teatr Ludowy” oraz współpracował z „Zielonym Sztandarem” (do 1969). Był członkiem koła Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich, Rady Ludowej Spółdzielni Wydawniczej, Klubu Seniorów Ruchu Ludowego. Działał w Kole Sandomierzan w Warszawie, którego był przez wiele lat prezesem. Otrzymał odznakę Zasłużony dla m. Sandomierza. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1959) i Krzyżem Oficerskim (1969) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 lipca 1988 w Warszawie; pochowany w Sandomierzu na cmentarzu katedralnym.

Twórczość

1. Droga przez wieś. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1935, 252 s. Wyd. nast.: Posłowie: W. Myśliwski. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, wyd. 2 [!] tamże 1976; [wyd. 4] Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne 2003.

Zawartość

Kolenije na Ocinku; Stefek, żeń się!; Roleński Dół; Pożegnanie z ziemią; Jedynak; Przepowiadka o doktorze Kodrocie; Nie ma go już; Zachameciło się niebo nad Grzesiem; Braty; Podymne; Zakucznik hula; Strajk; Miłosierdzie Siwego Każmirza; Na służbie; Waluś; Rozstajne drogi; Szczęście Weronki; Skrzypki, – w wyd. 2 nadto Dodatek: Pole u granicy; Pierwsza studnia; W cieniu śmig.

2. Odmienione drogi. Cykl opowiadań. Powst. 1948 Przedruk zob. poz. , .

Skład gotowego do druku tomu został na skutek decyzji cenzury zniszczony w 1948. [Informacja rodziny].
Większość opowiadań drukowana w 1949 w „Gazecie Ludowej”.

Zawartość

Na polu; Ścigany; Zuch-Smolicha; Na swojem; Chodziło o książki; Trzeba stąd odejść; Odebrane morgi; Pokolei w świat; Ignacy Waloch, były parobek; Potrzebny chłop.

3. Siwy Kaźmirz i insi. [Opowiadania]. Przedmowa: J. Iwaszkiewicz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1956, 288 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. [z wyjątkiem: Pożegnanie z ziemią, Nie ma go już, Miłosierdzie siwego Każmirza], – z poz. [z wyjątkiem: Pokolei w świat, Potrzebny chłop], – nadto: Wspominam nauczyciela; Pierwsza studnia; Pole u granicy; Cierń w oku; Gościńcem.

4. Nawałnica. Opowiadania. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 152 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. [z wyjątkiem: Ścigany].

5. W. Burek, J. Iwaszkiewicz: Sandomierz nas połączył. Korespondencja z lat 1945-1963. Słowo wstępne: K. Burek. Do druku przygotowali: M. Burek, K. Burek i T. Burek. Warszawa: Skotnica 1995, 200 s.

6. W cieniu śmig; Roleński Dół. Warszawa: Akces 1998, 15 s.

Opowiadania z poz. .

Prace redakcyjne

1. S. Młodożeniec: Opowiadania. Zebrał, oprac. i komentarzem opatrzył W. Burek. Wstęp: Z. Ziątek. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 448 s.
2. R. Koseła: Opowiadania. Wybrał W. Burek. Red. oraz słownik wyrazów gwarowych i staropolskich: M. Burkówna, K. Grądziel, J. Krzemiński. Wstęp: K. Burek. Sandomierz: Muzeum Okręgowe 2006, 238 s.
Wybór przygotowany przez W. Burka w latach siedemdziesiątych, złożony do druku w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w Warszawie w 1976, oczekiwany wstęp J. Iwaszkiewicza nie powstał.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951, 1956, 1978.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (R. Sulima).

Ogólne

Artykuły

W. Gombrowicz: Droga przez wieś czy droga do wsi. Literackie wybory ludowe. Kurier Poranny 1935 nr 223; Rzeczywistość i żywotność. „Prosto z Mostu” 1935 nr 36, przedruk w tegoż: Dzieła zebrane. T. 10. Varia. Paryż 1973, Varia. T. 1. Kraków 2004.
S. Mijas: Sąsiad z Ocinka. Przemiany 1971 nr 2, przedruk w tegoż: Ojczyzna w ojczyźnie. Łódź 1976.
Z. Śliwka: Epik wsi sandomierskiej. Studia Kieleckie 1975 nr 2.
Z. Ziątek: Lekcja „Drogi przez wieś. Tygodnik Kulturalny 1980 nr 43.
Z. Śliwka: Wincenty Burek. W: Pisarze regionu świętokrzyskiego. Seria 1. T. 1. Kielce 1983.
Z. Anders: Faktograficzny wymiar prozy gawędowej W tegoż: Faktografia i mity. Rzeszów 1984.
Z. Andres: Faktografia i mity. Rzeszów 1984, passim.
A. Borzęcki: Przez wieś (O pisarstwie Wincentego Burka). „Tygodnik Kulturalny1984 nr 19.
Z. Śliwka: Nobilitacja i rozrachunek. Problematyka ideowa w międzywojennej prozie pisarzy chłopskich z regionu świętokrzyskiego. Kielce 1990, passim.

Droga przez wieś

E. Breiter. „Wiadomości Literackie1935 nr 31.
K. Irzykowski: O duszę Burka. Pion 1935 nr 44.
S. Piasecki: Wsi spokojna, wsi wesoła... „Prosto z mostu” 1935 nr 27, przedruk w tegoż: Prawo do twórczości. Warszawa 1936, Prosto z mostu. Wybór publicystyki literackiej. Kraków 2003.
K. Wyka: Gawęda Burka. Tygodnik Ilustrowany 1936 nr 17, przedruk w tegoż: Stara szuflada. Kraków 1967.
W. Myśliwski: Powrót” Wincentego Burka. Twórczość 1956 nr 8.
M. Kamińska: Stylizacja gwarowa w „Drodze przez wieś. Rozprawy Komisji Językoznawczej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 1957 nr 5.
W. Jankowerny: Świeżość starego debiutu. Tygodnik Kulturalny 1968 nr 14.

Nawałnica

M. Pilot. „Tygodnik Kulturalny1969 nr 35.
S. Siekierski: Odmienione drogi. Nowe Książki 1969 nr 17.
F. Pluta: Elementy gwarowe w „Nawałnicy” Wincentego Burka. W tegoż: Gwara w utworach współczesnych pisarzy pochodzenia północnomałopolskiego. Wrocław 1971.

W. Burek, J. Iwaszkiewicz: Sandomierz nas połączył

J. Drzewucki: Śpiewka sandomierska. Regiony 1997 nr 2.
H. Zaworska: Dwaj panowie z prowincji. W tejże: Szczerość aż do bólu. Warszawa 1998.