BUREK Tomasz

Urodzony 7 marca 1938 w Warszawie; syn Wincentego Burka, pisarza i działacza ludowego, oraz Zofii z domu Młodożeniec. W okresie okupacji niemieckiej przeniósł się wraz z rodzicami do Sandomierza, gdzie też po wojnie ukończył liceum ogólnokształcące. W 1955-60 odbył studia na Wydziale Dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Należał w tym czasie do Związku Młodzieży Polskiej i Zrzeszenia Studentów Polskich (ZSP). Debiutował w 1957 recenzją z przedstawienia Moliera Don Juan w warszawskim Teatrze Polskim pt. Nie ma Moliera zamieszczoną we „Współczesności” (nr 9). Systematyczną pracę krytyczną podjął w 1961, współpracując głównie z „Twórczością”, zaś nieregularnie m. in. ze „Współczesnością”, „Tygodnikiem Kulturalnym”, „Odrą”, „Polską”, „Nurtem” i „Więzią” (tu w 1961-64 pod pseudonimem Łukasz Ligęza), a w latach późniejszych „Tekstami” i „Pismem”. W 1967 ożenił się z Krystyną Nowicką. Od 1967 należał do Związku Literatów Polskich (1972-1975; był członkiem Komisji Młodzieżowej, od 1980 członkiem Zarządu Głównego). W 1968-70 wchodził w skład zespołu redakcyjnego zeszytów ZSP, „Orientacja”. W 1970 podjął pracę naukową w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN jako asystent, a po uzyskaniu w 1980 doktoratu na podstawie pracy Krytyka literacka w dwudziestoleciu międzywojennym, której promotorem był prof. Stefan Żółkiewski – jako adiunkt. W 1972 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego miesięcznika „Nowy Wyraz”. Za twórczość krytyczną otrzymał w 1973 nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. W 1976 podpisał protest przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL Memoriał 101, od tej pory brał udział w działaniach opozycji demokratycznej. W 1977 był współzałożycielem nielegalnego Towarzystwa Kursów Naukowych i wykładał na tzw. Uniwersytecie Latającym (do 1980). W 1977-81 wchodził w skład redakcji niezależnego czasopisma „Zapis”. W 1981 został członkiem Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych Solidarność. Współpracował z wychodzącymi poza cenzurą czasopismami „Nowy Zapis” (1982-84; członek redakcji) i „Almanach Humanistyczny” oraz londyńskim „Pulsem”. W 1985 został zwolniony z pracy w IBL, ponownie przyjęty w 1989. W 1988 otrzymał nagrodę POLCUL Foundation (Australia) za udział w rozwoju niezależnej kultury polskiej. W tymże roku został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1989 wszedł do Komitetu Założycielskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP), następnie był członkiem Zarządu Głównego SPP i przewodniczącym Komisji Kwalifikacyjnej, a od 1991 do 1993 wiceprezesem SPP. W 1990 został członkiem redakcji dwumiesięcznika IBL, „Teksty Drugie”. W tymże roku rozpoczął współpracę z Programem II Polskiego Radia jako stały uczestnik audycji z cyklu Tygodnik literacki. W 1996-2002 współpracował z „Gazetą Polską”, na której łamach publikował m.in. cykl Dziennik kwarantanny. Od 2002 wchodził w skład jury nagrody literackiej im. J. Mackiewicza. W 2003 przeszedł na emeryturę w IBL PAN. Zmarł 1 maja 2017 w Pruszkowie; pochowany na cmentarzu w Podkowie Leśnej.